Giorgio Grassi

A No presente estudo procurou-se identificar a especificidade do património arqueológico, isto é, as condicionantes da intervenção arquitectónica neste âmbito, o de construir na ruína; sobretudo para reavaliar os conceitos de originalidade e autenticidade, que muito limitam este tipo de actuações, ao recomendar-se uma intervenção mínima, identificada e reversível. Existe uma ideia de arquitectura, de modo de actuar, especificamente associada à ruína? Para responder a esta questão, procurou-se identificar uma outra especificidade do património, o valor de significação, que, no caso da ruína, parece sobretudo decorrer do facto de a mesma ter perdido parte do seu valor arquitectónico, tornando-se precisamente numa ruína. E questionou-se se não será precisamente esta sua condição que condiciona a implementação de um novo programa arquitectónico, pelo menos em termos de uma utilização funcional plena. Na perspectiva do arquitecto, o estudo iniciou-se, naturalmente, a partir da análise de casos concretos de obras de arquitectura realizadas sobre a ruína, como em Mérida e Sagunto, evocando Giorgio Grassi que refere, recorrentemente, a importância de aprender "como" outros fizeram, para "quem faz".

The subject of this paper is the relationship of Aldo Rossi’s architecture with the architecture of the Greek city and it is organised in two parts: the first part regards the question of classical architecture in Rossi’s work, while the second one focuses on the influence of Rossi’s architecture on the work of the Greek architects from the 1970s onwards. The purpose of this paper is therefore twofold: on the one hand, to examine the progressive aspect of the historical architecture, as Rossi puts it through his writings and work; on the other hand, the intention is to analyse how Rossi’s projects had been a source of inspiration for a number of Greek architects who worked in the Greek city, under the same criteria, and thus, being able to compare themselves to its heritage.

Questo breve scritto è tratto dal materiale dell’esercitazione svolta durante il programma dell’insegnamento di alcuni corsi tenuti presso il Politecnico di Milano. Nonostante siano stati coinvolti ragionamenti e tecniche apparentemente elementari la presente analisi potrebbe offrire un’alternativa possibile per il progetto, una versione ben più ricca rispetto all’immagine gratuita e purista che invade l’architettura e la città di oggi. In quest’ottica lo scopo è stato un approccio progettuale basato sul rapporto con l’architettura del passato, cioè con la ricchezza dell’esperienza dell’architettura nel tempo, le pratiche del buon costruire, la conoscenza e la saggezza che ogni edificio custodisce con gelosia nel disegno dei suoi elementi.

Valuing the project and landscape through the discovery of fragments or incomplete realities, crystallized in time, composes a figurative frame, whose act of design in architecture, as a form of reflection on architecture itself, the place and the context, unleashes a result of a clash between two announcers: the historical word of ruin and the word of the new built.


14, sept, 2018

Στα µέσα της δεκαετίας του ΄60 στο Βερολίνο και τη Βενετία εµφανίζονται δύο βιβλία µε παρόµοιους τίτλους, Η ιδεολογική δοµή των πόλεων του Ιωάννη ∆εσποτόπουλου και Η λογική δοµή της αρχιτεκτονικής του Giorgio Grassi, αλλά πολύ διαφορετικά µεταξύ τους: για τον ∆εσποτόπουλο, που βρίσκεται στο τέλος της καριέρας του, αποτελεί την προσπάθεια σύνοψης του έργου του και µια αποτίµηση του τι µένει να γίνει ακόµη, ενώ για τον Grassi στα τριάντα δύο του είναι η χάραξη µιας πορείας και ο καθορισµός του δρόµου που πρόκειται να ακολουθήσει. Μολονότι οι δύο συγγραφείς αγνοούν ο ένας την ύπαρξη του άλλου και η ανάπτυξη των δύο βιβλίων γίνεται µε διαφορετική µέθοδο, φαίνεται να συγκλίνουν κυρίως σε ένα γενικότερα αποδεκτό συµπέρασµα για την εποχή εκείνη: και οι δύο αρνούνται την ισοπέδωση των αρχών του Μοντέρνου Κινήµατος και την επικράτηση του λεγόµενου ∆ιεθνούς Στυλ και προσπαθούν για την επανένταξη της ιστορικής αρχιτεκτονικής και των κανόνων που τη διέπουν στο πρόγραµµα της µοντέρνας αρχιτεκτονικής, µε σκοπό την ενίσχυση της τελευταίας. Οι λέξεις δοµή, συγκρότηση, κατασκευή, αποκτούν µια γενικότερη σηµασία και αναφέρονται σε έννοιες όπως το σύστηµα και η οργάνωση, µε εφαρµογή τόσο στην ευρύτερη κλίµακα της πόλης όσο και στη µικρότερη κλίµακα του σχεδίου ενός κτιρίου. Η συγκεκριµένη µελέτη αποσκοπεί στη διερεύνηση της σχέσης του µοντερνισµού της δεκαετίας του ΄30 µε εκείνον του ΄60, και του πως εκφράζεται η ιδέα της δοµής της αρχιτεκτονικής και της έκφρασή της µέσα από το έργο των δύο αρχιτεκτόνων: ποιά η σχέση του κτιρίου µε τα στοιχεία του ως αναγνωρίσιµα µέρη και ποιές είναι οι οµοιότητες στη θεώρηση της δοµής της πόλης µε εκείνη της αρχιτεκτονικής;

ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙ∆ΙΑ: Λογικός/συντακτικός χαρακτήρας της αρχιτεκτονικής, ιστορική πόλη και αρχιτεκτονική