Necmeddin Sadak
4 Followers
Recent papers in Necmeddin Sadak
Giriş XIX. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkan sosyoloji bilimi, kısa süre içerisinde Osmanlı İmpara-torluğu'nda da etkisini göstermeye başlamıştır. Özellikle 2. Meşrutiyet döneminde etkisini gösteren sosyoloji, bu ülke nasıl kurtarılabilir?... more
Giriş XIX. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkan sosyoloji bilimi, kısa süre içerisinde Osmanlı İmpara-torluğu'nda da etkisini göstermeye başlamıştır. Özellikle 2. Meşrutiyet döneminde etkisini gösteren sosyoloji, bu ülke nasıl kurtarılabilir? sorusuna cevap arayan dönem düşünürleri-nin başvurduğu temel bilimlerden biridir. Bu soruya cevap aramak için Cumhuriyet öncesi dönemde oldukça işlevsel görülen sosyoloji biliminin akıbeti, Cumhuriyet'in ilanı ile birlikte ülkenin kurtarılması gibi temel bir problem çözüldüğü için, değişmeye başlamıştır. Türk sosyoloji tarihine ilişkin yapılan çalışmalarda, Cumhuriyet'in ilk yılları bir fetret devri olarak nitelendirilmektedir. Bunun temel sebebini, yönetim şeklinin değişmesi ve yeni bir Öz: Bu çalışmanın temel amacı, 1924 yılından, Darülfünun'un kapatılıp yerine İstanbul Üniversitesi'nin kurulduğu 1933 yılına kadar devam eden sosyoloji alanındaki gelişmeleri ortaya koymaktır. Batı kaynaklı bir bilim olarak Osmanlı Devleti'nde varlık bulan sosyoloji, Cumhuriyet öncesi dönemde siyasi sebeplere bağlı olarak oldukça işlevsel görülmüştür. Özellikle sosyolojik bakış açılarının ivme kazandığı 2. Meşrutiyet döneminde, Ziya Gökalp ve Prens Sabahattin isimleri dikkat çekmektedir. 1924 yılında Gökalp'ın vefat etmesi ve Prens Sabahattin'in de yurt dışına sürülmesi, sosyolojinin gelişiminde önemli bir boşluğun oluşmasına neden olmuştur. Bununla birlikte, ülke siyaseten kurtarıldığı için sosyoloji bilimine önceki dönem (2. Meşrutiye dönemi) olduğu gibi önemli bir misyon yüklenmemiştir. Bu anlamda, Cumhuriyet'in ilk yıllarında sosyoloji alanında yaşanan gelişmeler araştırmaya değerdir. Söz konusu döneme ilişkin sosyolojik çalışmalar sınırlı sayıdadır. Yapılan çalışmalar genel anlamda Türk sosyoloji tarihine ilişkin yapılan çalışmaların döneme vurgusundan ibarettir. Bu anlamda, başta Erişçi olmak üzere Sezer, Arlı ve Bulut, Özcan, Ünsaldı ve Geçgin söz konusu döneme vurgu yapmışlardır. Söz konusu döneme ilişkin daha kapsamlı çalışmanın ise Kaçmazoğlu tarafından yapıldığı görülmektedir. Bu çalışma, söz konusu dönemde, gerek akademik çalışmalar açısından, gerekse sosyoloji alanında yayınlanan dergiler açısından önemli uğraşın olduğunu ortaya koymaktadır. 1924-1933 yılları arasını kapsayan bu çalışma, kuramsal düzeyde bir çalışma olup, çalışmada tarihsel-karşılaştırmalı yöntem kullanılmıştır.
Course books are definitely the most important education material. In the societies which are just founded like Turkish Republic and try to have a brand new social structure, and infuse this into young generations via education; the... more
Course books are definitely the most important education material. In the societies which are just founded like Turkish Republic and try to have a brand new social structure, and infuse this into young generations via education; the importance of course books increases enormously. The founders of Turkish Republic and the leaders of education system aimed to shape the social state of women and change the historical perception in this respect. The previous and the following change of a republic woman can be observed more clearly from the course books, especially in sociology course books, since it is about a social manner.
Ders kitapları kuşkusuz en önemli eğitim materyalleridir. Türkiye Cumhuriyeti gibi yeni kurulan ve yepyeni bir toplumsal yapıya bürünmeye çalışan, bunu da eğitim vasıtası ile genç nesillere benimsetmeyi hedefleyen topluluklarda ders kitaplarının önemi bir derece daha artar. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucuları ve eğitim öncüleri, kadınların toplumsal konumlarını biçimlendirmeyi ve bu hususta var olan tarihsel algıyı değiştirmeyi hedeflemişlerdir. Cumhuriyet kadınının yaşadığı ve yaşayacağı değişim en çok ders kitaplarında, toplumsal bir mesele olması dolayısıyla da sosyoloji ders kitaplarında net bir şekilde gözlemlenir.
Türkiye Cumhuriyeti’nde sosyolojinin bir ders olarak okutulması 1924 II. Heyet-i İlmiyye kararı ile gerçekleşmiştir. Bu karardan sonra derhal ders kitapları hazırlanmıştır. Liselerde okutulan ilk sosyoloji ders kitabı Mehmet İzzet Bey’in Fransızcadan tercüme ettiği Terbiye ve Ahlâka Dâir Müteallik Tatbîkatıyla İçtimâîyyat Dersleri’dir. Atatürk Dönemi’nde bundan sonra sırasıyla Mehmet İzzet Bey tarafından yazılan Yeni İçtimâîyyat, Ali Kâmi Bey’in hazırladığı İçtimâîyyat ve Necmettin Sadak’ın hazırladığı Sosyoloji ders kitapları okutulmuştur. Bu makalede söz konusu ders kitapları, nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme kullanılarak kadın algısı ve bu algıdaki değişim çerçevesinde incelenmiştir.
Ders kitapları kuşkusuz en önemli eğitim materyalleridir. Türkiye Cumhuriyeti gibi yeni kurulan ve yepyeni bir toplumsal yapıya bürünmeye çalışan, bunu da eğitim vasıtası ile genç nesillere benimsetmeyi hedefleyen topluluklarda ders kitaplarının önemi bir derece daha artar. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucuları ve eğitim öncüleri, kadınların toplumsal konumlarını biçimlendirmeyi ve bu hususta var olan tarihsel algıyı değiştirmeyi hedeflemişlerdir. Cumhuriyet kadınının yaşadığı ve yaşayacağı değişim en çok ders kitaplarında, toplumsal bir mesele olması dolayısıyla da sosyoloji ders kitaplarında net bir şekilde gözlemlenir.
Türkiye Cumhuriyeti’nde sosyolojinin bir ders olarak okutulması 1924 II. Heyet-i İlmiyye kararı ile gerçekleşmiştir. Bu karardan sonra derhal ders kitapları hazırlanmıştır. Liselerde okutulan ilk sosyoloji ders kitabı Mehmet İzzet Bey’in Fransızcadan tercüme ettiği Terbiye ve Ahlâka Dâir Müteallik Tatbîkatıyla İçtimâîyyat Dersleri’dir. Atatürk Dönemi’nde bundan sonra sırasıyla Mehmet İzzet Bey tarafından yazılan Yeni İçtimâîyyat, Ali Kâmi Bey’in hazırladığı İçtimâîyyat ve Necmettin Sadak’ın hazırladığı Sosyoloji ders kitapları okutulmuştur. Bu makalede söz konusu ders kitapları, nitel araştırma yöntemlerinden doküman inceleme kullanılarak kadın algısı ve bu algıdaki değişim çerçevesinde incelenmiştir.