Hajiji Noor

Yang Amat Berhormat
Datuk Seri Panglima Haji
Hajiji Noor
SPDK, PGDK (Sab); KMN
Yang Amat Berhormat ; Datuk Seri Panglima Haji Hajiji Noor SPDK, PGDK (Sab); KMN
عزيزي محمد نور
	Datuk Seri Panglima Haji Hajiji Noor pada tahun 2024
Ketua Menteri Sabah ke-16
	Penjawat kini
	Menyandang jawatan ; 29 September 2020
Yang di-Pertuan Agong	Al-Sultan Abdullah; Sultan Ibrahim
Yang di-Pertua Negeri	Tun Juhar Mahiruddin
Perdana Menteri	Dato' Seri Anwar Ibrahim; Dato' Sri Ismail Sabri Yaakob; Tan Sri Muhyiddin Yassin;
Timbalan	Bung Moktar Radin; (hingga 2023); Jeffrey Kitingan; Joachim Gunsalam; Shahelmey Yahya; (sejak 2023)
Didahului oleh	Mohd Shafie Apdal
Menteri Kewangan I Sabah
	Dalam jawatan; 29 September 2020 – 11 Januari 2023 Berkhidmat with Masidi Manjun (Menteri II)
Pembantu	Nizam Abu Bakar Titingan ; Jasnih Daya
Didahului oleh	Mohd Shafie Apdal
Digantikan oleh	Masidi Manjun
Ahli Dewan Undangan Negeri Sabah; bagi Sulaman
	Penjawat kini
	Menyandang jawatan ; 22 Oktober 1990
Didahului oleh	Jasni Gindug
Pengerusi ; Parti Gabungan Rakyat Sabah
	Penjawat kini
	Menyandang jawatan ; 12 September 2020 ; 11 Mac 2022 (secara rasmi oleh JPPM) ; 12 December 2022
Timbalan	Bung Moktar Radin (hingga 2023); Maximus Johnity Ongkili; Jeffrey Kitingan; Yong Teck Lee; Pandikar Amin Mulia; Liew Yun Fah; Chin Su Phin; Anifah Aman;
Didahului oleh	Penyandang sulung
Presiden ; Parti Gagasan Rakyat Sabah
	Penjawat kini
	Menyandang jawatan ; 29 Januari 2023
Timbalan	Masidi Manjun
Naib Presiden	Mohd Arifin Mohd Arif; Rubin Balang; Masiung Banah
Didahului oleh	Stephen Jacob Jimbangan ; (Presiden ke-2 parti)
Pengerusi Badan Perhubungan Negeri ; Parti Perikatan Nasional ; Sabah
	Dalam jawatan; 5 Januari 2021 – 10 Disember 2022
Timbalan	Jeffrey Kitingan; Yong Teck Lee; Mohd Aminuddin Aling; Gordon Leong Vui Cheung;
Didahului oleh	Penyandang sulung
Digantikan oleh	Ronald Kiandee
Ketua Badan Pimpinan Negeri ; Parti Pribumi Bersatu Malaysia Sabah
	Dalam jawatan; 7 September 2020 – 10 Disember 2022
Presiden	Muhyiddin Yassin
Timbalan	Masidi Manjun
Didahului oleh	Penyandang sulung
Digantikan oleh	Ronald Kiandee
Timbalan Ketua Menteri Sabah
	Dalam jawatan; 11 Mei 2018 – 12 Mei 2018 Berkhidmat with ; Jeffrey Kitingan ; Masidi Manjun
Gabenor	Juhar Mahiruddin
Ketua Menteri	Musa Aman
Didahului oleh	Joseph Pairin Kitingan; Yahya Hussin; Raymond Tan Shu Kiah
Digantikan oleh	Wilfred Madius Tangau; Jaujan Sambakong; Christina Liew
Menteri Pembangunan Infrastruktur Sabah
	Dalam jawatan; 11 Mei 2018 – 12 Mei 2018
Gabenor	Juhar Mahiruddin
Ketua Menteri	Musa Aman
Didahului oleh	Joseph Pairin Kitingan
Digantikan oleh	Peter Anthony
Menteri Kerajaan Tempatan dan Perumahan Sabah
	Dalam jawatan; 27 Mac 2004 – 10 Mei 2018
Gabenor	Ahmadshah Abdullah ; Juhar Mahiruddin
Ketua Menteri	Musa Aman
Pembantu	Edward Yong Oui Fah; (2004–2013) ; Ghulamhaidar Khan Bahadar ; (2008–2013) ; Zakaria Edris ; (2013–2018) ; Joachim Gunsalam ; (2013–2018)
Didahului oleh	Salleh Said Keruak
Digantikan oleh	Jahid Jahim
Maklumat peribadi
Lahir	Hajiji bin Mohd Noor; 10 Mei 1955 (umur 69); Kampung Serusup ; Tuaran, Sabah
Parti politik	GAGASAN (2023-kini) ; Parti Gabungan Rakyat Sabah (2022-2023) ; Bebas (2018-2019, 2022) ; BERSATU (2020-2022) ; BERSATU (2019-2020) ; UMNO (1994-2019) ; USNO (1990-1994)
Gabungan politik; lain	Barisan Nasional (1990-2019) ; Pakatan Harapan (2019-2020) ; Perikatan Nasional (2021-2022) ; Gabungan Rakyat Sabah (sejak 2020)
Pasangan	Datin Seri Panglima Hajah Juliah Salag
Pertalian	Hajah Laireh; (sepupu)
Anak	Mohd Reza ; Khairil Anuar ; Nur Diyana ; Mohammad Ghazali
Ibu bapa Ralat ungkapan: Aksara tanda baca "[" tidak dikenali	Haji Mohd Noor Harun (bapa); Hajah Teruyah Omar (ibu);
Tempat belajar	University of New Hampshire Amerika Syarikat
Dikenali dengan	Pengasas dan pengerusi pertama untuk pertubuhan gabungan politik GRS pada tahun 2020; Pengasas dan ketua pertama untuk BERSATU SABAH pada tahun 2019 (menjadi parti bebas daripada pemimpin pusat pada tahun 2020 hingga tahun 2022); Presiden ke-3 untuk Parti GAGASAN selepas Stephen Jacob Jimbangan iaitu presiden ke-2 parti berkenaan;

