Golfo de Carpentaria

Golfo de Carpentaria
	(en) Gulf of Carpentaria
Tipo	Golfo
Epónimo	Carpentaria (en)
Parte de	Mar de Arafura
Localización
División administrativa	Australia
	13°45′S 139°00′L / -13.75, 139
Características
Profundidade	82 m
Superficie	300.000 km²

O golfo de Carpentaria (inglés Gulf of Carpentaria) é un grande entrante pouco profundo na costa setentrional australiana do mar de Arafura, o mar localizado entre Australia e a Illa de Nova Guinea. Administrativamente, as costas do golfo pretencen aos estados australianos de Territorio do Norte e Queensland.

Xeografía

O golfo de Carpentaria, xeralmente, ten como límite norte unha liña definida desde punta Slade (a esquina noroeste da península de Cabo York), no nordés, ata o cabo Arnhem (o punto máis oriental da Terra de Arnhem), no oeste. Na súa boca, o golfo ten 590 km de ancho, e máis ao sur, 675 km. A lonxitude de norte a sur é de máis de 700 km. Comprende unha superficie de auga de ao redor de 300.000 km². A profundidade en xeral é de entre 55 e 66 m e non excede de 82 m.^[1] A amplitude das mareas no golfo de Carpentaria esta entre os dous e tres metros.^[2]

A terra que rodea o golfo é polo xeral plana e baixa. Cara ao oeste atópase a terra de Arnhem e a parte norte do Territorio do Norte. Polo leste esténdese a península de Cabo York. A área cara ao sur (que do mesmo xeito que a península de cabo York, forma parte do estado de Queensland) é chamada «territorio do golfo» ou «o golfo» a secas.

En termos xeolóxicos, o golfo é xove, xa que durante a última era glacial estivo seco (gran parte da plataforma continental Sahul, que subxace baixo o golfo, era terra firme).

Xeografía marítima

Algunhas veces o golfo de Carpentaria adoita considerarse como un mar independente do mar de Arafura, pero a máxima autoridade internacional en materia de delimitación de mares, a Organización Hidrográfica Internacional («International Hydrographic Organization, IHO), non o considera como un mar senón parte do mar de Arafura. Na súa publicación de referencia mundial, «Limits of oceans and seas» (Límites de océanos e mares, 3ª edición de 1953) o mar de Arafura ten asignado o número de identificación 48h.

Clima

Unha formación de nubes *Morning Glory* entre as cidades de Burketown e Normanton, en Australia.

O clima é cálido e húmido, con dúas estacións ao ano. A estación seca comeza en abril e chega ata novembro e caracterízase por ventos do sueste e son sumamente secos, xerados polo desprazamento invernal dos sistemas de alta presión cara ao sur. A estación húmida esténdese desde decembro ata marzo. A maioría da precipitación pluvial prodúcese nestes meses, e moitas áreas baixas aláganse durante este período.

En moitas outras partes de Australia prodúcense transicións climáticas bruscas en distancias relativamente curtas. A cordilleira australiana, que corre paralela á costa leste e sueste do continente, é responsable do patrón de clima consistente nunha franxa costeira cun réxime de choivas razoable, unha zona relativamente angosta de montañas, e logo unha ampla conca plana interior que recibe choivas moi escasas. No golfo, con todo, non existen montañas que limiten a precipitación pluvial á franxa costeira e por iso a transición desde a profusa vexetación tropical das áreas próximas ao mar ata as zonas desérticas do centro de Australia é gradual.

No golfo, de setembro a outubro, obsérvase un fenómeno meteorolóxico pouco frecuente, que é a formación das nubes tipo Morning Glory (en inglés, Morning Glory Cloud, que en galego significa, «nube gloria da mañá»). Son nubes en forma de rolo que poden alcanzar os 1 000 km de longo, de 1 a 2 km de altura e que chegan a desprazarse a velocidades de ata 60 km/h.

Exploración europea

O primeiro explorador europeo que visitou a rexión do que se teñen noticias foi o holandés Willem Janszoon (cuxo nome tamén adoita escribirse como Jansz) na súa viaxe de 1606. O seu compatriota Jan Carstenszoon (ou Carstensz) visitou o golfo en 1623 e nomeouno en honra a Pieter de Carpentier, que nesa época era o gobernador xeral das Indias Orientais Neerlandesas. Abel Tasman tamén explorou as súas costas en 1644.

A rexión foi explorada posteriormente por Matthew Flinders en 1802 e 1803, que levantou mapas da área.

