Mesleki Eğitim Vocational Training

Millî Eğitim Şûralarının Türk eğitim tarihinde çok önemli bir yeri vardır. Bilindiği üzere, Millî Eğitim Şûraları, eğitim sistemini geliştirmek ve yenilemek, eğitimin kalitesini yükseltmek, eğitim ve öğretimle ilgili konuları masaya yatırarak belirlenmiş olan gündem üzerinde bilimsel çalışmalar yaparak gerekli kararları almak amacıyla toplanmaktadır. Millî Eğitim Şûralarında Türk Millî Eğitim sisteminin mesleki eğitim alanına yön veren, geliştiren ve derinlemesine analizlerin yapılıp önemli kararların alındığı görülmektedir. Kalkınma Planlarında ise, mesleki eğitim açısından işgücü piyasasının niteliğinin arttırılması genel amacı ile kurumların yaygınlaşma oranları, istihdam sorunları, kalite sorunu, esnek yapılanmayı sağlayan modüler eğitim, yatay ve dikey geçiş sorunlarına dönük bazı kararların planda yerini aldığı görülmektedir. Ekonomik ve sosyal kalkınmasını gerçekleştiremeyen uluslar sadece tüketici kalmaktan öteye geçemeyecektir. Eğitimin ekonomik ve sosyal kalkınmanın bir aracı olduğu artık tereddütsüz kabul edilen bir gerçektir. Kalkınmanın ön şartı olan eğitimin mesleki eğitim boyutuyla ilgili olarak Kalkınma Planlarında; iş gücü ve eğitim bağlamında ayrı ayrı ele alınmış ve kararları kamu için bağlayıcı olduğu için oldukça etkili olmuştur. Millî Eğitim Şûralarına bakacak olursak özellikle XVI. Milli Eğitim Şûrasında mesleki eğitimle ilgili olarak önemli kararlar alınmıştır. Araştırmada Milli Eğitim Şuralarında alınan kararların Kalkınma Planları üzerindeki etkililiği ve gerçekleşme durumu analiz edilmiş olup; Şura kararlarının yakın dönem itibariyle Kalkınma Planlarında ve uygulamalarda etkili olduğu söylenebilir. Yasal mevzuata ilişkin kararlarda sonuç bulduğu, sıkça vurgu yapılan genel ve mesleki eğitimde öğrenci dağılımına ilişkin hedeflere ulaşılamadığı, Kalkınma Planlarına yansımakla birlikte okul-sanayi işbirliği ilişkilerinde hedeflenen seviyenin yakalanamadığı anlaşılmaktadır. Belirtilen sonuçlar doğrultusunda; Millî Eğitim Şûralarında mesleki eğitimin istihdam sorunlarına yönelik çalışmalara fazlaca yer verilmesi, Şûra gündemlerinin eğitimin her alanını ele alacak şekilde kapsamlı olması gerektiği, Şûra kararlarında soyut, anlaşılamayan ve gerçeklerle bağdaşmayan ifadelerin yer almaması gerektiği ve Bakanlığın Şura kararlarının gerçekleşme durumunu bir takvim doğrultusunda kamuoyuyla paylaşması gerektiği öneri olarak sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Mesleki Eğitim, Millî Eğitim Şûra Kararları, Kalkınma Planları

Meslekî eğitim, hangi yönden çağdaş eğitim problemlerinden biri olarak değerlendirilebilir? Problem, iki yaklaşım arasındaki sürtüşmeden kaynak-lanmaktadır: yaklaşımlardan biri, siyasîler ve iktisatçılar tarafından tercih edilerek 'meslekî eğitim'in ilk tarafına, yani meslek yönüne ana yön olarak vurgu yapmaktadır. Filozoflar ve eğitimciler tarafından tercih edilen ikin-ci yaklaşım ise ikinci tarafa, yani eğitim yönüne vazgeçilmez olarak vurgu yapmakta ve eğitimde aşırı meslekîleşmenin eğitimin amaçlarını ihlal oldu-ğunu varsaymaktadır. Probleme açıklık kazandırmak için bu yaklaşımların nispeten derin bir irdelemesi yapılmalıdır.

