Mikhail Lomonosov

Mikhail Lomonosov
	;
Nome orixinal	(ru) Михаил Васильевич Ломоносов
Biografía
Nacemento	8 de novembro de 1711 (Xuliano) ; Mishaninskaya, Rusia (en)
Morte	4 de abril de 1765 (Xuliano) (53 anos); San Petersburgo, Rusia
Causa da morte	cancro
Lugar de sepultura	Cemitério Lazarevskoe (pt)
Educación	Universidade Philipps de Marburgo (1736–1739); Academic University at the St. Petersburg Academy of Sciences (en) (1736–1736); Slavic Greek Latin Academy (en) (1731–1734); Universidade Técnica Academia de Minas de Freiberg (pt)
Director de tese	Christian Wolff
Actividade
Campo de traballo	Historia natural, química, física, Mineraloxía, historia, filoloxía, Metalurxia, filosofía e astronomía
Ocupación	astrónomo, xeógrafo, mosaicist (en) , inventor, profesor universitario, político, matemático, pintor, científico, filósofo, escritor, físico, xeólogo, historiador, químico, poeta, lingüista, tradutor
Empregador	Academia das Ciencias de San Petersburgo ; Universidade Estatal de San Petersburgo ; Universidade Estatal de Moscova ; Universidade Philipps de Marburgo
Membro de	Academia de Artes da Rússia (pt) (1763–); Real Academia das Ciencias de Suecia (1760–); Academia das Ciencias de San Petersburgo ; Academia de Ciencias de Rusia
Profesores	Christian Wolff e Johann Friedrich Henckel (pt)
Alumnos	Stepan Rumovsky (pt)
Influencias	Christian Wolff
Obra
Doutorando	Stepan Rumovsky (pt)
Familia
Cónxuxe	Elisabeth Christine Zilch
Fillos	Yelena Lomonosova
Pais	Vasily Dorofeyevich Lomonosov e Elena Ivanovna Sivkova
	Sinatura
Descrito pola fonte	Grande Enciclopedia Soviética 1969-1978, (sec:Ломоносов Михаил Васильевич); Pequeno Dicionario Enciclopédico de Brockhaus e Efron; Russian Biographical Dictionary (en)

Mikhail Vasilievich Lomonosov (en ruso Михаи́л Васи́льевич Ломоно́сов), nado en Mishaninskaya o 19 de novembro de 1711 e finado en San Petersburgo o 15 de abril de 1765, foi un científico, xeógrafo, mosaiquista e escritor, polímata ruso que realizou importantes descubrimentos en ciencia, literatura e educación, e fundador en 1755 da primeira universidade rusa, que hoxe leva o seu nome. Polas súas importantes e decisivas achegas é considerado o patriarca da xeografía en Rusia.

Traxectoria

Inicios

Naceu en Rusia en 1711, na afastada costa do mar Branco, fillo dun humilde campesiño que alternaba as faenas do campo coa pesca. Ata os 19 anos Lomonosov non saíu da súa aldea e, se adquiriu algúns coñecementos rudimentarios, foi grazas a que a súa nai era filla do diácono da parroquia. En decembro de 1730, nun afán incontido por estudar, abandonou a súa aldea e, uníndose a unha caravana de mercadores de peixe, dirixiuse a Moscova, en pleno inverno e a pé. Os seus comezos foron duros, pois tivo que gañar o seu sustento e, debido aos seus escasos coñecementos, viuse obrigado a inscribirse nunha escola para párvulos con dezanove anos e con máis de dous metros de estatura. A súa intelixencia natural e a súa capacidade de traballo asombraron os mestres e, ao rematar o curso, con axuda destes conseguiu ingresar na Academia Eslava Greco Latina de Moscova. En cinco anos pasou brillantemente os estudos programados para oito e, tras superar as probas de grego, latín, eslavo antigo, historia, filosofía e outras, recibiu unha bolsa da propia institución para proseguir os seus estudos na Academia de Ciencias de San Petersburgo. En agosto de 1736, tras concluír con premio extraordinario os estudos da Academia de Ciencias, logrou unha bolsa para estudar na Universidade de Marburgo en Hessen, capital do estado de Wiesbaden, Alemaña, onde tivo como mestre o filósofo Christian Wolff. Entre 1739 e 1740 trasladouse a Freiberg (Saxonia) onde existía unha prestixiosa Academia de Minería e tivo como mestre a Johann Friedrich Henckel, o que lle permitiu estudar química, física, mecánica, minaría e a arte da fundición. Despois regresou a Marburg onde casou en xuño de 1740 con Elisabeth Christine Zilch, que era a filla da súa caseira, e empezou a desenvolver con grande intensidade a súa faceta de escritor e poeta.