Datuk Seri Panglima Haji Hajiji bin Haji Noor (lahir 10 Mei 1955) merupakan Ketua Menteri Sabah ke-16 sejak 2020. Di samping itu, beliau juga merupakan pengasas serta penyandang pengerusi sulung bagi Parti Gabungan Rakyat Sabah (GRS) dan presiden ke-3 untuk Parti Gagasan Rakyat Sabah (GAGASAN).^[3]^[4]^[5] Sejak 1990, beliau telah mendapat mandat dari rakyat Sulaman untuk menjadi Ahli Dewan Undangan Negeri Sabah untuk kawasan Sulaman.

Kehidupan awal

Hajiji dilahirkan di Kampung Serusup, Tuaran, Sabah pada 10 Mei 1955, anak kedua daripada tiga orang adik beradik kepada pasangan Haji Mohd Noor Harun dan Hajah Teruyah Omar. Ayah beliau merupakan seorang petani dan nelayan bermusim. Mendapat pendidikan awal di SRK Serusup dari 1961-1966 dan menyambung persekolahan peringkat menengah di Sekolah Menengah Tuaran dari 1967-1971 dan mendapat agregat 15 di dalam peperiksaan Lower Certificate of Education (LCE). Selepas itu beliau meneruskan persekolahan di Sekolah Menengah St. John, Tuaran dari 1972 hingga 1973. Beliau juga telah lulus Malaysia Certificate of Education (MCE) dan mendapat keputusan antara yang terbaik untuk daerah Tuaran.

Kerjaya

Penjawat awam

Memulakan kerjaya sebagai juruhebah Radio Televisyen Malaysia (RTM) Sabah pada 1976 selama satu tahun. Pada tahun berikutnya, beliau telah ditawarkan jawatan sebagai Penolong Pegawai Pembangunan di Pejabat Daerah Tuaran dan berkhidmat dari 1977 hingga 1982. Selepas menamatkan pengajian di peringkat Ijazah Sarjana Muda Sains Pengurusan Ekonomi Masyarakat di Southern New Hampshire University, Amerika Syarikat, beliau berkhidmat sebagai Penguasa Kastam Sabah dari tahun 1986 hingga 1990.

