residents of Bialystok

The Political System of the Eighteenth Century’s City of Białystok
Białystok received city rights in 1692, known privileges had been passed in the years 1749 and 1760. In spite of the fact that these acts granted basic principles of the urban system, the owners of Bialystok were able to freely decide changes that could have violated the existing order. An important change was the establishment of the landwójt office in 1769. The landwójt (mayor) was a position appointed for life by the Branicki
family. The landwojt was able to subdue the municipal authorities and the city ´ judiciary. Białystok was an extremely diverse city in terms of its organization. In this article I was able to isolate four loosely interconnected authority structures: city – suburbs – the Jewish community – military garrison. This, diverse in form, urban organization
was supervised by courtly suzerainty. Until the 1st half of XVIII century owners could have made necessary steps independently (to a great extent). With the development of Białystok they handed over their powers (including judicial power) to the General Commissioner of the Podlasie Estates. Izabela Branicka decided in 1772 to appoint
a special official – a governor. His sole task was to manage the city.
An important arrangement was the division of Białystok into two areas: the left-bank, where the city “proper” was located, and the right-bank, which, despite frequently naming it a “new city”, was not a distinct urban structure. Unification was made under the reign of War and Domain Chamber and the whole process ended with the lease of Białystok by Izabela Branicka to the King of Prussia in 1802.

Prezentowany szkic biograficzno-genealogiczny rodziny Malinowskich w zamyśle autora ma być pierwszym tekstem, otwierającym serię rozpraw poświęconych wybranym rodom żyjącym w Białymstoku na przestrzeni trzech stuleci istnienia miasta. Elementem łączącym poszczególne artykuły będzie sformułowanie "Rodowody mieszczan białostockich". Do podjęcia tego przedsięwzięcia skłonił autora odczuwalny w regionalnej historiografii brak studiów szczegółowych, omawiających historię wybranych rodzin na tle ogólnych dziejów Białegostoku. Chociaż w ostatnich latach pojawiło się wiele artykułów i książek poświęconych wybranym biografiom osób szczególnie zasłużonych lub odgrywających niepoślednią rolę w lokalnej społeczności, brakowało w nich studiów genealogicznych sensu stricte. W wielu przypadkach kwestia pochodzenia rodziny, powiązania między jej członkami, związki towarzyskie i społeczne, pozycja przedstawicieli poszczególnych pokoleń w mieście, zajęcia codzienne itp. były pomijane lub niewłaściwie rekonstruowane. Tymczasem są to nierzadko zagadnienia kluczowe, bez zrozumienia których wnioskowanie na temat życia i działalności wybranych osób może być obarczone błędami. Seria tekstów poświęconych genealogii ważniejszych rodzin białostockich, bez względu na ich wyznanie czy pochodzenie, ma w swym założeniu stanowić istotne źródło wiedzy o strukturze, kondycji, wzajemnych powiązaniach i innych sprawach dotyczących mieszczan Białegostoku między XVIII a XX w. Serię rozpoczyna rodzina Malinowskich, jeden z najstarszych mieszczańskich rodów białostockich, osiadły w Białymstoku już w połowie XVIII w., którego przedstawiciele od ośmiu pokoleń żyją w mieście nad Białą. Wybór podyktowany był nie tylko długą historią rodziny, ale przede wszystkim faktem, że jej członkowie odgrywali wiele istotnych ról w życiu publicznym miasta przed 1939 r. W tekście zrekonstruowano drzewo genealogiczne rodziny Malinowskich i przedstawiono sylwetki poszczególnych osób ze szczególnym wskazaniem ich dokonań, codziennych zajęć, pozycji i powiązań rodzinno-towarzyskich oraz miejsca w lokalnej społeczności.

The History of the Concept ‘Polish Versailles’, Namely the Verbal Image of the World

