Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                

Rangers F.C.

szkocki klub piłki nożnej

Rangers Football Club (nazywany również Glasgow Rangers, wymowa: [ˈɹeɪnə(ɹ)s]) – klub piłkarski z siedzibą w Glasgow w Szkocji, w sezonie 2020/2021 występujący w Scottish Premiership, rozgrywający domowe spotkania na posiadającym zadaszone i wyposażone w 50 817[1] krzesełek trybuny Ibrox Stadium (znanym również jako Ibrox Park), położonym w południowo-zachodniej części miasta.

Rangers F.C.
Pełna nazwa

Rangers Football Club

Przydomek

The Gers (Gers)
The Light Blues (Światło Niebieska)
The Teddy Bears (Pluszowe Misie)

Maskotka

Broxi

Barwy

           
niebiesko-biało-czerwone

Data założenia

marzec 1872

Liga

Scottish Premiership

Państwo

 Wielka Brytania

Kraj

 Szkocja

Adres

150 Edmiston Drive, G51 2XD Glasgow, Szkocja, Wielka Brytania

Stadion

Ibrox Stadium
(pojemność: 50 817)[1]

Sponsor techniczny

Castore

Właściciel

The Rangers Football Club Ltd (100%)

Prezes

Douglas Park

Trener

Philippe Clement

Asystent trenera

Roy Makaay
Jermain Defoe

Stroje
domowe
Stroje
wyjazdowe
Trzeci
strój
Strona internetowa

Rangers, powstały w 1872 roku, jest jednym z dziesięciu klubów, z których inicjatywy powołano Scottish Football League – pierwszą w kraju organizację kontrolującą zawody ligowe w Szkocji. Nieprzerwanie, aż do sezonu 2011/2012 „The Gers” występowali w najwyższej klasie rozgrywkowej. W wyniku problemów finansowych i toczącego się sporu z Urzędem Skarbowym w lutym 2012 r. rozpoczęto postępowanie upadłościowe, a cztery miesiące później kontrolę nad Rangers przejęła nowo powstała na tę okoliczność spółka, czego efektem była konieczność ubiegania się o miejsce w ekstraklasie. Zdecydowaną większością głosów wniosek ten został odrzucony, a ostatecznie klub umieszczono w czwartej lidze.

Rangers jest najbardziej utytułowanym przedstawicielem piłki nożnej na świecie[2][3][4][5][6], będąc 55-krotnym Mistrzem Szkocji oraz mając wywalczone 33 Puchary Szkocji i 27 Pucharów Ligi Szkockiej, a także Puchar Zdobywców Pucharów zdobyty w 1972 roku, po wygranej na Camp Nou z Dynamem Moskwa. Klub występował w finałach tychże rozgrywek również w latach 1961 i 1967, w 2008 roku dotarł do finałowego meczu w Pucharze UEFA. Po 14 latach w 2022 również dotarli do finału Ligi Europy UEFA. „The Gers” siedmiokrotnie, sięgali po trzy krajowe trofea w ciągu jednego sezonu.

Od końca lat 90. dziewiętnastego stulecia Rangers toczą rywalizację z lokalnym przeciwnikiem – Celtikiem, a ich derbowe pojedynki, nazywane Old Firm Derby rozegrano już 442 razy

Historia

edytuj

Założenie klubu i pierwsze lata (1872–1899)

edytuj

Bracia Moses i Peter McNeil i ich przyjaciele, Peter Cambell oraz William McBeath, spotkali się w marcu 1872 roku[7] i zainspirowani widokiem kilku mężczyzn grających w piłkę w dzielnicy Flesher's Haugh postanowili założyć własny zespół[8], któremu nadali nazwę Rangers, wzorując się na angielskiej drużynie rugby[9]. W maju[10] tego samego roku w parku Glasgow Green rozegrano wypożyczoną piłką i w niejednakowych kostiumach[9] pierwszy, towarzyski mecz z nieistniejącym już klubem Callander F.C., zakończony bezbramkowym remisem, a kilka miesięcy później „The Gers” zmierzyli się w kolejnym sparingu, który był zarazem premierowym występem w błękitnych barwach[9], gromiąc ekipę Clyde 11:0[9]. Rok później odbyło się pierwsze, oficjalne zebranie, kiedy to dokonano wyboru klubowych władz, w związku z czym przez pewien czas uznawano właśnie rok 1873 za datę powstania klubu[9].

