Mehmet Ali KARAMAN

Toplumsal yenileşme hareketleri, siyasi sistemler içerisinde kitleleri yakından ilgilendiren vakalardır. Değişim süreçleri içerisinde sosyal hayatın gelişmesi için kurgulanan yenilik hamleleri zaman zaman yönetimsel anlamda müdahaleler şeklinde de gerçekleştirilir. Siyasal değişimi hedefleyen bu uygulamalar daha ziyade ideologların talepleri doğrultusunda toplumun ihtiyaçları çerçevesinde hayata geçirilmişlerdir. Bütün bunlar tepeden inme emirlerle baskılama şeklinde olabileceği gibi, belli bir süreç içerisinde zamana yayılmak suretiyle de olabilmektedir. Oldukça sancılı olan toplumsal değişim ve dönüşümler hedef kitle içerisinde önemli sorunlar doğurabilir. Değişim süreçleri sırasında ve sonrasında kaotik ortamların ve polemiklerin yaşanması kaçınılmazdır. Toplumsal değişim hareketleri oldukça hassas uygulamalar olduğundan özellikle rol modeller üzerinden yürütülme esası üzerine oturtulmuşlardır. Demokratikleşme ekseninde batılı kaygılarıyla gerçekleşen Türk modernleşme hamleleri, ...

Yabancı toprakların fethedilme sürecinde kontrol altına alınan bölgelerde devlet otoritesinin hissettirilmesi için adalet mekanizmasıyla birlikte güçlü bir askeri teşkilatlanma sayesinde egemenlik sürdürülebilir kılınmıştır. Kuruluş dönemlerinde ve sonrasında devlet mekanizmasının en önemli unsuru olan Osmanlı askeri sistemlerini aktif tutmak askerlerin maddi açıdan ciddi anlamda desteklenmesi ile mümkün olmuştur. Gerileme döneminde devlet ekonomisin bozulması ile birlikte ordu yapısındaki olumsuz gelişmeler paralellik arz ettiği gibi bu durum her geçen yüz yılda daha da büyük sıkıntıların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Mevcut çalışma içerisinde Osmanlı askeri yapısındaki unsurların maddi olanakları ele alınacaktır. Ordu mensuplarının gelir kalemlerinin temel özellikleri incelendiği gibi, dağılma döneminde yaşanılan aksaklıklar ve toplumsal yansımaları irdelenecektir. Osmanlı Arşiv Vesikaları başta olmak üzere dönemin kronikleri, hatıratlar, basın yayın organları ve bu alanda yapı...

Kavramlar toplumlar icin bazen cok farkli anlamlar ifade ederler. Ihtilal kavrami da bunlardan birisidir. Ihtilaller, kimi toplumlar icin degisimin baslangici olurken, bazen de milletlerin felakete suruklenmelerinin sebebi sayilabilir. Fransa’da baslayan ve tum dunyayi etkisi altina alarak evrensellik kazanan ihtilal, sonraki yillarda da diger milletlere ilham kaynagi olmustur. XVIII. Yuzyil Avrupa’sinda baslayan bu hareketin etkileri gerek yayin yoluyla gerekse surgundekilerin taseronluklarini ustlendikleri cesitli ideolojilerin pozitivist cereyanlariyla beslenerek Osmanli ulkesine giris yapmis, belki de sonun baslangicini teskil etmistir.  Bir doneme damgasini vuran Turk siyasal hayatinda soz sahibi olan Jon Turkler’in kurulus ve organizasyon surecleri tesaduflerden olusmayan ciddi bir planlamanin urunudur. Jon Turklerin cikis noktasi olarak dogrudan etkilendikleri alan Avrupa’da gerceklesen siyasi olaylar ve bu olaylarin sonuclaridir. Hepsi ust uste konuldugunda dunya capinda bir...

İ t t i h a d v e T e r a k k i Ce mi y e t i me n s u p l a r ı n ı n s i y a s i y a-ş a ml a r ı s ü r g ü n l e r l e b a ş l a d ı. V e r d i k l e r i mü c a d e l e-l e r l e b i r d e v r e d a mg a s ı n ı v u r ma y ı b a ş a r a n b u k e s i m, f a r k ı n d a o l ma d a n İ mp a r a t o r l u ğ u n s o n u n u h a z ı r l a y a c a k o l a y l a r a k a r ı ş t ı l a r. S u b a y , b ü r o k r a t v e a y d ı n l a r ı n o l u ş t u r d u ğ u İ t t i h a d v e T e r a k k i Ce mi y e t i , i k t i d a r o l ma n ı n h ı r s ı v e h e y e c a n ı y l a b u f ı r s a t ı i y i k u l l a n a ma d ı ğ ı g i b i y a n l ı ş h e s a p l a r v e t e r c i h l e r i n d e s i y a s e t t e k i t e c r ü b e s i z l i k l e r i n i n e t k i s i y l e b a ş a r ı s ı z o l d u l a r. Ba t ı l ı d ü ş ü n c e v e b a t ı l ı l a ş ma e ğ i l i ml e r i n i n h a l k n e z d i n d e y e t e r i n c e e l e ş t i r i a l ma s ı n a Ba l k a n v e Bi r i n c i Dü n y a S a v a ş ı ma ğ l u b i y e t l e r i n i n e k l e n me s i y-l e ü l k e d e d u r ma l a r ı n ı n i mk â n s ı z l a ş t ı ğ ı n ı a n l a y a n İ t-t i h a t ç ı l a r , a r a l a r ı n d a n s ı y r ı l ı p y e n i y a p ı l a n ma d a g ö r e v a l a c a k l a r mü s t e s n a , s ü r g ü n l e b a ş l a y a n s i y a s i h a y a t l a r ı n ı ü l k e d e n k a ç ı p s ü r g ü n h a y a t ı y a-ş a ma k l a n o k t a l ı y o r l a r d ı .