The article presents the circumstance of creating and applying the concept ‘Polish Versailles’ outside the Polish-Lithuanian Commonwealth. In Białystok, Jan Klemens Branicki created one of the most interesting palace and garden ensembles in 18th-century Europe. The phrase appeared for the first time in German-speaking press in 1752. Despite dozens, and if not hundreds of opportunities of recording sumptuous ceremonies held by Jan Klemens Branicki, the European elites became acquainted with the appearance of Hetman’s residence thanks to the book by Jean-Baptiste Chappe d’Auteroche published in 1768. The physicist described his 1761 trip, when heading for Tobolsk, he stopped only for several hours on the way in Białystok, and he visited the palace and the gardens. The facility was elevated to the rank of the most important palace and garden ensembles in the map of the Polish-Lithuanian Commonwealth published in 1772 by Giovanni Rizzi-Zannoni. Quite exceptional in this respect was the encyclopaedic publication of Anton Friedrich Büsching from 1754 who began endorsing the concept Polnische Versailles.
At that time, under Izabela Branicka the palace was living its decline, while the sale of Białystok to Alexander I of Russia only slowed down the deterioration process. Büsching, the promoter of the description, verified his opinion in 1786, and stopped applying the concept. The symbol, written down in many popular books, however, survived, and was copied by numerous subsequent artists throughout the whole of the 19th century. The consequence was the clash of travellers’ expectations with the grim realities, this exemplified by the 1814 experience of Casimir Stanislas d’Arpentigny. Such a situation yielded the saying Similar like Białystok and Versailles, applied to describe two totally incongruous elements.

Artykuł prezentuje szczegółowe dzieje nieruchomości przyporządkowanych obecnie do ul. Lipowej 28 i 30, a przed 1939 r. do ul. Lipowej 48 i 50.
Posesja, z której wydzielono omawiane działki, powstała w 2 połowie XVIII w. Od około 1807 r. należała do Jacoba Henricha von Braesicke, urzędnika pruskiego, najpierw pełniącego urząd oberamtmana domeny knyszyńskiej, później zaś fastowskiej. Zbudował on pierwszy murowany piętrowy dom, który przetrwał do 1897 r. Po 1825 r. nieruchomość posiadali spadkobiercy Jacoba, zaś przed 1853 r. przejął ją Jan Olfart. W latach 60. XIX w. majątek przeszedł w posiadanie Michała Kośmierskiego, po śmierci którego stał się własnością jego pięciu córek. W 1896 r. wszystkie prawa własności skupił od spadkobierców Bronisław Pełczyński, wiceprezydent Białegostoku, ożeniony z Konstancją, córką Michała Kośmierskiego. W 1897 r. Pełczyński odsprzedał cały majątek pochodzącemu z Wilna Żydowi Szmulowi Tanchelowi Rejzenbergowi, który w latach 1897-1899 na nabytej działce zbudował trzy nowe domy, w tym zachowane do dziś budynki przy ul. Lipowej 28 i 30. W 1906 r. nieruchomość przejął Jankiel Rozenberg, fabrykant prowadzący zakład włókienniczy, który w tyle posesji postawił jeszcze jeden dom mieszkalny oraz pięciokondygnacyjny gmach fabryczny. W 1913 r. sprzedał rodzinie Ejnhornów dom przy ul. Lipowej 30.
Po śmierci Jankiela Rozenberga (przed 1921 r.) prawa własności do nieruchomości przy ul. Lipowej 28 przeszły na jego spadkobierców, którzy w 1930 r. dokonali podziału majątku – córka Jankiela, Nechoma Meżerycka, otrzymała frontową kamienicę z charakterystyczną fasadą w stylu mauretańskim, zaś jej bracia pozostali właścicielami reszty nieruchomości. Stan ten utrzymał się do 1941 r.
Z kolei dom przy ul. Lipowej 30 nabyła w 1935 r. rodzina Szmigielskich, którzy posiadali prawa własności także do 1941 r. W czasie II wojny światowej domy Rozenbergów przy ul. Lipowej 28 stanowiły część granicy białostockiego getta. Wszystkie budynki, poza gmachem fabrycznym, przetrwały okres wojenny w stanie nienaruszonym.
W 1946 r. budynki przy ul. Lipowej 28 stały się własnością syna Nechomy Meżeryckiej, Józefowi, który jeszcze tego samego roku sprzedał je Czesławowi i Genowefie Ostrowskim, ci zaś w latach 1946-1950 odsprzedali ją Kazimierze Dobeckiej. Jej potomkowie pozostają właścicielami nieruchomości do dnia dzisiejszego. Natomiast dom przy ul. Lipowej 30 pozostał własnością państwową. Już w latach 50. XX w. działała w nim kolejowa przychodnia lekarska, a później biura i sklepy. Obecnie jest własnością prywatną i pełni funkcje usługowo-handlowe.

