Background and objectives: The outbreak of the Covid-19 pandemic impacted on everyday life and ma... more Background and objectives: The outbreak of the Covid-19 pandemic impacted on everyday life and made necessary to deploy remote medical services. Delivering psychiatric health care remotely for children and adolescents posed a major challenge to healthcare professionals. The study aimed to describe the status and trends in remote psychotherapy used during the pandemic Covid-19 and lockdown in Poland with focus on factors affecting the decisions made by therapists, particularly those specific to child and adolescent therapy. Methods: An on-line survey on psychotherapy professionals was conducted in Poland at the beginning of the lockdown. Descriptive statistics and the chi-square test were used. Results: There were 386 completed questionnaires. The higher levels found of accepting remote therapy were linked to working in the private sector, to using audio+video facilities, having previously experienced remote therapy and knowing both the theoretical background to remote therapy along with an appropriate level of internet literacy. There were no associations found between subject categories, gender, age nor theoretical specializations of the respondents. Conclusion: Remote psychotherapy may become permanently introduced into mental healthcare systems, providing safe and effective methods of treatment. Further studies are however required, and medical, organizational and administrative standards need to be developed.
Despite the efforts of recent decades to reduce gender inequality, sexism is still prevalent amon... more Despite the efforts of recent decades to reduce gender inequality, sexism is still prevalent among adolescents. The objective of this study was to identify the main socioeconomic characteristics, personal experiences, resources, and competencies associated with sexism in a sample of adolescents from different European countries. Baseline data from the Lights4Violence project included 1555 students ages 12–17 from secondary schools in six European countries (Spain, Italy, Romania, United Kingdom, Portugal, and Poland). Linear regression models were carried out, stratified by sex for benevolent (BS) and hostile (HS) dimensions of the Ambivalent Sexism Inventory. The average age of the sample was 14.3 years (SD = 1.5), 59.3% were girls. Boys scored higher on the measure of sexism (mean BS = 29.7; HS = 29.1) than girls (BS = 27.5, HS = 23.0; p < .001). Girls whose mothers had a university degree reported lower BS (β = −0.113; p = .023) (reference: lower education). Girls who had expe...
Przemoc na randkach jest istotnym problemem, ktory moze zaburzyc rozwoj adolescentow. Badania eur... more Przemoc na randkach jest istotnym problemem, ktory moze zaburzyc rozwoj adolescentow. Badania europejskie ujawnily, iz doświadczanie roznych rodzajow przemocy w związkach dotyczy znaczącego odsetka nastolatkow. Istotne jest zatem projektowanie i wdrazanie opartych na wiedzy programow profilaktycznych, dotyczących tego zjawiska. Przykladem takiego programu jest realizowany w sześciu krajach (Hiszpania, Polska, Portugalia, Rumunia, Wlochy, Wielka Brytania) program Lights, Camera and Action Against Dating Violence. Jego zalozenia i wybrane wyniki, oraz opis wdrozenia w Polsce przedstawiono w artykule. Material i metoda Przedstawiony w artykule projekt mial na celu poprawe zdolności nastolatkow do budowania pozytywnych relacji intymnych i rowieśniczych poprzez udzial w edukacyjnych dzialaniach opartych na wiedzy (seria warsztatow) i warsztatach artystycznych, podczas ktorych mlodzi ludzie przygotowywali krotkie filmy wideo, ukazujące znaczące aspekty relacji randkowych w okresie dojrzewania. Dzialania edukacyjne obejmowaly takie tematy jak: znaczenie pozytywnych relacji miedzyludzkich opartych na poczuciu wlasnej wartości i zaufaniu, umiejetności niezbedne do zarządzania problemami i konfliktami poprzez komunikacje interpersonalną, mediacje i negocjacje miedzy mlodymi ludźmi, itp. Projekt zostal oceniony zarowno pod wzgledem skuteczności (przy zastosowaniu metodologii pre-test/post-test), jak i oceny procesu (wywiady z uczestnikami), ktora zostala cześciowo przedstawiona w artykule. Wnioski Przedstawiona w artykule interwencja wydaje sie obiecująca jako dobrze zaprojektowany i atrakcyjny projekt zapobiegający przemocy randkowej oraz wspierający relacje intymne w okresie dojrzewania.
