pijn

Nederlands

Uitspraak

• Geluid:  pijn    (hulp, bestand)
• IPA: / pɛin / (1 lettergreep)
  • (Noord-Nederland): /pɛɪ̯n/
  • (Vlaanderen, Brabant): /pɛːn/
  • (Limburg): /pɛɪ̯n/

Woordafbreking

• pijn

Woordherkomst en -opbouw

• Leenwoord uit het Latijn, in de betekenis van ‘lichamelijk lijden, smart’ voor het eerst aangetroffen in 1236
• Ontleend aan het Volkslatijnse *pẹna, klassiek poena ("straf").

[A] + [B]	enkelvoud	meervoud
naamwoord	pijn	pijnen
verkleinwoord	pijntje	pijntjes

Zelfstandig naamwoord

[A] pijn v/m

1. (medisch) lichamelijk leed, veroorzaakt door ziekte of verwonding

   • De pijn bevindt zich in de streek rond de kuit. 

   ▸ Als toetje nam ik twee ibuprofen-pillen om de pijn in mijn voeten te verdoven en ik kroop met vermoeide benen in mijn slaapzak.

2. (medisch) geestelijk leed

   • De pijn om haar overleden echtgenoot bleef nog lang in haar ronddwalen. 

Synoniemen

• zeer
• (verouderd) smart, wee

Hyponiemen

    1. leed, zeer

aangezichtspijn borstpijn buikpijn drukpijn fantoompijn gewrichtspijn groeipijn haarpijn hartenpijn hellepijn hongerpijn hoofdpijn keelpijn kiespijn koliekpijn koppijn maagpijn menstruatiepijn minnepijn oogpijn oorpijn prijzenpijn rugpijn spierpijn tandpijn weduwnaarspijn weerpijn zadelpijn zenuwpijn zielenpijn zijdepijn

Afgeleide begrippen

   

pijnbaan pijnbank pijnbehandeling pijnbestrijding pijncentrum pijndrempel pijnen pijngevoel pijngrens pijngroep pijnigen pijnkamer pijnlijk pijnloos pijnpoli pijnprikkel pijnpunt pijnscheut pijnstillend pijnstiller pijnstilling pijnstoornis pijnzin

Uitdrukkingen en gezegden

• pijn doen

Vertalingen

    1. lichamelijk leed   

Afrikaans: pyn (af) Duits: Schmerz (de) m Engels: pain (en) Evenks: энумук Erzja: сэредькс Frans: douleur (fr) v Groenlands: anniaat (kl) Inupiak: anniġñaq (ik) Italiaans: dolore (it) v Koemuks: авуртув

Koerdisch: êş (ku) v, azar (ku) v, ezyet (ku) v, ezab (ku) v, şkence (ku) v, tazîb (ku) v, nexweşî (ku) v, kul (ku) v, derd (ku) v, elem (ku) v, nesaxî (ku) v Lezgi: тӀарвал Perzisch: درد (fa) Oeigoers: ағриқ (ug) Ossetisch: рыст Papiaments: doló Permjak: висьӧм Sindhi: ڏک (sd), سور (sd) Spaans: dolor (es) m Oedmoerts: висён

    2. geestelijk leed   

Duits: Gram (de) v, Pein (de) v Engels: pain (en), distress (en)

Frans: douleur (fr) v, mal (fr) m

    pijn doen   

Duits: schmerzen (de)

Oudnoords: sveiða

Zelfstandig naamwoord

[B] pijn v/m

1. m (plantkunde) pijnboom, een naaldboom uit het geslacht Pinus

Afgeleide begrippen

• pijnappel, pijnboom, pijnhout, pijnpit, pijnwoud

Vertalingen

    1. pijnboom, een naaldboom uit het geslacht Pinus   

Duits: Kiefer (de) v, Pinie (de) v Engels: pine (en) Frans: pin (fr) m

Italiaans: pino (it) m Portugees: pinheiro (pt) m Spaans: pino (es) m

Werkwoord

vervoeging van
pijnen

pijn

1. eerste persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van pijnen
   

   • Ik pijn. 

2. gebiedende wijs van pijnen
   

   • Pijn! 

3. (bij inversie) tweede persoon enkelvoud tegenwoordige tijd van pijnen
   

   • Pijn je? 

Gangbaarheid

• Het woord pijn staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.

• In onderzoek uit 2013 van het Centrum voor Leesonderzoek werd "pijn" herkend door:

99 %	van de Nederlanders;
99 %	van de Vlamingen.

Meer informatie

• Zie Wikipedia voor meer informatie.