W 2015 roku mija 125 lat od momentu, gdy 14/26 marca 1890 r. w Petersburgu prezydent Franciszek Malinowski oraz inżynier-technolog Michał Ałtuchow złożyli podpisy pod umową budowy i eksploatacji wodociągu w Białymstoku. Dwa lata później, w pierwszych dniach stycznia 1892 r., przez gotową już sieć rurociągów popłynęła woda. Płynie już ponad wiek i nie byłoby to możliwe, gdyby nie poświęcenie i zaangażowanie setek, a może nawet tysięcy osób, które podejmowały i nadal podejmują codzienny trud pracy na rzecz Białegostoku oraz jego mieszkańców. Tak długa historia wymaga podsumowania, a doskonałą ku temu okazją jest obchodzony w tym roku jubileusz.
Dzieje białostockich wodociągów i kanalizacji od dawna pasjonowały wielu i trudno się temu dziwić. Początki ich powstania sięgają czasów władzy carskiej. Pracowały one w czasie obu wojen, dwukrotnie je odbudowywano, targały nimi niespokojne czasy dwudziestolecia międzywojennego, następnie rosły i ulegały rozbudowie wraz z nowym Białymstokiem po 1944 r., aby wreszcie dotrwać do czasów nam współczesnych. Minęły całe epoki historyczne, urodziły się i umarły kolejne pokolenia, zmieniały się granice, ustroje i prawa, a białostockie wodociągi i kanalizacja – podstawowe urządzenia komunalne, utrzymujące miejski organizm przy życiu – trwały w nieprzerwanej służbie na rzecz miasta i jego mieszkańców. Mówiąc metaforycznie, wręcz wrosły w Białystok, stając się jego nieodzowną częścią, dzieląc z nim przez 125 lat dole i niedole, radości i smutki, momenty chwały i upadku. To niepowtarzalne, bogate dziedzictwo przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego jest przekazywane z pokolenia na pokolenie i z epoki na epokę. Najwyższy czas, by zostało utrwalone na papierze.
Książka, która trafia do rąk Czytelników, to praca poświęcona dziejom wodociągów i kanalizacji w Białymstoku, począwszy od XVIII wieku, na czasach nam współczesnych kończąc. Jej głównym celem jest dokonanie rekonstrukcji tej historii na podstawie różnych materiałów źródłowych i przedstawienie ich na ogólnym tle przeszłości Białegostoku. Podzieliłem ją na siedem rozdziałów. Najstarsze dzieje wodociągów w Białymstoku omawia oczywiście rozdział pierwszy, składający się z trzech części. Pierwsza część poświęcona jest najstarszym urządzeniom wodociągowym w założeniu pałacowo-ogrodowym rodu Branickich w XVIII w. oraz inicjatywie budowy miejskiego wodociągu w latach 1879-1886, druga zaś omawia realizację inwestycji przez inżyniera-technologa, Michała Ałtuchowa, wreszcie trzecia - jest próbą rekonstrukcji funkcjonowania wodociągów w mieście przed 1915 r. Rozdział drugi to historia z czasów I wojny światowej i okupacji niemieckiej w latach 1915-1919. Kolejny rozdział zamyka się w latach 1919-1939. Omówiłem w nim takie zagadnienia jak: sytuacja prawno-majątkową przedsiębiorstwa, odbudowa i rozbudowa urządzeń wodociągowych. Ponadto przedstawiłem sylwetki osób zarządzających wodociągami w tamtym czasie. Rozdział czwarty poświęcony jest w całości zagadnieniom istnienia i funkcjonowania kanalizacji w Białymstoku przed 1939 r. Podejmuję w nim próbę przedstawienia dziejów najstarszych kanałów ściekowych za czasów Branickich, pierwszej doraźnej kanalizacji miejskiej budowanej w okresie zaboru rosyjskiego, rozbudowy sieci kanałów doraźnych w latach 1919-1934 oraz budowy stałej kanalizacji w latach 1934-1939. Piąty rozdział to historia czasu II wojny światowej. Szósty rozdział, najobszerniejszy, omawia dzieje upaństwowionego przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego od zakończenia wojny aż do czasu jego skomunalizowania i przekształcenia w spółkę w 1993 r. Rozdział składa się z kilku ważnych części, poświęconych strukturze organizacyjnej przedsiębiorstwa oraz jego przekształceniom, historii odbudowy po zniszczeniach wojennych, rozbudowie wodociągów i kanalizacji, rozwojowi technicznemu, a także sprawom socjalno-bytowym pracowników. Ostatni rozdział to niejako podsumowanie 22 lat istnienia „Wodociągów Białostockich” Sp. z o. o. – spółki, będącej spadkobierczynią bogatej przeszłości najstarszego przedsiębiorstwa komunalnego w Białymstoku oraz kontynuatora dzieła zainicjowanego w 1890 r.