 
Współczesny widok Glasgow Green, miejsca narodzin Rangers z 1872 roku

Pierwszy pełny sezon upłynął pod znakiem meczów towarzyskich wskutek niepowodzenia związanego ze zgłoszeniem do Scottish Football Association i tym samym klub nie wziął udziału w debiutanckich rozgrywkach Pucharu Szkocji[9]. Wraz z upływem kolejnych lat Rangers stawali się coraz to bardziej profesjonalnym zespołem, czego efektem było powołanie w 1876 r. Mosesa McNeila na spotkanie reprezentacyjne Szkocji z Walią (4:0)[9], a rok później obecność „The Gers” w pierwszym w swojej historii finale krajowego pucharu, przegranym ostatecznie z ekipą Vale of Leven (0:0, 1:1, 2:3)[11]. 28 maja 1888 r. doszło natomiast do pierwszego, towarzyskiego spotkania z Celtikiem. W składzie „The Bhoys” w większości wystąpili gościnnie zawodnicy Hibernianu, którzy zwyciężyli 5:2[12]. Kilkanaście miesięcy wcześniej Rangers byli natomiast blisko triumfu w Pucharze Anglii, gdzie dopiero w fazie półfinałowej ulegli późniejszym zwycięzcom – drużynie Aston Villa[13].

16 sierpnia 1890 r. miał miejsce debiutancki występ w rozgrywkach ligowych, rozgrywanych w ramach Scottish Football League, zakończony zwycięstwem 5:2 nad Hearts[14]. Po rozegraniu zaplanowanych osiemnastu pojedynków na pierwszym miejscu ex-aequo uplasowały się drużyny Rangers i Dumbarton, więc o tytule miał zadecydować dodatkowy mecz. Zakończył się on jednak wynikiem remisowym (2:2) w związku z czym mistrzostwo przyznano obu klubom[15].

„The Gers” swój pierwszy triumf w Pucharze Szkocji zanotowali w 1894 r. po finałowej wygranej 3:1 nad Celtikiem[16], a kolejne trofea w tych rozgrywkach zdobyli w latach 1897[17] i 1898[18]. Przed końcem XIX wieku klub wywalczył jeszcze dwa mistrzostwa kraju – w sezonach 1898/1899 i 1899/1900. W sezonie 1898/1899 Rangers w drodze po końcową wygraną zwyciężyli we wszystkich osiemnastu spotkaniach, czego nigdy już nie udało się powtórzyć[19].

William Wilton (1899–1920)

edytuj

Wkrótce po tym, jak „The Gers” zdobyli swoje drugie Mistrzostwo Szkocji, 27 maja 1899 roku doszło do przełomowego wówczas zebrania klubowych przedstawicieli, na którym Rangers formalnie zostali przejęci przez powołaną dwa miesiące wcześniej spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (limited liability company) – The Rangers Football Club Ltd. W takiej formie klub pozostawał nieprzerwanie do 2000 roku. Tego samego dnia podjęte zostały również inne kluczowe decyzje, na czele z powołaniem Jamesa Hendersona na stanowisko prezesa nowo wybranego zarządu, a także powierzono Williamowi Wiltonowi, ówczesnemu sekretarzowi i niespełnionemu zawodnikowi funkcję pierwszego w dziejach Rangers menedżera[19].

W międzyczasie klub dwukrotnie zmieniał swoją siedzibę, a ostatecznie po pobycie w Burnbank i Kinning Park, dzięki podjętym w maju 1899 r. decyzjom, przeprowadził się do dzielnicy Govan i pierwszy oficjalny mecz na Ibrox Park miał miejsce 30 grudnia tego samego roku, zakończony zwycięstwem 3:1 nad Hearts[20].

 
Ibrox Disaster z 5 kwietnia 1902 roku

Już kilka lat po otwarciu nowego obiektu, podczas meczu Szkocja – Anglia, rozgrywanego 5 kwietnia 1902 r. w ramach British Home Championship miała miejsce pierwsza wielka tragedia (First Ibrox disaster), w wyniku której śmierć poniosło 25 osób, a 517 zostało rannych[21]. Jak wykazało dochodzenie, zawalenie się drewnianej konstrukcji Trybuny Zachodniej spowodowane było jej uszkodzeniem wskutek obfitych opadów deszczu w noc poprzedzającą mecz[22].

