Andromache Gazi

Gazi and Nakou offer a detailed overview of the use of oral history in museums from the 1950s to the present, and discuss basic issues concerning its application in education –both formal (in schools and universities) and informal (as in museums). Using a variety of international examples, they discuss how museums gradually moved away from a traditional view of oral history as a mere supplement to traditional exhibits to innovative contemporary uses which aim at active community participation and engagement, and exploit digital technology to its fullest in order to offer poignant experiences. Furthermore, the authors argue that the use of oral history in all types of education –as in museums– may potentially aid the gradual deconstruction of conventional historical, social, cultural and political preconceptions that still exist in many societies, especially in the area of traditional approaches to (history) education and historical representations.

Economou, M. & Gaze, A. 2011. ‘Electronic applications for the exhibition «Typos a-Typos. Student newspapers and magazines in Crete» of the Museum of School Life of the Chania Perfecture. New media, new means of museum communication?’ in Gavrilaki, I. (ed.) Symposium proceedings «The Spring of Museums. Educational Programmes and Museum Education», Rethymno, May 2009, 25th Ephory of Prehistoric and Classical Antiquities & Folklore Society of Rethymnon, 255-264 (in Greek).

Οικονόμου, Μ. & Γκαζή, Α. 2011. ‘Ηλεκτρονικές εφαρμογές για την έκθεση «Τύπος ά-Τυπος. Μαθητικές εφημερίδες και περιοδικά στην Κρήτη» του Μουσείου Σχολικής Ζωής νομού Χανίων. Νέα μέσα, νέοι τρόποι μουσειακής επικοινωνίας;’ στο Γαβριλάκη, Ε. (επιμ.) Πρακτικά συμποσίου «Η Άνοιξη των Μουσείων. Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Μουσειακή Αγωγή», Ρέθυμνο, Μάιος 2009, ΚΕ ΕΠΚΑ και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνου, 255-264.

Οικονόμου, Μ. & Γκαζή, Α. 2011. ‘Ηλεκτρονικές εφαρμογές για την έκθεση «Τύπος ά-Τυπος. Μαθητικές εφημερίδες και περιοδικά στην Κρήτη» του Μουσείου Σχολικής Ζωής νομού Χανίων. Νέα μέσα, νέοι τρόποι μουσειακής επικοινωνίας;’ στο Γαβριλάκη, Ε. (επιμ.) Πρακτικά συμποσίου «Η Άνοιξη των Μουσείων. Εκπαιδευτικά Προγράμματα και Μουσειακή Αγωγή», Ρέθυμνο, Μάιος 2009, ΚΕ ΕΠΚΑ και Λαογραφική Εταιρεία Ρεθύμνου, 255-264.

Τι μπορεί να σημαίνει «εθνικό» μουσείο σήμερα; Αρκεί ο τίτλος; Η κρατική υπό-σταση; Η εμβέλεια και η αντιπροσωπευτικότητα των συλλογών του; Η έκφραση της «εθνικής» ταυτότητας; Και ποια μπορεί να είναι αυτή σε μια εποχή κατά την οποία είναι πλέον αποδεκτό ότι δεν υπάρχει μία ενιαία και αρραγής ταυτότητα, αλλά πολ-λαπλές παράλληλες ταυτότητες που συνυπάρχουν, αλληλο-επικαλύπτονται ή συγ-κρούονται εντός του ίδιου κράτους; Ένας μοναδικός ορισμός του εθνικού μουσείου δεν υπάρχει, ενώ έχουν κατά και-ρούς επιχειρηθεί διάφορες προσεγγίσεις. Μία προσέγγιση είναι ιστορική και μελετά τη συγκρότηση του εθνικού μουσείου στο πλαίσιο των παράλληλων σε κάθε εποχή πολιτικών και επιστημονικών συγκυριών. Μια άλλη προσέγγιση δίνει έμφαση στην αλληλεπίδραση μεταξύ της συγκρότησης του κράτους και της μορφής των εθνικών μουσείων. Σε μικρά κράτη, για παράδειγμα, παρατηρείται μια τάση συγκέντρωσης της πολιτισμικής κληρονομιάς σε ένα κεντρικό εθνικό μουσείο, ενώ σε μεγαλύτερα και παλαιότερα κράτη όψεις του «εθνικού» μοιράζονται συχνά σε περισσότερα του ενός μουσεία. Τέλος, μια τρίτη προσέγγιση επιχειρεί να απομονώσει θεωρητικά ένα ουσιώδες χαρακτηριστικό, σύμφωνα με το οποίο ένα μουσείο δικαιούται να φέρει τον τίτλο του εθνικού, και με βάση αυτό το χαρακτηριστικό να μελετήσει συγκριτικά τα εθνικά μουσεία. Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό θα μπορούσε να είναι, για παρά-δειγμα, η συμβολή ενός μουσείου στην παγίωση και στην ανάδειξη μιας συγκεκρι-μένης εθνικής αφήγησης. Η σύντομη αυτή αναφορά καθιστά σαφές ότι το «εθνικό» μουσείο μπορεί να είναι ένα μόνο ίδρυμα που συγκεντρώνει υπό τη σκέπη του ό,τι σε κάθε περίπτωση θεωρείται «εθνική κληρονομιά» ή, συνηθέστερα, μια ομάδα μουσείων αρχαιολογίας, ιστορίας, τέχνης, εθνογραφίας, κ.λπ., τα οποία στεγάζουν συλλογές εθνικής σημασίας ή, επίσης, μουσεία που παίζουν σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση και στην ενίσχυση της έννοιας της εθνικής ταυτότητας, ακόμη κι αν είναι ιδιωτικά ή δεν φέρουν καν τον τίτλο του εθνικού. 1 Υπό το πρίσμα των παραπάνω παρατηρήσεων και για τις ανάγκες της άποψης που υιοθετήθηκε σε αυτό το βιβλίο, θεωρούμε ως «εθνικό» ένα μουσείο το οποίο: α) υπάγεται στο κράτος και ελέγχεται από αυτό, β) διεκδικεί τον τίτλο του εθνικού και ταυτόχρονα αναγνωρίζεται ως τέτοιο από την Πολιτεία αλλά και από το κοινό και γ) εκφράζει όψεις της εθνικής ταυτότητας μέσω εκθέσεων. Υπ' αυτή την έννοια,