Politik

Beliau memulakan kerjaya politiknya apabila menyertai Parti USNO pada tahun 1990 hingga 1994. Selepas pembubaran USNO pada tahun 1994, beliau menyertai UMNO. Sejak Pilihan raya negeri Sabah 1994 hingga Pilihan raya umum Malaysia 2018, beliau mengekalkan kerusi DUN Sulaman atas tiket UMNO. Beliau telah berkhidmat selama enam (6) penggal berturut-turut.^[6] Walaubagaimanapun, United Malays National Organisation (UMNO) di Negeri Sabah telah hilang usul percaya dan ini telah menyebabkan UMNO jatuh dan "runtuh" pada PRU-14 (2018). Sehubungan dengan kejatuhan UMNO-BN di Sabah, Datuk Hajiji Noor telah menyertai Gabungan Bersatu Sabah (GBS) yang telah diasaskan oleh Datuk Joseph Pairin Kitingan dan Datuk Jeffrey Kitingan pada 2018. Pada tahun 2019, Beliau telah menyertai Parti Pribumi Bersatu Malaysia Cawangan Sabah (PPBM Sabah) dan telah dilantik sebagai Ketua BERSATU untuk bahagian Sabah serta dilantik sebagai Ketua Perikatan Nasional (PN) Sabah pada Tahun 2020.

Gabungan baru telah diasaskan pada 12 September 2020 sehubungan dengan pembubaran Dun Sabah yang diumum oleh Datuk Shafie Apdal (Mantan Ketua Menteri ke-15). Gabungan tersebut ialah Gabungan Rakyat Sabah (GRS) yang telah diasaskan oleh penyandang sulung pengerusi GRS, Datuk Seri Panglima Haji Hajiji Noor bagi menghadapi Pilihan raya negeri Sabah 2020.

Gabungan Rakyat Sabah (GRS) menjadi gabungan yang beliau sertai secara rasmi selepas Gabungan Bersatu Sabah (GBS).

Beliau sangat berpengalaman dalam arena Politik Sabah dan berikut adalah Pengalaman Datuk Hajiji Noor selama dalam arena politik Sabah:

1992, beliau dilantik sebagai Setiausaha Politik kepada Timbalan Perdana Menteri Malaysia, YAB Abdul Ghafar Baba (kemudiannya Tun) sehingga 1993.
1994, dilantik sebagai Pembantu Menteri Kerajaan Negeri Sabah di bawah portfolio Belia dan Sukan.
Ketua UMNO Bahagian Tuaran dari tahun 1994 hingga 2018.
Dilantik sebagai Ahli Lembaga Pengarah Bank Kerjasama Rakyat Malaysia (Bank Rakyat), dari tahun 1991 hingga 1994.
Pembantu Menteri Kerajaan Negeri Sabah di bawah Pembangunan Perindustrian dari tahun 1994 hingga 1996 dan tahun 1999 hingga 2001.
Pembantu Menteri di Jabatan Ketua Menteri Sabah dari tahun 1996 hingga 1999.
Pembantu Menteri Kewangan Malaysia dari tahun 2001 hingga 2004.
Bendahari UMNO Sabah dari tahun 2001 hingga 2018.
Menteri Perumahan dan Kerajaan Tempatan dari tahun 2004 hingga 2018.
Timbalan Ketua Menteri Sabah dari 11 Mei 2018 hingga 12 Mei 2018.
Menjadi Ahli Bebas (Secara rasmi keluar dari Parti UMNO-Sabah)
Menyertai Gabungan Bersatu Sabah (GBS) sebagai Ahli Bebas Pro-GBS pada pertengahan Tahun 2018.
Dilantik sebagai Ketua BERSATU Sabah (2019) dan dilantik sebagai Ketua Perhubungan Perikatan Nasional (PN) - Sabah (2020, 2021 - rasmi).
Dilantik sebagai Ketua Menteri ke-16 Negeri Sabah pada 28 September 2020.
Dilantik sebagai Pengerusi Gabungan Parti - Gabungan Rakyat Sabah (GRS) pada 9 Januari 2021 dan telah menandatangani Memorandum persefahaman "MoU" GRS.
Mengumumkan "Hala Tuju Sabah Maju Jaya" sebagai projek pembangunan dan kemajuan Sabah selama 5 tahun (2021 - 2025).
Meluluskan dan merasmikan Gabungan Rakyat Sabah dibawah Akta Pertubuhan 1966 di Jabatan Pendaftaran Pertubuhan Malaysia serta mendaftarkan kesemua ahli-ahli PPBM Sabah termasuk dirinya untuk masuk ke dalam keahlian terus GRS mengikut perlembagaan yang diluluskan kedalam gabungan tersebut.^[7]
Pada 12 Disember 2022, beliau dikekalkan sebagai pengerusi GRS selepas mensyuarat GRS yang berlangsung pada 9 Disember 2022.
Beliau ialah satu-satunya tokoh yang berani membebaskan Sabah dari cengkaman parti luar Sabah selepas mengisytiharkan keguguran keahlian PPBM Sabah di dalam Gabungan Rakyat Sabah.^[8]

