Tasavvuf

Sohbet tarzında, her yaştan insanın rahatça okuyabileceği bazı tasavvufî yazılarımızı derlediğimiz bu esere, sohbetin ve dostluğun önemine işâret etmek için “Kahve Bahâne” adını verdik. Çünkü günümüzün hızla büyüyen şehirlerinde yalnızlaşan insanımız sohbete ve muhabbete her zamankinden daha fazla muhtaçtır.
Bu kitap, daha önce neşredilen “Derviş Keşkülü” ve “İrfan Bahçesi” isimli eserlerimizin bir devamı ve bu serinin üçüncü kitabı olarak da kabul edilebilir. Tasavvufî sohbet tadındaki bu eser, farklı zamanlarda kaleme alınan yazıların toplanmasıyla oluştuğu için bir konuya odaklanmış değildir. Farklı konulardaki yazıların bir araya getirilmesiyle oluşan bu eserin de keyifle okunacağını umuyoruz.

Freud, Cinsellik, Psikanaliz, Histeri, Rüyaların Yorumu, Sembolizm, Kadın, Erkek, Latent Rüyalar, Manifest Rüyalar, Serbest Çağrışım Metodu, Tedai-yi Efkâr, Te'vil, Rüya Çalışması, Kaydırma, Benzetme, Gerileme Rüyaları, İlerleme Rüyaları, İd, Ego, Süperego, Geçmiş, Gelecek, Dışa Dönük, İçe Dönük, İntrovert, Extrovert, Jung.

Modern Türk düşüncesinde ortaya konan İslamcılık çalışmalarında İslamcı düşüncenin sınıflandırması meselesi önemli problemlerden biri olmuştur. Genellikle modernleşmeyle olan ilişkinin niteliği ekseninde siyasî saiklerle şekillenen tasnifler, İslamcılığı da belli kalıplara hapsetmiş, bu durum modernleşme devri ve İslamcılık düşüncesinin anlaşılmasının önündeki önemli engellerden birini teşkil etmiştir. Yapılan tasniflerin tarihi vakıaya değil de belli bir siyasi programı kabul edip etmeme durumuna göre şekillendirilmesi, modernleşme devrinde ulus olarak inşa edilen Türklüğün de İslamcılıktan ayrılmasına neden olmuş, böylece Türk İslamcılığı düşüncenin üretildiği coğrafya ve dili ifade edecek kadar daralmış bir hale gelmiştir. Bu çalışma Türk İslamcılığını, İslamlaşma devrinden itibaren ortaya çıkan tarih tecrübesi ve bu tecrübe ekseninde inşa edilen gelenek ekseninde değerlendirmeyi ve bu gelenek dışında ortaya çıkan İslamcılık söylemlerini de gene bu geleneğin ötekiyi anlama ve ifade etme şekli doğrultusunda sınıflandırmayı amaçlamaktadır. Çalışmanın ilk bölümünde hali hazırda literatürde bulunan sınıflandırmalar genel olarak ortaya konmuş, ikinci bölümde Türklüğün ne olduğu tasavvuf, Sünnilik ve cihat kavramları üzerinden tartışılarak Türk İslamcılığının bahsi geçen gelenekle rabıtası incelenmiştir. Ayrıca çalışmanın ikinci bölümünde modernleşmenin imkanlarını geleneği problem haline getirmekte bulan İslamcılık düşüncesi, Divan-ı Lügat’it Türk’te, Türk’ün ötekisini ifade eden “tat” kavramı doğrultusunda tetkik edilmiştir. Üçüncü ve dördüncü bölümde ise bu tasnifin örneklenmesi amacıyla, Türk İslamcılığını temsil eden Mehmet Akif Ersoy ve Tat İslamcılığın mümessili Şemseddin Günaltay’ın düşüncelerini inşa ettikleri kaynaklar, din ve tekniğe taalluk eden fikriyatları tetkik edilmiş ve çalışma sonuç bölümü ile hitama erdirilmiştir.

