SOSYAL BECERİ

Bu araştırma, spor yapan ve yapmayan ortaokul öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerini
belirlemeyi amaçlayan genel tarama modelli bir çalışmadır. Çalışmanın örneklem grubunu 2017-2018
eğitim öğretim yılında Kırşehir il merkezindeki çeşitli ilköğretim okullarının ortaokul kısmında öğrenim
gören 152 kadın, 147 erkek olmak üzere toplam 299 gönüllü öğrenci oluşturmaktadır.
Araştırma veri toplama aracı olarak Matson ve ark. (1983) tarafından geliştirilen, Bacanlı ve
Erdoğan (2003) tarafından Türkçe’ye uyarlanıp, geçerlilik ve güvenirlilik çalışması yapılan “Çocuklarda
Sosyal Becerileri Değerlendirme Ölçeği" kullanılmıştır.
Ölçeklerin değerlendirilmesinde öncelikle verilerin normal dağılım gösterip göstermediği Tukey
testi ile incelenmiştir. Normal dağılım koşullarını yerine getiren ikili gruplarda parametrik testlerden ttesti ve çoklu gruplarda Anova Testi, uygulanmış, istatistiksel anlamlılık için .05 anlamlılık düzeyi
seçilmiştir.
Sonuç olarak; spor yapan ve yapmayan ortaöğretim öğrencilerinin sosyal beceri düzeylerinin
belirlenmesi amacıyla yapılan bu çalışmada, cinsiyet, spor yapma durumu ve sınıf değişkeni ile Sosyal
Beceri Ölçeği genel puan ortalamalarında ve alt boyutları olan olumlu ve olumsuz sosyal davranışları
puan ortalaması arasında anlamlı ilişki tespit edilememiş bununla beraber, gelir seviyesi değişkeni ile
genel sosyal beceri ve olumsuz sosyal beceri davranışları arasında anlamlı bir farklılık olmadığı ancak
olumlu sosyal beceri davranışları ile anlamlı farklılık olduğu, bu farklılığın ailesinin gelir seviyesi iyi olan
ve kötü olanlar arasında olduğu tespit edilmiştir.

ÖZ Bu araştırmanın amacı sosyal beceri puanı en düşük ve en yüksek olan okul öncesi dönem çocuklarının kişilerarası problem çözme becerilerinin ve arkadaşlık ilişkilerinin değerlendirilmesidir. Bu amaç doğrultusunda araştırmada, nitel ve nicel verilerin harmanlandığı karma yöntem kullanılmıştır. Çalışma grubunu okul öncesi eğitim almakta olan 17'si 48-60 ay, 92'si ise 60-72 ay olan 57 kız ve 52 erkek çocuk olmak üzere toplam 109 çocuk oluşturmaktadır. Araştırmanın sonucunda çocukların sosyal becerisi ile sosyal olmayan akran çözümleri arasında negatif yönde anlamlı ilişki bulunmuştur. Sosyal becerisi yüksek olan çocukların akran ilişkileri incelendiğinde birlikte oyun, akranlarını uyararak uygun davranışa yönlendirme, liderlik, akranlarıyla iletişim kurma, akranlarına yardım etme, nezaket sözcüklerini kullanma, sabretme/bekleme, akranlarıyla fiziksel yakınlık kurma, davranışların nedenlerini sorgulama, akranları tarafından reddedilme/tercih edilmeme, akranlarını şikâyet etme, akranlarıyla olumsuz sözel iletişim ve akranlarıyla alay etme temaları ortaya çıkmıştır. Sosyal becerisi düşük olan çocukların akran ilişkileri incelendiğinde yalnız kalma isteği, akranlarını fiziksel olarak zorlama/müdahale, akranları tarafından reddedilme/tercih edilmeme, akranlarını şikâyet etme, otoriteden korkma, arkadaşlığı kaybetme korkusu, akranlarıyla olumsuz sözel iletişim, akranlarıyla sözel iletişim kurmadan oyun oynama ve akranlarıyla iletişim kurma temaları ortaya çıkmıştır. ABSTRACT The aim of this study is to evaluate the interpersonal problem-solving skills and friendship relationships of preschool children with the lowest and highest social skills score. For this purpose, a mixed method was used which combined qualitative and quantitative data. The study group consisted of 109 children, 17 of whom were 48-60 months old and 92 of whom were 60-72 months (57 girls and 52 boys). Based on the findings, there exists a negative and significant relationship between children's social skills and non-social peer solutions. When the peer relations of the children with high social skills are examined, it was found that those children play together, stimulate their peers, show leadership behaviors, communicate with and help their peers, use the words of courtesy, show patience, wait for their turn, show physical closeness with their peers, question the causes of behaviors, rejection by their peers, complain about their peers, communicate negatively with peers and mockery with their peers. When the peer relations of the children with low social skills are examined, the following behaviors have emerged: desire to be alone, show physical coercion/intervention/rejection towards their peers, complain about their peers, show fear towards authority and losing friendship, communicate negatively with their peers, play with their peers without any verbal communication.