Tom pierwszy serii wydawniczej "Źródła do dziejów Białegostoku". Tytuł książki w oczywisty sposób wskazuje on na charakter publikowanych źródeł archiwalnych, ale formułując go w takim brzmieniu nie mieliśmy na myśli powszechnych spisów ludności. Wykorzystaliśmy ich wspólny mianownik – zawarte w nich różnej kategorii spisy mieszkańców Białegostoku, sporządzone w przedziale lat 1799-1853. To przede wszystkim dokumenty o genezie podatkowej i fiskalnej oraz przeznaczeniu ewidencyjnym lub informacyjnym, które – zgodnie z zakresem chronologicznym ustalonym dla całego wydawnictwa – powstały już w okresie zaborów. Celowo pomijamy najstarsze ewidencje mieszkańców oraz inwentarze miasta z okresu staropolskiego, planujemy bowiem przeznaczyć na ich edycję kolejne tomy nowej serii. Niniejszy tom zawiera edycję dwunastu różnych spisów mieszkańców Białegostoku. Szczegółowy opis, obejmujący genezę, autorstwo oraz charakterystykę układu i treści każdego dokumentu poprzedza jego edycję.

Publikację dofinansowano ze środków z budżetu miasta Białegostoku
Publikacja dostępna jest na zasadach licencji Creative Commons 4.0 Polska BY-NC

Artykuł ma na celu uzupełnienie historii jednego z najstarszych i najważniejszych zabytków na terenie Białegostoku – domu przy ul. Kilińskiego 16, zwanego powszechnie „Lożą Masońską”. Dom został zbudowany w latach 1806-1807 przez pruskiego urzędnika Chrystiana Samuela Honigkego. 9 lutego 1806 r. wydzierżawił on od miejscowego probostwa katolickiego grunt położony przy ówczesnej ulicy łączącej rynek z pałacem. W tym czasie stała na nim zbudowana około 1770 r. dworska wozownia. Dzierżawca posesji rozebrał wozownię, a w jej miejscu postawił dwukondygnacyjny murowany dom, usytuowany kalenicowo do ulicy. Po przejściu Białegostoku w granice Rosji na mocy traktatu w Tylży w 1807 r. władze pruskie opuściły miasto, jednak Chrystian Samuel Honigke pozostał na miejscu. Przestał piastować wysokie urzędy państwowe i przez kilkanaście kolejnych lat zajmował posadę nauczyciela języka niemieckiego w miejscowym gimnazjum (zmarł w 1825 r.). Degradacja spowodowała, że właściciel domu nie był w stanie opłacać tenuty dzierżawnej na rzecz białostockiej parafii. Ze względu na ciążący na nieruchomości dług, majątek Honigkego został zlicytowany w 1821 r., a nabywcą został Izaak Zabłudowski. Jednakże niezaspokojenie roszczeń właściciela gruntu spowodowały, że przeprowadzono powtórną licytację, w wyniku której nabywcą całej posesji został Kopel Halpern, szwagier Izaaka Zabłudowskiego. Kopel Halpern zmarł w 1856 r., a pozostały po nim majątek został w 1872 r. sądowo podzielony między licznych spadkobierców. Dom i posesja przy ówczesnej ul. Niemieckiej przypadły jedynej córce Kopela, Szejnie Małce, noszącej po mężu Dawidzie nazwisko Kempner. Szejna Małka i Dawid Kempnerowie zajmowali się dostawami żywności do garnizonów wojskowych w miastach na terenie zachodnich guberni Rosji. Po ich śmierci nieruchomość odziedziczyła szóstka dzieci, które mocą aktu z 14 czerwca 1897 r. dokonały między sobą podziału posiadanych praw własności. W wyniku ugody, pięć sióstr oddało swoje prawa na rzecz ich jedynego brata, Falka Kempnera, w zamian za zadośćuczynienie w wysokości 51 tys. rubli. Falk Kempner, znany w Białymstoku finansista, bankier i działacz społeczny, pozostawał posiadaczem omawianej nieruchomości aż do 1930 r. Tego roku sprzedał ją Bejli Szocher, którą dopiero okupanci niemieccy w lipcu 1941 r. wyzuli z praw własności. Dom został zniszczony w czasie wycofywania się wojsk niemieckich z miasta w sierpniu 1944 r. Ze względu na zabytkowy charakter obiektu szybko podjęto decyzję o jego odbudowie, zaś w 1946 r. władze wojewódzkie zgodziły się na zlokalizowanie w budynku Miejskiej Biblioteki Publicznej. Na potrzeby prac restauratorskich w 1948 r. historyk Jan Glinka sporządził opis historyczny obiektu, natomiast architekci Stanisław Bukowski i Lesław Jarosz przygotowali projekt rekonstrukcyjny. Zakładał on częściowe odtworzenie układu wnętrz domu według rysunków inwentaryzacyjnych z 1886 r. oraz zaadoptowanie go na potrzeby biblioteki (dodanie nowych klatek schowych). Największą zmianą wprowadzoną w bryle obiektu było nakrycie go czterospadowym dachem. Odbudowa zabytku trwała do końca 1956 r., kiedy to Miejska i Wojewódzka Biblioteka Publiczna przeniosła się do nowych wnętrz z poprzednio zajmowanego lokalu przy ul. Orzeszkowej 15. Z zabytkowego gmachu ul. Kilińskiego 16 biblioteka, nosząca obecnie nazwę „Książnicy Podlaskiej”, korzysta po dziś dzień.

