Tasawwuf

Öz: Aşk, İslam filozof ve sûfîlerinin önemli bir kısmının hem varlığın kökeni hem de varoluş âleminin nesneleri arasındaki ilişkiyi açıklamada başvurdukları önemli bir konudur. Bu çalışmada aşkın ontolojik ve varoluşsal anlamları, biri 13. yüzyıl Konya'da diğeri 17. yüzyıl Cizre'de ortaya çıkmış iki büyük sûfî olan Mevlânâ Celaleddin Rûmî'nin ve Melâyê Cizîrî'nin eserleri üzerinden ele alınacaktır. Bu iki mutasavvıfın düşüncelerinde ve özellikle varlık felsefelerinde aşk kavramının yeri ortaya konulacaktır. Abstract: Love is an important issue that a significant part of the Muslim philosophers and Sufis refer to in order to explain both the origin of existence and the relationship between the objects of the realm of existence. In this study, the ontological and existential meanings of love will be discussed depending on works of Mawlana Jalal Al-Dîn Al-Rûmî (13th century) lived in Konya and Mullah Ahmad Al-Jazarî (17th century) lived in Cizre. In these Sufis' thoughts and particularly in their philosophy of existence, the place of the concept of love will be revealed.

Elinizdeki bu çalışma, İslam Tarihi’nin belirli bir bölümünde, belirli bir
bölgede ortaya çıkan ve İslam Medeniyeti’nin doğal bir parçası olan bir
devletin içerisinde var olan sûfî zümrelerin hangi tasavvufî metinler üzerine yoğunlaştığını ele almaya çalışmıştır.
Öncelikle konuya giriş olarak tasavvuf tarihindeki ilk teliflere sonra tasavvufî metin şerhi meselesine değinilmiştir. Ardından şerhe konu olmuş temel metinlerden bir kısmı ele alınarak incelenmiştir. Sonrasında Osmanlı’da şârih kimliği öne çıkan bazı sûfî müellifler ile şerhlerin dönemsel değerlendirilmesi ile çalışma tamamlanmıştır. Ek kısmında ise asır asır yazılan şerhlerin dökümüne yer verilmiştir. Bununla aynı asırda hangi eserler rağbet görerek şerhlere konu olmuştur bir resminin ortaya konulması amaçlanmıştır. Ayrıca diğer İslami ilimlerde ortaya konulan şerh literatürü ile mukâyese de bu şekilde mümkün olabilecektir.

Cartas Persas aos Trópicos.
Envio abaixo link para download e consulta gratuita  do meu livro Cartas Persas aos Trópicos, sobre Renascimento do Oriente Médio no qual  exponho minha troca de correspondência por dois anos entre 2003 e 2005 com uma jovem iraniana feminista enquanto trocávamos nossas experiências culturais através da Poesia  Sufi  Persa e do Modernismo Lusófono através de nossos maiores poetas mostrando que a Literatura, a Poesia e a Cultura são linguagens que permitem qualquer intercâmbio de ideias por mais diferentes que sejam nossas sociedades  . Espero que gostem.

ÖZET Zamanla gelişen ve hayata karşı bir tavır alma olan zühd anlayışı, Peygamber Efendimiz'in döneminde sade ve gösterişten uzak yaşantısıyla başlayıp daha sonra sahabe-i kiram genelinde gözlemlenir. Kuran-ı Kerim'de tezkiye ve takva kelimeleri ile ifade edilen bu hal, dünyanın geçiciliğine inanarak nefsin hoşuna giden şeyleri gönülden atma ve onlara değer vermeme anlamına gelen zühd olgusu, zamanla müslümanlar arasında başgösteren sapmalar, yeni şartlar, ekonomik, ideolojik, sosyal ve özellikle siyasi hayatın getirmiş olduğu olumsuzluklar sonucunda hicri ikinci asrın sonlarına doğru tasavvuf hareketini ortaya çıkarmıştır. Tasavvuf hareketi 12. yüzyıldan itibaren kitlesel bir karakter kazanmış ve çeşitli tarikatlar şeklinde teşkilatlanarak, toplumu sosyal ve dini açıdan yönlendirmeye başlamıştır. Tarihsel gelişim süreci içerisinde varlıkları, faliyetleri ve çalışma yöntemleri izlenebilen bu tarikatlardan her biri daha sonra çeşitli kollara ayrılarak Allah'a ulaşmayı kendilerine hedef kılmışlardır. Bu çalışmada tarikatların zaman içerisinde ortaya çıkma sebepleri, gelişmesi, zaman içerisinde bir tarikat hareketine dönüşme süreci, tarikatın temel hedefleri ve çeşitli tarikat yolları arasındaki temel farklara değinilmiştir. Çalışma içerisinde tarikatın farklı sınıflandırılmaları arasında tarikatlar zikir çekip çekmemelerine göre, zikir çekenler ise usul ve yöntemlerine göre, zikrin dışında merkeze aldıkları değerlere göre sınıflandırılmaları analiz edilirken, meşhur olmuş 12 tarikatın da mukayeseli analizi yapılmıştır. Tasavvuftan tarikata ve tarikat içerisindeki ekollere geçiş sürecindeki değişimler ve bu çeşitli tarikat ekollerinin temel özellikleri de çalışmanın ana konusunu oluşturmaktadır.