O primeiro explorador que penetrou en terra na zona foi o prusiano Ludwig Leichhardt que atravesou a área en 1844 e 1845. Foi seguido por Augustus Gregory da expedición ao norte de Australia en 1856, e logo pola expedición de Burke e Wills en 1861. John McKinlay, Frederick Walker e William Landsborough encabezaron distintos grupos na zona do golfo en busca de Burke e Wills en 1861 e 1862.

Principais ríos do golfo

Top End
- Río Roper (máis de 500 km), co seu afluente o río Wilton;
Gulf Country
- Río Cox
- Río Calvert
- Río Leichhardt
- Río MacArthur
- Río Flinders (840 km)
- Río Norman (420 km)
- Río Gilbert (610 km )
Península do Cabo York
- Río Smithburne
- Río Mitchell (750 km), co seu afluente o río Alice;
- Río Staaten
- Río Mission
- Río Wenlock
- Río Archer

Notas

↑ NORTH COAST OF AUSTRALIA—GULF OF CARPENTARIA
↑ David Hopley; Scott Smithers (2010). "Queensland". En Eric C.F. Bird. Encyclopedia of World's Coastal Landforms. Springer. p. 1255. ISBN 978-1-4020-8638-0.

Véxase tamén

Ligazóns externas

Vídeo aéreo da Illa Sweers no Golfo de Carpentaria

[1] NORTH COAST OF AUSTRALIA—GULF OF CARPENTARIA

[ewcl-2] David Hopley; Scott Smithers (2010). "Queensland". En Eric C.F. Bird. Encyclopedia of World's Coastal Landforms. Springer. p. 1255. ISBN 978-1-4020-8638-0.

[1]

[2]

v c e Mares do mundo
Océano Pacífico	Golfo de Alasca Mar Amarelo Golfo de Anadyr Mar de Arafura Mar de Banda Mar de Bering Mar de Bismarck Mar de Bohai Mar de Bohol (ou de Mindanao) Golfo de California Mar de Camotes Golfo de Carpentaria Mar de Célebes Mar de Ceram Mar de Chile Mar da China Oriental Mar da China Meridional Mar do Coral Mar de Filipinas Mar de Flores Golfo de Fonseca Mar de Grau Mar de Halmahera Mar de Koro Mar das Molucas Golfo Moro Mar de Okhotsk Golfo de Panamá Mar de Salish Mar de Salomón Mar Interior de Seto Mar de Savu Mar de Sulu Mar de Sibuyan Golfo de Tailandia golfo de Tonkin Mar de Tasmania Mar de Visayas Mar do Xapón
Océano Atlántico	Mar Adriático Mar de Åland Mar de Alborán Mar dos Argazos Mar do Arquipélago Mar Arxentino Mar de Azov Baía de Baffin Mar Balear Mar Báltico Baía de Botnia Golfo de Botnia Mar de Botnia Golfo de Biscaia Golfo de Campeche Mar Cantábrico Mar Caribe Mar Céltico Mar de Creta Mar Exeo Golfo de Finlandia Baía de Fundy Mar de Groenlandia Golfo de Guinea Mar das Hébridas Baía de Hudson Mar de Irlanda Mar de Irminger Baía de James Mar do Labrador Golfo de León Mar de Libia Mar da Liguria Golfo de San Lourenzo Golfo de Maine Canal da Mancha Mar de Mármara Mar Mediterráneo Golfo de México Mar de Mirtoon Mar Negro Mar do Norte Mar de Noruega Golfo de Sidra Mar Tirreno Mar de Tracia Golfo de Venezuela Mar de Wadden Mar Xónico
Océano Índico	Golfo de Adén Mar de Andaman Gran Baía Australiana Mar Arábigo Golfo de Aqaba Mar de Balí Golfo de Bengala Mar de Flores Golfo de Khambhat Golfo de Kutch Mar das Laquedivas Estreito de Malaca Canle de Mozambique Golfo de Omán Golfo de Suez Golfo Pérsico Mar de Timor Mar Vermello Mar de Xava
Océano Ártico	Golfo de Amundsen Mar de Barents Mar de Beaufort Golfo de Boothia Mar Branco Mar de Chukchi Mar de Groenlandia Baía de Hudson Mar de Kara Mar de Laptev Mar de Lincoln Mar de Pechora Mar do Principe Gustavo Adolfo Mar Raiña Victoria Mar de Siberia Oriental Mar de Wandel
Océano Antártico	Mar de Amundsen Mar de Bellingshausen Mar da Cooperación Mar dos Cosmonautas Mar de Davis Mar Dumont d'Urville Mar de Lázarev Mar de Mawson Mar do Rei Haakon VII Mar de Riiser-Larsen Mar de Ross Mar de Scotia Mar de Somov Mar de Weddell
Mares Continentais	Mar de Aral Mar Caspio Mar Morto Mar de Galilea