Moja pra-prababka "upadła w miłość", jak sugestywnie mówią Anglicy i był to prawdopodobnie niezbyt przyjemny upadek. Przypuszczam, że szybko zdała sobie sprawę, że nie ma w tej historii szans na happy end i uciekła do Białegostoku. Była córką ubogiego skrzypka z Załuk, któremu car za służbę w swoim wojsku nadał na własność kawałek ziemi. Jak mówi rodzinna legenda, mój pra-pra-pradziadek 5 lat szedł do wojska pieszo, 5 lat służył i 5 lat wracał. Z urywków wspomnień Henryka Mojsaka-mojego dziadka-trudno odtworzyć szczegóły tej miłosnej historii, ale mogło być tak: Ojciec Teresy (bo tak owa pra-prababka miała na imię) od kilku, a może kilkunastu lat bronił gdzieś granic carskiego imperium, a ona wraz z matką i być może z rodzeństwem biedowała w Załukach. Żołd szeregowego wynosił wówczas 2,70 rubla rocznie 1 ale opcja przelewu natychmiastowego nie była jeszcze dostępna i zapewne dotarł w okolice Białegostoku dopiero wraz ze swym właścicielem. We wsi nie było pracy dla młodej dziewczyny więc poszła na służbę do miejscowego ziemianina. Zakładam, że w wieku ok. 20 lat została (jak powiedziała moja babcia) "przetasowana przez jakiegoś hrabiego " i w 1890 roku urodziła syna – Józefa Mojsaka. W Królowym Moście znajdował się majątek ziemski, a potem zakłady włókiennicze Sakowiczów. Do majątku należały również Załuki. W w/w czasie zarządzał nim Jakub Sakowicz (ale w 1890 roku miał już 80 lat więc wątpliwe by chodziło o niego). Wg. mojego ojca ów "hrabia" mógł się nazywać Januszewski. Inna wersja historii mówi, że był to inżynier pracujący w zakładach włókienniczych należących do majątku. Ponoć ów przodek był zdecydowany wziąć swojego potomka na wychowanie, a nawet wywierał nacisk na swą nieszczęsną kochankę by oddała mu syna, ale o małżeństwie z Teresą nie mogło być mowy. Jej jedynymi atutami były młodość i uroda, a to było za mało. Trudno mi sobie wyobrazić dylematy z jakimi musiała się dziewczyna mierzyć: z jednej strony odium, jakie nieuchronnie musiało na nią spaść, gdyby wróciła do Załuk. Z drugiej wybór między niepewnym losem syna jeśli zostanie z nią, a rozłąką z dzieckiem, dającą mu jednak szansę na lepszy los. Postanowiła uciec do wielkiego miasta by tam wziąć się za bary z losem. Trafiła do białostockich Chanajek-egzotycznej dzielnicy bandytów, prostytutek, biznesmenów i biedaków 3. Na ulicy Młynowej, po której do dziś błąka się duch tamtych czasów, wynajęła pokoik od jakiegoś żydowskiego właściciela i znalazła zatrudnienie w jednym z kilkuset białostockich zakładów włókienniczych. Jak żyła, czy jeszcze się z kimś związała, czy poza pracą i obowiązkami matki miała czas na jakieś inne życie? Tego nie wiem i prawdopodobnie już się nie dowiem. Zostawię ją zatem w tym gorącym przedrewolucyjnym okresie i wrócę do Załuk. Właściwie jedyną wskazówką, że to stamtąd mogą pochodzić nasi przodkowie jest wspomnienie mojego dziadka. Ale i on nie miał pewności jakiego wyznania oryginalnie byli nasi przodkowie. W Załukach żyli (i żyją nadal) Mojsakowie zarówno prawosławni jak i katolicy. Grobu Teresy nie udało mi się odnaleźć. Jej syn (a mój pradziadek) był katolikiem więc zapewne i ona uważała się za katoliczkę. Ale trudno z tego wnioskować co było wcześniej: Załuki pierwotnie należały do Chodkiewiczów, którzy nie złożyli przysięgi na wierność Koronie i królowi, przez co ich dobra pozostały w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego 5. W 1598 roku dobra Chodkiewiczów przeszły we władanie Krzysztofa Radziwiłła Pioruna-obrońcy dysydentów i innowierców, stojącego na straży wolności religijnej. W 1773 roku w pobliskim Gródku znajdowała się cerkiew unicka. Do gródeckiej parafii należały również Załuki. Co było przed unią? Przebieg granic i gwara, którą do dziś posługują się mieszkańcy wskazują, że były to ziemie ruskie, a więc związane z chrześcijaństwem wschodnim, ale to tylko moje domniemania.