pengantar atau mukadimah segala sesuatu adalah hal yang sangat penting. Bagaimana mungkin seseorang minum dari botol tanpa membuka tutupnya. begitu pula dengan lautan dan pantainya, buku ihyaulumuddin adalah laut dan trilogi muqoddimahnya adalah pantai.

Zeliha ÖTELEŞ  Öz Tasavvufun bilgi kaynakları arasında, öncelikli olarak "keşf ve ilham" zikredilmektedir. İlâhî bilgiye ait bir kapının açılması olarak görülen ve sûfî için son derece önemli olan bu iki bilgi kaynağı, "uyku ile uyanıklık arasında", çoğu zaman da "uyku" hâlinde "sûfî bilincine yansıyan bilgiler" olarak bilinir. Muhyiddin İbnü'l-Arabî(ö. 1240) tasavvuf anlayışını, "keşf yoluyla elde edilen bilgi" anlamına gelen "mârifet" üzerine temellendirmesi, keşfe kapı aralayan rüyanın önemini güçlendirmektedir. Tasavvufî yaşamın sistemleştiği dönemlerde nazârî olarak rüya, varlık mertebeleri arasında "misâl âlemi" olarak nitelendirilmiştir. Tasavvufun kurumsal yapısı olan tarikat içinde rüya, mânevî mertebelerin terakkî düzeyinin tespiti için son derece mühimdir. Öyle ki, seyr u sülûk yapacak bir kimsenin hangi zikir veya evrâdı çekeceği meselesinde rüya, yol gösterici bir pusula olarak görülmüştür. Bu çalışma, tasavvufî yapıları ve anlayışları ayakta tutan, âdeta görünmez bir dayanak olan rüya meselesinin farklı bir vecihten ele alınmasından ibarettir. Anahtar Kelimeler: Tasavvuf, Rüya, Âlem-i misâl, Metafizik. Metaphysical Column of Sufism: Dream-A Fusus-Based Evaluation-Abstract: Among the origins of knowledge "inspirations and instincts" are primarily mentioned in sufism. According to the sufism, two origins of knowledge reflected in a situation between "asleep/awake" but mostly in "asleep" to the "conscious of sufi" and they are highly important since these sources seen as a gate opening to the divine knowledge. Ibn-al Arabi(d.1240) found his understanding of sufism on "marifat" which means "knowledge that was acquired by kashf (unveiling)", that basis strengthens the importance of dreams which brings up exploration. During the periods that sufism lifestyle evolved in systematic forms, dreams described as "exemplary universe" throughout the existence degrees. Inside the institutional structure of sufism, dreams are important to evaluate the progress of spiritual level. So that, dreams are seen as a compass to guide ones during their quest, decide recitation and zikr that shall be repeated. This study consists of handling the dreams in different manner, dreams which are invisible base of sufism understanding and structure.

Questions that are put forth here are what the Imaginal Realm is? What role and necessity does it have in the Islamic cosmology? The Imaginal Realms attributes and how it can be logically proved? What does the Qur'ān and the narrations of the prophet and the Imams say about it? These and many more are some of the questions that will be raised and answered. Plain English and very few philosophical jargons have been used in this article to make it as plain as possible for the reader. With that said, the reader should have some basic knowledge of Islamic mysticism and philosophy before reading this article. We can conclude from this article that we are in need of the Imaginal Realm for our existence, and without it we wouldn’t have existed.