W pierwszych trzech sezonach działalności w nowej roli (1899–1902) Wilton za każdym razem prowadził swój zespół do końcowego triumfu w rozgrywkach ligowych. Kolejne lata upłynęły jednak pod znakiem wyraźnej dominacji lokalnego rywala, który sześciokrotnie zdobywał najważniejsze krajowe trofeum, w związku z czym „The Gers” na kolejny tytuł musieli czekać aż do roku 1911. Niepowodzenia w walce o mistrzostwo zostały częściowo zrekompensowane zdobytym w 1903 r. czwartym w historii klubu Pucharem Szkocji, po pokonaniu Hearts (1:1, 0:0, 2:0)[23].

Sześć lat później Rangers mieli szansę powtórzenia tego osiągnięcia, kiedy to zmierzyli się w decydującym pojedynku z Celtikiem. Po pierwszym meczu finałowym, zakończonym remisem 2:2[24], obie ekipy spotkały się ponownie tydzień później i także tym razem nie wyłoniono zwycięzcy (remis 1:1)[24]. Wśród około sześćdziesięciu tysięcy widzów zasiadających tego dnia na Hampden Park panowało powszechne przekonanie, że o losach Pucharu Szkocji zadecyduje dogrywka. Zgodnie z przepisami tego typu rozwiązanie stosowano jednak wyłącznie po ewentualnym trzecim remisie. Gdy tylko piłkarze obu drużyn udali się do szatni, pijani i rozwścieczeni fani, których zdaniem nierozstrzygnięty wynik był z góry ustalony, celem uzyskania dodatkowego przychodu z tytułu kolejnego meczu, wtargnęli na murawę i przez ponad dwie godziny dokonali olbrzymich zniszczeń na stadionie. W starciach tych, które zapisały się w historii szkockiej piłki nożnej jako Hampden Riot, rannych zostało ponad sto osób, spośród których około połowę stanowili policjanci. Ostatecznie Scottish Football Association podjęła decyzję o odwołaniu ostatniego meczu i tym samym nieprzyznaniu trofeum żadnemu z klubów, które jednocześnie zostały zmuszone do wypłacenia rekompensaty miejscowemu Queen’s Park za wyrządzone szkody[25].

Mistrzostwo Szkocji z 1911 roku zapoczątkowało okres trzyletniej dominacji Rangers na froncie ligowym, a kolejne triumfy przypadły na sezony 1917/1918 i 1919/1920, w którym „The Gers” rekordowo, 106 razy wpisywali się na listę strzelców. Jak się później okazało, sukces z tamtego roku był ostatnim, ósmym pod wodzą Wiltona. 2 maja 1920 r. menedżer Rangers, w wieku 54 lat uległ śmiertelnemu wypadkowi, tonąc podczas żeglugi u zachodnich wybrzeży Szkocji, niedaleko Gourock[26].

Nowym menedżerem klubu mianowano dotychczasowego asystenta Wiltona – Billa Strutha.

Bill Struth (1920–1954)

edytuj

Bill Struth, który na Ibrox pracował od 1914 roku w charakterze doradcy Williama Wiltona, po sześciu latach został menedżerem klubu, zapoczątkowując tym samym „złotą erę” w historii Rangers[27]. Już w swoim debiutanckim sezonie drużyna Strutha okazała się zdecydowanie najlepsza, zdystansowała przewagą dziesięciu punktów ekipę Celticu i w 42 ligowych spotkaniach odniosła tylko jedną porażkę. Rok później tytuł mistrzowski wrócił do lokalnego rywala, ale w ciągu kolejnych siedemnastu sezonów trzynastokrotnie triumfowali piłkarze Rangers, notując serie pięciu (1926–1931) i trzech (1922–1925, 1932–1935) kolejno wygrywanych tytułów. Najmniej udane były rozgrywki 1925/1926, kiedy to „The Gers” zajęli ostatecznie szóstą pozycję – najniższą w swojej historii[28].

 
Portret Billa Strutha wiszący na ścianie Trophy Room wewnątrz Ibrox Stadium

Do końca lat 30. dwudziestego stulecia podopieczni Strutha sześć razy wywalczyli Puchar Szkocji, z czego cztery takie osiągnięcia przypadły na lata, w których zwyciężali w rozgrywkach ligowych, co pozwoliło skompletować pierwsze klubowe dublety. Pierwszy z triumfów w krajowym pucharze za kadencji nowego menedżera miał miejsce w sezonie 1927/1928, a finałowa wygrana 4:0 nad Celtikiem zakończyła 25-letni okres oczekiwania na to trofeum[28].