The article completes the picture of the situation of the Lutheran congregation in Białystok in the interwar period. It presents lively educational and cultural activities conducted by the parish, the latter to include: choirs, library, pastoral care, youth groups, military chaplaincy. The article also describes the parish's relationship with the German People's Union in Poland which resulted in bad reputation and troubles for the community in the post-war period, although in fact these relations were limited and terminated quite fast.

The issue of personal and national tensions within the congregation - illustrated by the case of division in the years 1931-32 - is also discussed. At that time two separate parish councils functioned that did not recognise and fought each other (one of them even questioned the authority of the Consistory in Warsaw and considered joining the congregation of another church). It even came to an intervention of the state authorities. After the breakout of World War II Podlachian Protestants – officially considered to be Germans – were mostly evacuated to German Reich. Those who remained were mostly exiled by the Soviet to Siberia or Kazakhstan and  some  converted to Roman Catholicism. After the war only few remained. The congregation was closed in 1978 but since 2002 it is again active and vital.

The article ends a series of four articles summarizing the history of the Lutheran congregation in Białystok.

Franciszek Gliński to jedna z ważniejszych postaci środowiska polskiej inteligencji w Białymstoku. Przez wiele lat kojarzony był przede wszystkim z funkcją pierwszego dyrektora Miejskiej Biblioteki Publicznej, utworzonej w 1919 r. i otwartej w maju następnego roku. Jednak życie Franciszka Glińskiego było o wiele bogatsze, a nowe światło na jego biografię rzuciły nieznane dotychczas dokumenty przechowywane w Archiwum Państwowym w Białymstoku. Urodził się w 1850 r. w Wilnie, w rodzinie znanego literata Antoniego Glińskiego (autor „Bajarza Polskiego”). W latach 1862-1867 pobierał początkową edukację w wileńskim gimnazjum klasycznym, po czym wstąpił na praktykę farmaceutyczną w jednej z aptek w Kownie. W 1872 r. ukończył kurs pomocnika farmaceutycznego na Uniwersytecie Warszawskim. W kolejnych latach pracował w aptekach w Ejragole i Kielmach. Od 1879 r. zarządzał apteką w Witebsku. W 1880 r. przeniósł się do Białegostoku, gdzie przyjął posadę pomocnika w znanym w mieście zakładzie prowizora Józefa Wilbuszewicza. Tu spędził kolejne cztery lata. W 1884 r. porzucił zawód aptekarza, a w 1888 r. wstąpił do pracy w białostockim oddziale Ryskiego Banku Handlowego, w którym spędził kolejne 22 lata. W międzyczasie zaczął aktywnie działać w środowisku polskim, uczestniczył w różnych towarzystwach handlowych i kulturalnych. Przed 1897 