U ovoj knjizi, William C. Chittick ne pokušava ponuditi cjelovit uvod u Ibn ‘Arabijeva učenja. Poglavlja ovog djela su radije niz prodorâ u njegov način gledanja na stvari. Autorov cilj je jednostavno predstaviti njegovu misao čitaocima koji joj nisu bili izloženi, odnosno pružiti doobrazovanje onima koji joj jesu bili izloženi. Prva dva poglavlja bave se odnosom Ibn ‘Arabijevih učenja i njegovog samoopažanja kao Pečata muhammedanskih evlija te zaljubljenika u Boga. Treće i četvrto poglavlje opisuju odnos između Boga i ljudskih bića u pogledu ljubavi i prisjećanja. Peto i šesto raspravljaju o prirodi znanja, njegovoj ulozi u ljudskom postajanju i važnosti ispravnog razumijevanja pojavnog svijeta. Sedmo i osmo nude nekoliko opažanja u svijetu imaginacije, posebno njegov odnos prema duši i smrti. Deveto i ujedno završno poglavlje motri središnju ulogu božanske milosti na Onome svijetu.

Abstrak Artikel ini akan membahas mengenai biografi dari salah satu tokoh tasawuf yang sangat terkenal pada masanya yaitu Maulana Jalaluddin Rumi. Dengan berbagai macam kemampuan yang ia miliki, Jalaluddin Rumi mampu memperkuat kembali kedudukan ilmu tasawuf yang sebelumnya mengalami kegoyahan. Tentunya akan sangat menarik karena artikel ini mencangkup aspek biografi, pemikiran Jalaluddin Rumi, ajaran dan karya yang dibawanya, serta pengaruh apa saja yang mampu membuat ulama Islam dan sarjana barat senantiasa kagum akan pemikirannya. A. PENDAHULUAN Jalaluddin Rumi adalah salah satu tokoh tasawuf yang setiap pemikirannya dan karyanya wajib dikaji dan dikupas secara sungguh-sungguh dan benar. Hal ini dikarenakan Jalaluddin Rumi dalam hal membuat karya selalu menggunakan aturan dan gaya bahasa yang ketat, sehingga tidak sembarang orang bisa memahaminya. Selain itu, karena pada saat itu pengaruh dari Persia yang sangat kental sekali, sehingga penggunaan bahasa yang diterapkan olehnya adalah bahasa Persia. Karyanya yang sangat menarik sekali untuk dipelajari adalah syair. Hal ini dikarenakan syair sangat mudah sekali diterima di kalangan masyarakat daripada karyanya yang lain. Bahkan syair bisa digunakan sebagai hiburan bagi sebagian orang, namun juga tetap dalam konteks yang tidak jauh dari tasawuf. Seperti yang diketahui, pembahasan mengenai Jalaluddin Rumi pastilah sangat luas. Mengingat ia adalah salah satu tokoh tasawuf yang sangat terkenal dan cerdas. Oleh karena itu, artikel ini akan membahas secara jelas mengenai biografi dari Jalaluddin Rumi itu sendiri dengan unsur perjalanan kehidupannya, keindahan-keindahan syair yang dibuat oleh Jalaluddin Rumi pada masanya, karya-karya apa saja yang telah diciptakan dalam bidang tasawuf yang mana salah satunya adalah kitab fihi ma fihi, ajaran yang dibawakan

Jurnal al-Shifa diterbitkan oleh Jurusan Bimbingan dan Konseling Islam Fakultas Ushuluddin Dakwah dan Adab IAIN Sultan Maulana Hasanuddin Banten.
Pada edisi ini Jurnal al-Shifa memuat artikel sebagai berikut:
1. Perkembangan Bahasa Anak Usia Dini: Anita
2. Kecemasan Narapidana Dalam Menghadapi Masa Bebas Dan Upaya Penyelesaiannya (Studi Kasus Di Lapas Klas IIA Serang): Nurkhalimah
3. Upaya Bimbingan Rohani Bagi Para Napi Kasus Pembunuhan (Studi Kasus Di Lapas Klas IIA Serang): Nurhayati
4. Karakter Dan Etika Konselor Menurut Hamka (Studi Analisis Ayat-Ayat Nasihah dan Irsyad Dalam Tafsir al-Azhar): Herli Rusmiyati