İslam Düşünce Atlası (İDA), İslam düşünce tarihini, II/VII.  ile XIV/XX. asırlar arasında yaşamış ekol kurucu bilginler üzerinden zaman- mekân-öğreti- ekol değişkenlerini dikkate alarak, yeni bir dönemlendirme mantığı içerisinde bütünlük ve süreklilik ilkelerine bağlı kalarak yeniden yazma amacındaki bir düşünce tarihi yazımı projesidir.

Tasavvufta Hakk’a ulaştıran yollar tarikat olarak adlandırılmaktadır. Her ne kadar tarikatların “yıldızların sayısınca” ya da “yaratıkların nefesleri adedince” olduğu belirtilse de bazı tarikatlar oluşturdukları usûl, âdâb ve erkânlarıyla bariz bir şekilde diğerlerinden ayrı bir yol tutmuşlardır. Bu tarikatlar gitmiş oldukları yol ve temsil ettikleri misyona meşruiyet kazandırmak için bir silsile ile kendilerini Hz. Peygamber’e nispet etme gayreti içerisinde olmuşlardır. Bu bağlamda silsileler tarikatların kimliğini ortaya koyarak meşruiyetini tescilleyen vesikalardır. Tasavvufî gelenek içerisinde tarikat şeyhlerinin birbirine teselsülen verdikleri icâzetleri ihtiva eden silsileler, günümüz Türkiye’sinde pek çok cemaatin de kendilerini belirli bir tarikata nispet ederken sergiledikleri belgeleri teşkil etmektedir. Böylece kendilerine bir kimlik oluşturan bu yapılanmalar müntesiplerinin güven içerisinde bağlılık sergilemeleri yönünde teşvik edici bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır.
Osmanlı’nın son döneminde ve günümüzde Türkiye’de bir taraftan yaygın halk kitleleri arasında diğer taraftan da idareciler nezdinde yayılma imkânı bulmuş tarikatlardan birisi de Anadolu’da çeşitli şubeler vasıtasıyla temsil edilen Hâlidiyye tarikatıdır. Hâlidiyye, Nakşibendiyye tarikatının Mevlânâ Hâlid el-Bağdâdî’ye (ö. 1242/1827) nisbet edilen koludur. Kuzey Irak ve Suriye bölgesinde neşv ü nemâ bulmakla birlikte Hâlid el-Bağdâdî’nin yetiştirip icazet verdiği halifeleri vasıtasıyla Anadolu’nun dört bir yanına yayılma imkânı bulmuştur. Dinin emirlerine sıkı sıkıya bağlılığı ve mümkün mertebe bidatlara karşı mesafeli durması, Hâlidiyye’nin Türkler arasında hızla yayılmasında etkili olmuştur. Yalnızca Osmanlı’da değil günümüz Türkiye’sinde de muhtelif tasavvufî yapı ve cemaatlerin kendilerini nispet ettikleri en önemli ve tesirli ekol Hâlidiyye’dir denilse abartılmış olmaz.
Günümüz Türkiye’sinde faaliyet gösteren ve kendilerini bir tarikata nispet eden pek çok cemaat, ellerinde bulundurdukları icazet ve silsilelerle Hâlidiyye tarikatının bir devamı olarak aktivitelerini sergilemektedir. Nitekim Hâlidiyye, Anadolu’ya Hâlid el-Bağdâdî’nin halifelerinden Hâlid el-Cezerî (ö. 1839), Muhammed Kudsî Bozkırî (ö. 1852), Seyyid Tâhâ el-Hakkârî (ö. 1853), İsmail Şirvânî (ö. 1853), Ahmed el-Ervâdî (ö. 1858), Osman Sirâcüddin (ö. 1866), Ali es-Sebtî (ö. 1870) ve Abdullah Mekkî (ö. 1894) tarafından getirilmiş ve burada yetiştirdikleri müridleri ve halifeleri vasıtasıyla yaygınlaşmıştır. Günümüzde kendilerini bu geleneğe nispet eden cemaatler ve tasavvufî yapılanmalar arasında Erenköy Cemaati, İskenderpaşa Cemaati, Menzil Cemeaati, Haznevîler, Hulûsi Efendi Cemaati, İsmâilağa Cemaati gibi tanınmış gruplar bulunmaktadır. Çalışmada Türkiye’de kendilerini Hâlidiyyeye nispet eden bu gruplar ve bunların Mevlânâ Hâlid el-Bağdâdî’ye ulaşan silsileleri ve aralarındaki bağ üzerinde durulacaktır.

