| dbo:abstract
|
- This is a timeline of Scottish history, comprising important legal and territorial changes and political events in Scotland and its predecessor states. See also Timeline of prehistoric Scotland. To read about the background to many of these events, see History of Scotland. More information can also be found in the list of Scottish monarchs, list of British monarchs, list of First Ministers of Scotland, and list of years in Scotland.(This is a dynamic list and may never be able to satisfy particular standards for completeness. You can help by adding missing items with reliable sources.)
(en)
- Kalendarium historii Szkocji – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Szkocji.
* 80 n.e. – rzymski namiestnik Brytanii, Juliusz Agrykola, najechał na Kaledonię
* 84 – Brytowie pod wodzą Calgacusa ponieśli klęskę w bitwie z Rzymianami pod Mons Graupius
* 121–129 – Klaudiusz Ptolemeusz opisał w dziele Geographia najwcześniejszą znaną pisemną wzmiankę o ludach zamieszkujących okolice Dublina, nawiązując do osady zwanej
* 142 – ok. 160 km na północ od Muru Hadriana Rzymianie budują wał Antonina
* 296 – powstała pierwsza wzmianka o Piktach w literaturze łacińskiej
* 360 – powstał pierwszy rzymski opis ludów Irlandii z użyciem nazwy „Szkoci”
* 368 – Piktowie, Szkoci i Sasi napadli na Londyn
* 397 – Święty Ninian wylądował w zatoce Galloway, gdzie założył pierwszy kościół chrześcijański w Whithorn
* ok. 410 – Rzymianie opuścili Wyspy Brytyjskie
* 460–490 – Król Artur, domniemany władca Brytów, wiedzie swą armię złożoną z wyborowych wojowników celtyckich do walki z najeźdźcami saskimi. Być może epizod ten wydarzył się sto lat później, a jego bohaterem jest Aidan, namaszczony przez św. Kolumbę na króla Dalriady
* 501–503 – Szkoci z Irlandii założyli królestwo Dalriada w Argyll, na zachodnim wybrzeżu dzisiejszej Szkocji
* 563 – do Argyll przybył z Irlandii św. Kolumba; w Szkocji powstały pierwsze kościoły i klasztory (na wyspie Iona)
* 597 – śmierć św. Kolumby
* 600 – bitwa pod (Catterick, hrabstwo Yorkshire) – 300 wojów z plemienia (z okolic dzisiejszego Edynburga) zginęło w walce z anglosaskim władcą Nortumbrii – Ethelfrithem. Sam Ethelfrith zginął w 616, w innej bitwie
* po 600 – powstał pierwszy poemat szkocki „Y Gododdin”
* ok. 608 – zmarł Aidan, król Dalriady
* 685 – bitwa pod ; Piktowie pod wodzą zwyciężyli Anglów i ustanowili południową granicę Szkocji. Król Piktów wyrzekł'się kościoła celtyckiego na rzecz kościoła rzymskokatolickiego
* 794 – początek inwazji wikingów norweskich
* 802 – duńscy wikingowie splądrowali Ionę
* 843 – Kenneth MacAlpin zjednoczył Szkotów i Piktów pod swoimi rządami. Powstało Królestwo Alby, zjednoczone państwo Szkotów i Piktów
* 973 – Kenneth II pokonał duńskich najeźdźców w bitwie pod koło Perth
* 1005 – w północno-wschodniej Szkocji przychodzi na świat Makbet, syn Finnleacha. Tego samego roku ginie Kenneth III, zamordowany przez swego kuzyna Malcolma z Monzievaird, który obejmuje tron Alby jako Malcolm II
* 1018 – Malcolm II pokonał wojowników z Nortumbii w
* 1020 – Finnleach został zamordowany przez innego Malcolma oraz Gillacomgaina. Młody Makbet przysiągł zemstę
* 1032 – Malcolm umarł, a Makbet wraz z sojusznikami osaczył Gillacomgain i jego 50 towarzyszy i spalił ich żywcem
* 1034 – król Malcolm II został zamordowany w Glamis. Na tron wstąpił Duncan I (ten sam, którego opisuje William Szekspir w Makbecie)
* 1039 – Duncan najechał nortumbryjskie Durham, ale wyprawa skończyła się klęską, a Duncan musiał się salwować ucieczką do Szkocji