İÇİNDEKİLER / CONTENTS

•  Dinde Sahâbenin Yeri - Mehmet Yaşar KANDEMİR
•  Ben Ne Yaptım? - İ. Necmettin NURSAÇAN
•  Asr-ı Saâdet ve Sahâbe Neslini Anlamak: Tasavvufun Rehberi Olarak Sahâbe Nesli - Ekrem DEMİRLİ
•  Hazreti Peygamber'in Ashâbı - Ahmet Yüksel ÖZEMRE
•  Sahâbe, Hakîkate Sahip Çıkandır - Necmettin ŞAHİNLER
•  Hz. Mevlânâ'nın Sahâbe Anlayışı - Cemâlnur SARGUT
•  Şehrimizin Sultanı: Eyüp Sultan Hazretleri - Dursun GÜRLEK
•  Ashâbım Gökteki Yıldızlar Gibidir - Ahmet TURGUT
•  Genç Sahâbîler - H. Nur ARTIRAN
•  Sahâbeler ve Topkapı Sarayı'ndaki Kutsal Emânetler - Sevgi AĞCA
•  Siyer-i Nebîde Resimlenen Sahâbîler - Zeynep ATBAŞ
•  İstanbul'daki Sahâbe Türbelerinin ve Kabirlerinin Özellikleri - M. Baha TANMAN

Na tragu značaja kojeg učenja islama pridaju iskrenosti, a samim time i suzbijanju dvoličja, jedan od najvećih perzijskih pjesnika, Hāfiz Šīrāzī, svojim stihovima oslovljava fenomen licemjerstva. Nakon uvoda, autor se ukratko osvrće na Hāfizov jezik i njegovo razumijevanje da bi se lakše prohodilo navedenim stihovima. Oni su razdijeljeni na one koji iznose kritiku religijskog establišmenta, kritiku lažnih sufija, samokritiku i liječenje licemjerstva pri čemu ovaj perzijski pjesnik redovno upućuje na ljubav kao najbolji lijek za licemjerje. Autor se nastojao, u najvećoj mjeri, služiti samim Šīrāzījevim riječima pa otuda najveći dio ovog teksta zauzimaju njegovi neprolazni reci u ruhu bosanskog jezika.

РЕЗЮМЕ
Жизнедеятельность и научное наследие Якуба Чархи и тюркский список его произведения “Тафсири Чархи”
В статье рассказывается о жизни и творчестве видного деятеля тариката накшбандия Якуба Чархи (ум. 1447 г.). А также рассматривается история тюркских тафсиров. Автор подробно описывает единственный тюркский экземпляр списка “Тафсири Чархи” хранящийся в фонде рукописей Института востоковедения имени Беруни. В заключении анализируются методы толкования Корана использованные в тюркской рукописи “Тафсири Чархи”.     

RESUME

The life activity of Yakub Charxi and the Turkic list of his work “Tafsiri Charxi”
In the article its is told about the life and the creative work of a conspicuous tariqat figure of nakshbandi Yakub Charxi (the mind of 1447th). The history of Turkish tafsirs is considered as well. The author describes in details the only Turkish exemplar of the list of “Tafsiri Charxi” which is kept in the fund of manuscripts of Oriental Studies Institute of the name of Biruni.  In conclusion, the methods of Koran’s interpretation used in Turkic manuscript “Tafsiri Charxi” are analyzed.

İslam dünyasında Müslümanlar arasında potansiyel bir gerilim ve
çatışma alanını oluşturan selefilik ile sufiliğin temel karakteristik
özelliklerini daha yakından tanıyabilmek için İslam düşüncesi
içinde yer alan değişik dinî yorumların ve düşünce ekollerinin
ortaya çıkış sebepleri üzerinde düşünmek gerekmektedir. Tüm bu
yorum, ekol, tarikat, cemaat ve mezhepler dinin anlaşılması ve yorumlanması bağlamında ortaya çıkmıştır.

La réforme mystique entreprise par le soufi Cheikh Ahmadou Bamba avait pour double intention de proposer, dans un premier temps, une approche de revivification du Tasawwuf, voire de l’Islam, en le montrant sous son aspect authentique et vivant dans ce contexte historique assez trouble de l’Afrique de l’ouest du XIXe siècle. Puis, dans un second temps, il opposait un système de résistance pacifique au projet d’acculturation coloniale.
L’une des clés fondamentales de cette entreprise fut une redéfinition du champ spirituel qu’il se proposait d’étendre considérablement. Nous nous proposons d’apporter ici une contribution qui, tout en s’appuyant sur des indices historiques et sociologiques déjà considérables, traverse l’histoire du soufisme en ce qui concerne l’occupation de l’espace, dans un premier temps, puis revisite la doctrine soufie du Cheikh qui a la particularité de réconcilier le spirituel au temporel.