İslâm'ı anlama ve yaşama yolunda bir "büyük mutabakat" olarak Ehl-i Sünnet'in oluşum hikayesi bu kitapta... Bu kitap bizleri 2-4./8-10. yüzyıllarda İslâm dünyasının en önemli ilim, düşünce ve siyaset merkezlerinde yani Basra, Bağdat, Kûfe, Medine ve Nişabur'da bir ufuk turuna çıkarıyor.

The formation story of the Ahl al-Sunnah as a "great consensus" on understanding and practicing Islam is depicted in this book. This book takes us on a journey through the intellectual and political centers of the Islamic world in the 2nd to 4th (8th to 10th) centuries, namely Basra, Baghdad, Kufa, Medina, and Nishapur.

İslam’da Gadir-i Hum olayı, Kur’an ve Sünnet ile sabit, yanısıra sahabenin büyük çoğunluğunun bizzat yaşayarak şahit olmasına rağmen bugüne kadar örtüle gelen bir gerçektir.
Gadir-i Hum Velayet Bayramı, özetle, Maide Suresi 67. ayetin emri üzere Hz. Peygamberin (s.a.a), Hz. Ali'yi kendinden sonraki halifesi ve velayetin başı olarak ümmetine ilan etmesi, Veda Haccı dönüşünde Gadir-i Hum bölgesinde topladığı ümmetinden ikrar alması olayıdır.
Gadir-i Hum gerçeği, Şii-Sünni tüm İslam kaynaklarında mütevatir olarak nakledilen bir esastır.
Detaylarına ileride değineceğimiz Gadir-i Hum’da, Hz. Peygamber uzunca bir hutbe irad ederek; ümmetinin kendilerine sarıldıklarında asla sapıtmayacağına teminat verdiği iki emaneti olan Kur’an ve Ehl-i Beyt’ini, Hz. Ali’nin velayetini, onun kendinden sonra ümmetinin sahibi ve velisi olduğunu, Havz-ı Kevser’inin başına varıncaya kadar da Kur’an ve Ehl-i Beyti’nin birbirinden ayrılmayacağını ilan buyurmuştur.

Tarikatların teşekkülü öncesi dönemde tasavvuf klasiklerinde yer alan kavramlar ve bu kavramların istidlâl edildiği âyetlerden hareketle mutasavvıflarca Kur’ân kaynaklı olarak takdim edilen tasavvuf kavramlarını ele alan bu çalışma “Giriş” bölümü ile birlikte üç bölümden oluşmaktadır. “Giriş” bölümünde araştırmanın konusu, amacı, kapsamı, yöntemi, kaynakları ve kavramsal çerçeve ele alındıktan sonra tarikatlar öncesi dönemde teşekkül eden tasavvuf kavramlarından genel olarak bahsedilmektedir. Ayrıca bu bölümde, çalışmada esas alınan tasavvuf klasiklerinde yer alan kavramlar Kur’ân ile istidlâli bakımından tablolar halinde ele alınmıştır.
İkinci bölümde Kur’ân’da zâhir anlamı ile yer alan kavramlar üzerinde durulmuştur. Bu kavramlar da farklı türevleriyle Kur’ân’da yer alanlar ve almayanlar olarak iki başlık altında değerlendirilmiştir. Daha sonra konularına göre tasnif edilerek müfessirlerin yorumları doğrultusunda Kur’ân’ın zâhir anlamına uygunluğu açısından irdelenmiştir. Üçüncü bölümde ise âyetlerin işârî anlamlarından istidlâl edilen tasavvuf kavramlarına yer verilmiştir. Bu kavramlar da Kur’ân’da yer alma şekli ve konuları açısından gruplandırılarak ele alınmıştır.
Çalışmamız neticesinde tasavvuf klasiklerinde yer alan 311 kavramın 143 tanesinin âyetlerle istidlâl edilerek sunulmuş olduğu anlaşılmıştır. Bu kavramlar için kaynak gösterilen âyetler incelendiğinde, kavramların yarıya yakınının âyetlerin zâhir anlamları ile uyum içerisinde istidlâl edilmiş olduğu, diğer kısmının ise ancak işârî teviller neticesinde söz konusu kavramlar ile irtibatlandırıldığı görülmüştür. Buradan hareketle kavramların, kaynak gösterilen âyetlerin zâhir anlamlarına yahut işârî tevillerine dayandırılması açısından iki ayrı bölümde sunulması tercih edilmiştir.
Anahtar kelimeler: Kur’ân, tasavvuf kavramları, ıstılah, işârî yorum.

