Hacim Muhiddin çarıklı

Mondros Ateşkes Anlaşması ile Büyük Millet Meclisi'nin Ankara'da açılmasına dek geçen döneme "Kongreler Dönemi" denilmektedir ve Türk milletinin Kurtuluş Savaşından başarıyla çıkmasında bu sürecin kuşkusuz büyük rolü bulunmaktadır. Batı Anadolu'daki kongrelerin ve yerel direniş örgütlenmelerinin ana hedefi ise bölgede gerçekleşen Yunan işgalidir. 15 Mayıs 1919 yılında İzmir'de karaya çıkan Yunan kuvvetleri, Anadolu'nun içlerine doğru üç koldan ilerlemişlerdir: Ayvalık ve Balıkesir'den Bursa'ya dek uzanan bölge kuzey hattını; İtalyan işgal bölgesinin yukarısında bulunan, Büyük Menderes nehrini takip eden ve Aydın'dan Nazilli'ye doğru uzanan alan güney hattını; bu iki bölge arasında kalan Manisa, Kasaba ve Alaşehir boyunca uzanan hat ise üçüncü hattı oluşturmuştur. Bu üç hat boyunca ilerleyen Yunan kuvvetlerine karşı direnişte büyük önem arz eden Balıkesir, Nazilli ve Alaşehir Kongrelerinin ve buralardaki yerel faaliyetlerin örgütlenmesinde bürokrat sınıfından gelen Hacim Muhiddin Bey, öne çıkan bir isim olarak tarihteki yerini almıştır.

Osmanlı ve Cumhuriyet Arşivlerinden edinilen materyalin, ikinci el kaynaklarla birlikte yeniden yorumu olan bu çalışma, Hacim Muhittin Beyin Yunan işgaline karşı bahsi geçen üç cephedeki faaliyetlerini ve onun Batı Anadolu yerel örgütlenmelerdeki önemi üzerine değerlendirmeleri içermektedir.

The period from the Mondros Armistice Agreement to the opening of the National Assembly in Ankara is called "Congresses Period", the role of which was undoubtedly great in the Turkish War of Independence. The main objectives of the congresses and the national forces in western Anatolia were the Greek invasion that took place in this region. The Greek forces landing on İzmir on 15 May 1919 expanded the invasion using three main directions: The northern line from Ayvalık and Balıkesir to Bursa; the southern line following the Menderes River from Aydın to Nazilli, which is also border of Italian zone; and the third line between these two from Manisa and Kasaba to Alaşehir. Hacim Muhiddin, as a member of bureaucracy was a prominent name in history, due to his great efforts in the organization of the local forces and the Congresses in Balıkesir, Nazilli and Alaşehir that played important roles in the resistance against the Greek troops moving ahead along these three lines.

This paper which is a kind of a re-review of the materials in the Ottoman and Republican Archives with second-hand sources, evaluates the activities of Hacim Muhiddin against the Greek occupation in the aforementioned three fronts and his cruciality in local organizations in Western Anatolia.

Bizim burada yapmak istediğimiz şey, hem 85. yıldönümü münasebetiyle Kongre’yi anmak, hem Kongre Başkanı Hâcim Muhiddin Bey’in biyografisine ilişkin bir belgeyi yayımlamak ve hem de Hâcim Muhiddin Bey’in kişiliğinde tarihin tahrif edilmesinin bir örneğini sunarak, tahrifin önüne geçmek olacaktır.