r. założył agencję ubezpieczeń społecznych pod nazwą „Pracowitość”, którą prowadził w swoim mieszkaniu przy ul. Aleksandrowskiej (dziś ul. Warszawska 6). W 1900 r. nabył nieruchomość przy ul. Starobojarskiej 24, gdzie się przeprowadził i przez kolejne lata mieszkał. Zakup powodowany był udziałem Glińskiego w wyborach do Rady Miasta (ordynacja dawała czynne prawo wyborcze tylko posiadaczom majątków w mieście). Dopiero jednak w 1904 r. udało mu się uzyskać mandat radnego, który sprawował do 1908 r. Przeprowadzone w tym roku wybory pozbawiły go funkcji radnego.  Mała liczba głosów dała mu jedynie pozycję rezerwowego kandydata. Dopiero w 1910 r. przesunięcia w strukturze rady miejskiej sprawiły, że Glińskiego wybrano na członka Zarządu Miejskiego (najwyższa władza miejska). Na tym stanowisku pozostawał do sierpnia 1915 r. i wkroczenia do Białegostoku wojsk niemieckich. Przez wszystkie lata pobytu w Białymstoku pracował również jako pisarz i dziennikarz – korespondował z petersburskim „Krajem” i wileńskim „Kuryerem”, gdzie relacjonował sytuację oraz nastroje polskich mieszczan. Był także jednym ze współtwórców pierwszego polskojęzycznego tygodnia w Białymstoku „Gazeta Białostocka”, wydawanego od końca 1912 r. W kręgu jego zainteresowań leżała również Puszcza Białowieska i żyjące w niej żubry. Im poświęcił najpierw ozdobiony rycinami tekst, publikowany w 1885 r. na łamach „Wędrowca” i rozprawę w wydawnictwie Памятная книжка гродненской губернiи na 1893 r. Efektem badań było wydanie w 1898 r. książki pod tytułem „Puszcza Białowieska i żubry”. W 1919 r., wieku 69 lat, wycofał się z życia politycznego, zajmując się początkowo głównie dziennikarstwem (współtworzył do 1920 r. „Dziennik Białostocki”). W lipcu 1919 r. Tymczasowy Komitet Miejski wybrał go dyrektorem pierwszej biblioteki miejskiej w Białymstoku. Na tym stanowisku pozostawał do śmierci w listopadzie 1926 r. Franciszka Glińskiego pochowano na starym cmentarzu farnym, gdzie do dziś jest jego nagrobek.

Tekst opublikowany w nowym, 19-tym tomie wznowionego "Rocznika Białostockiego", wydanego przez Muzeum Podlaskie w Białymstoku

Kolejny tom z serii "Bojary" wydany przez Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku. W książce zaprezentowano historie dziesięciu wybranych posesji z obszaru dzielnicy Bojary, który współcześnie określa się mianem "serca Bojar". Książkę otwiera rozdział dotyczący przeszłości tej części dzielnicy oraz procesu jej kształtowania się, w kontekście dziejów rodzin Kitszelów i Ginellich. Pozostałe adresy to: ul. Wiktorii 3, 11 i 17, ul. Koszykowa 4 i Staszica 10, ul. Poprzeczna 2 i 15, ul. Staszica 15, ul. Modlińska 10, ul. Słonimska 35/2 oraz ul. Skorupska 50. Historie powstały na bazie materiałów źródłowych i obszernych relacji dawnych i obecnych właścicieli tych nieruchomości.