ABSTRACT
QUR’AN-ORIGINATED SUFISM CONCEPTS

This study which deals with Qur’an-originated sufism concepts in the main sufî classical books in the period before the formation of sufi orders consists of three chapters including an introduction. In the introduction chapter, after the subject of research, objectives, scope, methods, resources and conceptual framework have been discussed, we then presented the subject sufism’s terminology in the period before the formation of sufi orders in general. Additionally in this section, concepts which in the main sufî classical books are examined in the tables.
In the second section the concepts of ostensible (zâhir) in the Qur’an is discussed. These concepts were evaluated under two headings: “Concepts located with different derivatives in the Qur’an.” and “Concepts located with meaning in the Qur’an.” These concepts in this section have been divided into the above subjects. In the third section, emphasis has been put onto Qur’anic verses with an isharî meaning/mystical interpretation. These concepts are discussed in terms of the state and topic and how it takes part in the Qur’an.
As a result of our study, 143 of 311 concepts in the main sufî classical books are deduced from the Qur’an. When examining the verses which were quoted as the authority for these concepts, we recognized that almost half of these concepts were deduced from ostensible meaning of the verses. Other concepts were deduced from the isharî meaning/mystical interpretations of the verses.


Keywords: Qur’an, sufism concepts, terminology, mystical interpretations.

Ahmad Yasawi (d. 562/1166), in the book “Divan al-Hikmah”, included the Sufis issues as well as theological topics. Yasawi has developed his own theological-mysticism. It can be seen that the subjects of faith in Yasawi's Divan Council are shaped mainly in the axis of Ahl al-Sunnah especially reviews of Mâtürîdî (d. 333/944). In this way, Yasawi, in accordance with the conditions of his time in the religious understanding, has given priority to the beliefs, and the mystical orientation of the mature approach in line with the Mâtürîdî thought has demonstrated a unique method. Both Mâtürîdî and Yasawi aim to be the main target of al-Ma’rifa in the mystical method. Mâtürîdî and Yasawi's main source were Imam Abu Hanifa (d.150/767). In line with the Ahl al-Sunnah, they have the right belief and a practical religious understanding in different lanes. Key Words: Mâtürîdî, Yasawi, Tasavvuf, Aqaid, Diwan al-Hikma