Milli Eğitim Bakanlığı ile Savunma Sanayi Başkanlığı Mesleki ve Teknik Eğitimi İşbirliği Protokolü by Sefa Sezer

MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI SAVUNMA SANAYİ BAŞKANLIĞI Meslekî ve Teknik Eğitimi Geliştirme İş Birliği Protokolü MEB ve SSB arasında, savunma sanayii ile meslek eğitimi alanında yeni bir ekosistem inşa etmek üzere Meslekî ve Teknik Eğitimi Geliştirme İş Birliği Protokolü imzalandı. Millî Eğitim Bakanlığı (MEB) ve Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) arasında Meslekî ve Teknik Eğitimi Geliştirme İş Birliği Protokolü imzalandı. Söz konusu protokolün; endüstriyel otomasyon teknolojisi, gemi yapımı, tasarım teknolojisi, uçak bakım, büyük veri, yapay zeka, siber güvenlik, uçak teknolojisi, aviyonik sistemler gibi konu ve alanlarda öğretmelerin eğitimi ve kapasite geliştirilmesiyle başlayacağı belirtildi. Düzenlenen imza töreniyle temelleri atılan programın, öğrencilerin de dahil olacağı bir süreç ile ortaöğretimde meslekî eğitimin güçlendirilmesi, uzmanlar yetiştirilmesi ve savunma

3 sanayiine dair farkındalığın artırılmasını da kapsayan geniş kapsamlı bir çalışmaya dönüşmesi amaçlanıyor. İmzalanan protokol, ilk etapta bilişim teknolojisi, elektrik elektronik teknolojisi, endüstriyel otomasyon teknolojisi, gemi yapımı, makine teknolojisi, metal teknolojisi, motorlu araçlar teknolojisi, tasarım teknolojisi, uçak bakım, yenilenebilir enerji teknolojisi, uçak teknolojisi ile büyük veri, yapay zeka, siber güvenlik ve aviyonik sistemler gibi konuları kapsayacak. MEB ile SSB arasında imzalanan protokolün ilk adımlarından birinin, savunma sanayii ve meslek eğitimi alanında yeni bir ekosistem inşa etmek olduğu açıklandı. SSB ve MEB iş birliğine ilişkin ana protokol özelliğine sahip olan Meslekî ve Teknik Eğitimi Geliştirme İş Birliği Protokolü, kapsamı ve temaları itibarıyla da alanında bir ilk niteliği taşıyor. Ana protokole referansla birçok alt protokolün de imzalanma sürecinde olduğu açıklanırken, Savunma Teknolojileri Mühendislik (STM) ve Meslekî ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü (MTEGM) arasında bir alt protokolün devreye sokulacağı ve diğerlerinin de kısa süre içerisinde imzalanacağı belirtildi.

4 SAVUNMA SANAYİİ İLE ORTAÖĞRETİM BİR ARAYA GELİYOR Savunma sanayii ve ortaöğretim süreçlerini bir araya getiren protokol, mevcut uzmanlıkların derinleşmesi, yeni uzmanlar yetiştirilmesi ile imkân ve kapasitelerin artırılmasını hedefliyor. İnşa edilecek ekosistem sayesinde, MEB in insan kaynağı ile SSB ve iştirakçi firmaların uzmanlığının ve kapasitesinin bir araya gelmesi öngörülürken, geleceğin mühendisleri, analistleri ve tasarımcılarının söz konusu iş birliğinin sonucunda Türkiye ye bir katma değer olarak dönmesi bekleniyor. Parlak ve zeki öğrencilere henüz ortaöğretimdeyken ulaşma imkânı sağlayacak ve teknoloji, yaratıcılık ile yenilik gibi alanlarda insan kaynağına yatırım yapmaya yönelik somut adımlar atılacak olan bu süreç, zaman kaybını azaltmasının yanı sıra öğretmenler tarafından doğrudan alanında başarıyla öne çıkmış savunma sanayii kurumlarından bilgi alma ve tecrübe paylaşımı fırsatını sunacak.

5 YAPAY ZEKA VE BÜYÜK VERİ ÖZEL OLARAK ELE ALINDI MEB ve SSB arasındaki görüşmelerde yapay zeka, büyük veri ve siber güvenlik konularının özel olarak ele alındığı bilgisine ulaşılırken, bu alanlarda mevcut durumun gözden geçirildiği ve ortak çalışmaların başlatılmasının söz konusu olduğu ifade edildi. SSB NİN ÇALIŞMALARI HIZLANDI 2017 yılı sonunda Cumhurbaşkanlığına bağlanan ve 600 den fazla projeyi sürdüren SSB, Savunma Sanayii İcra Komitesi Başkanlığını yürüten Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ın talimatları doğrultusunda ortaöğretim öğretmen ve öğrencilerine yönelik çalışmalarını artırdı. İlerleyen süreçte liselere yönelik çalışmalarını katlayacak olan SSB, savunma sanayiine yönelik farkındalık çalışmalarına da ağırlık verecek. İnsan kaynağına yapılan doğrudan yatırımlar sayesinde hem Türkiye nin savunma ihtiyaçlarının yerli ve millî kaynaklardan sağlanmasının artırılması hem de SSB nin teknolojik kalkınmaya ve ihracata sağladığı katkının daha da artırılması hedefleniyor.

