Ulugh Beg

Bu çalışmanın temel amacı, Uluğ Bey'in bir bilge hükümdar olarak matematiksel-astronomiye yaptığı büyük katkıya ve onun hükümdarlığı döneminde Semerkand'da ortaya çıkan bilim iklimine ışık tutmaktır. Kuşkusuz, modern çağ öncesinde bir hükümdarın belli bir kentini, kendi devleti ve dönemin diğer devletlerinde yaşayan tüm öğrenciler için bir bilim kenti haline getirmesi tarihçi için son derece önemli ve sıradışı bir gelişmedir. Aynı derecede önemli ve sıradışı diğer bir husus da bu hükümdarın kendisinin bir bilim insanı olmasıdır. Makalede öncelikle neredeyse geleneksel bir yaklaşım olarak modern öncesi dönemde matematik-astronominin Türk-Moğol hükümdarlarınca üstün bulunmasının nedenleri sorgulanmaktadır. Bunun yanında, Kadızâde Rûmî, Giyaseddîn Cemşîd el-Kâşî ve Ali Kuşçu gibi Uluğ Bey'in yakın çalışma arkadaşlarına değinilmiştir. Bu bağlamda, Uluğ Bey'in inşa ettirdiği Semerkand Medresesi'nde ders gören öğrencilerin akademik ortamı ve yaşam koşulları da kaynakların izin verdiği ölçüde tasvir edilmeye çalışılmıştır. Bunun yanında, Semerkand Gözlemevi'nin Uluğ Bey tarafından inşa ettirilmesinin arkasında yatan olası nedenler ve gözlemevinin yapılışı ile iç detaylarına ilişkin dönemin kaynaklarına yansıyan ayrıntılı sayılabilecek çeşitli kayıtlar da çalışmaya dahil edilmiştir. Nihayet, bilge hükümdarımızın ünlü yıldız kataloğu Zîc-i Uluğ Bey'in kaleme alınma süreci ve özellikleri de irdelenmeye çalışılmıştır. Makalede, orijinal kaynakların kılavuzluğunda ilerlemeye çalışılarak esasen Uluğ Bey dönemindeki "zamanın ruhu" yansıtılmaya çalışılmıştır.

Büyük bir matematik ve astronomi
bilgini olan Timurlular Devleti Sultanı
Uluğ Bey’i tek cümleyle anlatmak
istesem, Buhara Medresesi’nin
ahşap kapısına yazdırdığı
“İlim edinmek her Müslüman
kadının ve erkeğin ödevidir.”
hadisine başvururdum.
Ya da Fârâbî’nin
Erdemli Şehir
teorisindeki “bilge  hükümdar”
tanımlamasının altını çizer,
“Bizim dili konuşanlarda
kanun koyucu, hükümdar ve
filozof aynı kelimeyle
(hakim, bilge; hikmet sahibi)
karşılanır.” ifadesini hatırlatırdım.

The author publishes his correspondence and discussion with a third person about some of my articles and some forged pictures that I deliberately searched for in the Internet, selected and published to examine the intelligence of my readers.
https://greeksoftheorient.wordpress.com/2017/08/07/%CF%85%CF%80%CE%BF%CF%83%CF%85%CE%BD%CE%B5%CE%AF%CE%B4%CE%B7%CF%84%CE%B1-%CE%BC%CE%B7%CE%BD%CF%8D%CE%BC%CE%B1%CF%84%CE%B1-%CF%80%CE%BF%CF%85-%CE%BA%CE%AC%CE%BD%CE%BF%CF%85%CE%BD-%CF%8C%CE%BB%CE%BF/

Arguments on the movements of the planets in the astronomical works of the Islamic period, astronomical tables and cosmological books (Zij and al-Hay’a), are classified into two parts: movements in ecliptic longitude and in ecliptic latitude, the description of longitudinal motion is more elaborated and the latitudinal motion is usually summarized in one chapter.
Howsoever, a detailed description of the latitudinal motion and the explanation of these movements in their spheres has always complicated to explain. Several Islamic scholars and authors of astronomical works had new solutions to this problem.
In Ulugh Beg's Zij (1437 AD), one of the last astronomical tables of the medieval Islamic era, and the most used of them in the Islamic lands, there is a short description about latitudinal motion and exact latitudinal tables for the whole planets. This Zij is based on the results of observations at the Samarkand observatory.
This thesis is devoted to an analytical study on the chapter of Ulugh Beg's Zij which is related to motion in latitude. We have compared the method of calculation of the tables of planets’ positions in latitude and the values for them in this chapter with those of Ptolemy's Almagest in order to figure out if the values are based on the independent observations or they are merely a new approximation of ancient standard values.
‌_____________________________
چکیده: طرح الگوهای حرکت سیارات در آثار نجومی دورۀ اسلامی، زیج‌ها و آثار هیئت، در قالب بررسی الگوهای حرکت طولی و حرکت در عرض نسبت به دایرةالبروج دسته‌بندی می‌شوند. در این دسته‌بندی توصیف مربوط به حرکت‌های طولی تفصيل بيشتری دارد و سخن گفتن در باره حرکات عرضی در یک فصل خلاصه می‌شود. با اين حال عرضۀ توصيف دقیقی از حرکات عرضی سیارات و توجیه چرایی این حرکات متناسب با افلاکی که برای آنها در نظر گرفته می‌شد، همواره مورد توجه بوده است. برخی از منجمان دورۀ اسلامی، راهکارهای جدیدی برای این مسأله داشتند، همچنین جدول‌های عرض سیارات در زیج‌های دوره اسلامی از جملۀ جدول¬های اصلی هستند که در بیشتر زيج‌ها وجود دارند.
در زیج الغ‌بیگ (841 ق.) که یکی از آخرین زیج‌های دورۀ اسلامی و از پرکاربردترین زیج‌ها در سرزمین‌های اسلامی است، جداول عرض و توصیفی کوتاه دربارۀ حرکات عرض آمده است. این زیج در بر دارندۀ نتایج رصدهایی است که در رصدخانۀ سمرقند انجام شده است. در این رساله، این فصل از زیج الغ‌بیگ که تا کنون بررسی نشده است، به صورت تحلیلی مطالعه خواهد شد. روش تدوین جداول عرض برای سیارات بررسی می‌شوند و مقدارهای مندرج در این فصل از زیج با مطالب مجسطی مقایسه می‌شود تا دریابیم این مقادیر، نتیجۀ رصد جدید سمرقند یا گرته‌برداری از آثار پیشینیان است.