Ankara’da insanlara rehberlik etmiş ve onlar için manevi bir güç ve dayanak teşkil etmiş olan Hacı Bayram-ı Veli’nin (ö. 833/1430) hem Anadolu hem de Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşması tarihinde hizmetleri çok önemlidir. Halka hizmet, Hakk’a hizmet prensibine hayatı boyunca tam anlamıyla bağlı kalmış, gönül ehli ve önderi olan bu büyük şahsiyet,  kirleriyle, içindeki insan sevgisiyle, tutmuş olduğu tasavvufî yol ile pek çok insana doğrudan veya dolaylı olarak hizmet etmiştir.
İşte bu çalışmada; 1365’ten 1416 yılına kadar toplamda 61 mektuptan oluşan bir mektup külliyatının müsebbibi olan ve Osmanlı Padişahı II. Bayezid Han’ın (1389-1402) 1391 yılında Candaroğulları Beyliğinin Emiri Süleyman Paşa’nın üzerine gönderdiği Osmanlı ordusunda yer alan ve sonrasında Hacı Bayram Veli’nin rehberliğine mazhar olmuş bir şahsiyetten II. Manuel Palaiologos’un (1391-1425) ve kendisinin Hacı
Bayram ile olan münasebetlerinden bahsedilecektir.

Bu kitap, son dönem Karslı sûfî ve şairlerden Mehmed İlhâmî’nin (Hacı Efe) hayatı, eserleri ve Hac Seyahatnâmesi üzerine yapılan araştırmaları içermektedir. Cumhuriyet döneminde gerçekleştirilen ilk hac yolculuğunda kaleme alınan eser, müellifin 31 Ağustos 1947 günü Kars’ta başlayan ve 23 Aralık 1947 günü yine aynı yerde tamamlanan meşakkatli hac seyahatini konu edinmektedir. Dört ay süren kutlu yolculuğun Anadolu topraklarından Şam’a kadar olan kısmı demiryolu ile geçilmiş, Şam’dan Beyrut’a kadar ise karayolu ile devam etmiştir. Beyrut’tan Hicaz’a kadar olan güzergâh ise Süveyş Kanalı ve Kızıldeniz üzerinden geçilerek deniz yoluyla tamamlanmıştır. Mehmed İlhâmî, eserinde bir an önce Hicaz’a varıp vuslata erme iştiyakıyla yanan bir pervaneyi kendi şahsında resmeden ve beklenen kavuşmanın hasretiyle yanıp tutuşan ümitvâr bir âşıktır. Eser, bu yönüyle bir seyahatnâme olmanın ötesinde, mâşûkuna kavuşmanın yollarını arayan ve bu uğurda kendini yola adayan “insan-ı kâmil”in Anadolu’dan Hicaz’a maddi-manevi seyrini gözyaşlarıyla resmeden bir vuslatnâmedir.

Öz Tasavvufi düşüncede nefis ve nefsin ıslahı meselesi ehemmiyetli bir husustur. Hemen hemen her tarikat müridanın nefislerini terbiyeyi kendilerine amaç edinirler. Dolayısıyla tarikatları nefsani ve ruhani tarikatlar olarak ikiye ayırırlar. Nefsani tarikatlar müridin nefsini ıslah ile terbiye ederler. Ruhani tarikatlar ise ruhu asli safiyetine ulaştırmaya çalışırlar. Nefis tasavvufi düşüncede kötü istek ve arzular bütünüdür, imtihan vesilesidir dolayısıyla her nefis terbiye edilmelidir. Nefis terbiye edildiğinde çok enfes bir hal alır. Allah Teâlâ ve Resulünün istediği bir hayat tarzını kendine rehber edinir. Dünya ve ahiret saadetini kazanır. On sekiz bin âlemi insandan içre gören sufiler öncelikle insanın gönül dünyasının manevi bir anatomisini çıkararak işe başlarlar. Letâfler/çakra denilen bu âlemde varacakları hedef doğrultusunda yapacakları yolculuğun geçeceği menzilleri farklı isimlerle ifade etmeyi ve işaretlemeye özen gösterirler. Günümüz tabiriyle kendilerine meşrep ve neşvelerine göre yol haritaları'l-yakin geçilmesi gereken menzillerden bazılarıdır. Biz bu makalemizde nefsin Kur'an-ı Kerim'de geçen yedi sıfatı göz önüne alınarak diye ismlendirilip, nefs-i emmare, nefs-i levvame, nefs-i mülhime, nefs-i mutmainne, nefs-i radiyye, nefs-i mardiyye ve nefs-i kâmile şeklinde yedi mertebeye ayrılan, tasavvuf literatüründe "etvâr-ı seb'a" diye ismlendirilen nefs olgusunu Halvetiyye geleneği özelinde ele alacağız. Ama öncelikle tasavvuf geleneğindeki konu ile ilgili genel çerçeveyi eski ve yeni kaynaklardan referanslar vererek ortaya koyacağız. Amacımız insan için hayati bir mesele olan nefisle mücadelenin nedenini, nasılını nazara vermektir. Anahtar Kelimeler: Halvetiyye, tasavvuf, tarikat, etvar-ı seba, nefsin mertebeleri, Letaif-i Ruhaniyye. Abstract The nafs and its intentional reclamation in mystical thought is a matter of considerable importance. Almost every religious sect's student aims to discipline his nafs. Therefore, the sects are divided as sensual and spiritual sects. Sensual sects discipline their students' nafs with reclamation. Spiritual sects try to bring the spirit to its original purity. In nafs mystical thinking, bad wishes and desires are