Desenvolvemento en literatura e gramática

Como filólogo foi o autor da Retórica (1748), a primeira crestomatía en lingua rusa, e da Gramática rusa (1755). Adoptou o sistema de versificación silabotónico ou silábico-acentual en lugar do silábico, reformando a poesía rusa. Foi poeta oficial, baixo o reinado da emperatriz Elizaveta Petrovna, e compuxo odas, epístolas e traxedias, sendo a máis importante Tamira e Selim (1750). En 1741 volveu a Rusia como adxunto á cátedra de física da Academia de Ciencias e en 1745 foi nomeado catedrático e membro da Academia de San Peterburgo. O seu carácter presuntuoso e violento e a súa excesiva afección á bebida provocáronlle algúns problemas, ata o punto de que permaneceu baixo arresto case un ano enteiro en 1743 e estivo a piques de ser expulsado da Academia. Sostivo unha grande inimizade persoal con Sumarokov e Trediakovski, pero a emperatriz Isabel protexeuno e concedeulle grandes terreos, con servos incluídos.

Teoloxía e estudos xeográficos

A mediados do decenio de 1750 comezou a traballar no Departamento de Xeografía da Academia de Ciencias rusa, que nesa época estaba a realizar unha serie de levantamentos xeográficos na zona do Ártico siberiano, onde Lomonosov fixo importantes contribucións ao descubrimento da xeografía ártica. En 1755 fundouse por iniciativa súa a Universidade de Moscova, que logo levou o seu nome. Sendo profesor das citadas institucións, promoveu o estudo da xeografía e a formación de xeógrafos, moitos dos cales foron os seus discípulos e axudantes na exploración do Ártico. Como fervente cristián ortodoxo, en 1755 escribiu unha gramática que reformou a lingua literaria rusa combinando o vocabulario sacro da igrexa eslava coa lingua vernácula rusa.^[1] Máis tarde escribiu máis de vinte odas cerimoniais solemnes, entre as que destaca A meditación da grandeza de Deus.

En 1758 foi nomeado director do Departamento de Xeografía da Academia de Ciencias, posto dende o cal elaborou unha metodoloxía de traballo para o levantamento xeográfico que guiou durante moito tempo as máis importantes expedicións e estudos xeográficos en Rusia, sen contar unha serie de importantes contribucións, como a demostración da orixe orgánica do solo ou o seu estudo explicativo sobre a orixe dos icebergs en 1760. No mesmo ano Lomonosov publicou a súa propia historia de Rusia. En 1763 compilou unha serie de importantes contribucións na súa obra titulada Breve descrición das diferentes travesías nos mares do norte e demostración da posibilidade de chegar ás Indias orientais atravesando o océano siberiano, onde indicou os trazos esenciais da dinámica mariña ártica, estableceu unha carta hidrográfica sinalando as rutas para embarcacións que percorresen o océano e descubriu unha lei xeral dos movementos dos xeos. Polas súas importantes aproximacións ao estudo xeográfico dos xeos e a súa lei xeral, atribúeselle ser o pai da glacioloxía. En 1764 foi designado secretario de Estado. Morreu un ano despois en San Petersburgo á idade de 53 anos.

Achegas noutros campos científicos

Replicou o experimento de Robert Boyle, o que permitiu deducir que a teoría do floxisto era falsa. Así mesmo considerou a calor como unha forma de movemento contribuíndo á teoría cinética dos gases e avanzando o carácter ondulatorio da luz.

Tamén expresou a lei de conservación da materia e do movemento nunha carta datada o 5 de xuño de 1748 dirixida ao matemático Leonhard Euler. Desenvolvida uns corenta anos antes que Antoine Lavoisier, polo que a lei de conservación da materia é coñecida tamén como a lei de Lomonosov-Lavoisier. Lomonosov descubriu que nunha reacción química a materia se conserva, a masa inicial é igual á masa resultante. Posteriormente, Lavoisier descubriu que os elementos que participan nunha reacción química, conservan cada un deles a súa propia masa despois da reacción.

Outros dos seus logros foron a medida do punto de conxelación do mercurio, a demostración da orixe orgánica do chan, da turba, do carbón, do petróleo e do ámbar. Tamén publicou un catálogo con máis de 3000 minerais.

En 1762 presentou un telescopio reflector á Academia de Ciencias no que desprazara o foco a catro graos do eixe, o que permitía mirar por un tubo separado sen que a cabeza do observador fose un obstáculo á visión. Con todo, este deseño non se publicou ata 1827 cando xa existían os modelos de William Herschel. Outra achega no campo da astronomía foi a suposición dunha atmosfera en Venus fundamentada en observacións do tránsito de Venus.

Outras achegas

Lomonosov estaba orgulloso de reinstaurar a antiga arte dos mosaicos. En 1754, nunha carta a Leonhard Euler, escribiu que os seus tres anos de experimentos, nos efectos da química dos minerais sobre a cor, o impulsaran a involucrarse na arte do mosaico. En 1763 puxo en marcha unha fábrica de vidro que foi a primeira en producir mosaicos esmaltados fóra de Italia. Atribúense a Lomonosov corenta mosaicos, dos que só vinte e catro se conservan. Entre todos eles cómpre destacar o Retrato de Pedro I (1754) e a obra titulada Batalla de Poltava (1762-1764) cun tamaño de 4,8×6,4 metros.^[2]^[3] En 1925, con motivo do 200.º aniversario da Academia das Ciencias de Rusia, a fábrica Imperial de porcelana foi nomeada na súa honra como Fábrica de Lomonosov, nome que conservou ata o ano 2005, cando recuperou o seu nome orixinal de Fábrica Imperial de Porcelana.