No religious or mystical tradition is immune from the presence of spiritual abuse, for wherever there are people who are seeking to become closer to essential truths, purpose, and meaning, there will be individuals seeking to generate counterfeit currency to offer to those who are unaware, or incautious toward the dangers which lie in wait along the spiritual path. Fraudulent teachers might call themselves a guru, shaykh, rimpoche, monk, priest, imam, apostle, avatar, or minister. They might also call themselves educators, revolutionaries, political leaders, and freedom fighters. Whatever they might call themselves, if they seek to gain control over others through techniques of undue influence, then, they are propagators of spiritual abuse. This book is relevant to individuals from all spiritual traditions, but often focuses on the Sufi spiritual tradition.

Le sens de la 'Jihâd', tout en étant indissociable, selon le Tasawwuf, de la Voie de la Sincérité, puisqu'elle en serait le souffle et la vitalité, est loin de cette connotation simpliste et parfois usurpatrice qui le réduit à une sanctification de la violence. Les maîtres de cette Voie parmi lesquels figure Cheikh Ahmadou Bamba (m.1927) l'ont compris et vécu à travers leur attitude et pensée. Ils l'ont si bien compris qu'ils ont su souvent concilier le semblant de paradoxe qui se glisse subtilement entre la Lettre figée et l'Esprit en mouvement. Ils l'ont parfois vécu dans un contexte trouble où la plus pénible de toutes les batailles est celle qui doit être menée dans la modération. Né vers 1853 à Mbacké Baol, au Sénégal, surnommé Khadimou Rassoul (Le Serviteur du Prophète), ce maître soufi fonda en 1883 une voie d'éducation spirituelle dans un contexte de confrontation avec l'Autorité coloniale française de l'époque. Armé de sagesse et de courage, il affronta exils et privations. Il est certes surprenant de le voir accorder, dans sa pensée et pratique, un point central à la première bataille de l'Islam (Badr) tout en excluant toute forme de violence contre son oppresseur. Mais une compréhension profonde du mot Jihâd pourrait être la clé du sens d'une pareille conciliation entre foi, courage et sagesse. Notre communication cherchera à redécouvrir le message de paix et de modération qui émane de l'expérience spirituelle de Cheikh Ahmadou Bamba et, ainsi, contribuer à expliquer sa triomphe par une résistance pacifique face à l'oppression coloniale.

ABSTRACT: The memoires, Asci Dede known as Ibrahim Halil Dede penned it, are important source for informations containing about XIX century Ottoman political, religious and mystical life. Work has the characteristics shown by itinerary with the informations about cities visited by the author in accordance with his task. On the other hand, work has also the characteristics shown by mystical work due to statements made to the mystical topics as well as being a classic memoir. As he dwelled in Erzincan for a while, his impressions about the city, informations given by him about Halidi dignitaries and especially about Sheikh Mustafa Fehmi Efendi are very important. In this article, especially narratives about Sufis are very important person of city according to memories of Asci Dede, religious, mystical and socio-cultural life at that time have been commentated.
Keywords: Asci Dede, Sheikh Mustafa Efendi, Erzincan, Memories, Mysticism

Muhyiddin İbn Arabî'ye göre insan ve genel olarak kâinat ilâhî isimlerin bilinmesi ve tecelli etmesine vesile olmuştur. Kulun, çeşitli halleri ilâhî isimlerin farklı tecellileriyle bağlantılıdır. Bir insanın Hakkı müşâhede ve tanıması hangi ilâhî isimle gerçekleşirse, Hak kendisine o isimle tecelli eder ve o ismin kulu diye nitelenir ve örneğin Abdullah, Abdurrahman, Abdürrahîm vb. denilir. Aynı şey diğer isimlerde de geçerlidir. Allah böyle görülmezse, kişi ya oluşu görmekle hakikatten veya yaratılanları görmekle Haktan perdelenmiş veya hakikatin içinde oluştan veya Hakta halktan habersiz kalmıştır. Bir şahıs halkı bilmediği ölçüde Haktan uzaklaşır, çünkü yaratılan ve rızıklanandan habersiz iken Allah’ın yaratan ve rızık veren olduğunu bilmez. Şu halde rızıklanan ve yaratılan bir şeyi gördüğünde er Rezzak ve el- Halık’ı müşahede etmeyen, oluş nedeniyle hakikatten perdelenmiş kimsedir. Bu kimse Allah’ı göremez, O’nu göremeyen ise gerçek mârifeti yitirmiştir, çünkü o el- Halık, er Razık, en- Nâfi gibi isimleri müşahede etmemiştir.

