Özet Nüfus politikaları hükümetlerin nüfusun niceliği, niteliği ve dağılımını etkileyen karar-ları olup; ülkelerin eğitim, sağlık, istihdam, barınma, şehir planlaması, tarım ve sanayideki gelişmeleri de etkilemektedir. Nüfus kavramının,...
moreÖzet Nüfus politikaları hükümetlerin nüfusun niceliği, niteliği ve dağılımını etkileyen karar-ları olup; ülkelerin eğitim, sağlık, istihdam, barınma, şehir planlaması, tarım ve sanayideki gelişmeleri de etkilemektedir. Nüfus kavramının, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk dönemlerin-den itibaren ulusal politikalar içinde önemli bir yeri olmuştur. Yaşanan savaşlar nedeniyle azalan nüfusun, geniş yurt topraklarına göre ekonomik, sosyal, askeri savunma v.b. yönler-den olumsuz bir etki yarattığı düşüncesiyle nüfusu arttırmaya yönelik önlemler alınmıştır. 1960'lı yıllara kadar uygulanan pro-natalist politikalar (doğumları teşvik edici, doğum ora-nını arttırmayı amaç edinen politika) sosyal, ekonomik ve hukuki tedbirlerle desteklenmiştir. Ancak 1950'lerin sonlarına doğru artan nüfusun ekonomik ve sosyal problemlere neden olacağına ilişkin duyulan endişeler, kendini 1963 yılında geçilen planlı dönemde göstermiş ve nüfus artış hızının düşürülmesine yönelik tedbirler alınmaya başlanmıştır. Bu çalışmada nüfus ve nüfus politikası kavramları ele alınarak; Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşundan günümüze uygulanan nüfus politikaları incelenecektir. Abstract Population policies are the decisions of governments that affect the quantity, quality and distribution of the population. These decisions also affect the country's education, health, employment, housing, urban planning, agriculture and industry developments. The concept of the population has an important place in national policies of Turkey since the early days of Republic. Because of the idea that the declining population due to wars would have negative impact on economic, social, military, defense etc, measures were taken to increase the population during the early days of the Republic. Until 1960 the pro-natalist policies (encouraging births, and aiming to increase the birth rate policy), social, economic and legal measures were supported. However, towards the end of the 1950s the concerns about the economic and social problems that the growing population might cause increased. In 1963 the planned measures were taken to reduce the population growth rate. In this study, based on concepts of population and population policy, population policies implemented since the foundation of the Republic of Turkey will be examined.