Background and objectives: The outbreak of the Covid-19 pandemic impacted on everyday life and ma... more Background and objectives: The outbreak of the Covid-19 pandemic impacted on everyday life and made necessary to deploy remote medical services. Delivering psychiatric health care remotely for children and adolescents posed a major challenge to healthcare professionals. The study aimed to describe the status and trends in remote psychotherapy used during the pandemic Covid-19 and lockdown in Poland with focus on factors affecting the decisions made by therapists, particularly those specific to child and adolescent therapy. Methods: An on-line survey on psychotherapy professionals was conducted in Poland at the beginning of the lockdown. Descriptive statistics and the chi-square test were used. Results: There were 386 completed questionnaires. The higher levels found of accepting remote therapy were linked to working in the private sector, to using audio+video facilities, having previously experienced remote therapy and knowing both the theoretical background to remote therapy along with an appropriate level of internet literacy. There were no associations found between subject categories, gender, age nor theoretical specializations of the respondents. Conclusion: Remote psychotherapy may become permanently introduced into mental healthcare systems, providing safe and effective methods of treatment. Further studies are however required, and medical, organizational and administrative standards need to be developed.
Despite the efforts of recent decades to reduce gender inequality, sexism is still prevalent amon... more Despite the efforts of recent decades to reduce gender inequality, sexism is still prevalent among adolescents. The objective of this study was to identify the main socioeconomic characteristics, personal experiences, resources, and competencies associated with sexism in a sample of adolescents from different European countries. Baseline data from the Lights4Violence project included 1555 students ages 12–17 from secondary schools in six European countries (Spain, Italy, Romania, United Kingdom, Portugal, and Poland). Linear regression models were carried out, stratified by sex for benevolent (BS) and hostile (HS) dimensions of the Ambivalent Sexism Inventory. The average age of the sample was 14.3 years (SD = 1.5), 59.3% were girls. Boys scored higher on the measure of sexism (mean BS = 29.7; HS = 29.1) than girls (BS = 27.5, HS = 23.0; p < .001). Girls whose mothers had a university degree reported lower BS (β = −0.113; p = .023) (reference: lower education). Girls who had expe...
Przemoc na randkach jest istotnym problemem, ktory moze zaburzyc rozwoj adolescentow. Badania eur... more Przemoc na randkach jest istotnym problemem, ktory moze zaburzyc rozwoj adolescentow. Badania europejskie ujawnily, iz doświadczanie roznych rodzajow przemocy w związkach dotyczy znaczącego odsetka nastolatkow. Istotne jest zatem projektowanie i wdrazanie opartych na wiedzy programow profilaktycznych, dotyczących tego zjawiska. Przykladem takiego programu jest realizowany w sześciu krajach (Hiszpania, Polska, Portugalia, Rumunia, Wlochy, Wielka Brytania) program Lights, Camera and Action Against Dating Violence. Jego zalozenia i wybrane wyniki, oraz opis wdrozenia w Polsce przedstawiono w artykule. Material i metoda Przedstawiony w artykule projekt mial na celu poprawe zdolności nastolatkow do budowania pozytywnych relacji intymnych i rowieśniczych poprzez udzial w edukacyjnych dzialaniach opartych na wiedzy (seria warsztatow) i warsztatach artystycznych, podczas ktorych mlodzi ludzie przygotowywali krotkie filmy wideo, ukazujące znaczące aspekty relacji randkowych w okresie dojrzewania. Dzialania edukacyjne obejmowaly takie tematy jak: znaczenie pozytywnych relacji miedzyludzkich opartych na poczuciu wlasnej wartości i zaufaniu, umiejetności niezbedne do zarządzania problemami i konfliktami poprzez komunikacje interpersonalną, mediacje i negocjacje miedzy mlodymi ludźmi, itp. Projekt zostal oceniony zarowno pod wzgledem skuteczności (przy zastosowaniu metodologii pre-test/post-test), jak i oceny procesu (wywiady z uczestnikami), ktora zostala cześciowo przedstawiona w artykule. Wnioski Przedstawiona w artykule interwencja wydaje sie obiecująca jako dobrze zaprojektowany i atrakcyjny projekt zapobiegający przemocy randkowej oraz wspierający relacje intymne w okresie dojrzewania.