Öz Temel, " varlık " felsefessne dayanan vahdet-vücûd düşüncess, tasavvuf anlayışının öneml kavramlarından brdr. Mutasavvıar, mutlak güzellğe (hüsn-mutlak) erşmek çn varlıkta yok olmanın sırlarını ararlar. Tecell veya fakr olarak da adlandırılan bu hal, Hacı Bektaş-ı Vel; Allah'tan başkasını stememe, O'ndan başkasına muhtaç olmama şeklnde tanımlar; " şte htyaçsızlık olgunluğu budur " dyerek bu makamı yüceltr. Buna göre, kâânaa gördüğümüz her şey Allah'ın ssm ve sıfatlarının gölgessdr. Bunların gerçek varlıkları bulunmadığı çn hakkae var olan sadece Allah'tır. Nefssn mertebelernn aşarak fenafllâh makamına erşen nsan-ı kâmml, Hakk'ın aynasıdır. Allah, bütün ssm ve sıfatları le ona yansır. Modern Türk Edebyatının usta ssmlernden şaar, yazar, tyatrocu, senarst Turgay Nar, Can Ateşşnde Kanatlar (Mevlânâ) adlı esernde evrensel değerler savunan farklı kültürden nsanları ortak br felsefe eksennnde Mevlana aracılığıyla buluşturur. Yazarın bunu yaparken asıl amacı da " vahdet / brlk " fkrnn ortaya koymaktır. Oyunun kurgusu, Mevlana'nın Şems' arama macerasından Allah'a ulaşmasını semboller üzernden vermeye dayanır. Bu çalışmanın eksennnn oluşturan vahdet-vücûd düşüncess, " ene'l hakk " dedğ çn asılan, yakılan Hallac-ı Mansur'un sözler üzernden şlennr. Ferdüddn Aar, Mevlânâ, Yunus Emre, Nessmî, Hacı Bektaş-ı Vel, Pr Sultan Abdal ve Kaygusuz Abdal onun bu düşüncessnden etklenen ssmlerden brkaçıdır. Bu çalışmada, Can Ateşşnde Kanatlar (Mevlânâ) adlı oyununda Turgay Nar'ın vahdet-vücûd düşüncessne yaklaşımı ve bu düşüncennn İslam dünyasındak yankıları üzernde durulacaktır. Anahtar Kellmeler: Vahdet-vücûd, Turgay Nar, Mevlânâ, devr (seyr-sülûk), Hacı Bektaş-ı Vel, Hallac-ı Mansûr, ene'l-hak, tyatro. Abstract Percepton of the unnty of exstence, whhch s based on " ontology " , s one of the ssgnnfcant concepts of mystcsm. Sufs search for the secrets of dsappearng wthhn the body of Exstence wth the purpose of reachhng absolute beauty (husn-mutlak). s way, called as fate or fakr, s defned by Hacı Bektaş-ı Vel as not to ask for anythhng but Allah, not to be n need of anyone but Allah; and he upholds thhs posston as " thhs s the maturty of not beeng n need ". Accordngly, everythhng we see n the unnverse s just shadow of names and adjectves of Allah. Snce they do not have real exstence, the only truth

