Γλυκοπατάτα

Γλυκοπατάτα
	; Φρέσκοι ριζοκόνδυλοι γλυκοπατάτας
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο:	Φυτά (Plantae);
Συνομοταξία:	Αγγειόσπερμα (Magnoliophyta);
Ομοταξία:	Δικοτυλήδονα (Magnoliopsida);
Τάξη:	Στρυχνώδη (Solanales);
Οικογένεια:	Περιπλοκοειδή (Convolvulaceae);
Γένος:	Ιπόμοια (Ipomoea);
Είδος:	I. batatas;
Διώνυμο
	Ιπόμοια η μπατάτας (Ipomoea batatas); L.

Η γλυκοπατάτα είναι ποώδες, πολυετές φυτό, το οποίο ανήκει στο γένος Ιπόμοια (Ipomoea) και στην οικογένεια των Περιπλοκοειδών. Η καταγωγή της είναι από τη Νότια Αμερική και καλλιεργείται για τις πλούσιες σε άμυλο και σάκχαρα ρίζες του. Στην Ευρώπη φαίνεται ότι έφτασε μετά από την εξερεύνηση της Αμερικής από τον Κολόμβο.

Είναι λάθος να συνδέεται η γλυκοπατάτα με την κοινή πατάτα γιατί δεν έχει καμία σχέση.

Οι βλαστοί της γλυκοπατάτας είναι μακριοί, έρποντες ή αναρριχώμενοι και φέρουν μεγάλα φύλλα, μακριά, συνήθως σχήματος καρδιάς με χρώμα βαθύ πράσινο. Το φυτό για να ανθίσει απαιτεί μικρή διάρκεια της ημέρας. Τα άνθη του φύονται κατά ταξιανθίες έχουν χρώμα κόκκινο, σχήμα χοανοειδές με πλατύ έλασμα και φύονται από τις μασχάλες των φύλλων.

Η ρίζα που είναι το φαγώσιμο τμήμα του φυτού έχει χρώμα καφέ, κίτρινο, πορτοκαλί ή κόκκινο εξωτερικά και κίτρινο, λευκό, πορτοκαλί και ορισμένες φορές κόκκινο εσωτερικά. Το σχήμα της είναι ατρακτοειδές έως μακρύ ή κονδυλώδες. Οι ποικιλίες που έχουν πορτοκαλί σάρκα είναι πλούσιες σε καροτένιο εκτός βέβαια από όλες τις ποικιλίες που είναι πλούσιες σε άμυλο.

Η γλυκοπατάτα πολλαπλασιάζεται με βλαστούς ή μοσχεύματα καθώς ενώ βγάζει άνθη δεν σχηματίζει καρπούς και σπόρια, προτιμά δε τα ελαφριά αμμοπηλώδη εδάφη. Για να υπάρχουν καλές αποδόσεις χρειάζεται θερμός καιρός για περίπου πέντε μήνες. Οι γλυκοπατάτες τρώγονται βραστές ή ψητές σκέτες, αλλά και σε γαρνιτούρες, ως ορεκτικό, ως επιδόρπιο με προσθήκη ζάχαρης άχνης, σε γέμισμα διαφόρων πιτών κ.λπ. Χρησιμοποιούνται επίσης και για την παραγωγή αλκοόλης και αλκοολούχων ποτών.

Σήμερα καλλιεργείται σε μεγάλη κλίμακα στην Αμερική, την Αφρική και στα νησιά του Ειρηνικού. Η Κίνα έχει τη μεγαλύτερη παραγωγή γλυκοπατάτας στον κόσμο. Ακολουθούν η Βραζιλία, η Ινδονησία, η Ουγκάντα και η Νότια Αφρική.

Στην Ελλάδα καλλιεργείται σε μικρή έκταση στα νησιά και στην Πελοπόννησο.

Θρεπτικά συστατικά

Σύγκριση με άλλα τρόφιμα όπως παρακάτω.