- KEJATUHAN BN-UMNO DI NEGERI SABAH (2018)

Selepas kejatuhan kerajaan Barisan Nasional (BN) pada PRU ke-14 (2018), beliau telah keluar dari UMNO dan menyertai Gabungan Bersatu Sabah (GBS) sebagai Ahli Politik Bebas. Beliau dilantik sebagai Pengerusi BERSATU Sabah sejak dari tahun 2019.^[9] Perdana Menteri Malaysia ke-8, Tan Sri Muhyiddin Yassin telah mencalonkan beliau untuk dilantik sebagai Ketua Menteri Sabah sekaligus dijadikan pengerusi sulung rasmi Gabungan Rakyat Sabah yang baharu seandainya gabungan di dalam Gabungan Rakyat Sabah (GRS) berjaya memenangi pilihan raya negeri Sabah ke-16^[10]. GRS berjaya memenangi pilihan raya negeri dan Hajiji dilantik sebagai Ketua Menteri Sabah mewakili pihak Perikatan Nasional (PN) serta rasmi menjadi pengerusi sulung Gabungan Rakyat Sabah (GRS). Pencalonan beliau telah diperkenan oleh Tuan Yang Terutama (TYT) Sabah, Tun Juhar Mahiruddin dan majlis angkat sumpah jawatan dan taat setia dilangsungkan pada 29 September 2020.^[11]

Keluarga

Beliau berkahwin dengan Juliah Salag dan dikurniakan empat (4) orang anak antaranya Mohd. Reza, Mohd. Khairil Anuar, Nur Diyana dan Mohd. Ghazali.

Keputusan pilihan raya

**Dewan Undangan Negeri Sabah**^[12]^[13]^[14]
Tahun	Kerusi		Undi	Pct		Undi	Pct	Jumlah undi	Majoriti	Peratus unjuran
1990	N11 Sulaman, P137 Tuaran	Hajiji Noor (USNO)	3,575	59.05%	Jahid Jahim (PBS)	3,294	32.14%	8,202	281	80.02%
					Kalakau Untol (AKAR)	565	2.55%
					Aliasgar Basri (BERJAYA)	538	2.66%
					Shafie Anterak (PRS)	120	3.60%
					Yusof Awang Ludin (Bebas)	38	3.60%
					Laugan Tarki Noor (Bebas)	11	2.66%
1994	N11 Sulaman, P149 Tuaran	Hajiji Noor (UMNO)	5,016	59.05%	Matbee Ismail (PBS)	4,140	32.14%	9,365	876	79.56%
					Pengiran Othman Pengiran Rauf (Bebas)	69	2.55%
					Margaret Kimon (D1J000)	60	2.66%
1999	N10 Sulaman, P149 Tuaran	Hajiji Noor (UMNO)	6,571	59.05%	Rakam Sijim (PBS)	3,127	32.14%	10,799	3,444	77.31%
					Mohammed Daud Abdullah (BERSEKUTU)	886	2.55%
					Hamdin Adb. Kadir (SETIA)	100	2.66%
2004	N10 Sulaman, P170 Tuaran	Hajiji Noor (UMNO)	7,065	59.05%	Ansari Abdullah (keADILan)	3,583	32.14%	12,997	3,482	72.54%
2008		Hajiji Noor (UMNO)	8,961	59.05%	Ansari Abdullah (PKR)	3,505	32.14%	12,770	5,456	79.44%
2013		Hajiji Noor (UMNO)	13,065	59.05%	Ghulabidin Enjih (PKR)	2,624	32.14%	17,044	10,441	87.10%
					Ali Akbar Kawi (Bebas)	615	2.55%
					David Orok (STAR)	225	2.66%
					Arifin Harith (Bebas)	66	3.60%
2018		Hajiji Noor (UMNO)	12,966	45.46%	Dausil Kundayong (WARISAN)	5,192	31.59%	19,055	7,774	84.30%
2018		Hajiji Noor (UMNO)	12,966	45.46%	Arifin Harith (PHRS)	467	6.01%	19,055	7,774	84.30%
2020	N12 Sulaman	Hajiji Noor (BERSATU)	5,919	65.83%	Datuk Aliasgar Basri (WARISAN +)	2,820	31.36%		3,099
2020	N12 Sulaman	Hajiji Noor (BERSATU)	5,919	65.83%	Rekan bin Hussien (PCS)	253	2.81%		3,099