Badacz agresji w sieci Jacek Pyżalski pokazuje, jak bardzo różnią się narzędzia twórcze młodych l... more Badacz agresji w sieci Jacek Pyżalski pokazuje, jak bardzo różnią się narzędzia twórcze młodych ludzi sprzed epoki Internetu i dzisiejszej młodzieży. Internet daje każdemu wielki potencjał kreowania oryginalnych treści i dotarcia do wielu odbiorców, ale też moc do czynienia innym szkody, której wymiaru wielu młodych internatów często sobie nie uświadamia.
W ramach projektu ySKILLS badaliśmy, jak zmieniają się w czasie umiejętności cyfrowe młodzieży z ... more W ramach projektu ySKILLS badaliśmy, jak zmieniają się w czasie umiejętności cyfrowe młodzieży z sześciu krajów europejskich. Podczas trzech fal badań, ta sama grupa nastolatków odpowiadała co roku na pytania dotyczące korzystania przez nich z mediów cyfrowych. Niniejszy raport krótko podsumowuje wyniki drugiej fali badań, przeprowadzonych na próbie 1340 polskich uczniów w wieku 13-17 lat, z 12 szkół (podstawowych oraz ponadpodstawowych) z województwa wielkopolskiego i mazowieckiego. W raporcie najpierw dokonujemy kontekstualizacji badań, opisując pochodzenie dzieci, koncentrując się na ich cechach indywidualnych i społecznych. Następnie podajemy dane dotyczące codziennego dostępu dzieci do internetu, takie jak czas spędzony online i używane urządzenia cyfrowe. Dalej przedstawiamy listę najczęstszych i najmniej powszechnych aktywności dzieci w internecie; dane na temat umiejętności cyfrowych polskich nastolatków w czterech wymiarach (umiejętności technologiczne i operacyjne, w zakresie poszukiwania informacji i nawigacji, komunikacji i interakcji, tworzenia i produkcji treści). Na koniec przedstawiamy dane o głównych zagrożeniach cyfrowych, jakich doświadczają polskie dzieci. Projekt finansowany z programu badań i innowacji Horyzont 2020 Unii Europejskiej na podstawie umowy nr 870612. Informacje zawarte w tym dokumencie odzwierciedlają wyłącznie poglądy autorów, a Unia Europejska nie ponosi odpowiedzialności za jakiekolwiek wykorzystanie zawartych w nim informacji.
Recenzja naukowa prof. zw dr hab. Jerzy Nikitorowicz Podziękowania Dziękujemy wszystkim osobom, k... more Recenzja naukowa prof. zw dr hab. Jerzy Nikitorowicz Podziękowania Dziękujemy wszystkim osobom, które uczestniczyły w konsultacjach dotyczących badań oraz pilotażu narzędzi, w tym dyrektorowi Ryszardowi Sikorze z Krakowa oraz ekspertom i ekspertkom, którzy przyjęli zaproszenie Fundacji Szkoła z Klasą i zespołu badawczego do skomentowania i zinterpretowania uzyskanych wyników i przygotowania zestawu praktycznych rekomendacji. Podziękowania należą się jednak przede wszystkim dyrektorom i dyrektorom oraz nauczycielom i nauczycielkom, którzy i które w niełatwym czasie zdecydowali się poświęcić czas i energię na udział w badaniu.