Wskutek wybuchu II wojny światowej rozgrywki piłkarskie w całym kraju zostały zawieszone 2 września 1939 r. Przez sześć lat odbywały się jedynie lokalne zawody piłkarskie, które choć niezaliczane do oficjalnych klubowych osiągnięć, zakończyły się sukcesem Rangers, którzy triumfowali w 1940 r. w Emergency War League i Emergency War Cup, a także sześciokrotnie triumfowali w Southern League i czterokrotnie w Southern League Cup[29].

Wznowienie oficjalnych rozgrywek w Szkocji w 1946 r. było zarazem inauguracją nowego turnieju – Pucharu Ligi Szkockiej, który odtąd regularnie pojawiał się w kalendarzu szkockich zespołów i był okazją do wywalczenia potrójnej korony, czyli tzw. Treble. Pierwsze tego typu osiągnięcie Rangers zanotowali w sezonie 1948/1949, gdy w Scottish League Division A jednym punktem okazali się lepsi od Dundee F.C., a w finałach krajowych pucharów pokonali Clyde (4:1) i Raith Rovers (2:0)[30].

Latem 1947 r. doszło natomiast do sporych zmian organizacyjnych w klubie. Amatorskiemu wówczas zarządowi, w skład którego wchodzili głównie byli piłkarze Rangers, przewodniczył James Bowie. Zasugerował on wtedy 71-letniemu już Struthowi, by opuścił stanowisko menedżera, dając tym samym szansę młodszym. Po tych szokujących dla wielu słowach Bowie został usunięty ze struktur zarządczych i nigdy więcej nie pojawił się już na Ibrox[31].

Wcześniej, bo już w premierowym powojennym sezonie, „The Gers” skutecznie obronili wywalczony w 1939 r. mistrzowski tytuł i łącznie w pierwszych siedmiu latach po przymusowej przerwie cztery razy sięgali po najwyższe ligowe laury, również czterokrotnie zdobyli Puchar Szkocji i dwukrotnie Puchar Ligi. Szczególnie wyjątkowym było zdobycie mistrzostwa w roku 1953, kiedy to wyrównanie na kwadrans przed końcem ostatniego w sezonie pojedynku dało punkt, który pozwolił na zrównanie się z ekipą Hibernianu i wyprzedzenie jej stosunkiem bramkowym (wówczas przy równej liczbie zdobytych punktów decydowała nie różnica w zdobytych i straconych golach, ale ich iloraz)[32].

Sezon 1953/1954, który Rangers zakończyli bez sukcesu, zajmując dopiero czwarte miejsce w rozgrywkach ligowych, okazał się ostatnim w roli menedżera dla Strutha. Ze swojego stanowiska zrezygnował 15 czerwca 1954 r. 34 lata jakie spędził na ławce trenerskiej uczyniły go najdłużej pracującym i najbardziej utytułowanym szkoleniowcem w historii klubu, z którym wywalczył kilkadziesiąt różnych trofeów, wśród nich 18 krajowych mistrzostw i 10 Pucharów Szkocji. Struth wsławił się również swoim ogromnym przywiązaniem do dyscypliny u zawodników, od których wymagał określonych standardów zachowań, również poza boiskiem czy też odświętnego ubioru, których nieodzownym elementem było nakrycie głowy – melonik[33].

Po odejściu na sportową emeryturę Struth był członkiem zarządu, w którym pełnił rolę wiceprezesa. Przy jego udziale na nowego menedżera wybrano Scota Symona.

Scot Symon (1954–1967)

edytuj

Choć pierwszy sezon pod wodzą nowego szkoleniowca zakończył się bez zdobycia żadnego trofeum i przegranej walki o mistrzostwo nie tylko z Celtikiem, ale również z Aberdeen, to w przeciągu kolejnych dziewięciu lat Rangers skutecznie nawiązywali do osiągnięć drużyny prowadzonej przez Billa Strutha, sześciokrotnie triumfując w rozgrywkach ligowych i dokładając do tego cztery Puchary Szkocji i trzy Puchary Ligi. Szczególnie pod tym względem udany był sezon 1963/1964, w którym „The Gers” drugi raz w swojej historii sięgnęli po potrójną koronę, dystansując w Scottish League Division One ekipę Kilmarnock, a w krajowych pucharach pokonując w finałach Dundee (3:1) i Morton (5:0)[34].