Anugerah dan penghargaan

Malaysia :
- Kesatria Mangku Negara (KMN) - (1998)
Sabah :
- Panglima Gemilang Darjah Kinabalu (PGDK) - Datuk (1996)
- Seri Panglima Darjah Kinabalu (SPDK) - Datuk Seri Panglima (2013)

Rujukan

^ Asyikin, Asmin (18 December 2022). "Bersatu digugurkan dari GRS, Hajiji kekal Pengerusi". Sinar Harian. Dicapai pada 8 January 2023.
^ Bernama (December 12, 2022). "Perlembagaan GRS peruntuk keahlian terus individu, kesatuan antara parti - Armizan". Astro Awani. Dicapai pada December 26, 2022.
^ BERNAMA (9 Januari 2021). "GRS tandatangan MoU, tolak campur tangan luar". Sinar Harian. Dicapai pada 9 Januari 2021.
^ Suraidah Roslan (9 Januari 2021). "GRS Tandatangan MoU Perkukuh Kerjasama Politik". Borneo Today. Dicapai pada 9 Januari 2021.
^ Asyikin, Asmin (18 December 2022). "Bersatu digugurkan dari GRS, Hajiji kekal Pengerusi". Sinar Harian. Dicapai pada 8 January 2022.
^ UMNO Sabah lumpuh
^ Bernama (December 12, 2022). "Perlembagaan GRS peruntuk keahlian terus individu, kesatuan antara parti - Armizan". Astro Awani. Dicapai pada December 26, 2022.
^ Express, Daily (18 December 2022). "'GRS stronger now as a fully local party'". Daily Express. Dicapai pada 21 December 2022.
^ Hajiji dilantik penyelaras Bersatu Sabah
^ "PRN Sabah: Hajiji bakal Ketua Menteri? [METROTV]". 12 September 2020. Dicapai pada 26 September 2020.
^ Hassan, Assim (2020-09-28). "Hajiji terima watikah pelantikan KM Sabah, angkat sumpah esok". Astro Awani. Dicapai pada 2020-09-28.
^ "Sabah [Parliament Results]". The Star. Diarkibkan daripada yang asal pada 17 May 2018. Dicapai pada 1 April 2020.
^ "14th General Election Malaysia (GE14 / PRU14) – Results Overview". election.thestar.com.my.
^ "N53 Senallang". Malaysiakini. Diarkibkan daripada yang asal pada 2018-06-16. Dicapai pada 30 May 2020.

Pautan luar

Hajiji Noor di Facebook

[1] Asyikin, Asmin (18 December 2022). "Bersatu digugurkan dari GRS, Hajiji kekal Pengerusi". Sinar Harian. Dicapai pada 8 January 2023.

[2] Bernama (December 12, 2022). "Perlembagaan GRS peruntuk keahlian terus individu, kesatuan antara parti - Armizan". Astro Awani. Dicapai pada December 26, 2022.

[3] BERNAMA (9 Januari 2021). "GRS tandatangan MoU, tolak campur tangan luar". Sinar Harian. Dicapai pada 9 Januari 2021.

[4] Suraidah Roslan (9 Januari 2021). "GRS Tandatangan MoU Perkukuh Kerjasama Politik". Borneo Today. Dicapai pada 9 Januari 2021.

[5] Asyikin, Asmin (18 December 2022). "Bersatu digugurkan dari GRS, Hajiji kekal Pengerusi". Sinar Harian. Dicapai pada 8 January 2022.

[6] UMNO Sabah lumpuh

[7] Bernama (December 12, 2022). "Perlembagaan GRS peruntuk keahlian terus individu, kesatuan antara parti - Armizan". Astro Awani. Dicapai pada December 26, 2022.

[8] Express, Daily (18 December 2022). "'GRS stronger now as a fully local party'". Daily Express. Dicapai pada 21 December 2022.

[9] Hajiji dilantik penyelaras Bersatu Sabah

[10] "PRN Sabah: Hajiji bakal Ketua Menteri? [METROTV]". 12 September 2020. Dicapai pada 26 September 2020.

[11] Hassan, Assim (2020-09-28). "Hajiji terima watikah pelantikan KM Sabah, angkat sumpah esok". Astro Awani. Dicapai pada 2020-09-28.

[12] "Sabah [Parliament Results]". The Star. Diarkibkan daripada yang asal pada 17 May 2018. Dicapai pada 1 April 2020.

[13] "14th General Election Malaysia (GE14 / PRU14) – Results Overview". election.thestar.com.my.

[undi.info-14] "N53 Senallang". Malaysiakini. Diarkibkan daripada yang asal pada 2018-06-16. Dicapai pada 30 May 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]