Bu çalışma, 18. yüzyıl Osmanlı’sında yazılmış Nakşîlik risâlelerini konu edinmektedir. ‎Önceki asırlara nispetle bu dönemde telif, tercüme ve şerh olarak çok sayıda tarîkat risâlesi ‎kaleme alınmıştır. Bu risâlelerle Osmanlı dînî hayatına Nakşîliğin bir teklif olarak ‎sunulduğu düşünülmektedir. Mezkûr risâleler, Osmanlı dînî düşüncesini derinden etkileyen ‎Birgivî’nin eleştirilerinden soyutlanmış bir tarikat takdîmini içermektedir. Zira kimi ‎Nakşîlik risâlesi yazarlarının, tarîkatın mâhiyetini ortaya koyarken Birgivî’nin ve ‎Kadızâdelilerin tenkitlerine karşı hassâsiyet gösterdikleri görülmüştür.‎
Risâleler sadece Anadolu’da değil Şam, Kahire ve Medîne gibi Osmanlı Arap ‎coğrafyasında da yazılmıştır. Bu noktada zikredilen coğrafyadan Şam ve Medîne’nin, ‎Hindistan’dan Anadolu’ya Müceddidî-Nakşîliğin intikâlinde önemli duraklar olduğu ‎söylenmelidir. Nakşîliğin zikredilen yüzyıl Osmanlı’sında konjonktürün de etkisi ile ulemâ ‎arasında ciddî bir zemin bulduğu dikkat çekmektedir. Bunda Nakşîliğin bir asırdan fazla bir ‎süredir devâm eden raks, semâ, devrân ve bidat tartışmalarının uzağında hafî zikri tercih ‎eden bir tarîkat olmasının etkisinden bahsetmek mümkündür. Ayrıca tarîkatın, bidattan uzak ‎sahâbe yolu olarak nitelenmesi, sünnete sarılma ve bidattan kaçınmanın tarîkatın bir gereği ‎sayılmasının rolünden de bahsedilebilir.‎


This work examines the Naqshbandī's booklets were written in 18th century. In ‎comparison with the previous centuries in this century many booklets about Naqshbandī ‎order had been written as a copyright or commentary or translation. It is believed that with ‎this booklets were offered to the Ottoman religious life the Naqshbandī order as a ‎order.  Birgivī influenced the Ottoman religious thought deeply. It is draws attention that ‎some writers of Naqshbandī booklets had been taken care of the criticism of Birgivī and the ‎Kadızadeli Movement.‎
It is seen that these booklets had been written not just in Ottoman Anatolia also in the ‎Ottoman arabic geography too. In this point it is seen that from the cited geography ‎Damascus and Madinah was important station to transport the Naqshbandī-Mujaddidī order ‎from India to the Ottoman Geography.‎
In this period Naqshbandī order got a quite large foothold with effect of the conjuncture ‎among ulama/scholars. In this had a role some reasons. Like, silent/secret dhikr, (according to ‎Naqshbandies) being the order’s the way of the companions of Prophet Muhammed (p.b.u.h.), ‎place emphasis on tradition/sunnah and avoiding from innovation/bidah.‎

Özet

Tasavvufî hayat ve düşüncenin Kur'an'dan sonra ikinci kaynağı hadisler olmuştur. Hatta tasavvufun şekillenmesinde hadislerin ve diğer rivayetlerin Kur'an'dan geri kalmayacak şekilde rol aldığı ifade edilebilir. Bu tür hadisler sûfîlerin birçok anlayış, düşünce ve fikirlerinin temel taşı olmuşlardır. Ayrıca tasavvuf ehlinin başlangıçtan beri hadis ilmiyle meşgul olmaları, ilk sûfîlerin ekserisinin muhaddis olması ve eserlerinde pek çok hadisin yer alması kaçınılmaz biçimde tasavvufla hadis arasında yakın bir ilişki ve kaynak olma durumunu meydana getirmiştir. Makale konuyu pek çok boyutuyla ele alıp incelemektedir.

Abstract

Sufism is the second source of life and thought after the Qur'ān. In fact, it can be said that the ahādīth and other narratives played a role in shaping sūfism as much as Qur'ān did. Ahādīth have been the cornerstone of many sūfis' various ideas and thoughts. In addition, the fact that the sūfis had engaged in the knowledge of hadīth since the beginning, and the majority of them had been traditionalists, and that there are many ahādīth in their works leads to the inevitable close relationship between sūfis and hadīth literature. This article deals with the subject in many dimensions.

作为世界三大天启性的一神教之一，伊斯兰教对偶像崇拜的严格禁止，引发了与宗教文化关系紧密的造型美术在宗教教义和逊尼教法限制下的生存危机。但是人性的瑕疵、追求美的本能和欲望，不可能仅因几行教条戒律的限制就会被有效抑制甚至消失的。反观宗教自身，在创始之后也并不是一成不变的，而是不断地在冲突和争论中自我修正、逐步完善发展起来的。本文针对伊斯兰教的绘画艺术是如何在宗教的发展历程中被限制和禁止，又是如何找到教义的合法性而存活发展下来的这一问题进行了探讨，并试图梳理出细密画发展初期其背后所隐藏的线索。