Początek lat 60. był również okresem, w którym wyróżniali się dwaj piłkarze Rangers – Jim Baxter, uznany później za jednego z najlepszych szkockich zawodników wszech czasów[35] i John Greig – rekordzista pod względem liczby występów dla klubu z Ibrox (755 oficjalnych pojedynków).

W sezonie 1956/1957 Scot Symon jako pierwszy menedżer w historii poprowadził Rangers w rozgrywkach europejskich, które zainaugurowano rok wcześniej. Jako mistrzowie Szkocji „The Gers” reprezentowali kraj w Pucharze Europy Mistrzów Klubowych i choć w pierwszej rundzie zostali wyeliminowani przez francuskie OGC Nice, to debiutancki mecz pod egidą UEFA zakończył się triumfem ekipy z Ibrox 2:1. W rewanżowym pojedynku w takich samych rozmiarach zwyciężyli piłkarze z Nicei, a w dodatkowym spotkaniu, rozgrywanym w Paryżu ponownie lepsi okazali się mistrzowie Francji (3:1)[36].

W kolejnych sezonach Rangers spisywali się znacznie lepiej na arenie międzynarodowej, docierając do fazy półfinałowej (1959/1960, rekordowa porażka w dwumeczu z Eintrachtem Frankfurt 4:12)[37] i ćwierćfinałowej[38][39] (1961/1962 i 1964/1965) najbardziej prestiżowych rozgrywek klubowych na świecie, a także dwukrotnie wystąpili w decydujących meczach Pucharu Zdobywców Pucharów – w 1961 r. (porażka z Fiorentiną 0:2 i 1:2[40]) i 1967 r. (0:1, po dogrywce z Bayernem Monachium[41]).

Udane reprezentowanie kraju na europejskich stadionach nie przełożyło się jednak na dalsze sukcesy w rodzimych rozgrywkach. Od czasu wspomnianej potrójnej korony „The Gers” zapisali na swoje konto tylko dwa trofea – Puchar Ligi z 1965 r.[39] i Puchar Szkocji wywalczony rok później[42]. Dopiero piąta pozycja w lidze, poprzedzająca dwa tytuły wicemistrzowskie, połączona z początkiem wyraźnej dominacji na krajowym podwórku ekipy Celticu sprawiły, że gdy lokalny rywal rozgrywał jesienią 1967 roku w Ameryce Południowej mecze o miano najlepszej drużyny świata władze klubu zaoferowały 58-letniemu Symonowi stanowisko menedżera generalnego i tym samym odsunięcie go od bezpośredniego kierowania zespołem. 1 listopada tego samego roku propozycja ta została przez niego odrzucona, co poskutkowało jego natychmiastowym zwolnieniem i mianowaniem nowym szkoleniowcem Rangers Davida White’a, dotychczasowego asystenta Symona.

David White (1967–1969)

edytuj

David White, który na Ibrox trafił dopiero kilka miesięcy wcześniej – latem 1967 roku – od początku swojego pobytu w Glasgow był przymierzany do roli przyszłego menedżera, a jego bardzo niewielkie doświadczenie w kierowaniu zespołem miało ulec zmianie podczas asystowania Scotowi Symonowi, kiedy ten samodzielnie prowadził ekipę „The Gers”. Niespodziewanie szybkie odejście z klubu poprzedniego szkoleniowca sprawiło jednak, że zarząd Rangers powierzył tę funkcję nieprzygotowanemu jeszcze do tej roli 34-letniemu White'owi[43]. Ten nie odniósł z drużyną sukcesów, będąc pierwszym menedżerem w historii klubu, który nie triumfował w krajowych rozgrywkach.

