Klinicka Psihologija

Iako je veza ranih maladaptivnih shema i brojnih psihopatoloških ispoljavanja potvrđena, i dalje ne postoji dovoljan broj istraživanja koja ispituju mehanizme preko kojih se ona ostvaruje. Cilj studije je bio ispitati da li je psihološka nefleksibilnost medijator odnosa između ranih maladaptivnih shema grupisanih u shema domene i problema u sadašnjem funkcionisanju, koji se očituju kroz manifestacije depresivnosti, anksioznosti i stresa. Od instrumenata su korišteni Jangov upitnik ranih maladaptivnih shema, Upitnik prihvatanja i akcije i Skala depresivnosti, anksioznosti i stresa. Uzorak je činilo 320 ispitanika (N žena = 215; M = 33.5; SD = 9.6). Rezultati ukazuju na značajne veze psihološke nefleksibilnosti sa svim shema domenima i depresivnim, anksioznim i stresnim ispoljavanjima, a najjača veza je ona ostvarena sa depresivnošću (r = .74, p < .01) i shema domenom oštećenje autonomije (r = .74, p < .01). Psihološka nefleksibilnost se pokazala kao djelimični medijator svih relacija između svih shema domena i manifestacija depresivnosti, anksioznosti i stresa. Iako shema domeni i dalje ostvaruju značajan direktan efekat na psihopatološka ispoljavanja, u slučaju domena oštećenje granica kod anksioznosti (b = .05, p < .05, 95% BCa CI [.03, .05]) i depresivnosti (b = .06, p < .05, 95% BCa CI [.04, .07]), najveća je razlika u odnosu na direktni ostvaren efekat, dok je u slučaju stresa najveća razlika u korist indirektnog efekta ostvarena u sklopu domena oštećenje autonomije (b = .07, p < .05, 95% BCa CI [.05, .08]). U radu su razmatrane implikacije koje proizilaze iz rezultata, a značajne su za integraciju shema terapije i terapija trećeg talasa.