Raport z badań dotyczący konstrukcji Łódzkiego Kwestionariusza Problemów Hazardowych wśród Adoles... more Raport z badań dotyczący konstrukcji Łódzkiego Kwestionariusza Problemów Hazardowych wśród Adolescentów (ŁPHA). Zawiera pełen opis prac konstrukcyjnych i treść narzędzia, które może być wykorzystane w pracach naukowych i pomocniczo klinicznie.
Badanie „Zdalne nauczanie a adaptacja do warunków społecznych w czasie epidemii koronawirusa” to ... more Badanie „Zdalne nauczanie a adaptacja do warunków społecznych w czasie epidemii koronawirusa” to badanie ilościowe z komponentem jakościowym. Realizowane było online łącznie w 34 szkołach podstawowych i ponadpodstawowych z całej Polski od 12 maja do 12 czerwca 2020 roku metodą sondażu diagnostycznego w trzech grupach funkcjonujących w społeczności szkolnej. W każdej szkole badani byli: • Uczniowie klas 6–8 szkół podstawowych oraz uczniowie szkół ponadpodstawowych (liceów, techników, liceów zawodowych); (N=1248) • Rodzice badanych uczniów - przy czym kwestionariusz badania wypełniał tylko jeden rodzic/opiekun w gospodarstwie domowym; (N=979) • Nauczyciele wszystkich przedmiotów prowadzący zajęcia w klasach badanych uczniów. (N=671)
Raport z badań finansowanych w ramach Innowacji Społecznych Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (grant NCBiR/IS-1/2012), 2014, 2014
Analizując literaturę dotyczącą korzyści i ryzyk związanych z użytkowaniem TIK przez najmłodszych... more Analizując literaturę dotyczącą korzyści i ryzyk związanych z użytkowaniem TIK przez najmłodszych można odnieść wrażenie, że mamy do czynienia ze sprzecznymi przekonaniami i danymi. Od bardzo entuzjastycznych tekstów dotyczących korzyści po bardzo pesymistyczne wskazujące same ryzyka. Wydaje się jednak, że nie ma tu sprzeczności. Zwykle jest bowiem tak, że to nie same instrumenty TIK, lecz sposób ich stosowania i poziom dopasowania do potrzeb rozwojowych dziecka decyduje o ich korzystnym lub niekorzystnym wpływie. Bardzo często nie tyle ważny jest instrument TIK i jego właściwości, a zawartość edukacyjna materiałów. Raport ten przygotowywany jest pod kątem konstrukcji katalogu bezpiecznych aplikacji mobilnych – jednak wiele ustaleń literaturowych dotyczących szans i zagrożeń – odnosi się do szerszego zakresu wykorzystania instrumentów TIK przez dzieci w wieku przedszkolnym.
Raport z badań finansowanych w ramach Innowacji Społecznych Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (grant NCBiR/IS-1/2012), 2014, 2014
Podstawę teoretycznego modelu dostosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK), ze szc... more Podstawę teoretycznego modelu dostosowania technologii informacyjno-komunikacyjnych (TIK), ze szczególnym uwzględnieniem aplikacji mobilnych (TIK-mobApp), do możliwości rozwojowych dzieci w wieku 3-6 lat (model DMD – od: Dostosowanie – Mobilne aplikacje – Dzieci) stanowi analiza: (1) charakterystyki rozwoju dzieci w wieku 3-6 lat w kontekście użytkowania TIK, (2) dyrektyw UNESCO dotyczących TIK wy-korzystywanych przez dzieci w wieku 3-5 oraz (3) kompetencji medialnych i informacyjnych dzieci w wieku przedszkolnym. Każdy z wymienionych obszarów zostanie omówiony w od-rębnym punkcie. Na wstępie warto dookreślić, iż okres 3-6 lat nie jest bardzo zdynamizowany rozwojowo – zupełnie inne są dzieci w wieku 3 lat od tych w wieku 6 lat. Ponadto przebieg rozwoju jest bardzo zindywidualizowany – poniższe opisy są bardzo uogólniające i często mogą „nie pasować” do rozwojowego stanu jednostki, w szczególnie w przypadku dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych (dzieci szczególnie uzdolnionych, dzieci z zaburzeniami rozwojowymi itp.) czy dzieci niepełnosprawnych. Model DMD jest modelem teoretycznym – stanowi ramę działania, nie mogąc stawać się jego ze wszech miar sztywną ścieżką.
