Şarap

Ekonomide artan rekabet ve değişen rekabet koşulları, maliyet muhasebesini işletmeler açısından her geçen gün daha önemli hale getirmektedir. Birçok sektörde olduğu gibi şarap sektöründe de işletme yöneticileri, faaliyetlerin kontrolü ve planlama noktasında maliyet muhasebesi verilerine ihtiyaç duymaktadır. Gerek ulusal gerekse uluslararası alanda işletmelerin başarısı, oluşturulacak maliyet muhasebesi sisteminin etkinliğiyle yakından ilişkilidir. Bu çalışmada, şarap işletmelerinde yönetimin etkinliğinin arttırılması ve alınacak kararların daha sağlam temellere dayandırılması için bir maliyet sistemi modeli ortaya konmuştur. Şarap ve şarap üretimi konusunda en temel açıklamalarla başlayan kitabın kurgusu, sektördeki işletmelere maliyet sistemi oluşturma noktasında yardımcı olacak ve işleyişin rahatlıkla anlaşılabilmesini sağlayacak bir sistematik üzerine inşa edilmiştir.

In today’s economic order, changing conditions of competition makes cost accounting more important for the entities day by day. As in many sectors, in wine industry, business managers require cost accounting data when it comes to activity control and planning stages. The success of the entities in both national and international area is closely related to the efficiency of the cost accounting system to be formed. Accordingly, a cost system model, for the decisions to be based on solid grounds in order to increase efficacy of the management activity, has been put forward at wineries.
It is thought that an application made by using data of an winery operating in Denizli province in  2013-2014 may be instructive for all the entities in the industry in terms of establishing and operating a cost accounting system. Cost system of the model winery was assumed to have process costing system based on actual complete cost and costing was made accordingly.
The objective of the study is to put forward the costs at every stage of production at wineries and establish a cost system through unit cost calculations and reveal the impacts of the outcomes on management decisions with a model application.
In line with this objective; production structure of the industry was described through an overview on wine industry and winery management in the first chapter. In the second chapter, operation of cost accounting and cost systems were focused on and operation of the process costing system was discussed. In the last chapter, establishment of the cost system and operation of the system at the wineries was described with a model application and recommendations for the winery and the sector.

ÖZ Arapça'da hamr kelimesiyle ifade edilen ve Osmanlı kayıtlarına da bu şekilde işlenen şarap, üzümün suyundan elde edilen ve sarhoş edici özelliği bulunan bir içki türüdür. Osmanlı devlet yasalarında içkiye yönelik çok sayıda madde bulunmaktadır. Bu maddelerde, her şeyden önce içkinin yasak olduğu açık bir şekilde belirtilmektedir. Ülkedeki Müslüman kesimin dinin haram kıldığı, örfün de hoş karşılamadığı içkiye yönelik yasaklara uyması icap etmektedir. Aksi halde hadd-i şürb ya da hadd-i hamr adı altında bazı cezalar uygulanmaktaydı. Diğer yandan gayrimüslimlerin şarap vb. içkileri kullanmalarında herhangi bir sakınca yoktur. Fakat bunun da bir ölçüsünün olması gerekmektedir. İçki kullanıldıktan sonra kişide sarhoşluk durumunun hâsıl olması ve bunun olumsuz sonuçları hiçbir toplumda ve inançta tasvip edilmemektedir. Bu çalışmanın temel kaynakları, 16. yüzyılın ortalarından 18. yüzyılın başlarına kadar Divan-ı Hümayun'da tutulan Mühimme Defterleri'dir. Bu defterlerdeki kayıtları destekler mahiyette, özellikle vergilendirme hususunda başvurulan Osmanlı Kanunnameleri ve diğer eserler de çalışmaya zenginlik katmaktadır. Çalışmanın mekânı Osmanlı Balkanları ve Tunası şeklinde Osmanlı'nın batı topraklarıyla sınırlandırılmıştır. Bu bağlamda Osmanlı Devleti'nin şaraba olan bakışı ele alınarak; bu içkinin ekonomik ve bilhassa sosyal boyutu irdelenmiştir. ABSTRACT Wine, which is expressed as hamr in Arabic and processed as such in Ottoman records, is a type of beverage that is produced from grape juice and has a quality of intoxication. In the laws of the Ottoman State, there were many items for alcohol. In these items, it was first stated that alcohol was forbidden in a clear way. The Muslims in the country were required to obey these prohibitions, which was forbidden in the religion and viewed as unpleasant by customs. Otherwise, certain punishments, which were called hadd-i şürb or hadd-i hamr, were implemented. On the other hand, there was no objection for non-Muslims to use beverages such as wine, etc. However, it was required to have a standard for this as well. Following the use of alcohol, the origination of a hangover state in individuals, and the negative results of these were not approved in any society and belief. The basic sources of this study were Muhimme records, which were kept in the Imperial Council from the mid-16 th century to the early 18 th century. As supporting qualities for these records, the Ottoman Code of Laws, which were especially appealed for the subject of taxation, and other works enriched the study. The locality of the study was limited to the Balkans and Danube of the Ottoman State, the western Ottoman domain. Accordingly, the economic and especially social aspects of wine were emphasized by examining the view of the Ottoman State toward wine.

