Kolektif Üretim

İçinde bulunduğumuz yılın ilk yarısında yaşadığımız pandemi süreci, bütünüyle kültürel-sanatsal üretim ve düşünsel faaliyetlerimizi dönüştürdü, değişmeye zorladı ve zorlamaya devam ediyor. Özellikle pandemide güvencesizlik konusunda sıklıkla bahsedilen ve tartışma yaratan alanların başında sanat alanının olduğunu söylemek yanlış olmayacaktır. Sanat alanında yeni koşullara özgü dayanışma pratikleri ve örgütlenmeye dair halihazırdaki konuşmalar hararetle devam ederken, yeni sorular da ortaya çıkmaktadır...

Fotoğrafçıların seyahat etmeden birbirlerinin şehirlerinde, birbirlerinin yerine ve birbirleri için üretim yaptığı, Refik Akyüz & Serdar Darendeliler [GAPO] ile Lütfü İrdem ve Sinan Kılıç [No 238] iş birliğinde Kültür için Alan desteğiyle hayata geçen Değiş Tokuş projesinin çıktıları çevrimiçi olarak sergileniyor. 12 sanatçının çalışmalarını bir araya getiren projeyi tarif ettiği dayanışma mekanizması ve sunduğu işler üzerinden ele aldık.

Çalışmanın amacı, ağ temelli bir gazetecilik pratiği olarak bilgi sızıntılarının elde edilmesinden halka ulaştırılmasına kadar uzanan süreç için sızıntı gazeteciliği kavramsallaştırmasını önermek ve kolektif bir üretim biçimi olarak sızıntı gazeteciliğinin kitlesel gözetime karşı sunduğu direniş imkânlarını açıklamaktır. Bu bağlamda öncelikle, Pentagon Dosyalarından Cablegate sızıntılarına kadar dünya siyasetinin akışını değiştiren sızıntıları vakaları, bilgi sızdırma eylemlerinin iktidar yapılarında neden olduğu dönüşümler çerçevesinde tarihsel bir perspektifle ele alınmıştır. Ardından, sızıntı gazeteciliği pratiğinin öncülü olarak görülebilen yurttaş gazeteciliği ve ağ gazeteciliği yaklaşımları açıklanmış ve sızıntı gazeteciliği modeli tarif edilmiştir. Son olarak, sızıntı gazeteciliğinin kitlesel gözetime karşı kolektif bir haber üretim biçimi meydana getirdiği tezi, karşı-gözetim ve müştereklere dayalı kolektif üretim yaklaşımları bağlamında tartışılmıştır.

İlk çağlardan bu yana ekonomi kavramı insanlık tarihinde önemli bir yere sahiptir. Teknolojinin ve internetin gelişimi sonrası günümüzde “Ağa Dayalı Enformasyon Ekonomisi” olarak da tanımlanan özellikle yeni iletişim ortamlarının ortaya çıkardığı yeni ekonomik düzen içerisinde yepyeni iş kolları, üretim teknikleri ve gelir modelleri oluşmuştur. Bu çalışmada piyasa dışı kolektif üretim ve paylaşım konusuna ve ağ bağlantılı enformasyon ekonomisinin temel bileşenlerine değinilerek, 2000’li yıllarla birlikte sinemanın Türkiye’deki gelişimini derinden etkileyen, özellikle dünya sinemasını kısıtlı sayıdaki festival izleyicisi dışında milyonlarca internet kullanıcısına ulaşmasını sağlayan altyazı çevirmenlerinin temel motivasyonlarının belirlenmesi amaçlanmıştır.