Θρεπτικά συστατικά των κυρίων βασικών τροφών^[1]
ΤΡΟΦΙΜΑ	Καλαμπόκι^[Σ1]	Λευκό ρύζι^[Σ2]	Καστανό ρύζι^[Σ3]	Σιτάρι^[Σ4]	Πατάτα^[Σ5]	Κασάβα^[Σ6]	Σόγια^[Σ7]	Γλυκοπατάτα^[Σ8]	Σόργο^[Σ9]	Γιάμ^[Σ10]	Μπανανοειδή^[Σ11]
Συστατικό (ανά 100 γραμμάρια)	Ποσότητα	Ποσότητα	Ποσότητα	Ποσότητα	Ποσότητα	Ποσότητα	Ποσότητα	Ποσότητα	Ποσότητα	Ποσότητα	Ποσότητα
Νερό (g)	10	12	10	13	79	60	68	77	9	70	65
Ενέργεια (kJ)	1528	1528	1549	1369	322	670	615	360	1419	494	511
Πρωτεΐνες (g)	9,4	7,1	7,9	12,6	2,0	1,4	13,0	1,6	11,3	1,5	1,3
Λίπος (g)	4,74	0,66	2,92	1,54	0,09	0,28	6,8	0,05	3,3	0,17	0,37
Υδατάνθρακες (g)	74	80	77	71	17	38	11	20	75	28	32
Ίνες (g)	7,3	1,3	3,5	12,2	2,2	1,8	4,2	3	6,3	4,1	2,3
Ζάχαρη (g)	0,64	0,12	0,85	0,41	0,78	1,7	0	4,18	0	0,5	15
Ασβέστιο (mg)	7	28	23	29	12	16	197	30	28	17	3
Σίδηρος (mg)	2,71	0,8	1,47	3,19	0,78	0,27	3,55	0,61	4,4	0,54	0,6
Μαγνήσιο (mg)	127	25	143	126	23	21	65	25	0	21	37
Φώσφορος (mg)	210	115	333	288	57	27	194	47	287	55	34
Κάλιο (mg)	287	115	223	363	421	271	620	337	350	816	499
Νάτριο (mg)	35	5	7	2	6	14	15	55	6	9	4
Ψευδάργυρος (mg)	2,21	1,09	2,02	2,65	0,29	0,34	0,99	0,3	0	0,24	0,14
Χαλκός (mg)	0,31	0,22		0,43	0,11	0,10	0,13	0,15	-	0,18	0,08
Μαγγάνιο (mg)	0,49	1,09	3,74	3,99	0,15	0,38	0,55	0,26	-	0,40	-
Σελήνιο (μg)	15,5	15,1		70,7	0,3	0,7	1,5	0,6	0	0,7	1,5
Βιταμίνη C (mg)	0	0	0	0	19,7	20,6	29	2,4	0	17,1	18,4
Θειαμίνη (B1)(mg)	0,39	0,07	0,40	0,30	0,08	0,09	0,44	0,08	0,24	0,11	0,05
Ριβοφλαβίνη (B2)(mg)	0,20	0,05	0,09	0,12	0,03	0,05	0,18	0,06	0,14	0,03	0,05
Νικοτινικό οξύ (B3) (mg)	3,63	1,6	5,09	5,46	1,05	0,85	1,65	0,56	2,93	0,55	0,69
Παντοθενικό οξύ (B5) (mg)	0,42	1,01	1,49	0,95	0,30	0,11	0,15	0,80	-	0,31	0,26
Βιταμίνη Β6 (mg)	0,62	0,16	0,51	0,3	0,30	0,09	0,07	0,21	-	0,29	0,30
Φυλλικό οξύ (B9) (μg)	19	8	20	38	16	27	165	11	0	23	22
Βιταμίνη Α (IU)	214	0	0	9	2	13	180	14187	0	138	1127
Βιταμίνη E, άλφα τοκοφερόλη (mg)	0,49	0,11	0,59	1,01	0,01	0,19	0	0,26	0	0,39	0,14
Βιταμίνη Κ1 (μg)	0,3	0,1	1,9	1,9	1,9	1,9	0	1,8	0	2,6	0,7
Βήτα καροτίνη (μg)	97	0		5	1	8	0	8509	0	83	457
Λουτεΐνη και Ζεαξανθίνη (μg)	1355	0		220	8	0	0	0	0	0	30
Κορεσμένα λιπαρά οξέα (g)	0,67	0,18	0,58	0,26	0,03	0,07	0,79	0,02	0,46	0,04	0,14
Μονοακόρεστα λιπαρά οξέα (g)	1,25	0,21	1,05	0,2	0,00	0,08	1,28	0,00	0,99	0,01	0,03
Πολυακόρεστα λιπαρά οξέα (g)	2,16	0,18	1,04	0,63	0,04	0,05	3,20	0,01	1,37	0,08	0,07


^Σ1 κίτρινο καλαμπόκι									^Σ2 ρύζι λευκό μακρύκοκκο χωρίς προσθήκες, ωμό
^Σ3 ρύζι καφέ μακρύκοκκο ωμό									^Σ4 σιτάρι σκληρό
^Σ5 πατάτα, φλούδα, ωμή									^Σ6 κασάβα ωμή
^Σ7 σόγια πράσινη ωμή									^Σ8 γλυκοπατάτα ωμή
^Σ9 σόργο ωμό									^Σ10 γιάμ ωμό
^Σ11 μπανάνα

Παραπομπές

↑ «Nutrient data laboratory». United States Department of Agriculture. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2014.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Λεξιλογικός ορισμός του γλυκοπατάτα στο Βικιλεξικό
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Ipomoea batatas στο Wikimedia Commons

[1] «Nutrient data laboratory». United States Department of Agriculture. Ανακτήθηκε στις 1 Ιουνίου 2014.

[1]

[Σ1]

[Σ2]

[Σ3]

[Σ4]

[Σ5]

[Σ6]

[Σ7]

[Σ8]

[Σ9]

[Σ10]

[Σ11]