Ekipa White’a najbliżej końcowego sukcesu i przerwania rosnącej dominacji Celticu była w pierwszym dla nowego szkoleniowca sezonie, gdy „The Gers” dopiero na finiszu polegli w walce o mistrzowski tytuł, przegrywając swój jedyny mecz w ostatniej kolejce (2:3 z Aberdeen)[44] i tym samym okazując się minimalnie słabszym od „The Bhoys”, którzy triumfowali różnicą dwóch punktów. Przed kolejnymi rozgrywkami klub dokonał dwóch, rekordowych wówczas, transferów, pozyskując z St. Johnstone za 50 tysięcy funtów Alexa MacDonalda i za kwotę dwukrotnie wyższą młodego napastnika Hibernianu – Colina Steina[45]. Nowi zawodnicy wnieśli sporo ożywienia w grę „The Gers”, ale w ostatnich tygodniach, przede wszystkim wskutek absencji bramkostrzelnego Szkota, ponownie okazali się gorsi od Celticu. Szansą na uratowanie honoru były rozgrywki Pucharu Szkocji, ale w finałowym spotkaniu Rangers przegrali z Celtikiem 0:4[46]. Winą za tę porażkę obarczono Alexa Fergusona[47], który został po meczu przesunięty do zespołu juniorów, a po kilku tygodniach sprzedany do Falkirk.

Na arenie europejskiej w latach 1967–1969 „The Gers” występowali w mającym niższą rangę Pucharze Miast Targowych i docierali do fazy ćwierćfinałowej oraz półfinałowej, za każdym razem ulegając późniejszemu triumfatorowi – odpowiednio Leeds United i Newcastle United. Jako finaliści Pucharu Szkocji z 1969 r. Rangers wystartowali w kolejnym sezonie w Pucharze Zdobywców Pucharów, ale zostali wyeliminowani przez drużynę Górnika Zabrze, dwukrotnie przegrywając 1:3[48]. 27 listopada 1969 r., dzień po rewanżowym starciu, White otrzymał wypowiedzenie, a tymczasowym menedżerem mianowano Williego Thorntona.

William Waddell (1969–1972)

edytuj

Zanim posadę menedżera Rangers objął William Waddell, czołowy zawodnik z ery Billa Strutha, mający na swoim koncie również trenerski sukces – zdobycie z Kilmarnock Mistrzostwa Szkocji[49], przez niespełna dwa tygodnie drużynę prowadził Willie Thornton, pod którego wodzą „The Gers” zwycięsko zakończyli obydwa rozegrane spotkania. 8 grudnia 1969 roku nowym szkoleniowcem został Waddell, który miał przerwać panowanie Celticu w Szkocji.

W sezonie 1969/1970, rozpoczętym jeszcze przez Davida White’a, „The Gers” ponownie zostali wicemistrzami kraju bez żadnego zdobytego trofeum. W kolejnych rozgrywkach ligowych Rangers spisali się jeszcze gorzej i walkę o miano najlepszej szkockiej drużyny przegrali nie tylko z lokalnym rywalem, ale również z Aberdeen i St. Johnstone. Piłkarze Waddella znacznie lepiej zaprezentowali się w zawodach pucharowych. Finał Scottish Cup zakończył się co prawda wygraną Celticu (1:1, 1:2)[50], ale Puchar Ligi Szkockiej trafił już na konto klubu z Ibrox. Wygrana 1:0[50] w decydującym meczu z ekipą z Celtic Park nie tylko powstrzymała drużynę zza miedzy od wywalczenia potrójnej korony, ale przede wszystkim przerwała pięcioletni okres oczekiwania na jakiekolwiek trofeum.

Wszelkie osiągnięcia sportowe z tego sezonu zostały jednak zepchnięte na dalszy plan z powodu wydarzeń, jakie miały miejsce 2 stycznia 1971 r. Tego dnia na Ibrox rozgrywano tradycyjne, noworoczne Old Firm Derby. Gdy w 90. minucie meczu Celtic za sprawą Jimmy’ego Johnstone’a objął prowadzenie część fanów „The Gers” zaczęła opuszczać trybuny Ibrox. Wówczas, na sekundy przed końcowym gwizdkiem, Colin Stein doprowadził do wyrównania, ustalając wynik spotkania na 1:1[51]. W tym czasie upadek dziecka pośród tłumu wychodzącego ze stadionu schodami nr 13 spowodował, że ludzie zaczęli się wzajemnie tratować. Naporu nie wytrzymały barierki i ogromny ścisk przyczynił się do zablokowania dróg oddechowych, a w konsekwencji śmierci 66 kibiców[21]. Wydarzenia z tamtego popołudnia, znane pod nazwą Ibrox disaster, zapoczątkowały szereg zmian na stadionie Rangers, a podczas jego gruntownej modernizacji wzorowano się na obiekcie Borussii DortmundWestfalenstadion[52].