İsa’dan beş yüz yıl önce Ege kıyılarında yaşayan Herakleitos “Nasıl ateşe yaklaştırılan kömürler ateşlenir, uzaklaştırılınca da sönerse, ruhumuz da ortaklaşa olanın ardından giderse logostan pay alır, ayrılırsa logossuz kalır. Us ile konuşmak isteyenler herkesle ortaklaşa olan ile kendini güçlendirmelidir. Bir yasaya göre yanan, bir yasaya göre sönen ve başı sonu olmayan bir ateştir.”  diyerek evrenin sürekliliğini ve birliğini ifade etmiştir. Evren, Herakleitos’a göre logoslu ve “us”ludur. Bizler tanrısal logosu nefes alırken içimize çekiyor ve sonra nefes verirken de evrenin ruhuna dönüyoruz. Herakleitos’un bu düşüncesi Hıristiyanlıkta dinsel bir nitelik kazanmıştır. Aziz Jean’ın İncil’i şu sözlerle başlar: “Başlangıçta söz vardı ve söz tanrı ile beraberdi ve söz tanrı idi” Logos kavramının Anadolu’da bir din felsefesine dönüşmesi ise Anadolu’ya İran’dan gelen ve Bektaşi inançlarının şekillenmesinde katkısı olan Hurufilerin etkisiyle olmuştur. Hurufilere göre Tanrı gizli bir hazinedir, varlığı ve özü sesten oluşur. Sesin ortaya çıkmasıyla evren meydana gelmiştir. Tanrı kendi silüetini insanda göstermiştir. İnsanı tanrıdan ayıran sözdür. Hurufilik ve Tanrıya ulaşmanın tek yolunun gerçek anlamda sevgiyle mümkün olacağını savunan Yeni Platoncuların etkisiyle oluşan Tasavvuf inancının özü yoktan varolma değil, tanrının evrende tezahür etmesidir. İnsan ve tanrı birdir, tanrı insanın ağzından konuşur, insan da konuşan bir tanrıdır (en-el Hak). Dinler, tanrının yüceliğini ulaşılmaz kılar ve insanın tanrı tarafından yoktan yaratılmasını ön plana çıkarır. Tasavvufa göre ölüm yoktur, sürekli varoluş vardır. Tasavvufta din, korku üzerine değil sevgi üzerine kurulmuştur. Klasik din anlayışlarında tanrı doğayı yaratmış ve insanı en öne koymuştur. Tasavvuf ise canlı cansız bütün varlıkları tanrının kendisi olarak görür. Bu görüşlerin en önde gelen savunucularından birisi Hacı Bektaş Veli’dir.

Karakoç’un düşünce dünyasında medeniyet kavramının öncelikle vurgulandığı yaygın bir görüştür.  Bu kanaat doğru fakat eksiktir.  Karakoç’un tüm eserlerinde kanaatimizce en merkezî kavram metafiziktir.  Bir medeniyet dirilişini hedefleyen Karakoç için bu medeniyetin en temel niteliği, güçlü ve özgün bir metafizik inancına sahip olmasıdır.