Book on research project alcohol use (risk and consequences) of 4000 students from Polish univers... more Book on research project alcohol use (risk and consequences) of 4000 students from Polish universities.
W: Zespół Asów Internetu w ramach Fundacji Szkoła z Klasą. Be Internet Awesome For All (red.), Asy Internetu – rozwijamy cyfrowe obywatelstwo u dzieci z różnymi potrzebami edukacyjnymi, Warszawa: Fundacja Szkoła z Klasą., 2023
List of issues 343 Physical and mental health 344 Social relationships 345 Relationships with adu... more List of issues 343 Physical and mental health 344 Social relationships 345 Relationships with adults (teachers and family members) 346 Relationships with peers 347 Domestic violence and peer victimisation 347 The context of distance education 348 Patterns of ICT usage 349 Pandemic-related support for young people 351 References Photo: Izzy Park (Unsplash.com). Empowering Children Foundation Children Count 2022. Report on risks to children's safety and development in Poland
Ptaszek, G., Stunża, G. D., Pyżalski, J., Dębski, M., Bigaj, M. (2020). Edukacja zdalna: co stało się z uczniami, ich rodzicami i nauczycielami? Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne., 2020
Tekst Piotra Plichty skupia się na istotnym zagrożeniu obecnych działań edukacyjnych, jakim są sp... more Tekst Piotra Plichty skupia się na istotnym zagrożeniu obecnych działań edukacyjnych, jakim są spowodowane różnymi czynnikami nierówności cyfrowe. Sprawiają one, że nie każdy może w tym samym stopniu korzystać z edukacji zdalnej.
The need for an increased focus on youth and digitalisation is evident considering the rapid grow... more The need for an increased focus on youth and digitalisation is evident considering the rapid growth in children’s and young people’s access to the internet, including through mobile internet devices. According to Eurostat data, 93 % of 16-24 year olds used the internet daily in 2017. Digital devices, particularly when used to go online, provide a multitude of opportunities for young people, but also expose them to various risks. Research and policies tend to focus more on identifying and preventing online risks and harm and far less on the opportunities and benefits of online engagement. Digitalisation has strong potential for the empowerment of women and girls, allowing access to information and knowledge beyond conventional means and providing new platforms for creativity and self-expression, which can inspire others to act. It opens new opportunities to participate, interact and campaign with a view to defending the rights and freedom of women and girls. It also offers empowerment opportunities for people with specific needs, such as those with disabilities, the lesbian, gay, bisexual, transgender, queer and intersex (LGBTQI) community and other groups (EIGE, 2016). Digitalisation can enable less hierarchal forms of communication and a more equitable media landscape. While digitalisation can empower women and girls, it also poses new challenges to gender equality. Digital technologies have been increasingly associated with cybercrime and are misused as an instrument to harass and harm women and girls, while at the same time reinforcing existing gender stereotypes. Girls are far more likely to be victims of negative, degrading and stereotyped portrayal, cyberbullying, cyber-harassment, unwanted sexting and sextortion, hate speech and personal data misuse. This can have devastating psychological effects. At the same time, digital tools and technologies can also play an important role in supporting and empowering survivors of violence (e.g. web campaigns, information and support websites and apps) and in helping to combat gender-based violence (EIGE, 2017a).
W książce przedstawiono wyniki badań jakościowych 100 młodych twórców internetowych (m. in. bloge... more W książce przedstawiono wyniki badań jakościowych 100 młodych twórców internetowych (m. in. blogerów, videoblogerów...).