6 MEB İLE ASELSAN ARASINDA DA PROTOKOL İMZALANMIŞTI Daha önce MEB ile ASELSAN arasında da iş birliğine yönelik bir protokol imzalanmış ve protokolde savunma sanayiine yönelik nitelikli insan gücünü yetiştirmek amacıyla yapılacak çalışmalar belirlenmişti. Protokol kapsamında, ASELSAN ın ortaöğretim alanında savunma sanayii sistemlerine yönelik ilk Meslekî ve Teknik Anadolu Lisesi ni kuracağı noktasında karar alınmıştı. HAVELSAN DA MEB İLE PROTOKOL İMZALAMIŞTI 10 Aralık 2018'de ise MEB ile HAVELSAN arasında imzalanan "Meslekî Eğitim İş Birliği Protokolü" kapsamında meslekî ve teknik ortaöğretim kurumlarında görev yapan atölye ve laboratuvar öğretmenlerine bilişim ve endüstriyel teknoloji alanında eğitim verilmesi karara bağlanmıştı.

İŞKUR’un önceliği pasif işgücü piyasası politikaları yerine aktif
emek piyasası programlarıdır. Pasif işgücü düzenlemeleri,
işsizlik sigortası, iş güvencesi ve kıdem tazminatını
içermektedir ve artık küresel ekonomiye uyumda yetersiz
kabul edilmektedir. Aktif emek piyasası programları ise emeği
aktive etmeye, mobil ve esnek hale getirmeye odaklanır.

Bu çalışmada, Teknik Eğitim Fakülteleri (TEF)’de okutulmakta olan, Öğretmenlik Meslek Bilgisi (ÖMB) derslerinin, öğrenci görüşlerine göre değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Araştırma, dört TEF’nin son sınıf öğrencileri üzerinde yürütülmüştür. Veriler, likert tipi maddelerden oluşan anketlerle toplanmış ve analiz edilmiştir. Analiz sonunda, ÖMB derslerinin öğrenci ilgi ve ihtiyaçlarını yeterince karşılayamadığı, uygulama derslerinin amacına ulaşmadığı ve derslerde öğretim materyalinin kullanılma oranının düşük olduğu saptanmıştır. Araştırmada elde edilen diğer bir sonuç ta, ÖMB derslerinin çoğunlukla anlatım yöntemiyle işlendiği, öğrenci başarısının ölçülmesinde en fazla yazılı ve çoktan seçmeli sınavların kullanıldığıdır. Ayrıca, ÖMB ders içeriklerinin mesleki eğitime uygun olarak değiştirilmesi gereği ile bu derslerin teknoloji donanımlı ortamlarda yapılması isteği, araştırmanın diğer bir sonucu olarak dikkat çekmektedir.

RECOMMENDED CITATION: ESEN, B. (2016) "Kamuda Stajyerlik Sistemi Ne Kadar Etkin İşliyor", İKY İnsan Kaynakları Dergisi, Sayı: 14, Şubat 2016.

ÖZ:
Türkiye’de gençlerin ve öğrencilerin mesleki ve teknik alanlarda eğitilmesi ve işe alıştırılması amacıyla çıraklık ve stajyerlik müessesesi 3308 sayılı Kanun kapsamında yaygın olarak uygulanmaktadır. Kamu sektörü yahut özel sektörde çalışan ve on ve daha fazla personel çalıştıran işletmeler, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitim yaptırmak zorundadır. Bu müesseseler ile orta öğrenim ve yükseköğrenim kurumlarında okuyan öğrenciler ile çırak ve aday çırak vasfı ile işletmelerde çalışan gençlerin mesleki gelişimleri amaçlanmaktadır.
Ancak bu uygulamaların ülkemizde hakkıyla uygulandığını ve etkin ve etkili olarak sürdürüldüğünü söylemek mümkün değildir. Ülkemizde bu gibi müesseseler pratikte formalite aşamalar olarak görülmekte, gençler ve öğrencilerin meslek yaşamlarının ilk tecrübesini edindikleri kritik ve stratejik öneme sahip müesseseler olarak değerlendirilmemektedir.
Bu makalede Türkiye’de stajyerler ile ilgili mevzuat değerlendirilmiş ve stajyerlik müessesinin etkinliği ile ilgili değerlendirilmeler yapılmıştır. Ülkemizde stajyerlik müessesinin genel olarak bir yapısal bir reforma tabi tutularak, stajyer sisteminin yasal bir zorunluluk ve dosya hazırlamaktan ibaret bir sistem olmaktan çıkartılıp kamu veya özel işletmelerin başarılı zihinleri genç yaşlarında keşfetmesini sağlayacak bir mekanizma halinde yeniden örgütlenmesi gerektiğinin altı çizilmiştir.