Dini gruplar, ortak inanç esasları etrafında toplanan bireylerin meydana
getirdiği sosyal yapılardır. Bu yapılar kendi iç aktivitelerini yerine getirirken toplumsal bir dünyada yaşamanın gereği olarak diğer kurumlarla da etkileşim içerisinde olagelmişlerdir. Özellikle siyaset kurumuyla olan ilişkileri ve bu ilişkilerin sonuçları günümüzde kamuoyu tarafından yoğun olarak tartışılmaktadır. Son dönemlerde yaşadığımız olayların toplumu getirdiği nokta problemin ne kadar önemli olduğunu ortaya koymaktadır. Bugün yaşanan olaylar tarihten kopuk sosyal hadiseler olmayıp her bir olayın tarihsel geçmişi  ve arka planı vardır. Bu nedenle bugün gözlemlenen dini gruplar siyaset ilişkisi yüzlerce yılda meydana gelen birikim ve tecrübelerin günümüze yansımasıdır.
Geçmiş anlaşılmadan bugün yorumlanamaz ilkesinden hareketle tarihimizdeki önemli dini gruplardan olan tarikatların siyasal yapı ile olan ilişkilerini ele alıp incelemek günümüzde meydana gelen olayları çözümlemeye ve anlamaya yardım edecektir. Bu amaçla Osmanlı toplum yapısı içinde önemli bir dini grup olan Halvetî Tarikatı’nın siyasi yapılarla olan ilişkilerini ve oynadığı siyasal rolü bu makalede ele alıp inceleyeceğiz. Bu yapı üzerinden geçmişten günümüze bir projeksiyon tutarak siyasi yapıların dini gruplardan beklentisini, dini grupların da siyasal yapıyla olan ilişkilerini ortaya koyacağız

The widespread and lasting impact of the art of cinema on society, especially the young mass, is an indisputable fact. It is possible to describe a fact that we will have difficulty in telling with hundreds of pages in a few hours, perhaps a minute, film. The younger generation has been transformed into a vastly watching mass rather than reading, thus, the influence of the cinemas has increased a lot nowadays. Naturally, it is possible to do many things with such an effective tool. Mawlid tradition is not just an ordinary tradition. It is a musical school in itself, moreover a moral value education school. Moreover, this is a fundamental tradition not only in Turkey but also in the Balkans, the Indian Ocean, which many Muslims have adopted. At least with its decline in Turkey, Turkish classical music has weakened, which has begun to hit the ears most often in mosque services, and people are often complaining about the bad practices of the adhan, and Qur'anic recitations. Moreover, thanks to Mawlid performances, it is possible to convey both the development of religious feelings and moral values in young people. The Breath of the Beloved is a production of Kaplan Film, one of the successful examples of the documentary-drama group that emerged in the audience in such an environment. The film is about the process of making a Mawlid mashq (learning how to sing) by kneeling in front of a master who follows the traditional method. The film tells the tradition of classical Turkish music, which has been practiced for centuries, with the help of real performers in authentic settings, aims to bring together both the revival of a tradition and a series of moral values education with the audience. In this paper, by examining the Breath of the Beloved through a philosophical reading, the contribution of the film in transferring moral values to young people will be tried to be revealed.