Publikacja omawia badania zrealizowane przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi na losowej próbie p... more Publikacja omawia badania zrealizowane przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi na losowej próbie ponad 1200 nauczycieli szkół publicznych z całego kraju. W książce przedstawiono wyniki aktualnej diagnozy stanu pozytywnych (salutogennych) i negatywnych (stresorów) czynników środowiska pracy nauczycieli. Dane uzupełniono o analizę jakości relacji nauczyciel – uczeń, także w zakresie przemocy w tym wymiarze. Omówiono również konsekwencje oddziaływania warunków pracy na nauczycieli, w tym poziom wypalenia zawodowego. Publikacja zawiera także propozycje praktycznych rozwiązań w kwestii redukcji ujemnego wpływu środowiska pracy nauczyciela na jego dobrostan. Niniejsza książka na podstawie wyników aktualnych reprezentatywnych badań na dużej próbie nauczycieli opisuje, jak spostrzegają oni pozytywne i negatywne czynniki występujące w ich miejscu pracy. Podjęto w niej dyskusję na temat związków między warunkami pracy nauczyciela a relacją nauczyciel – uczeń.
Publikacja naukowa skoncentrowana na rożnych perspektywach wykorzystania technologii informacyjn... more Publikacja naukowa skoncentrowana na rożnych perspektywach wykorzystania technologii informacyjno-komunikacyjnych przez dzieci w wieku przedszkolnym (w kontekście szans i zagrożeń). Spis treści: Kinga Kuszak Charakterystyka rozwoju dziecka w wieku 3–6 lat ...........................................11 Marek Kaczmarzyk Neurobiologia wyjątkowości dziecka w wieku 3–6 lat a przestrzeń TIK .........61 Dominik Batorski Dzieci z sieci – dostęp i korzystanie z internetu przez dzieci w wieku przedszkolnym ...................................................................................79 Piotr Plichta Małe dzieci z zaburzeniami rozwojowymi i ich rodzice jako adresaci działań wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne..............95 Michał Klichowski, Jacek Pyżalski, Kinga Kuszak, Anna Klichowska Jak technologie informacyjno-komunikacyjne mogą wspierać rozwój dziecka w wieku przedszkolnym? – studium teoretyczne ...............................115 Jacek Pyżalski Dzieci w wieku przedszkolnym w świecie technologii informacyjno-komunikacyjnych – w stronę zagrożeń.....................................159 Katarzyna Makaruk, Szymon Wójcik Dorośli w wychowaniu małych dzieci do życia w świecie nowych technologii.........................................................................183 Janusz Morbitzer Edukacja medialna (małego) dziecka ..............................................................205
Pyżalski, J. (red.) (2020). Edukacja w czasach pandemii wirusa COVID-19. Z dystansem o tym, co robimy obecnie jako nauczyciele, Warszawa: EduAkcja, 2020
W rozdziale podjęto próbę określenia miejsca mediów cyfrowych w życiu dziecka.