Z wprowadzenia: "Przedmiotem badań i jednocześnie wiodącym tematem tej książki są zawodowi fotografowie i ich studia, działające w Białymstoku, nie zaś wykonane przez nich zdjęcia oraz uwiecznione na nich osoby lub miejsca. Fotografie stanowią ważne uzupełnienie omawianych historii i materiał pozwalający na poznanie samych zakładów oraz ich autorów, np. ewentualnych zmian zachodzących w lokalizacji, funkcjonowaniu przedsiębiorstw, metodach pracy, wyposażeniu atelier itd. Podjęta została próba ukazania w miarę kompletnych - o ile pozwalały na to materiały archiwalne - biografii poszczególnych osób. Są to zarówno życiorysy prywatne, zawierające dane dotyczące miejsca urodzenia oraz pochodzenia stanowego, lat życia, rodzin fotografa, kręgu bliskich krewnych, jego wykształcenia itd., jak i życiorysy zawodowe odnoszące się do okoliczności rozpoczęcia działalności, adresu i lokalizacji studia, jego wyglądu i wyposażenia, klienteli oraz samego przebiegu pracy". Książka zawiera biografie oraz fotografie następujących fotografów: Jan Wilhelm Diehl, Szloma Kryński, Ber Lejba Czechocki, Carl Ludvig Cossmann, August Jaeger, Lew Edelsztejn, Mojsiej Landau, Azriel Epsztejn, Wanda Bromirska, Adolf Zinserling, Karol Herman Hampel, Józef i Raisa Sołowiejczykowie, Awadi Kanel, Stefan Kramkowski i Jan Szymonowicz, bracia Kazimierz i Michał Budrykowie, Atanazy Fogielewicz, Mowsza Kapłański, Morduch Papirny, Pejsach Jezierski-Kwiat, Hirsz Szulner-Dąbrowicki, Fajtel Goldfajn, Szymon Sztejnberg, Karol Wilhelm Haupt, Wolfgang Andreas Bartmann, Hendel Pumpian, Józef Szymborski, Franz Schmitz, Chaim Zelman-Jankielewicz, Izrael Rendel, Piotr Rudziański, Berko Polski, "Bernardi", Romuald Malinowski, Borys Łoźnicki i Zabłudowski.

Książka wydana przez Centrum im. Ludwika Zamenhofa w Białymstoku, które jednocześnie jest jej dystrybutorem (http://www.centrumzamenhofa.pl/)

The article presents selected results from a research project, conducted in the year 2015 by a team from the University of Białystok: Maja Biernacka (head), Wojciech Wądołowski, Łukasz Wołyniec on a representative sample of students from the three major academic institutions in Białystok, Poland: University of Białystok, Medical University of Białystok and Białystok University of Technology. It is dedicated to an analysis of respondents’ attitudes towards scenarios of presence of Muslims in their social environment and service in the security sectors, both national, i.e. in the Polish Armed Forces in Poland and abroad, the Polish Police and private, i.e. being employed in a security agency.

Artykuł poświęcony jest prezentacji wybranych wyników własnego projektu badawczego, w którego ramach podjęta została problematyka przyzwolenia wobec uczestnictwa muzułmanów jako „innych” czy „obcych” w różnych sferach życia społecznego. W związku z tym, że obejmują one nie tylko dane społeczno-demograficzne respondentów, ale i szereg innych zagadnień, które mogą mieć związek ze stosunkiem wobec obecności „innego” w rzeczywistości społecznej, w tym m.in. tożsamość oraz przywiązanie terytorialne respondentów, badania te pozwolą na szukanie uwarunkowań przyzwolenia v jego braku wobec uczestnictwa muzułmanów w polskim życiu społeczno-politycznym. Pomimo znaczącego zróżnicowania w obrębie świata islamu na poziomie doktryny oraz kwestii obyczajowych, muzułmanie bywają utożsamiani z fundamentalistami oraz stanowią przedmiot zgeneralizowanego strachu i odrzucenia. W związku ze znacznym zwiększaniem się liczby imigrantów tego wyznania w Europie, kontrowersjami wokół zjawiska uchodźstwa, a ponadto pojawieniem się Państwa Islamskiego i terroryzmem islamskim, tematyka postaw wobec muzułmanów stała się szczególnie nurtująca w obrębie nauk społecznych.

The theoretical objective of the article is to straighten out inconsistencies concerning the notion of identity by distinguishing the way it may be defined within two contradictory perspectives: cognitive absolutism and relativism. While the first of them promotes the vision of the social world as based upon the unique truth, the latter treats it as being constructed by social actors themselves. Upon ordering the theoretical conundrum, the article presents the empirical research conducted by the team: Maja Biernacka (head), Wojciech Wądołowski, Łukasz Wołyniec from the University of Białystok. It was conducted in the
period between April and June 2015 via an original, standardized questionnaire on a representative sample (n=1000) of the student community in three major public academic institutions in Białystok, i.e. University of Białystok, Medical University of Białystok and Białystok University of Technology. The module of the research which is exhibited in the article refers to self-defined territorial identities of respondents and their denomination as a statistical correlate.