Zij-i Sultani (Sidereal Tables), Ulugh Beg, Nasir al-Din al-Tusi and the Shiite-Sunni divide, as falsely presented by the Western Orientalists
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΕΝΕΡΓΟ ΜΠΛΟΓΚ “ΟΙ ΡΩΜΙΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ”
Το κείμενο του κ. Νίκου Μπαϋρακτάρη είχε αρχικά δημοσιευθεί την 7η Αυγούστου 2019.

Στο κείμενό του αυτό ο κ. Μπαϋρακτάρης αναπαράγει το περιεχόμενο πολλών συζητήσεών μας και παλαιοτέρων και προσφάτων ομιλιών μου αναφορικά με τόσο την Σαμαρκάνδη του 15ου αιώνα ως το παγκοσμίως μεγαλύτερο κέντρο επιστημών και ερευνών, όσο και την πολλαπλώς ψευδέστατη διαίρεση των μουσουλμάνων σε Σιίτες και Σουνίτες – κάτι το οποίο αποτελεί νεώτερο παρασκεύασμα δυτικών οριενταλιστών και αποικιοκρατών και δεν έχει το παραμικρό ιστορικό αντίκρυσμα. Στο θέμα αυτό αφιερώνεται μία ενότητα υπό έκδοσιν βιβλίου με με τίτλο (PART SEVEN. THE FICTIONAL DIVISION OF ISLAM INTO ‘SUNNI’ AND ‘SHIA’ CHAPTER XXI:) The fabrication of the fake divide ‘Sunni Islam vs. Shia Islam’. Διατίθεμαι να προ-δημοσιεύσω το εν λόγω κεφάλαιο.

First republished on 13th September 2021 here:
https://profmegalommatistextsingreek.wordpress.com/2021/09/13/ζιτζ-ε-σουλτάνι-αστρικοί-πίνακες-ουλο/

Ulugh Beg: the Astronomer Sultan of Turkestan, the most Erudite Emperor of the Last 2500 Years, Grandson of Timur (Tamerlane)
ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΕΝΕΡΓΟ ΜΠΛΟΓΚ “ΟΙ ΡΩΜΙΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ”
Το κείμενο του κ. Νίκου Μπαϋρακτάρη είχε αρχικά δημοσιευθεί την 5η Αυγούστου 2019.
First republished on 20th August 2021 here:
https://profmegalommatistextsingreek.wordpress.com/2021/08/20/ουλούγ-μπεκ-ο-αστρονόμος-σουλτάνος-το/

Dimitrios Alexandridis: A Remarkable Greek Scholar and Translator of Ulugh Beg's Zij-i Sultani remains Unknown in Greece!

ΑΝΑΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΣΗΜΕΡΑ ΑΝΕΝΕΡΓΟ ΜΠΛΟΓΚ “ΟΙ ΡΩΜΙΟΙ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΗΣ”
Το κείμενο του κ. Νίκου Μπαϋρακτάρη είχε αρχικά δημοσιευθεί την 6η Αυγούστου 2019.

Συνεχίζοντας την παρουσίαση του παγκοσμίως κορυφαίου επιπέδου επιστημονικής έρευνας στο οποίο βρισκόταν τον 15ο αιώνα η Σαμαρκάνδη, πρωτεύουσα των Τιμουριδών, και αναπαράγοντας πρότερες συζητήσεις μας για το θέμα, ο κ. Μπαϋρακτάρης σκιαγραφεί εδώ το πορτραίτο ενός κορυφαίου Ρωμιού επιστήμονα του τέλους του 18ου και των αρχών του 19ου αιώνα, ο οποίος συγκαταλέγεται στους ηγετικούς ερευνητές και οριενταλιστές της εποχής του, πιστοποιώντας ότι οι Ρωμιοί της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ήταν εφάμιλλοι ερευνητές των Ευρωπαίων και ότι καθόλου δεν χρειάζονταν το επάρατο, νεοελληνικό ψευτο-κράτος το οποίο τους εβύθισε στον ραγιαδισμό και στην υποτέλεια στους δυτικούς κηδεμόνες, και έτσι απετέλεσε -για 200 χρόνια ντροπής- μία κατεξευτελισμένη αποικία των Γάλλων, των Άγγλων και των Αμερικανών.
———————
First republished on 12th September 2021 here:
https://profmegalommatistextsingreek.wordpress.com/2021/09/12/δημήτριος-αλεξανδρίδης-ένας-σημαντι/