Z Wprowadzenia... ... more W rozdziale podjęto próbę określenia miejsca mediów cyfrowych w życiu dziecka. Z Wprowadzenia... czytelnik dowie się, czym są nowe media, jakie posiadają cechy i jakie funkcje realizują. Cyfrowość oraz interakcyjność sprawiają, że dziecko zyskuje możliwość przyjęcia roli nie tylko biernego odbiorcy komunikatów medialnych, ale i aktywnego prosumenta. W części Dziecko jako odbiorca… opisano znaczenie środowiska rodzinnego w zwiększaniu świadomości medialnej dziecka, przedstawiono aktywności medialne przez nie podejmowane, zwrócono uwagę na rolę modelowania jako podstawowego mechanizmu uczenia się medialnych zachowań. Podkreślono też znaczenie mediów w stymulowaniu rozwoju dziecka: nabywania przez niego wiedzy oraz zwiększania różnorakich kompetencji – w tym cyfrowych, o czym traktuje kolejny podrozdział Kompetencje cyfrowe…. Jedną z konsekwencji aktywności oraz podejmowanych przez dzieci medialnych inicjatyw, wraz z równolegle prowadzoną edukacją medialną, powinien być wzrost jego umiejętności cyfrowych. Aktywnością taką jest programowanie, dzięki któremu zyskujemy potencjalnie inne kompetencje służące przyszłemu rozwojowi edukacyjnemu i zawodowemu. Technologie a uczenie się… to część, w której ukazano rolę nowych technologii w rozwoju i edukacji dziecka – dzięki nim uczenie się może być wszechobecne, inspirujące, przyjąć formę zabawy, która sprzyja konstruowaniu wiedzy. Na znaczeniu zyskują też aplikacje mobilne i programy komputerowe (o których w kolejnej części rozdziału), posiadające potencjał w zakresie usprawnienia codziennego funkcjonowania, a tym samym rewolucjonizujące cyfrowe doświadczenia dzieci: właściwie stosowane przez nauczyciela, rodzica lub samo dziecko mogą ułatwiać uczenie się, tworzenie własnych treści, zwiększać kreatywność, prowadzić do zdobywania określonych umiejętności i osiągnięć. Wspomagają też rozwój i funkcjonowanie dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Specyficzną właściwością nowych mediów są też potencjalne zagrożenia wynikające z aktywnego ich używania. W części Ryzyka cyfrowe przedstawiono typologię zagrożeń cyfrowych z zaznaczeniem ról, jakie może w Internecie pełnić młody człowiek.
Uploads
Papers by Jacek Pyzalski
podstawowych i ponadpodstawowych z całej Polski od 12 maja do 12 czerwca 2020 roku metodą sondażu diagnostycznego w trzech grupach
funkcjonujących w społeczności szkolnej.
W każdej szkole badani byli:
• Uczniowie klas 6–8 szkół podstawowych oraz uczniowie
szkół ponadpodstawowych (liceów, techników, liceów
zawodowych); (N=1248)
• Rodzice badanych uczniów - przy czym kwestionariusz
badania wypełniał tylko jeden rodzic/opiekun
w gospodarstwie domowym; (N=979)
• Nauczyciele wszystkich przedmiotów prowadzący
zajęcia w klasach badanych uczniów. (N=671)
to the internet, including through mobile internet devices. According to Eurostat data, 93 % of 16-24 year olds used the internet daily in 2017. Digital devices, particularly when used to go online, provide a multitude of opportunities for young people, but also expose them to various risks.
Research and policies tend to focus more on identifying and preventing online risks and harm and far less on the opportunities and benefits of
online engagement. Digitalisation has strong potential for the empowerment of women and girls, allowing access to information and knowledge beyond conventional means and providing new platforms for
creativity and self-expression, which can inspire others to act. It opens new opportunities to participate, interact and campaign with a view to defending the rights and freedom of women and girls. It also offers empowerment opportunities for people with specific needs, such as those with disabilities, the lesbian, gay, bisexual, transgender,
queer and intersex (LGBTQI) community and other groups (EIGE, 2016). Digitalisation can enable less hierarchal forms of communication and
a more equitable media landscape. While digitalisation can empower women and girls, it also poses new challenges to gender equality. Digital technologies have been increasingly associated with cybercrime and are misused as an instrument to harass and harm women and girls, while at the same time reinforcing existing gender stereotypes. Girls are far more likely to be victims of negative, degrading and stereotyped portrayal, cyberbullying, cyber-harassment, unwanted sexting and sextortion, hate speech and personal data misuse. This can have devastating psychological effects. At the same time, digital tools and technologies can also play an important role in supporting and empowering survivors
of violence (e.g. web campaigns, information and support websites and apps) and in helping to combat gender-based violence (EIGE, 2017a).