Rozczarowująca dyspozycja na krajowym podwórku w kolejnym sezonie (dopiero trzecia pozycja w Scottish League Division One i gra bez sukcesów w szkockich pucharach), została w pełni zrekompensowana występami w rozgrywkach europejskich. Rangers rozpoczęli zmagania w Pucharze Zdobywców Pucharów od pierwszej rundy, w której zmierzyli się ze Stade Rennais, remisując we Francji 1:1 i zwyciężając w Glasgow 1:0[53]. Kolejnym przeciwnikiem „The Gers” byli piłkarze Sportingu. Spotkanie rozgrywane na Ibrox zakończyło się zwycięstwem gospodarzy 3:2[53] i w takim samym stosunku triumfowali dwa tygodnie później w portugalskiej stolicy gracze „Lwów”. W dogrywce obie drużyny wpisały się na listę strzelców i choć wynik 3:4[53] premiował do dalszej gry podopiecznych Waddella, prowadzący to spotkanie holenderski arbiter Laurens van Raavens błędnie zadecydował o konieczności rozegrania serii rzutów karnych, w której lepiej spisali się Portugalczycy. Ich radość z awansu nie trwała jednak długo, gdyż wkrótce po zakończeniu meczu menedżer Rangers zwrócił uwagę na obowiązujący przepis o bramkach strzelanych na wyjeździe i ostatecznie to szkocka drużyna znalazła się w ćwierćfinale[54]. W nim „The Gers” spotkali się z AC Torino i podobnie jak w przypadku pierwszego dwumeczu zremisowali 1:1[53] na terenie rywala i jedną bramką zwyciężyli na własnym obiekcie[53]. W kolejnej rundzie ekipa z Glasgow skutecznie walczyła z Bayernem Monachium (1:1 w Niemczech, 2:0 w Szkocji[53]) i zapewniła sobie udział w majowym finale, gdzie przeciwnikiem był zdobywca Pucharu ZSSR – Dinamo Moskwa. Rangers zwyciężyli 3:2 i wywalczyli swoje pierwsze i jak dotąd jedyne europejskie trofeum, osiągając tym samym największy sukces na arenie międzynarodowej[54].

24 maja 1972
Rangers   3:2   Dinamo Moskwa Camp Nou, Barcelona
Colin Stein   23'
Willie Johnston   40'49'
(2:0) Władimir Esztrekow   60'
Aleksandr Machowikow   87'
Widzów: 24 701
Sędzia: José María Ortiz de Mendíbil (Hiszpania)
Peter McCloySandy Jardine, Willie Mathieson, John Greig (kapitan), Derek Johnstone; David Smith, Tommy McLean, Alfie Conn, Alex MacDonald;
Colin Stein, Willie Johnston
Władimir PilgujWładimir Basałajew, Jożef Sabo (kapitan), Walerij Szyjkow, Władimir Dołbonosow (69' → Michaił Gierszkowicz), Jewgienij Żukow, Oleg Dołmatow, Aleksandr Machowikow, Anatolij Bajdaczny, Andriej Jakubik (56' → Władimir Esztrekow), Giennadij Jewriużychin

Po zakończeniu spotkania świętujący kibice „The Gers” opanowali murawę Camp Nou, wskutek czego John Greig otrzymał trofeum z rąk oficjeli UEFA w jednym ze stadionowych pomieszczeń. W związku z zachowaniem fanów szkockiej drużyny włodarze moskiewskiego klubu domagali się ponownego rozegrania finałowego pojedynku i choć początkowo ku takiemu scenariuszowi skłaniała się Europejska Unia Piłkarska, do powtórki nigdy nie doszło i Rangers zachowali wywalczone w Barcelonie trofeum. Mimo to klub został ukarany dwuletnim zakazem występu w rozgrywkach międzynarodowych (ostatecznie zawieszenie to skrócono do jednego roku), co odebrało „The Gers” szansę na obronę tytułu w kolejnym sezonie[55].

Tydzień po zdobyciu Pucharu Zdobywców Pucharów z funkcji menedżera niespodziewanie zrezygnował Waddell i postanowił zająć miejsce w zarządzie, a dotychczasowe stanowisko przekazał swojemu doradcy – Jockowi Wallace'owi, który oficjalnie nowym szkoleniowcem został 31 maja 1972 r[56].

