Mesut Davulcu

Pragmatik tarih yazımında lider ve kahraman figürü başat rol oynar. Lider ve
kahraman profiline en çok çöküş dönemlerinde ihtiyaç duyulur. Osmanlı son dönem
aydınlarından olan Namık Kemal tarih yazımında pragmatik bir tutum sergilemiştir.
Devletin kurtuluş yolunu birlik ve beraberlikte görmüştür. Kurtuluşun Osmanlıcılık ve
İslam Birliğinde olduğunu savunmuştur. Namık Kemal Celaleddin Harzemşah eseri başta
olmak üzere pek çok eserinde, vatan kavramını işlemiş vatan sevgisini yeniden kurmuştur.
Çöküşten kurtaracak atılımları yapacak lider / hükümdar prototipini belirlemiş, geçmişten
olumlu örnekleri gün yüzüne çıkartarak sunmuştur. Bir liderin nasıl olması gerektiği,
çöküşe sebep olan hükümdar tiplemelerini, adalet ve liyakat kavramını, oluşturmak istediği kurtuluş yolu çerçevesinde incelenmiştir.

Osmanlı son döneminde, gerek kapitülasyonlardan dolayı fakir düşmesi, gerek savaşlarla yıpranması sonucu Anadolu bitap düşmüş, pek yatırım ve imar faaliyetleri yapılmamıştır. Dünyayı saran milliyetçilik fırtınası tüm sosyal ve siyasi dengeleri alt üst etmiştir. O şartlarda imparatorlukların yerini ulus-devletlerin alması kaçınılmazdır. Ulus-devletlerin var olması için önce ulus inşa edilmeli ve milli kimlik oluşturulmalıdır. Milli kimlik oluşturmak için pek çok öge birer araçtır. Mimari de bu propaganda araçlarından yalnızca biridir. Osmanlı Devleti’nin yerine kurulan Cumhuriyet idaresi varlığının meşruiyetini sağlamak adına Anadolu topraklarını yoğurmalı ve halkı refah içinde yaşatmalı idi. Cumhuriyet hükümeti, Osmanlı hükümranlığında görülmemiş bir imar ve kalkınma hamlesi başlattı. Artık Osmanlı geriliğin, yoksulluğun, çağdışı kalmışlığın bir sembolüydü. Her yenilik eskinin zayıflığı üzerine kendisini inşa ediyor, varlığını ötekinin yokluğu ile pekiştiriyordu. Köhne Osmanlı üzerine genç Türkiye imajı, çağdaşlaşan meydanlarda vücut buluyor. Sıfırdan bir devlet, bir başkent ve tebaa iken vatandaş olan bir millet inşa edilmiştir.

Ülkemiz siyasi ve sosyal açıdan pek çok deprem yaşamıştır Bu depremlerin en önemlilerinden biri 27 Mayıs 1960 askeri müdahalesidir. Çok partili yaşama yeni geçmişken yaşanan bu durum ülkemizi her anlamda etkilemiştir ve her
anına yakından tanıklık edilmiştir. Hükümetin düşürülmesinden, yargılamalara kadar çoğu an radyolar ve basılı yayın aracılığıyla propagandist bir şekilde halka bildirilmesi halkın da istenilen yönde reaksiyonlar vermesine sebep olmuştur. Müdahalenin meşrulaştırılması amacıyla yapılan bu yayınların gerçekliği sorgulanmamıştır. Bugüne kadar 27 Mayıs siyasi, sosyal, hukuksal olmak üzere her alanda incelenmiş ancak
dönemin mizahına nasıl yansıdığı pek ele alınmamıştır. Mizah dergilerinin, karikatür dergilerinin sunduğu karakterler o toplumdan farklı kişiler değildir. Adeta bir ayna gibi toplumu, dönemin figürlerini ve olaylarını yansıtırlar. Çalışmamız 1960’ın ilk çeyreğinin gündemi olan devrik hükümet yetkililerinin darbe öncesi yaşayışları, darbe süreci ve yargılanmalarının mizah ve karikatür dergilerine etkisini içerir. Bu çalışmayla
resmi yayınlar, siyasi belgeseller dışında aslında siyasetin ve dönemin konjonktürünü bize farklı açıdan sunan bu önemli fakat göz ardı edilen materyallerin derlenmesiyle iktidarın meşrulaştırma araçlarından en renklisi incelenmiştir.

İlkçağlardan itibaren toplumlar bir lidere ihtiyaç duymuş ve ona yücelik atfetmiştir. Klanlarda, boylarda tarihin en eski devirlerinden beri var olan yönetimlerde de olsa da  totaliter idareler büyük adamların vücut bulduğu önemli rejimlerdir. Düzen, nizam, intizam kahramanın vazgeçilmezleridir.
        Kahramanların tarihi olan Anıtsal tarih /pragmatik tarih öğretici ögeler içermekle beraber bireylere büyüklük aşılayıp çeşitli değerler empoze etmektedir. Mevcut mevzu edebiyat gibi bir disipline de destan, masal gibi ürünlerin oluşumuna katkı sağlamıştır.
        Türk ve dünya ülkelerinde devletleşme sürecinde yaratılan önder olgusunun tarihsel temel yapıdan yola çıkılarak felsefik ve psikolojik manada incelenmeye çalışılmasıyla algılara kahramanın nasıl yerleştiği, kişinin önce kral daha sonra nasıl tanrı olduğu sorusuna cevap aranırken oluşturulan/oluşan büyük adamın tarih yazımına etkisi irdelenecektir