Niniejsza książka na podstawie wyników aktualnych reprezentatywnych badań na dużej próbie nauczycieli opisuje, jak spostrzegają oni pozytywne i negatywne czynniki występujące w ich miejscu pracy. Podjęto w niej dyskusję na temat związków między warunkami pracy nauczyciela a relacją nauczyciel – uczeń.
Spis treści:
Kinga Kuszak
Charakterystyka rozwoju dziecka w wieku 3–6 lat ...........................................11
Marek Kaczmarzyk
Neurobiologia wyjątkowości dziecka w wieku 3–6 lat a przestrzeń TIK .........61
Dominik Batorski
Dzieci z sieci – dostęp i korzystanie z internetu przez dzieci
w wieku przedszkolnym ...................................................................................79
Piotr Plichta
Małe dzieci z zaburzeniami rozwojowymi i ich rodzice jako adresaci
działań wykorzystujących technologie informacyjno-komunikacyjne..............95
Michał Klichowski, Jacek Pyżalski, Kinga Kuszak, Anna Klichowska
Jak technologie informacyjno-komunikacyjne mogą wspierać rozwój
dziecka w wieku przedszkolnym? – studium teoretyczne ...............................115
Jacek Pyżalski
Dzieci w wieku przedszkolnym w świecie technologii
informacyjno-komunikacyjnych – w stronę zagrożeń.....................................159
Katarzyna Makaruk, Szymon Wójcik
Dorośli w wychowaniu małych dzieci do życia
w świecie nowych technologii.........................................................................183
Janusz Morbitzer
Edukacja medialna (małego) dziecka ..............................................................205
Z Wprowadzenia... czytelnik dowie się, czym są nowe media, jakie posiadają cechy
i jakie funkcje realizują. Cyfrowość oraz interakcyjność sprawiają, że dziecko zyskuje możliwość przyjęcia roli nie tylko biernego odbiorcy komunikatów medialnych,
ale i aktywnego prosumenta. W części Dziecko jako odbiorca… opisano znaczenie środowiska rodzinnego w zwiększaniu świadomości medialnej dziecka, przedstawiono
aktywności medialne przez nie podejmowane, zwrócono uwagę na rolę modelowania jako podstawowego mechanizmu uczenia się medialnych zachowań. Podkreślono też znaczenie mediów w stymulowaniu rozwoju dziecka: nabywania przez niego
wiedzy oraz zwiększania różnorakich kompetencji – w tym cyfrowych, o czym traktuje kolejny podrozdział Kompetencje cyfrowe…. Jedną z konsekwencji aktywności
oraz podejmowanych przez dzieci medialnych inicjatyw, wraz z równolegle prowadzoną edukacją medialną, powinien być wzrost jego umiejętności cyfrowych. Aktywnością taką jest programowanie, dzięki któremu zyskujemy potencjalnie inne
kompetencje służące przyszłemu rozwojowi edukacyjnemu i zawodowemu. Technologie a uczenie się… to część, w której ukazano rolę nowych technologii w rozwoju
i edukacji dziecka – dzięki nim uczenie się może być wszechobecne, inspirujące,
przyjąć formę zabawy, która sprzyja konstruowaniu wiedzy. Na znaczeniu zyskują
też aplikacje mobilne i programy komputerowe (o których w kolejnej części rozdziału), posiadające potencjał w zakresie usprawnienia codziennego funkcjonowania,
a tym samym rewolucjonizujące cyfrowe doświadczenia dzieci: właściwie stosowane przez nauczyciela, rodzica lub samo dziecko mogą ułatwiać uczenie się, tworzenie własnych treści, zwiększać kreatywność, prowadzić do zdobywania określonych
umiejętności i osiągnięć. Wspomagają też rozwój i funkcjonowanie dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Specyficzną właściwością nowych mediów są też
potencjalne zagrożenia wynikające z aktywnego ich używania. W części Ryzyka cyfrowe przedstawiono typologię zagrożeń cyfrowych z zaznaczeniem ról, jakie może
w Internecie pełnić młody człowiek.