* 1040 – Makbet w bitwie pod Elgin zabił Duncana I i przejął tron szkocki
* 1057 – śmierć Makbeta w bitwie pod Lumpahan
* 1058 – po zamordowaniu syna Makbeta, Lulacha, królem został Malcolm III syn Duncana I. Początek anglicyzacji Kościoła i sądu
* 1107 – Szkocja została podzielona między braci zmarłego króla Edgara. Aleksander I obejął północną część kraju i tytuł królewski, a Dawid I – południe (Strathclyde, część Lothian, Cumbria) i tytuł earla Cumbrii
* 1124 – Dawid I został królem Szkotów
* 1138 – porażka Dawida I w bitwie przeciw wojskom norweskim w bitwie pod
* 1290 – Król Anglii Edward I ogłosił się feudalnym suwerenem Szkocji
* 1296 – Edward I ukradł kamień koronacyjny królów szkockich, tzw. Kamień Przeznaczenia i umieścił go w Opactwie Westminsterskim
* 1297 – William Wallace stanął na czele buntu. Porażka Anglików w bitwie pod Stirling
* 1305 – William Wallace został skazany na śmierć za zdradę przez sąd angielski
* 1306 – koronowano Roberta I Bruce
* 1314 – bitwa pod Bannockburn
* 1320 – papież uznał pełną niepodległość Szkocji
* 1371 – umarł Dawid II Bruce, ostatni król z dynastii Bruce. Początek panowania dynastii Stuartów
* 1406 –podczas podróży do Francji syn Roberta III, książę Jakub został wzięty do niewoli przez Anglików. Regentem został stryj Jakuba – , pierwszy diuk Albany
* 1420 –wykupiono Jakuba przez Szkotów po śmierci Roberta III
* 1424 – koronowano Jakuba I
* 1437 – zamordowano Jakuba I Stewarta
* 1603 – unia personalna Anglii i Szkocji
* 1639–1640 – wojny biskupie
* 1660 – restauracja monarchii przez Karola II Stuarta
* 1692 – rzeź w Glencoe
* 1707 – podpisano akt unii, na podstawie którego królestwo połączyła się z królestwem Anglii
* 1715 – Bitwa pod Sheriffmuir
* 1746 – Bitwa pod Culloden
* 1846–1856 – dziesięcioletnia klęska głodu spowodowana zarazą ziemniaczaną
* 1879 – katastrofa mostu nad Tay
* 1885 – Szkocja otrzymała ministerstwo w rządzie Wielkiej Brytanii
* 1988 – zamach nad Lockerbie
* 1997 – referendum autonomiczne; 74% mieszkańców wypowiedziało się za ponownym utworzeniem własnego parlamentu
* 1998 – ukonstytuowano pierwszy nowy Parlament Szkocki
* 2014 – referendum niepodległościowe (pl)
|
| rdfs:comment
|
- This is a timeline of Scottish history, comprising important legal and territorial changes and political events in Scotland and its predecessor states. See also Timeline of prehistoric Scotland. To read about the background to many of these events, see History of Scotland. More information can also be found in the list of Scottish monarchs, list of British monarchs, list of First Ministers of Scotland, and list of years in Scotland.(This is a dynamic list and may never be able to satisfy particular standards for completeness. You can help by adding missing items with reliable sources.)
(en)
- Kalendarium historii Szkocji – uporządkowany chronologicznie, począwszy od czasów najdawniejszych aż do współczesności, wykaz dat i wydarzeń z historii Szkocji.
* 80 n.e. – rzymski namiestnik Brytanii, Juliusz Agrykola, najechał na Kaledonię
* 84 – Brytowie pod wodzą Calgacusa ponieśli klęskę w bitwie z Rzymianami pod Mons Graupius
* 121–129 – Klaudiusz Ptolemeusz opisał w dziele Geographia najwcześniejszą znaną pisemną wzmiankę o ludach zamieszkujących okolice Dublina, nawiązując do osady zwanej
* 142 – ok. 160 km na północ od Muru Hadriana Rzymianie budują wał Antonina
* 296 – powstała pierwsza wzmianka o Piktach w literaturze łacińskiej
* 360 – powstał pierwszy rzymski opis ludów Irlandii z użyciem nazwy „Szkoci”
* 368 – Piktowie, Szkoci i Sasi napadli na Londyn
* 397 – Święty (pl)
|