ANAHTAR KELİMELER:
Stajyer, kamu personel rejimi, kamu işyeri, zorunlu staj, mesleki eğitim, kamu kurum ve kuruluşları.

Türkiye’de ekonomik ve sosyal gelişmenin ülke genelinde sektörlere göre dengeli dağılımından söz edilmesi mümkün değildir. Bölgesel gelişmişlik düzeylerine göre farklı ihtiyaçlar farklı istihdam politikalarının geliştirilmesini gerekli kılmaktadır. Mesleki eğitim iş dünyası için bireylere mesleki bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını kazandıran bir eğitim türüdür. Ülkemizde de giyim sektöründe lise ve üniversite düzeyinde eğitim veren mesleki eğitim kurumlarının ekonominin ve işgücü piyasasının taleplerine cevap vermesi beklenmektedir.
Bu araştırmanın amacı, Türkiye’de giyim sektöründeki bölgesel gelişmişlik düzeyi ile bu alandaki mesleki eğitim kurumlarının sayısı ve okul türleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Bu çalışmada, amaca uygun olarak, konu ile ilgili ulusal ve uluslararası literatür taranmıştır. Giyim sektöründeki bölgesel kalkınma düzeyleri Devlet Planlama Teşkilatı, Türkiye İstatistik Kurumu ve Ticaret Odası gibi kurumların verilerine göre incelenmiştir. Yükseköğretim Kurulu Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Yükseköğretim Programları Kontenjan Kılavuzu ve Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı kurumlardan elde edilen bilgiler giyim sektörü ile ilgili mesleki eğitim kurumlarını tespit etmek için kullanılmıştır. Veriler SPSS 16 yazılım programı yardımı ile istatistiksel olarak değerlendirilmiştir. Bu alanda eğitim veren okul sayıları ile giyim sektörünün gelişmiş olduğu bölgeler arasındaki ilişki istatistiksel analizlerle ortaya koyulmuştur. Ayrıca, elde edilen veriler kullanılarak, bölgelere göre meslek okullarının giyim sektörüyle ilgili programları hakkında bazı bilgiler verilmiş ve aynı zamanda eğitim ihtiyaçları tespit edilmeye çalışılmıştır.

In Turkey it is not possible to mention from the balanced distribution of economic and social development according to the sectors across the country. Different needs according to the regional development levels requires the development of different employment policies. Vocational education is a kind of training that acquires occupational knowledge, skills and work habits to the individuals for the business world. In our country, it is expected to respond to the demands of the economy and the labor market from the vocational education institutions that offering education in high school and college level in clothing sector. The aim of this research is to reveal the relationship between the regional development level of clothing sector in Turkey and the number of vocational education institutions in this area with their school types. In this study, in accordance with purpose, national and international literature related to the subject was searched. The level of regional development in clothing sector have been examined according to data of the institutions such as State Planning Organization, Turkey Statistics Office and Chamber of Commerce. Higher Education Council Student Selection and Placement Center (OSYM) Higher Education Programmes Quota Guide and the obtained information from the affiliated institutions of the National Education Ministry were used to identify the vocational education institutions related with the clothing sector. The data were evaluated statistically with the help of SPSS 16 software program. The relationship has been revealed between the number of schools providing education in this area and the developed regions in the clothing sector. Additionally, by utilizing the data, some information about programmes of vocational schools related clothing sector by regions has been given and it has also tried to determine educational needs.

