Энгельберт Дольфус

Энгельберт Дольфус
ням.: Engelbert Dollfuß
федэральны канцлер Аўстрыі 20 мая 1932 — 25 ліпеня 1934
Папярэднік	Карл Бурэш
Пераемнік	Курт Шушніг
міністр замежных спраў Аўстрыі[d] 20 мая 1932 — 10 ліпеня 1934
Папярэднік	Карл Бурэш
Пераемнік	Stephan Tauschitz[d]
Нараджэнне	4 кастрычніка 1892(1892-10-04) Texingtal[d], Аўстра-Венгрыя
Смерць	25 ліпеня 1934(1934-07-25)[…] (41 год) Вена, Федэральная дзяржава Аўстрыя[d]
Месца пахавання	Engelbert Dollfuss's grave[d]
Жонка	Alwine Dollfuß[d]
Дзеці	Eva Dollfuss[d]
Веравызнанне	каталіцтва
Партыя	Хрысціянска-сацыяльная партыя[d] (1933) Айчынны фронт
Член у	KÖStV Rudolfina Wien[d] KÖHV Franco-Bavaria Wien[d] KÖHV Leopoldina Innsbruck[d] Q1718114?
Адукацыя	Венскі ўніверсітэт
Месца працы	Федэральны Урад Аўстрыі
Бітвы	Першая сусветная вайна
Узнагароды
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Энгельберт Дольфус (ням.: Engelbert Dollfuß; 4 кастрычніка 1892, Тэксінг, Ніжняя Аўстрыя — 25 ліпеня 1934, Вена, Аўстрыя) — аўстрыйскі палітычны дзеяч, лідар Хрысціянска-сацыяльнай партыі. Канцлер Аўстрыі 1932—1934, прыхільнік незалежнасці Аўстрыі. Забіты прыхільнікамі аншлюсу з гітлераўскай Германіяй.

Біяграфія

У 1927 г. заснаваў сельскагаспадарчую палату Ніжняй Аўстрыі. Стаў міністрам сельскай гаспадаркі Аўстрыі.

У 1932 г. стаў канцлерам і міністрам замежных спраў Аўстрыі. Актыўна процідзейнічаў палітыцы аншлюсу, якую праводзіў Гітлер. Дольфуса прывабліваў італьянскі фашызм, і ў сваёй барацьбе з Гітлерам ён заручыўся падтрымкай Італіі. У 1933 г. Дольфус забараніў аўстрыйскую нацысцкую партыю. Мусаліні таксама раіў яму забараніць і левыя партыі. Дольфус усталёўвае ў краіне дыктатуру.

Паўстанне ў Вене

Крызіс 1929—1933 гадоў прывёў да збяднення насельніцтва, што выклікала незадаволенасць, асабліва сярод левых. 12 лютага 1934 года сацыялісты і анархісты паднялі паўстанне ў Лінцы, якое ў той жа дзень перайшло і на Вену. Урадавыя войскі і Хеймвер нацэліў артылерыю на працоўныя кварталы, каб напалохаць паўстанцаў. Але адбылася перастрэлка, у якой загінулі каля 1000 чалавек. У маі 1934 года была прынята новая канстытуцыя.

Забойства

Аўстрыйскія нацысты, якіх падтрымліваў Берлін, пачалі масавы тэрор і сабатаж, забівалі прыхільнікаў Дольфуса. Раней высланыя нацысты пачалі вяртацца. Лідарамі змоўшчыкаў былі: Зейс-Інкварт, Кальтэнбрунер і Одыла Глабочнік.

25 ліпеня 1934 годзе СС  — у аўстрыйскай ваеннай форме для маскіроўкі — уварваліся ў федэральную канцылярыю і паранілі Дольфуса пры спробе да ўцёкаў. Нацысты патрабавалі ў параненага канцлера перадаць уладу А. Рынтэлену, а калі той адмовіўся, пакінулі яго паміраць ад страты крыві. Аднак змоўшчыкі дзейнічалі няўмела і ўрадавым войскам на чале з міністрам юстыцыі Куртам фон Шушніга атрымалася здушыць мяцеж. А калі Мусаліні высунуў 4 дывізіі на перавал Брэнер, Гітлер адмовіўся ад планаў захапіць Аўстрыю.

Пасля смерці Дольфуса ўлада перайшла да яго намесніка доктара Курта фон Шушніга, таксама прыхільніка незалежнасці Аўстрыі. Абапіраючыся на «Айчынны фронт» (фашысцкую арганізацыю, створаную Дольфусам у 1933 годзе), новы канцлер паспрабаваў умацаваць дзяржаву, але дасягнуць аздараўлення эканомікі яму не ўдалося.