The abundance of uraeus iconography in Late Bronze Age and Iron Age Canaan has led most scholars to interpret the saraph, a winged and/or burning serpent evoked in the Bible, as an Egyptian religious symbol borrowed by the Canaanites and thereafter integrated in the Yahwistic sphere. The strong affinity of the saraph symbol with a local serpent species, Echis coloratus, however, challenges this view. It reveals that the saraph was an indigenous Canaanite symbol later influenced in its representation by the Egyptian glyptic. Comparison of the biology of Echis coloratus and the literary source relating to the saraph suggests that the latter was once approached as an animal that guarded the copper mining areas of the Arabah and Sinai against access by unauthorized persons. By extension, it became the privileged symbol of copper metallurgy and its proximate spheres of influence. It is concluded that the essential relation between YHWH and the seraph is probably rooted in the strong metallurgical background of the god of Israel. Furthermore, the closer affinities of the properties of the uraeus with Echis coloratus rather than with the cobra species that symbolize it suggest that this Egyptian symbol had been borrowed from Canaan as early as the pre-Dynastic period before influencing it in the reverse direction in the Late Bronze Age.

Özet: Klasik Türk şiirinin en önemli karakterlerinden biri olan rint, divan
şairleri tarafından idealize edilmiş bir tip olarak yansıtılmış ve rintlik
divan şiirinin en önemli konularından biri olmuştur. Divan şairleri,
rindâne görüşlerini, rint tipi, özellikle de rint-zahit çatışması üzerinden
anlatmışlardır. Dünya ve ahiret kaygısından uzak bir hayat yaşadıkları
için dünyaya ve ahirete ait hiçbir menfaatin peşinden koşmamış, hiç
kimseye baş eğmemişlerdir. İnsanları ikiyüzlü davranmaya zorlayan
bütün gelenek ve âdetlere karşı çıkan rintler, aşk ve sarhoşluktan yana
tavırlarını koymuşlar ve anı yaşamanın mutluluğunu bırakmadan
kendi yollarında yürümeye devam etmişlerdir. Bu çalışmada rint ve
şarap hakkında genel bilgiler vererek rintlerin şaraba yaklaşımlarının
nasıl olduğunu ortaya koymaya çalıştık.

Divan edebiyatına ait edebi metinler de ürünü oldukları Osmanlı toplumunun sosyal hayatından izler taşımaktadır. Bu izlerden bir tanesi de cemiyete ait unsurların başında gelen meyhâne mefhumu ve çevresinde şekillenen mazmunlardır.

Farsça “şarap” manasına gelen mey sözcüğü ile sonuna getirildiği kelimelerden yer isimleri yapan Farsça son ek olan -hâne ekinin bir araya gelmesiyle oluşan meyhâne terimi sözlükte, “çeşitli çerez türü mezelerle içki sunulan ve müşterilerin oturup içki içtikleri yer; içki yeri” şeklinde tanımlanmıştır. Meyhâne, sözlük anlamının yanında, çeşitli sahalarda başka anlamlar kazanmış olsa da, günümüzde olduğu gibi Osmanlı döneminde de, temel olarak içkili bir eğlence mekânı olması yönüyle kullanılmıştır.

Ege Üniversitesi Ürün Yaşam Döngüsü Yönetimi Yüksek Lisans Programı kapsamında yapılan makale çalışmasıdır.

Ürün Yaşam Döngüsü Yönetiminin "Şarapçılık" özelinde işlenmiş dikey araştırmaları ve "Öküzgözü Şarapçılık" vakası üzerinden incelemesini içerir.