In all of the orders which are the institutions of Sufism the Hazrat Ali and Ahl al-Bayt are shown love
and respect. In addition, the love of the Hazrat Ali and Ahl al-Bayt seen in the works of the Sunni Sufis
has caused them to be perceived as Alawi-Bektashi from time to time. One of the most important of
these Sufis is Eshrefoghlu Rumi, the founder of the Eşrafiyye branch of Kadiriyye order. Eşrefoğlu, who
frequently mentioned the Hazrat Ali and Ahl al-Bayt, particularly in his book Tarikatname, has been
described as Alawi-Bektashi due to his expressions by some.
This article was written to put forth Sunni Sufis’ and especially Eshrefoghlu Rumi’s perception of the
Hazrat Ali and Ahl al-Bayt and to evaluate their being regarded as Alawi-Bektashi due to his views. For
this purpose, first the understanding of the Sunni Sufis regarding the Hazrat Ali and the Ahl al-Bayt
was addressed, and then comparisons were made by mentioning perceptions of Eshrefoghlu Rumi in
question. In particular, the place of the Hazrat Ali and Ahl al-Bayt in the understanding of Sunni Sufism
was identified. As a result, it was observed that both Sunni Sufis’ and Eşrefoğlu Rumi’s perception ofthe Hazrat Ali and Ahl al-Bayt developed in Sunni Sufi culture and the love of the Hazrat Ali and Ahl-al
Bayt was very intense particularly in the followers of the orders connected to the Prophet Muhammad
through the Hazrat Ali’s descendants. One of the findings of the research was that this perception of the
Sunni Sufis and Alawi-Bektashi and Shia communities showed similarities from time to time.

Öz Necip Fazıl Kısakürek Cumhuriyet devri Türk edebiyatını, hem fikir ve aksiyon adamı hem de kalemi güçlü bir edebiyatçı olarak derinden etkileyen özgün bir kiiliktir. iir, tiyatro, roman, hikâye gibi birçok türde kaleme aldıı eserlerde din, tasavvuf, tarih, felsefe gibi konular geni bir yer tutar. Bu edebi eserlerinin yanı sıra fikirlerini yazdıı eserleri aracılıı ile de büyük bir mücadele içinde yaamıtır. Devrini ve devrinden sonra gelen birçok aydını etkisi altına almıtır. Otuzlu yalardan itibaren slam'ı ve tasavvufî düünceyi fikirlerinin merkezine alan Necip Fazıl, eserlerinin neredeyse tamamına yakınını bu dorultuda yaayacak bir gençliin ortaya çıkmasını salamak için kaleme almıtır. Böyle bir dava uuru içinde yaayan Necip Fazıl'ın hayatındaki ve eserlerindeki tasavvuf olgusu ise bu açıdan ele alındıında kaçınılmaz bir aratırma konusudur. Bu konuda kendisi hakkında yapılan çalımalara bir ek olmaktan öte bir iddiası olmayan bu çalımada yazarın tasavvuf ile ilk tanııklıına, ardından gelen yeni hayatına, eserlerindeki tasavvufî etkiye yer verilecektir. Ayrıca, Akî ile balayıp Arvasî ile devam eden tasavvufî etkinin kapsamına ve Necip Fazıl'ın tasavvuf hakkındaki düüncelerine deinilecektir. Abstract Necip Fazıl Kısakürek is a unique personality who has deeply affected the Republican era of Turkish literature both as a man of thought and action and a strong litterateur. In the works that he has written up in various kinds such as poetry, drama, novel, and story the subjects of religion, mysticism, history and philosophy take a wide place. He has also a struggle by means of his works reflecting and consisting of his thoughts as well as his literary works. He has affected his era and the intellectuals coming after his era. Necip Fazıl, who has put Islam and mystic thought to the center of his ideas since his thirties, has written almost all of his works with the aim of arising a youth living in the direction of * Dr., Mu Alparslan Üniversitesi Aratırma Görevlisi, elmek: tuuranguler@hotmail.com

Bursa, özellikle tasavvuf açısından, Osmanlı’nın en önemli merkezlerinden biridir. Birçok tarikat şubelerinin kuruluş yeri bu şehirdir. Bunlar arasında, Aziz Mahmud Hüdâyî’den sonra XVII. yüzyıl boyunca Osmanlı idarecileriyle yakın ilişkiler geliştirmiş olan Celvetiyye bu yönüyle özel bir önemi hâizdir. Bu açıdan Hidâyî’ye benzerliğiyle dikkat çeken ve Bursa’da bir Celvetî dergâhı kuran Selamî Ali Efendi, söz konusu tarikatın en önemli şeyhlerinden bir tanesidir.