Milli Eğitim Bakanlığı Yıl Sonu Mesleki Açılış Proğramı 2019 by Sefa Sezer
Milli Eğitim Bakanı Ziya Selçuk, öğretmenlerin yılsonu mesleki çalışma programı açılışında Eğitim Bilişim Ağı (EBA) ekranlarından öğretmenlere seslendi. Mesleki gelişim eğitimlerinin başladığı günün sabahında yanında bir çay bardağı ile öğretmenler odasında olduğunu ifade eden Selçuk, şunları söyledi: -"Çünkü seminer dönemi dediğimiz bu günler için yıllarca 'öğretmenlerin çay içip oturdukları günler' dediler. Bunu ben zaman zaman başka konularda da karşımıza çıkan o garip etiketlemelerden birisi olarak görüyorum. İstedim ki mesleki gelişim eğitimlerimizdeki bu etiketi de gözden geçirelim. Gerçekten işe yarayan bir eğitim dönemi yaşayalım. 'Çayımızı da içiyoruz, işimizi de yapıyoruz' diyelim." değerlendirmesinde bulundu.

3 ÖĞRETMENLERE ODA MÜJDESĠ -"Ülke genelinde öğretmen odalarının iç tasarımını yeniden oluşturuyoruz. Öğretmen odalarını öğretmenlerin daha rahat edebilecekleri, daha keyifli vakit geçirebilecekleri birer yaşam alanı haline getirebilmek bu konudaki temel hedefimiz. Bakanlığımız, merkezi bütçesinin ve illerdeki imkanların el verdiği ölçüde en kısa zamanda yeni odaların tasarımına başlayacağız. Bizim için girdiğiniz sınıfın, dinlendiğiniz öğretmenler odasının, söylediğiniz her sözün, verdiğiniz her fikrin, hedeflerinizin, hayallerinizin, varlığınızın son derece kıymetli olduğunu bilmenizi isterim.

4 "Yeni yapı" Bakan Selçuk, yeni ortaöğretim tasarımına ilişkin, "Temmuz sonuna kadar üniversiteler, sendikalar, ilgili sivil toplum kuruluşları ve benzeri kuruluşlardan gelen yapıcı geri bildirimlere göre gereken değişiklikleri de yapacağız." açıklamasında bulundu. Programla ilgili bazı meslektaşlarının birkaç konuda kafa karışıklığı yaşadığını dile getiren Selçuk, bunlardan birinin ders saatlerinin azaltılmasıyla ilgili olduğunu söyledi. Norm kadro ders ücretleri "Buradan açıklıkla söyleyebilirim ki öğretmenlerimiz, norm kadro ve ders ücretleri konusunda sıkıntı yaşayabileceklerini düşünmesinler." diyen Selçuk, yeni yapının böyle bir sorun teşkil etmeyecek şekilde tasarlandığını, yaptıkları simülasyonlar ve modellemelerin de bunu kanıtladığını kaydetti.

5 "Ara tatiller, verimi artırıyor" Bakan Selçuk, eğitim öğretim yılı takviminde yaptıkları düzenlemelerle ilgili de değerlendirmelerde bulundu. Bu yenilikle, daha verimli bir eğitim öğretim dönemi, öğretim yılı başı ve sonundaki verimsizliği azaltmayı, öğretmenlere arada bir öğrencisiz ortamda eğitim imkanı sağlamayı hedeflediklerini bildiren Selçuk, yapılan araştırmaların bu uygulamaların verimi artırdığını gösterdiğini aktardı. Yeni akademik takvim Bakan Selçuk, yeni akademik takvime ilişkin şu değerlendirmelerde bulundu: "Burada aynı zamanda birer ebeveyn olan öğretmen arkadaşlarımız doğal olarak 'biz okuldayız ama çocuklar evde, çocukları ne yapacağız' dediler. Bunlar bizim için keskin ve tek taraflı düşündüğümüz noktalar değil ve çeşitli çözüm önerilerimiz elbette var. Örneğin Gençlik ve Spor bakanlığının kamplarının ara tatillerde öğrencilerimize tahsis edilmesi, TÜBİTAK ve benzeri kuruluşlarla bilim kampları ve fuarları düzenlenmesi, çeşitli federasyonlarca hazırlanmış özel programlar ve daha birçok düzenleme yapıyoruz. Yine aynı şekilde okullarımız bünyesindeki halk eğitim merkezlerindeki birçok atölye ve laboratuvar ve benzeri ortamlar çocuklar için hizmete açılabilecek."

6 Prof. Dr. Ziya Selçuk Milli Eğitim Bakanı Doç. Dr. Adnan BOYACI MEB Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürü