Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Vejatz lo contengut

Lo Hobbit

Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Cal melhorar l'escritura d'aquel article.
L’ortografia, la gramatica, lo vocabulari, la sintaxi o autres aspèctes lingüistics incorrèctes son de verificar. O podètz corregir o crear la discussion.

Lo Hobbit (anglés: The Hobbit) o Bilbon lo Hobbit es un roman fantastic epic de l’escrivan britanic J. R. R. Tolkien. Conta las aventuras del hobbit Bilbon, menat plan malgrat el pel masc Gandalf e una companhiá dels tretze nans dins lor viatge cap al mont Erebor, a la recerca del tresaur gardat pel drac Smaug.

Redigit de biais intermitent de la fin dels ans 1920 al començament dels ans 1930, Lo Hobbit aviá pas d’autre tòca a l’origina sonque de divertir los joves enfants de Tolkien. Lo manuscrich inacabat arriba fin finala a çò de l’editor londonian Allen & Unwin, que demandèt a Tolkien d'acabar lo recit e de l’illustrar.

Lo Hobbit pareguèt lo 21 de setembre de 1937 al Realme Unit. Es la primièra òbra publicada qu'explora l'univèrs de la Tèrra Mejana, sus que Tolkien trabalhava dempuèi un vintenat d’ans. Foguèt un succés critic e comercial, qu'incita Allen & Unwin a demandar una seguida a son autor. La seguida venguèt lo roman mai conegut de Tolkien: Lo Senhor dels Anèls, una òbra plan mai complèxa e escura. Per mai de coeréncia entre ambedoas òbras l’escrivan se deguèt de revisar lo tèxte del Hobbit, subretot lo ròtle de Gollum.

Lo Hobbit coneguèt fòrças adaptations : al teatre, a la ràdio, en telefilme d'animacion, en jòcs de societat e en videojòcs. Una adaptacion cinematografica en tres partida es realizada per Peter Jackson, amb Lo Hobbit: Un viatge inesperat, Lo Hobbit: La Desolacion d'Smaug e Lo Hobbit: La Batalha de las Cinc Armadas[1].

Bilbon Bessac.

Lo hobbit ((en)Bilbo Baggins) Bilbon Saquet mena una existéncia pasible dins son trauc de cuol de sac (Bag End) fins al jorn que crosa lo masc Gandalf. L'endeman, a, la surpresa de veire venir prene lo té, a çò d'el, en mai de Gandalf, una companhiá de tretze nans menada per Thorin (Thorin Oakenshield) e compausada de Balin, Dwalin, Fili, Kili, Dori, Nori, Ori, Oin, Gloin, Bifur, Bofur e Bombur. La companhiá camina cap al mont Erebor, ont espèra véncer lo drac Smaug, qu'autres còps aviá despossedat los nans de lor reialme e de lors tresaurs. Pasmens, per acabar lors projèctes, lor cal un cambriolaire de tria, e Gandalf lor recomandèt Bilbon. Aquel es mai que reticent a l’idèa de partir a l’aventura, mas acaba per acompanhar la tropa.

En camin pels Monts Brumoses, la companhiá es presa per tres trolls e se ne sortisson sonque mercé a l’astucia de Gandalf. Lo masc, coneissent lo punt feble d'aquelas creaturas, los distraiguèt fins l’alba, moment ont se transforman en pèira amb l’efièch de la lutz solara. Dins lo refugi dels trolls, la companhiá descobrís d'espasas de l’ancian reialme elfic de Gondolin. Thorin e Gandalf cadun prenon una espasa, alara que Bilbon recep una daga que bateja mai tard Dard. Pauc après, la companhiá arriba a Fonscomba (Rivendell), la demora del semielf Elrond, que los ajuda a deschifrar la mapa del tresaur de Smaug e las inscripcions runicas de las espasas.

Thorin e Companhiá a la broa de la selva de Mirkwood (Selva Negra).

Un còp dins los Monts Brumoses, una tempèsta obliga la companhiá a se refugiar dins una cròta claufida de gobelins que los percassan. Dins la confusion, Bilbon perd los seus companhs de vista. Aprés aver descobèrt un misteriós anèl, lo hobbit arriba sus la broa d’un lac sosterranh, ont viu una creatura nomenada Gollum. Aquel lo somet a un jòc d’enigmas: se Gollum ganha, poirá manjar Bilbon; dins lo contrari, menará lo hobbit fins a la sortida. Bilbon ganha lo concors se demandant involontàriament a nauta vòtz «Qu’i a dins ma pòcha?», que Gollum capita pas a respondre. La creatura avent gaire l'intencion de realizar sa partida del marcat e part a la recerca de son anèl per tuar Bilbon, que descobra que l’objècte li permet l’invisibilitat quand lo passa al det. Mercé a el, lo hobbit capita a fugir las cròtas e rejónher sos companhs. Encara son percaçats per un grop de gobelins e de wargs, mas l’intervencion d'aglas gigants lor permet de se ne sortir vivent.

La companhiá davala dels monts e arriba a la demora de Beorn, un òme que se pòt cambiar en ors. Beorn lor presta d'armas e de cavalets per que pòscan rejònher la Selva Negra (Mirkwood). Arribats a la broa dels boscs, Gandalf los daissa pels seus afars. Pendent lor longa e penosa traversada de la selva, los nans, aganits e afamats, son capturats per dos còps, d’en primièr per d'aranhas gigantas, puèi per d'elfs silvans, mas dins los dos cases, Bilbon utiliza son anèl magic per desliurar los companhs.

La companhiá arriba fin finala a l’establiment uman d'Esgaroth ont se pausa un pauc abans de se dirigir cap al Mont. Mercé a l’anèl, Bilbon se fialbasta fins a la tuta del drac e, aprés una conversacion amb la creatura, s’escapa en raubant una copa d'aur. Smaug se n'avisa e, cresent lo panatòri perpetrat pel òmes d'Esgaroth, se dirigís cap la vila per la destruire. L’arquièr Bard, capita a lo tuar: sa flècha negra tròba l'unic punt del ventre de Smaug qu'es pas cobèrt per son armadura de pèiras preciosas.

Alara lo tresaur de Smaug a pas mai de mèstres, e los òmes d'Esgaroth coma los elfs de la Sèlva se dirigisson cap al Mont. Descobrisson que los nans avián enforçat las defensas, e Thorin refusa tota negociacion, convencut que lo tresaur tot entièr li torna de drech. Alara que los òmes e los elfs se preparan a atacar lo mont, Bilbon s'ana cap a lor camp amb la Pèira Arcana (Arkenstone), l’objècte del tresaur mai preciós per Thorin. Lo hobbit espèra tanben evitar un banh de sang inutil.

Lendeman arriban l'ajuda dels nans menats per Dain, lo cosin de Thorin, que nega tota negociacion. Ambedos camps son prestes a luchar quand son surpreses per una imensa armada de gobelins. Nans, elfs e òmes s’unisson alara per los combatre a de la batalha de las Cinc Armadas, que sembla perduda fins l’arribada dels aglas, e de Beorn que tua Bolg, lo cap dels gobelins, e lor armada, desmoralizada, es aisidamen vencuda. La victòria es assegurada, mas Thorin e los seus nebòts Fili e Kili morisson. Lo tresaur es partejat entre los venceires, e Bilbon sortís de son aventura mai ric de doas arquetas, una emplida d’aur e l’autra d’argent, e tanben de l’anèl magic.

La Val e lo Mont Solitari.

Lo reialme jol Mont es fondat en l’an 1999 de l'Edat Tresesa pels nans del pòble de Durin, que deguèron fugir lor demora ancestrala de la Moria fa qualques ans. Coneguèron un grand vam comerciant amb los òmes del Val, ciutat establida al pé del Mont, e amb los elfs de la Selva Negra. Lor riquesa atrai l’atencion del drac Smaug, qu'ataca lo Mont en 2770. Los nans son decimats, la ciutat del Val anientida, e los rares subrevivents del desastre, que lo rei Thror, son filh Thrain e son falen Thorin, devon fugir e son redusits a une vida de misèria e d’errança. S’establiguèron dins los monts Ered Luin.

Un sègle abans los eveniments del Hobbit, en 2841, Thrain, vengut rei, decidís de tornar al Mont. En camin, es capturat e empreisonat a Dol Guldur, ont li es panat lo darrièr dels Sèt anèls dels Nans. Nòu ans mai tard, lo masc Gandalf intra en secret a Dol Guldur. Descobrís per azard lo vièlh nan a l’agoniá, que li dona la mapa e la clau del Mont abans de morir. Gandalf descobrís tanben que lo mèstre de Dol Guldur es pas que Sauron, lo Senhor de las Tenèbras. Ensaja de convéncer lo Conselh Blanc d’atacar la fortalesa abans que venga tròp poderós, mas lo capmèstre del Conselh, Saromane, i es oposat. Pauc après, aquel darrièr comença a cercar l’Anèl unic dins los Camps d'Iris[2].

En realitat, fa de sègles, l’Anèl i es pas mai: lo hobbit Deagol lo descobriguèt dins los Camps d'Iris vèrs 2460, e foguèt sul còp assassinat per son cosin Smeagol. Aquel utiliza l’Anèl a mal exprèssi e acaba per èsser caçat per son pòble. Se refugia dins las caunas dels Monts Brumoses. L’Anèl perlonga son existéncia pendent de sègles e ne fa una creatura corrompuda e tòrta, Gollum[2].

Al començament dels ans 1930, Tolkien ocupa la cadièra Rawlinson & Bosworth de vielh anglés del Pembroke College, a l’universitat d’Oxford. Publica regularament de poèmas dins de revistas universitàrias[3]. Sas capacitats creatices s’exprimisson tanben dins las Letras del Paire Nadal qu’enviá al seus enfants cada an. Aquelas letras ricament illustradas contant las aventuras del Paire Nadal, de son assistent l’ors polar e d’elfs luchan contra de gobelins. En parallèl, contunha dempuèi la fin dels ans 1910 lo desvelopament d’una mitologia personala, ligada a sas lengas elficas, que vendrá Lo Silmarillion.

En 1955, J. R. R. Tolkien conta dins una letra a W. H. Auden cossí, un estiu ont èra ocupat a la correccion de copias de literatura anglesas, escriviu sus una copia daissada blanca la primièra frasa del Hobbit : «Dins un trauc viviá un hobbit», sens saber d’ont veniá aquela idèa[4]. Tolkien declara pas se remembrar de la data exacta qu'escriguèt aqula frasa, ni lo primièr capítol, mas sonque que res aviá estat previst conscientament e que lo recit progressava segon que las idèas vengavan. Son segon filh Michael suggeriguèt l’an 1929 coma data de començament de la redaccion del roman: dels seus escrichs, datant d'aquel periòde, son clarament inspiradas del Hobbit, roman que son paire daissava al seus filhs pendent de son elaboracion[5]. Pasmens, John D. Rateliff, dins The History of the Hobbit, suggerís que la redaccion del recit comencèt pas abans l'estiu de 1930[6].

Après l'arribada de la primièra frasa, Tolkien faguèt pas que dessenhar la mapa de Thrór, que representa los territòris ont se debanan lo eveniments màgers del roman[4]. Mas, un còp lançat, Tolkien redigís los capítols aisidament, gaireben sens correccions, fins al moment de la mòrt del drac Pryftan. Dins aquela primièra version, lo cap dels nans es Gandalf e lo masc es Bladorthin[7].


Lo roman es dempuèi lo començament somés a l’influéncia dels tèxtes del futur Silmarillion. Bladorthin conta als nans l’istòria de Beren Erchamion e Luthien trionfant del Necromancian, establissant atal l’identitat d'aquel personatge amb Thû (mai tard nomenat Sauron). Lo rei dels gobelins tuat per Bandobras Toc pendent de la batalha dels Camps Verds es d'en primièr nomenat Fingolfin, coma lo filh del rei Finwë dins los Contes perduts[8]. Lo personatge d’Elrond es parent dels semielfs, alara que Tolkien considèra aquò coma «un bonastre, degut a la dificultat qu'i a per inventar de contunh de bons noms pels nòus personatges[9]». Lo roman comprend tanben d'allusions als Gnòms (mai tard nomenat Ñoldor) e a la destruccion del reialme elfic de Gondolin.

Lo recit del passatge dels Monts Brumoses es inspirat de sas vacanças passadas per Tolkien en Soïssa pendent l’estiu de 1911[10],[11]. Fasián d'ans, Tolkien aviá redigit un poèma Glip e parlant d’una creatura viscosa d'uèlhs luminoses que rosega d'òsses dins una cauna, anonciant lo personatge de Gollum[12]. Lo capítol que se debana dins la Selva Negra es aquel qu'evolua mai al repècte de la version publicada: lo passatge del Riu encantat e la captura dels nans pels elfs apareisson pas dins la primièra version[13].

Lo cap dels nans a ara un nom tirat de la Völuspá, Eikinskjaldi, que ven Oakenshield, alara que lo masc pren lo nom de Gandalf, mai adaptat perque significant segon Tolkien « elf del pal » en islandés[14],[7]. Lo nom Bladorthin es atribuit a un rei misteriós, mencionat un sol còp dins lo tèxte del roman e enlòc mai dins l’òbra de Tolkien. Lo drac cambia tanben de nom: ven Smaug, que correspond al preterit del vèrbe germanic primitiu smugan « s'atutar. », es Bilbon qu'es censat tuar lo drac amb Dard e l’anèl magic, mas fin finala, Tolkien volgava que siá mai credible e dona lo ròtle a l’arquièr Bard. Es a aquel punt que Tolkien abandona l’escritura del roman, que demora inacabat[7].

A la fin de 1932, Tolkien fa legit una copia de Lo Hobbit a son amic C. S. Lewis[15]. Lo presta tanben a Elaine Griffiths, una anciana escolana e amica de la familha que trabalha per l’editor britanic Allen & Unwin. En 1936, Griffiths parla del roman a una anciana amiga d’Oxford, Susan Dagnall, que demanda a Tolkien de li prestar lo libre. Interessada, Dagnall li demanda d'acabar Lo Hobbit per lo prepausar a l’editor[7].

D'en primièr, Tolkien prevei de situar la batalha contra los gobelins pendent lo viatge de retorn de Bilbon; se seriá alara nomenada « batalha de la Val d'Anduin ». Pasmens, la situacion se complica a causa de la cobesença provocada pel tresaur, e de la volontat dels abitants d'Esgaroth d’obtenir una partida de l’aur per tornar bastir lor vila destroïda per Smaug, çò que provòca la batalha de las Cinc Armadas[16]. Lo Hobbit es acabat en estiu de 1936, mas Tolkien l'envia a Allen & Unwin sonque lo 3 d'octobre. Segon Stanley Unwin, los melhors jutges de la literatura pels joves son los quita enfants, e fa doncas legir lo roman a son filh Rayner, edat de dètz ans. Aquel redigís un compte rendut entosiast, que decidís son paire a publicar lo libre[15],[17] :

«Aquel libre, amb sas mapas, a pas besonh d’imatges, es bon e deuriá plaire a totes los enfants entre 5 e 9 ans. Avís de Rayner Unwin sus Lo Hobbit[7]

Quand recep las espròvas d’estampariá en febrièr de 1937, Tolkien tròba de passatges de rectificar perque aviá pas agut le temps de far la relectura amb atencion del manuscrich enviat a l’editor[7]. Lo roman foguèt publicat en setembre.

Lo Hobbit rebat l’influéncia de qualques poèmas epics, mites e contes de fadas legits per Tolkien, coma Beowulf, lo poèma epic anglosaxon sus que Tolkien trabalhèt tota sa vida, los contes de fadas d’Andrew Lang e dels fraires Grimm, La Princessa e lo Gobelin e sa seguida, (en)The Princess and Curdie, de George MacDonald, o, (en)The Marvellous Land of Snergs d’Edward Wyke-Smith[18].

Odin, divinitat de la mitologia nordica, es en partida lo modèl del masc Gandalf[19].

Segon la biografia de Tolkien per Humphrey Carpenter, lo masc Gandalf tròba son origina dins una carta postala comprada per l’escrivan en 1911[N 1], pendent las vacanças en Suïssa, que reproduch un quadre del pintre alemand Josef Madlener titulat (de)Der Berggeist (« l’esperit del mont »). Aquela pintura representa un vièlh de barbe blanca, vestit d’un long mantèl e d’un ample capèl, careçant un cervion dins un decòrs campèstre, amb de monts al reire plan. Carpenter afirma dins sa biografia que, d'ans après aver acquerit aquela carta postala, Tolkien nota dessús: « Origina de Gandalf »[20].

Los nans de la Völuspá, dins l’Edda poetica. Tolkien utiliza lors noms pels seus nans[14].

Lo personatge de Gandalf es fòrça influenciat per la divinitat germanica e nordica Odin dins son incarnacion de Vegtamr, un vielh de longa barba blanca, amb un chapèl larg e un pal[19]. Lo nom de Gandalf e dels nans de la companhiá venon de l’Edda poetica, una colleccion de poèmas escrichs en noroèc, subretot de la Völuspá, lo primièr d’aqueles[14]. Coma Gandalf abandona los nans e Bilbon mai d'un còp just abans d'èsser capturats, Douglas A. Anderson remarca que sa conducha remembra aquela de l’esperit dels monts dels Gigants Checopolonés, lo Rübezahl, que se ria del desvari dels viatjaires[21].

Tom Shippey suggerís qu’un autre dels poèmas de l’Edda poetica, l' Skirnismál (« cant d' Skirnir »), podèt influenciar Tolkien pels Mons Brumoses, subretot lo capítol « De Caribde en Silla », e dins un passatge del poèma que traduch per: (en)«The mirk is outside, I call it our business to fare over the misty mountains, over the tribes of orcs[22]. Obsèrba en mai que Beorn presenta de semblanças amb Beowulf e Bothvarr Bjarki, personatge de la sagá nordica d' Hrólfr Kraki[23].

Quand es demandat a Tolkien se lo passatge ont Bilbon pana l'Arkenstone a Smaug es inspirat del panatòri de la copa dins Beowulf, respond:

«Beowulf fa partit de las fonts qu’estima mai, pasmens que foguèt pas conscientament present a mon esperit alara que j’escriviái, e l’episòi del panatòri es présentat naturalament (e gaireben inevitablament) vesent las circonstanças. Es dificil d’envisatjar un autre biais de contunhar l’istòria a aquel moment. Ami pensar que l’autor de Beowulf diriá a quicom prés lo mèsme[24]

Segon Tom Shippey, la conversacion entre los dos personatges s’inspira tanben del Fáfnismál (« La ballade de Fáfnir »), un poèma de l’Edda poetica[25]. Douglas Anderson remarca que los dos grands dracs de la literatura nordica, aquela de la Völsunga saga (Fáfnir) e aquel de Beowulf, morisson quand son ferrit al ventre, coma Smaug[26]. Anderson cita tanben los romans de George MacDonald, La Princessa e lo Gobelin e la seguida, La Princessa e Curdia, coma avent influciat l’aspècte dels gobelins[27], la vision des pemonts montanhoses[28] o lo comportament de Galion, botelhièr de Thranduil, qu'es semblabla a aquel del majordòm du rei dins (en)The Princess and Curdie, perque aman los dos beure los vins melhors de lors senhors[29].

En 1955, Tolkien admet dins una letra a W. H. Auden que lo roman per enfants (en)The Marvellous Land of Snergs, d'E. A. Wyke-Smith, es «sens dobte una font literari inconscienta (!) pels Hobbits e per res de mai»[4]. Aquel roman conta l’istòria d’un Snerg, membre d’una raça antropomòrfa caracterizada per sa petita talha, coma los hobbits. Tolkien declara que lo mot « hobbit » pòt èsser inspirar pel roman satiric Babbitt, de Sinclair Lewis.

Lo passatge dels wargs s’inspira en partida de la batalha dels licantròps dins (en)The Black Douglas, considerat per Tolkien coma un dels melhors romans de Samuel Rutherford Crockett, que l'impressionèt fòrça dins son enfança[11]. Douglas Anderson prepausa de veire dins lo Mèstre d'Esgaroth e sos conselhièrs un rebat dels membres del conselh municipal de la ciutat d'Hamelin dins lo poèma Lo Jogaire de flaüta d'Hamelin de Robert Browning (1842): qu'es tanben «avar, egoïsta, e se preocupa dels intreses dels seus ciutadans soque perque aquò servís los seus[30]».

Publication

La primièra edicion del Hobbit data de 1937. Es lo resultat de longas discussions entre Tolkien e son editor, coma sus las illustracions. Lo grand vam del libre entraïnèt mai d'una reimpressions, alara que la publicacion del Senhor dels Anèls incita Tolkien a ne revisar lo contengut.

Illustracions

Table de las runas anglosaxonas emplegadas per Tolkien dins Lo Hobbit.

La correspondencia entre Tolkien e los ses editors testimònia de l’implicacion de l’autor sus las illustracions. Totes los elements faguèron l’objècte d’una correspondéncia intensa, coma ne testimònia Rayner Unwin.

Las mapas son tanben font de debats: Tolkien vòl n'inclure cinc a l’origina. Vòl entre autre que la mapa de Thror siá inserida dins lo libre per sa primièra mencion dins lo tèxte, a que las runas « magicas » sián estampadas de biais a èsser visiblas sonque per transparéncia[31],[7]. Tot aquò èra tròp costós, fin finala, lo libre compren pas que doas mapas, aquela Thror e aquela Salvatgeria, reproduches en doas colors (negre e roge)[32].

D'en primièr, Allen & Unwin envisatjava d’illustrar lo libre sonqu’amb de mapas, mas los primièrs esboces de Tolkien lor plasián tan que decidiguèron de los integrar sens aumentar lo prètz del libre, malgrat los còsts suplementaris. Encoratjat, l’autor lor ofrís un segond lòt de detz illustracions en blanc e negre: « Lo Puèg: Hobbivila de l’autre costat de l’Aiga » ((en)The Hill: Hobbiton across the Water), « Los Trolls » ((en)The Trolls»), « Lo Vial del Mont » ((en)The Mountain Path), « Los Monts Bromoses mirant l’oèst dempuèi Eyrie per la Pòrte dels Gobelins » ((en)The Misty Mountains looking West from the Eyrie towards Goblin Gate), « La Sala de Beorn » ((en)Beorn’s Hall), « Selva Negra » (Mirkwood), « La Pòrte del Rei elf » (The Elvenking’s Gate), « La vila del Lac » ((en)Lake Town), e « La Pòrta Granda » ((en)The Front Gate). Aquelas illustracions ocupan caduna una plena pagina, Levat « Selva Negra », qu'exigís una dobla pagina[33].

Après los aver acceptadas, l'ostal d’edicion convenquèt Tolkien de dessenhar tanben la jaqueta del libre, quitament s'aviá de dobte de sas capacitats de dessenhaire. L’inscripcion runica a l'entorn de la jaqueta es una transliteracion fonetica de l’anglés, donant lo títol del libre e los noms de l’autor e dels editors[34]. Mas, lo dessenh demandava mai d'una colors per son impression: roge, blau, verd e negre, çò qu'es plan costós[35],[36]. Tolkien dessenhèt la jaqueta mai d'un còps, amb de totjorn mens de colors; la version finala ne compòrta sonque del nègre, verd e blau sus un fons blanc[37].

L'ostal d’edicion estatsunidenc Houghton Mifflin, encargat de publicar lo libre als EUA, suggeriguèt d’engatjar un dessenhaire anonime que balhará qualques illustracions en colors per acompanhar los dessenhs en blanc e negre de Tolkien. L'autor s'i opsèt pas, la condicion essent que las illustracions remembren pas o siá pas influenciadas per Disney, que Tolkien amava gaire. Mas, Stanley Unwin estima que seriá melhor que Tolkien illustre d'esperel tot lo libre, çò que, fin finala será fa[38]. La primièra edicion americana remplaça « Lo Puèg: Hobbitvila de l’autre costat de l’Aiga » per una version en colors e apond de tablas coloradas novélas: « Fonscomba » ((en)Rivendell), « Bilbon se desrevelha amb lo solelh de l’alba dins los uèlhs » ((en)Bilbo Woke Up with the Early Sun in His Eyes), « Bilbon arriba a las cabanas dempuèi lo radèls dels elfs » ((en)Bilbo comes to the Huts of the Raft-elves) e « Conversacion amb Smaug » ((en)Conversation with Smaug), amb una malediccion nanica escricha en tengwar, un alfabet inventat per Tolkien, e signada de dos þ per Thrain e Thror[39]. La segonda edicion britanica utiliza las illustracions en colors, levat « Bilbon se desrevelha amb lo solelh de l’alba dins los uèlhs »[40].

Las diferentas edicions del libre foguèron illustradas de biais diverses seguent mai o mens fidelament a l’arrengament original, mas fòrça d’autres son illustradas per d’autres artistas, subretot las versions tradusidas.

L’usatge de las runas fach per Tolkien, coma simples elements de decoracion o coma signes magics dins l’istòria, es considerat coma una de las rasons de la popularitat d'aquel sistèma d’escritura dins lo corrent New Age e la literatura esoterica[41], a causa de la popularitat de l’òbra de Tolkien coma element de la contracultura dels ans 1970[42].

En decembre de 1937, Stanley Unwin demanda a Tolkien una seguida al Hobbit. En responsa, li prepausa los manuscrichs del Silmarillion, mas l’editor refusa, estimant que lo public desira «mai d’informacions suls hobbits[43]». Tolkien comença alara a trabalhar sus çò que vendrá Lo Senhor dels Anèls, atal es obligat de modificar lo Hobbit.

Dins la primièra edition del Hobbit, Gollum prepausa son anèl magic en prèmi del jòc de las enigmas, e après sa desfacha, es dispausat a l’ofrir a Bilbon. Mas, l’avent perdut, ofrís al hobbit, en cambi, de lo menar fòra de las caunas dels gobelins[44]. Per rebatre lo nòu concèpte de l’anèl e son poder de corrupcion, Tolkien fa Gollum mai agressiu e mens onèste al respècte de Bilbon, lo mena fòra de la caunas mas o fa pas qu’involontàriament.

En 1947, Tolkien envia a Unwin aquela version del cinquen capítol « Enigmas dins l’escur », per exemple de cambiaments necessaris per far lo libre coerent amb Lo Senhor dels Anèls. Tres ans mai tard, Tolkien es surprés de descobrir qu'aquela version novèla del capítol es incorporada dins los esboces de la novèla edicion del Hobbit, qu'aviá pas estat avertit del cambiament[45]. Aquela segonda edicion pareguèt en 1951, amb una nota explicativa ont Tolkien explica de biais intèrne la modificacion del chapítol 5: la primièra version èra aquela que Bilbon aviá contat als seus companhs, alara que la segonda edicion conta los eveniments vertadièrs, Gandalf avent obtengut la vertat per fòrça de pressions[44].

Per adaptar encara mai lo ton del Hobbit a aquel de la seguida, Tolkien comença una novèla version del roman en 1960. Adapta la geografia dels primièrs capítols segon lo viatge de Frodon dins Lo Senhor dels Anèls. Mas, Tolkien l’abandonèt a partir de capítol 3, se l'èra dich que «èra tot simplament pas mai Lo Hobbit»: sa nòva escritura aviá perdut lo ton inchalhent e lo ritme sostengut del recit original[46].

En 1965, l'ostal d’edition estatsunidenca Ace Books publica una edicion de pòcha non autorizada del Senhor dels Anèls. Los editors oficials de Tolkien, Houghton Mifflin (grand format) e Ballantine Books (pòcha), demandan a Tolkien de produire una version revizada del roman, de ne corrigir las pichonas decas e d’aver una version clarament somesa al drech d’autor als EUA. Alara qu'aquela revision es urgenta, Tolkien prefèra se consacrar a una novèla revision del Hobbit, introdusent de nòus cambiaments per correspondre a l’evolucion de la Quenta Silmarillion. Atal, lo passatge (en)«elves that are now called Gnomes» (« los elfs ara nomenats Gnòms ») venon (en)«High Elves of the West, my kin» (« los Nauts Elfs de l’Oèst, mon pòble »). Tolkien utilizava a l’origina lo tèrme Gnòm per designar los Ñoldor: l’etimologia grèga γνώσεις (« coneissença ») li pareisava en fach un nom apropriat pel mas savis dels elfs. Pasmens, l’idèa que se pòsca associar los seus elfs als gnòms de Paracelse li faguèt abandonar l'idèa. Aquela tresena edicion foguèt publicada en febrièr de 1966[47].

En estiu de 1938, pauc abans lo començament de la Segonda Guèrra Mondiala, l'ostal d’edicion alemand Rütten & Loening, volgava publcar Lo Hobbit escriguèt a Tolkien per saber s'aviá d'originas josuievas. Trobant las leis de segregacion nazias «dementas» e lor doctrina raciala «totalament perniciosa e non scientifica».

La primièra traduccion del Hobbit en lenga estrangièra es la suedéssa, pareguda en 1947. Tolkien n'es plan mescontent, afirmissent qu’« aviá prés de libertats non justificadas amb lo tèxte »[48], entre autre tradusent lo tèrme hobbit per hompen. Doas autras traduccions suedesas foguèron editadas en 1962 e 1971.

Primièras traduccion del vivent de l'autor:

Edicion data Traductor
Suedesa 1947
1962 e 1971
Alemanda 1957
Neerlandesa 1960
Polonesa 1960
Portuguesa 1962
Espanhòla 1964
Japonesa 1965
Danesa 1969
Francesa 1969 Francis Ledoux
Norvegaiana 1972
Finnesa 1973
Italiana 1973
Eslovaca 1973

Qualques meses abans sa mòrt, Tolkien aprenguèt qu’una traduccion islandesa èra en preparacion, una nòva que l'empliguèt de jòia[49] ; mais Mas aquela traduccion sortiguèt en 1978. Lo libre foguèt traduch mai tard dins una quarantena de lengas.

  • Bilbon lo Hòbbit[50], Sèrgi Viaule, Éditions des Régionalismes

Acuèlh critic

[modificar | Modificar lo còdi]
Illustracion de Las Aventuras d'Aliça al país de las meravilhas (1865), òbra de Lewis Carroll, que l'ostal d’edicion Allen & Unwin compara Lo Hobbit dins la primièra edicion.

A sa sortida, las criticas literàrias consacradas al Hobbit son majoritàriament positivas. Fòrça acertan la publicitat realizada per Allen & Unwin que lo compara a Las Aventuras d'Aliça al país de las meravilhas e a De l'autre costat del miralh, dos romans de Lewis Carroll. Mas, J. R. R. Tolkien ama pas la comparason e la mencion desaparéis a la segonda edicion[51].

L’escrivan C. S. Lewis, amic de Tolkien, publica doas criticas anonimas dins lo suplement literari del Times, puèi dins lo quita Times, ont fa l’elògi del roman coma de Tolkien e predich son futur succés.

Lo Hobbit recep de bonas criticas dins lo Horn Book Magazine de l’editritz Bertha E. Mahony e de la cronicaira Anne Carroll Moore, alara que William Rose Benét lo qualifica dins lo Saturday Review of Literature de «fantastic esplendid»[52]. Dins lo New York Times, Anne T. Eaton lo descriu coma «un conta meravelhós contant una magnifica aventura, plena de suspens e adobat d’un umor tranquil vertadièrament irresistible» e vei en el un dels melhors libres per enfants publicats a l’epòca[53]. Pendent lo (en)Second Annual Children’s Festival del 1èr mai de 1938, lo New York Herald Tribune causiguèt Lo Hobbit per recebre un prèmi d’una valor de 250 $ coma melhor libre per enfants publicat aquel an[54],[55].

Qualques criticas negativas apareisson pasmens. Per Junior Bookshelf, las peripecias qu'encontran los personatges «donan puslèu l’impression d’aver estat plaçadas deliberament sul camin, devent res a la succession naturala dels eveniments[56]». Dins son article sus las diferentas revisions del Hobbit (1981), Constance B. Hieatt defend lo roman contra de criticas remarcant que «fòrça criticas se trompèron per qu’èran pas capables de diferenciar las diversas revisions»[57].

Lo Hobbit foguèt nomenat al prèmi literari Carnegie Medal de la The Library Association al libre per enfants mai remarcable[58]. Foguèt tanben reconegut coma « roman mai important del sègle XX » dins la categoria « libres per enfants del sègle » per la revista Books for Keeps[58].

Influéncia sus Lo Senhor dels Anèls

[modificar | Modificar lo còdi]

Alara que Lo Hobbit foguèt a l’origina a l'origina òbras deribadas, sa seguida, lo Senhor dels Anèls, es considerat coma son principal eritatge. L’intriga seguís la mèsma progression en anar e venir, las doas istòrias començant e s’acabant a Cuol de sac (Bag End), l'ostal de Bilbon Saquet; Gandalf enviá los protagonistas dins una quèsta cap a l’èst, Elrond ofrís refugi e conselh, los eròis escapan de pauc a de creaturas sosterranhas (gobelins/la Moria), encontran un autre grop d’elfs (elfs silvans/Lothlorian), passant de tèrras ravatjadas, fan una importanta batalha (batalha de las Cinc Armadas/batalha dels camps del Pelennor), un descendent de rei torna al seu tròn (Bard l’Archer/Aragorn) e quand lo hobbit torna a çò d'el, troba una situacion alterada (bens més vendut a l'enquant/industrializacion de la Comtat par Saromane)[59]... L’arribada dels Aglas dins de la batalha de la Pòrta Negra dins lo Senhor dels Anèls es una referéncia dirècta a lor intervencion dins la batalha de las Cinc Armadas dins Lo Hobbit[60].

Dins los dos romans, l’arribada dels Aglas es lo ressòrt de l’eucatastròfa[61].

Lo Senhor dels Anèls a pamens una intriga fòrça mai complèxa, a causa del nombre mai grand de personatges principals. Le ton es gaireben desprovesit d’umour e los tèmas morals e filosofics son mai desvolopats e complèxes. Aquelas diferéncias entre las doas òbras podèt perturbar de lectors[59]. Fòrça diferéncias estilisticas venon del fach que Tolkien aviá concebut Lo Hobbit per un public d'enfants e que lo Senhor dels Anèls anava tocar los mèsmes lectors, qu'entre temps avián grandit.

La prosa de Tolkien es sens pretencion e dirècta, prenent per aquerit son mond imaginari e descrivent los detalhs d’un biais practic, introdusent sovent lo fantastic d’un biais destornat. Aquel estil a ras de tèrra, utilizat dins d'òbras de fantasy mai tardièra coma Las Garenas de Watership Down de Richard Adams, o Lo Darrièr Unicòrn de Peter Beagle, accèpta lo lector dins lo mond fictiu puslèu que d'ensejar de lo convéncer de sa realitat[62]. Alara que Lo Hobbit es escrich de biais simple e amical, cadun dels personatges a una votz unica. Lo narrator, qu'interromp occasionalament la narracion amb d'incisas (dispositiu present dins la literatura d’enfança e dins la literatura anglosaxona[63]), a lo seu estil diferenciat d'aquel dels personatges principals[64].

La forma de basa de l’istòria es una quèsta[65], realizada en episòdis. Pendent la partida mai granda del libre, cada capítol introduch un abitant diferent de la Salvatgeria, a vegada amical al respècte dels protagonistas, e a vegadas dangierós. Alara que fòrça encontras sián menaçantas, lo ton general es leugièr, e interromput per de cançons. Un exemple de l’usatge de las cançons per mantenir la leugieretat de ton es quand Thorin e la companhiá son capturats pels gobelins, caminant dins las prigondors de las cròtas e cantant:

Clap! Snap! the black crack!
Grip, grab! Pinch, nab!
And down down to Goblin-town
You go, my lad!

Cric ! Crac ! la fenda escura!
Sarra, tòrç ! Pinça, mossega !
Davala, davala ! a Gobelinvila
Vas, mon gojat !

Aquel cant d’onomatopèas ofrís una interrupcion comica al mitan d’una scèna esglasianta. Tolkien realiza l’equilibri entre umor e dangièr per d’autres mejans tanben, coma lo ridicul e lo parlar cockney dels trolls, o l'embriaguesa dels elfs que capturan los nans[66]. La forma generala, aquela d’un viatge dins de païses estranhs, es presentada sus un biais leugièr e copat de cançons, benlèu sul modèl dels (en)Icelandic Journals de William Morris, autor fòrça apreciat de Tolkien[67].

Lo Hobbit utiliza los modèls narratius de la literatura per enfants, coma lo narrador omniscient e los personatges que los enfants pòdon s’identificar, coma lo petit, gromand e moralament ambigú Bilbon. Lo tèxte soslinha la relacion entre lo temps e los progreses narratius e distinga clarament los luòcs « segurs » dels luòcs « dangierós » dins sa geografia. Son d'elements claus d'obratges destinats als enfants[68], tot coma l'estructura en « anar e venir », tipic dels romans initiatics[69]. Pasmens que Tolkien aja en seguda afirmat pas amat que lo narrator parla dirèctament al lector[7], aquel aspècte contribuís de segur al succés del roman, l’istòria podent èsser aisidament legit en nauta votz[70]. Emer O’Sullivan, dins son (en)Comparative Children's Literature, remarca que Lo Hobbit es un dels escaces libres per enfants acceptats dins la literatura correnta, a costat del Mond de Sofiá de Jostein Gaarder (1991) e de la seriá Harry Potter de J. K. Rowling (1997–2007)[71].

Tolkien considerava Lo Hobbit coma un conte de fadas e l’ecriguèt sus un ton adaptat als enfants[72]. Fòrça elements del conte de fadas, coma la repeticion dels eveniments (arribada dels nans a çò de Bilbon e a çò de Beorn, elements folclorics…[73]). Mas, Bilbon es pas l'eròis abitual dels contes de fadas: es pas lo bèl ainat o la mai bèla gojata, mas un hobbit poput, d’edat mejana, pro aisit[74]. Lo Hobbit es conforma als 31 motius del conte establits per Vladimir Propp dins son libre de 1928 (en)Morphology of the Folk Tale a partir d’un analisi estructurala del folklòr rus[75].

Lo roman es mai sovent classificat dins la fantasy mas, coma Peter Pan de J. M. Barrie e (en)The Princess and the Goblin de George MacDonald, que totes influencièron Tolkien e contenon d'elements de fantasy, es d'en primièr considerat coma una òbra de literatura per enfança e jovença. Los dos genres son pas mutualament exclusius[63].

Lo tèma principal del roman es lo desvelopament e madurament del personatge principal e eponime: lo hobbit Bilbon. Dins (en)Children's Literature, Matthew Grenby afirma que Lo Hobbit es un libre de desvelopament personal e que lo considèra pas simplament coma una aventura fantastica tradicionala, mas coma un roman d’aprendissatge, ont lo personatge acquerís una consciéncia mai granda de son identitat e una fisança melhora dins lo mond exterior mercé al viatge que mena[76].

Dins son ensag (en)The Psychological Journey of Bilbo Baggins, e (en)A Tolkien Compass de Jared Lobdell, Dorothy Matthews vei dins de capítols del roman lo concèpte jungian d’« individuacion ». Descriu lo viatge de Bilbon coma una quèsta de maduretat e coma una metafòra d'aquel procés de descobèrta de se[77],, una observacion partejada per l’escrivan Ursula K. Le Guin[78]. L’analogia de l’« al delá » e de l'eròis que ne torna amb de tresaurs profitables (coma l’anèls o las lamas elficas) remembra los arquetipes mitologics relatius a l’initiacion e al passatge a l’edat adulta, coma lo descriu lo mitograf Joseph Campbell[66]. Dins (en)Tolkien's Art, Jane Chance liga lo desvolopament e la creissença de Bilbon, al respècte dels autres personatges, amb los concèptes de reialtat justa e de reialtat impura coma dins l’Ancrene Wisse, e tanben amb una interpretacion crestiana de Beowulf[79].

Totjorn dins (en)Children's Literature, Matthew Grenby estima que lo depassament de la cobesença e de l’egoïsme es la principala morala de l’istòria[76]. La cobesença es un tèma recurrent: mai d'unas peripecias naisson de l'enveja d’un o mai personatges per de la noiritura (los trolls volon manjar los nans o los nans volon tastar al banquet des elfs) o per d'objèctes precioses, aur o joièls[80]. Aquela avarícia, amb la malignitat que ne ven, es al primièr plan amb l'enveja de Thorin per l’Arkenstone, que constituís lo punt moral crucial del recit. Bilbon pana l’Arkenstone, una antica relica nana, e ensag de la negociar amb Thorin en cambi de la patz. Mas, Thorin vira contra lo hobbit que considèra coma un traïdor, malgrat las precedentas promessas qu’aviá fach[81]. A la fin, Bilbon daissa la pèira preciosa e la mai granda partida de sa part del tresaur per ajudar aqueles que n'an pas mai besonh. Tolkien explora tanben lo motiu dels joièls provocant una intensa aviditat, coma los silmarils del Silmarillion; e mai, los mòts « Arkenstone » e « silmaril » son etimologicament ligats dins son òbra[82].

Un autre tèma del Hobbit, segon d'autres autors, es l’animisme, un concèpte important en antropologia e dins lo desvelopament de l’enfant, fondat sus l’idèa que totas las causas, tanben los objèctes inanimats, los fenomèns naturels, los animals e las plantas, possedisson una intelligéncia umana. Dins (en)The History of The Hobbit, John D. Rateliff lo nomena lo «tèma del doctor Dolittle» e cita la multitud d’animals que parlan coma indici per confirmar l'idèa, per exemple los còrbs, las aranhas e lo drac Smaug, sens comptar las creaturas antropomorficas que son los gobelins o los elfs. Segon Patrick Curry (dins (en)Defending Middle-Earth), l’animisme percors tot lo roman e apareis tanben dins d’autres òbras de Tolkien; menciona las « raïces del mont » e los « pés dels arbres » coma de passatges de l’inanimat cap a l’animat[83].

Interpretacions

[modificar | Modificar lo còdi]

Lo Hobbit pòt èsser consierat coma l’expression creativa dels trabalhs teorics e universitaris de Tolkien. Los tèmas presents dins la Literatura en anglosaxon, e subretot dins lo poèma Beowulf, an una importança granda dins la caracterizacion del mond antic ont evolua Bilbon. Tolkien coneissava perfièchament Beowulf, e es un dels primièrs a aver estudiat Beowulf coma una òbra literària que la valor es pas unicament istorica. Sa conferéncia de 1936 Beowulf: Los Monstres e las Criticas es totjorn utilizada pels estudiants en anglosaxon al començament del sègle XXI. Qualques elements de Beowulf son dins Lo Hobbit, coma lo drac monstruós e intelligent[84]. Qualques descripcions del roman semblan dirèctament tiradas de Beowulf, coma lo moment ont lo drac estira lo col per niflar l'intrús[85]. Tanben, las descripcions de Tolkien de l’accés a la tuta del drac rebaton los passatges secrèts de Beowulf. Tolkien ne profiècha per afinar los passatges de Beowulf qu’estimava mens satisfaisents, coma lo panatòri de la copa o l’intellect e la personalitat del drac[86].

Una autra influéncia del vielh anglés sus Lo Hobbit aparéis majans las espasas nomanadas e ornadas de runas. Es utilizant sa lama elfica que Bilbon realiza sa primièra accion eroïca independanta. La nomenant « Dard », Bilbon accèpta las practicas culturalas presentas dins Beowulf, çò marca son intrada dins l’ancian mond ont evolua[87]. Aquela progression culmina amb lo panatòri de Bilbon d’una copa dins lo tresaur del drac, desrevelhant atal sa colèra, incident remembrant dirèctament Beowulf e inspirat de l'escquemas narratius tradicionals, coma explica lo quita Tolkien: «l’episòi del panatòri es présentat naturalament (e gaireben inevitablament) vesent las circonstanças. Es dificil d’envisatjar un autre biais de contunhar l’istòria a aquel moment. Ami pensar que l’autor de Beowulf diriá a quicom prés lo mèsme[24]

Tolkien utiliza tanben sas teorias literàrias per concebre sos personatges e lors interaccions. Descriu Bilbon coma un anacronisme modèrne explorant un mond antic. Bilbon es capable de negociar e d’interagir dins aquel mond ancian, perque la lenga e las tradicions crean de ligams entre los dos monds. Per exemple, las enigmas pausadas per Gollum an de fonts istoricas, alara qu'aquela de Bilbon venon de libres per enfants contemporanèus. Es la forma comuna del jòc de devinalhas que permet a Gollum e Bilbon d’interagir, e non pas lo quita contengut d'aquelas. L'idèa d’un contraste superficial entre los estils individuals dels diferents personatges, lors tons e lors centres d’interés, menant a una prigonda unitat entre l’ancian e lo modèrne, es un tèma recurrent dins Lo Hobbit[88].

Smaug es l’antagonista màger del roman. L’episòdi de Smaug rebat en fòrça punts lo drac de Beowulf, e Tolkien utiliza aquel passatge per realizar de teorias literàrias que desvolopèt a l'entorn del retrach del drac dins lo poèma anglosaxon, dotant la creatura d’una intelligéncia bestiala al delá de son ròtle sonque simbolic[84]. Smaug lo drac e sas sèrvas d’aur pòdon èsser envisatjats coma un rebat de las relacions tradicionalas entre lo mal e la metallurgia, coma los reunís la descripcion del Pandemòni dins Lo Paradís perdut de John Milton[89]. De totes los personatges, Smaug es aquel que lo parlar es mai modèrne.

Tanben que las teorias de Tolkien influencièron lo conte, sas experiéncias personalas pesèron dins sa concepcion. Lo Hobbit, amb son eròi tirat de son fogal rural e jetat dins una guèrra alunhada ont l’eroïsme tradicional es futil, pòt èsser envisatjat coma una parabòla de la Primièra Guèrra Mondiala[90]. Lo conte explora tanben lo tèma de l’eroïsme. Coma lo remarca Janet Croft, la reaccion literària de Tolkien pendent la guèrra es diferenta d'aquela de gaireben totes los autors de la postguèrra: utiliza gaire l’ironia coma mejan de distanciacion, privilegiant la mitologia per transmetre son experiéncia[91]. Lo Hobbit presenta de semblanças amb los obratges d’autres escrivans avent combatut pendent la Granda Guèrra, coma la representacion de la guèrra coma antipastorala: la « desolacion de Smaug », region ont exerça son influéncia e ont se debana la batalha de las Cinc Armadas, es descricha coma un païsatge desolat e marcat[92]. Lo Hobbit es un avertiment contra la repeticion de las tragèdias de la Primièra Guèrra Mondiala[93] e l’actitud de Tolkien coma veteran pòt èsser resumida per la frasa de Bilbon a l’eissida de la batalha[91] :

«Deu èsser la victòria, dins tot aquò! Mas sembla que sià un afar plan mòrne.»

Eritatges e adaptacions

[modificar | Modificar lo còdi]

Edicions postumas

[modificar | Modificar lo còdi]
Alan Lee illustra l’edicion del Hobbit publicada en 1997 per de celebrar lo seissanten anniversari[94].

Après la mòrt de J. R. R. Tolkien, tres edicions particularas del Hobbit foguèron publicada: Lo Hobbit anotat de Douglas A. Anderson, una edicion comentada del roman; una edicion illustrada per Alan Lee; e (en)The History of The Hobbit de John D. Rateliff, un estudi de la redaccion del roman, a l’imatge de l’Istòria de la Tèrra Mejana de Christopher Tolkien per Lo Senhor dels Anèls e Lo Silmarillion.

L’edition annotée d’Anderson, publicada en 1988, celèbra lo cinquanten anniversari de la publicacion del Hobbit als EUA. Reprodusís lo tèxte complet del roman, amb de comentaris d’Anderson en marge. Sas anotacions pòrtan sus divèrs subjèctes: las influéncias de Tolkien per d'unes passatges, los ligams amb Lo Senhor dels Anèls e Lo Silmarillion, e las modificacions del tèxte segon las revisions de Tolkien. L’obratge es fòça illustrat, utilizant los dessenhs de Tolkien, e d'autres produchs pels illustrators dins las traduccions en d’autras lengas[95].

L’edicion illustrada per Alan Lee pareguèt en 1997, pel seissanten anniversari de la publicacion del Hobbit al Reialme Unit. L’òbra compren 26 illustracions en colors e 38 en blanc e negre, totas de Lee[94].

(en)The History of The Hobbit pareguèt en 2007. En dos tòms, (en)Mr. Baggins e (en)Return to Bag End, John D. Rateliff prepausa una analisi extensiva dels esboces de l’òbra, e tanben la revisions de 1947 e 1960[96].

Cinèma e television

[modificar | Modificar lo còdi]

La primièra adaptacion a l’escran del Hobbit es un cort metratge d'animacion realizat per Gene Deitch en 1966. Realizat dins l'urgéncia a la demanda del productor William L. Snyder, que los dreches sus l'adaptacion del roman (aqueriguits en 1962) èran al punt d'acabar, (en)The Hobbit dura pas que dotze minutas e pren fòrça libertats amb l'òbra d'origina[97]. Foguèt difusat un sol còp, lo 30 de junh de 1966 dins un cinèma nòvayorkés, mas es dempuèi visible sus YouTube[98].

(en)The Hobbit, telefilm d’animacion produch per Arthur Rankin Jr. e Jules Bass, difusat sus la cadena NBC lo 27 de novembre de 1977. Amb un budgèt de près de tres milions de dolars, èra a l’epòca lo telefilm d’animacion mai costós jamai realizat[99]. Des poèmas presents dins lo libre son més en musica per Maury Laws pel telefilm. L'scenari de Romeo Muller respècte l’essencial del roman, levat d'excepcions coma la dispareisson del persontage de Beorn.

Lo libre tanben foguèt adaptat en telefilm pels Sovietcs en 1985.

Peter Jackson.

En 1995, lo realizator neozelandés Peter Jackson e son esposa Fran Walsh exprimisson lor interés per una adaptacion cinematografica del Hobbit, que seriá estat la primièra partida d’una trilogia completada per dos films sus Lo Senhor dels Anèls. Mas, los dreches del Hobbit son a la United Artists, alara realizèron Lo Senhòr dels Anèls en trilogia, que los dreches los comprèron la New Line Cinema[100]. Après lo succés de la trilogia de Jackson, la companhiá Metro-Goldwyn-Mayer, qu'aviá comprat United Artists e doncas los drechs del Hobbit, anoncièt en septembre 2006 que voliá de trabalhar avec la New Line e Jackson. Fin finala l'òbra foguèt realizaren tres filmes Lo primier, Lo Hobbit: Un viatge inesperat (2012); lo segond, Lo Hobbit:La Desolacion de Smaug, (2013); lo tresen volet, Lo Hobbit: La Batalha de las Cinc Armadas, (2014).

En 1975, Larry Smith creèt e comercializèt lo jòc de societat (en)The Battle of the Five Armies, dreches comprats per Tactical Studies Rules[101]. En 1983, Iron Crown Enterprises (ICE) lança un autre jòc de societat, (en)The Lonely Mountain: Lair of Smaug the Dragon, realizat per Coleman Charlton[102] ; e en 1984 (en)The Battle of the Five Armies, tanben desvolopada per Charlton amb Richard H. Britton e John Crowll[103], e un Jòc de ròtle (en) Middle-earth Role Playing, fondat sus Lo Hobbit e Lo Senhor dels Anèls[104]. En 2001, apareguèt (en)The Hobbit: The Defeat of the Evil Dragon Smaug, concebut per Keith Meyers e Michael Stern[105] e illustrat per Ted Nasmith[106].

De videojòcs son tirat del libre, amb o sens permission. Un mai al vam en 1982 èra The Hobbit, desvolopat per Beam Software [107]. En 2003, Sierra Entertainment prepausa un jòc de plataformas amb d'elements de Videojòc de ròtle, Bilbo le Hobbit, per PC, PlayStation 2, Xbox eGameCube[108] e adaptat per Game Boy Advance[109].

Autras adaptacions

[modificar | Modificar lo còdi]

De setembre a novembre de 1968, la BBC 4 difusèt una adaptacion radiofonica del Hobbit realizada per Michael Kilgarriff e producha per John Powell. Divisada en uèit partidas, aquela seria radiofonica de quatre oras seguís plan la trama de l'edicion de 1951 del roman. Anthony Jackson ten lo ròtle del narrator, Paul Daneman es Bilbon, Wolfe Morris Gollum, John Justin Thorin, John Pullen Elrond, Peter Williams Bard e Heron Carvic Gandalf.[110].

En 1989, l'ostal d’edicion Eclipse Comics publica un roman grafic del Hobbit, escrich per Charles « Chuck » Dixon e Sean Deming, e illustrat per David Wenzel. Es divisit en trés volums, lo primièr s'acaba quand Gollum joga a la enigmas amb Bilbon, e lo segon quand la companiá escapa del elfs slvans[111].

Lo Hobbit foguèt adaptat mai d'un còp al teatre, a partir del ans 1950. L’intriga del roman es mai o mens seguida segon los autors de l’adaptacion; lo cas mau extrèma es de segur Down in Middle Earth, una comèdia musicala americana per enfants de 1969, notabla per son emplec d’un langatge « al vam », a sas allusions a la sexualitat e sos esclairatges psiquedelics[112].

Selon Dick Huemer, citat per David Koenig, Walt Disney auriá agut l’idèa a partir 1938 d’adaptar Lo Hobbit perque arribava pas a comprene l’istòria d’Aliça al país de las meravilhas per ne far un film[113].

Notas e referéncias

[modificar | Modificar lo còdi]
  1. En realitat, lo quadre sembla puslèu datar de la segonda mitat dels ans 1920. Cf. Anderson 2012, p. 57-59.

[114] [2] [4] [7] [9] [11] [14]

[15] [19] [24] [115] [116] [58] [59] [66] [68] [73] [76] [84] [88] [89] [90] [91] [92] [94] [117] [118] [119] [120] [110] [113]

La bibliographie est classée par ordre alphabétique des auteurs, les articles étant placés par date à la fin. Modèl:Fiche de références

  • Mythlore
    • (en) Janet Brennan Croft, « The Great War and Tolkien's Memory, an examination of World War I themes in The Hobbit and The Lord of the Rings », Mythlore,‎ (legir en linha)
    • (en) Janet Brennan Croft, « "The young perish and the old linger, withering": J. R. R. Tolkien on World War II », Mythlore, no 89,‎ (legir en linha)
    • Jaume Alberdo Poveda, « Narrative Models in Tolkien's Stories of Middle Earth », Journal of English Studies, vol. 4,‎ 2003-2004, p. 7-22 (legir en linha)
    • (en) Anne Amison, « An unexpected Guest. influence of William Morris on J. R. R. Tolkien's works », Mythlore,‎ (legir en linha)
    • (en) R. Andrew McDonald, « "In the hilt is fame": resonances of medieval swords and sword-lore in J. R. R. Tolkien's The Hobbit and The Lord of the Rings », Mythlore,‎ (legir en linha)
    • (en) Mark F. Hall, « Dreaming of dragons: Tolkien's impact on Heaney's Beowulf », Mythlore,‎ (legir en linha)


  1. The Search de Michel Hazanavicius et Le Hobbit : Histoire d'un aller et retour de Peter Jackson site; newsroom.warnerbros.fr
  2. 2,0 2,1 et 2,2 Le Seigneur des anneaux, Appendice B
  3. (en) [[#Hammond & Scull - Reader's Guide|]], p. 766-767.
  4. 4,0 4,1 4,2 et 4,3 [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro163, p. 215
  5. Anderson 2012, p. 24.
  6. [[#HotH1|]], p. xv.
  7. 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 7,5 7,6 7,7 et 7,8 [[#Carpenter|]], « L’arrivée de Mr Sacquet »
  8. [[#HotH1|]], p. 15.
  9. 9,0 et 9,1 [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro257, p. 346-347
  10. [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro232, p. 309
  11. 11,0 11,1 et 11,2 [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro306, p. 391-393
  12. [[#Carpenter|]], « Voyage au nord »
  13. [[#HotH1|]], p. 358-360.
  14. 14,0 14,1 14,2 et 14,3 [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro297, p. 383
  15. 15,0 15,1 et 15,2 [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro9, p. 14
  16. [[#HotH1|]], p. 713-714.
  17. Anderson 2012, p. 27.
  18. Anderson 2012, p. 20-22.
  19. 19,0 19,1 et 19,2 [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro107, p. 119
  20. [[#Carpenter|]], « T. C., B. S., etc. »
  21. Anderson 2012, p. 223-224.
  22. (en) [[#Shippey - Road|]], p. 80-81
  23. Anderson 2012, p. 196-197.
  24. 24,0 24,1 et 24,2 [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro25, p. 31
  25. Anderson 2012, p. 323.
  26. Error de citacion : Balisa <ref> incorrècta ; pas de tèxte per las referéncias nomenadas Anderson-326.
  27. Anderson 2012, p. 134-135.
  28. Anderson 2012, p. 144.
  29. Anderson 2012, p. 271.
  30. Anderson 2012, p. 293.
  31. Anderson 2012, p. 70.
  32. (en) J. R. R. Tolkien: A Descriptive Bibliography, p. 18
  33. (en) J. R. R. Tolkien: A Descriptive Bibliography, p. 21
  34. (en) [[#InterruptedMusic|]], p. 67
  35. Anderson 2012, p. 34.
  36. [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Nos10 et 12, p. 15-17
  37. (en) J. R. R. Tolkien: A Descriptive Bibliography, p. 48
  38. Anderson 2012, p. 28-29.
  39. (en) [[#HotH2|]], p. 602
  40. (en) J. R. R. Tolkien: A Descriptive Bibliography, p. 54
  41. (en) Ralph W. V. Elliot, (en)« Runes in English Literature: From Cynewulf to Tolkien », dins (de)Runeninschriften Als Quelle Interdisziplinarer Forschung de Klaus Duwel, p.
  42. Anderson 2012, p. 36.
  43. [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro28, p. 36
  44. Anderson 2012, p. 32.
  45. Constance B. Hieatt, « (en)The Text of The Hobbit: Putting Tolkien's Notes in Order », (en)English Studies in Canada, vol.7, n°2, estiu de 1981, p.212-224}}.
  46. 58,0 58,1 et 58,2 (en)
  47. 59,0 59,1 et 59,2 (en) [[#Kocher1974|]], p. 31–32
  48. [[#Sur les rivages de la Terre du Milieu|]], chapitre 5 « le Seigneur des anneaux dans l’œuvre de Tolkien », p. 155
  49. [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro89, p. 101
  50. (en) [[#Timmerman1983|]], p. 52.
  51. 63,0 et 63,1 (en) [[#HighFantasy|]], p. 309–311
  52. (en) [[#Pienciak1986|]], p. 36–39
  53. (en) W. H. Auden, Modèl:Len« The Quest Hero »}}, dins (en)Understanding the Lord of the Rings: The Best of Tolkien Criticism, de Rose A. Zimbardo e Neil D. Isaaca, p.31–51}}
  54. 66,0 66,1 et 66,2 (en) [[#Helms1976|]], p. 45–55
  55. (en) [[#Mythlore98|]], dans Mythlore
  56. 68,0 et 68,1 [[#Poveda2003|]]
  57. (en) [[#GambleYates2002|]], p. 43
  58. (en) The Hobbit Major Themes
  59. (en) [[#O'Sullivan2005|]], p. 20.
  60. [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro131, p. 159
  61. 73,0 et 73,1 (en)
  62. (en) [[#Zipes2000|]], p. 525
  63. (en) [[#Brush2005|]], p. 108
  64. 76,0 76,1 et 76,2 [[#Grenby2008|]], p. 162.
  65. (en) Dorothy Matthews « The Psychological Journey of Bilbo Baggins », dins A Tolkien Compass de Jared Lobdell.
  66. [[#Ursula K. Le Guin|]], p. 65.
  67. (en) Jane Chance, (en)Tolkien's Art, « The King under the Mountain: Tolkien's Children's Story »
  68. (en) The Hobbit Book Notes Summary: Topic Tracking - Greed ed: BookRags
  69. (en) [[#ClarkTimmons2000|]], p. 85–86
  70. (en) [[#HotH2|]], p. 603–609}}
  71. (en) [[#Curry1998|]], p. 98
  72. 84,0 84,1 et 84,2 (en) [[#MythloreDragons|]], dans Mythlore
  73. (en) Mary Faraci, (en)« "I wish to speak" (Tolkien’s voice in his Beowulf essay) », dins Tolkien the medievalist de Jane Chance, p. 58–59
  74. (en) [[#Purtill2006|]], p. 53–55
  75. (en) [[#Mythlore96|]], dans Mythlore
  76. 88,0 et 88,1 (en) [[#Shippey2000|]], p. 41
  77. 89,0 et 89,1 (en) Jared Lobdell, A Tolkien Compass, p. 106
  78. 90,0 et 90,1 (en)
  79. 91,0 91,1 et 91,2 (en) [[#Mythlore89|]], dans Mythlore
  80. 92,0 et 92,1 (en) [[#Mythlore84|]], dans Mythlore
  81. (en) [[#Zipes1999|]], p. 24
  82. 94,0 94,1 et 94,2 (es)
  83. Anderson 2012, p. 11-12.
  84. (en) [url = https://web.archive.org/web/20071223031625/http://www.tolkien-online.com/history-of-the-hobbit.html The History of the Hobbit] ed: Tolkien-Online.com
  85. [[#Hammond & Scull - Reader's Guide|]], p. 21.
  86. (en) Gene Deitch 40. William L. Snyder editor:genedeitchcredits.
  87. (en) [url = http://www.nytimes.com/1977/11/27/books/tolkien-hobbitani.html Will the Video Version of Tolkien Be Hobbit Forming?] autor John Culhane, 27 de novembre de 1977, editor New York Times
  88. (en) [[#Sibley2006|]], p. 313–316.
  89. (en)Battle of the Five Armies ed:Tolkien Guide
  90. (en)The Lonely Mountain ed:Tolkien Guide
  91. (en) The Battle of Five Armies ed:Tolkien Guide
  92. (en) What Is MERP? ed: Invasive Design
  93. (en) [1] The Hobbit (2001); ed: Board Game Geek
  94. (en) The Hobbit: The Defeat of the Evil Dragon Smaug ("Der Kleine Hobbit") ed: Tolkien Guide
  95. [2] Stonked out, ed:CRASH
  96. (en) The Hobbit (review); Matt Casamassina; ed:IGN Entertainment|langue=en}}
  97. (en) IGN: The Hobbit ed:IGN Entertainment
  98. 110,0 et 110,1 (en)
  99. (es)El hobbit en cómic ed: El fenómeno|
  100. (en) [[#Hammond & Scull - Reader's Guide|]], p. 8–10
  101. 113,0 et 113,1 (en) David Koenig, Mouse Under Glass, p. 81
  102. Le Seigneur des anneaux, Appendice A - III. « Le peuple de Dúrin »
  103. (en)
  104. [[#Lettres-JRRT|]], Modèl:Numéro29, p. 37
  105. (en)
  106. (es)
  107. (es)
  108. (es)