Jock Wallace (1972–1978)

edytuj

Początek pracy Jocka Wallace’a w roli menedżera był nieudany (dwa zwycięstwa w pierwszych sześciu ligowych spotkaniach) i choć od października aż do końca rozgrywek Rangers doznali zaledwie jednej porażki, wygrywając przy tym zdecydowaną większość pojedynków i notując zarazem serię szesnastu kolejnych triumfów w Division One, ostatecznie przegrali z Celtikiem jednym punktem walkę o mistrzostwo. Klub wygrał za to Puchar Szkocji, w finale triumfując 3:2 nad lokalnym rywalem w obecności ponad 120 tysięcy widzów, wśród nich Księżnej Aleksandry[57].

Mimo że w kolejnym sezonie „The Gers” nie zanotowali większych sukcesów, a w rozgrywkach ligowych uplasowali się na najniższym stopniu podium, to rok później piłkarze prowadzeni przez Wallace’a przerwali trwającą blisko dekadę dominację „The Bhoys” i po jedenastu latach zdobyli Mistrzostwo Szkocji, zdecydowanie wyprzedzając ekipy Hibernianu i Celticu. Sezon 1974/1975 był zarazem ostatnim, w którym szkocka ekstraklasa liczyła osiemnaście zespołów. Od 1975 r. nosiła ona miano Scottish Premier Division i uczestniczyła w niej już tylko dziesiątka najlepszych drużyn w kraju. W pierwszych zawodach rozgrywanych w nowej formule ponownie bezkonkurencyjni okazali się zawodnicy z Ibrox, którzy dodatkowo wywalczyli Puchar Szkocji (3:1 z Hearts[58]) i Puchar Ligi (1:0 z Celtikiem[58]), kompletując tym samym trzecią w historii potrójną koronę.

Rozczarowujący przebieg sezonu 1976/1977, zakończonego nieskuteczną obroną wszystkich trzech trofeów został możliwie jak najlepiej zrekompensowany rok później, kiedy to Rangers drugi raz w przeciągu trzech lat zwyciężyli w lidze i dwóch krajowych pucharach. W Premier Division słabo spisał się Celtic, zajmując dopiero piąte miejsce, a do ostatnich tygodni walkę o tytuł „The Gers” toczyli z Aberdeen. Z tą samą drużyną podopieczni Wallace’a wygrali 2:1 w finale Scottish Cup[59], a triumf w League Cup został osiągnięty dzięki pokonaniu takim samym stosunkiem rywala zza miedzy[59].

Mimo zdominowania krajowego podwórka i tak wyczekiwanego zdetronizowania Celticu, Wallace rozstał się z klubem 23 maja 1978 roku. Przyczyną takiego ruchu była sprzeczka z Williamem Waddellem i klubowym zarządem[60], który dzień później ogłosił nowym menedżerem dotychczasowego kapitana „The Gers” – Johna Greiga.

John Greig (1978–1983)

edytuj
 
Rzeźba przedstawiająca Johna Greiga, Ibrox Stadium

Greig, rekordzista pod względem występów w barwach „The Gers”, który całą swoją karierę spędził w klubie z Ibrox natychmiast po rezygnacji Jocka Wallace zakończył zawodowe granie w piłkę nożną i przejął schedę po poprzednim szkoleniowcu. Początki Greiga na trenerskim stołku okazały się nieudane i dowodzony przez niego zespół w pierwszych dziewięciu spotkaniach ligowych zdołał zwyciężyć zaledwie raz. Mimo że gra i wyniki odnoszone przez aktualnego wówczas mistrza Szkocji nie uległy znaczącej poprawie, to Rangers byli bardzo blisko końcowego triumfu. Ostatecznie tytuł trafił w ręce Celticu, który zakończył zmagania z trzema punktami więcej, a decydująca o utracie miana najlepszej drużyny w kraju była derbowa porażka w dzielnicy Parkhead 2:4, mimo że jeszcze na osiem minut przed końcem meczu był remis, pozwalający „The Gers” na zachowanie pozycji lidera wobec dwóch pozostających do rozegrania spotkań[61]. Nowi mistrzowie zwyciężyli więc ligę rekordowo małą liczbą zdobytych punktów (48)[62]. Pocieszeniem po przegranej walce w Scottish Premier Division były skutecznie obronione trofea Pucharu Szkocji (zwycięstwo z Hibernianem 0:0, 0:0, 3:2[61]) i Pucharu Ligi (2:1 z Aberdeen[61]) oraz dobry występ w Pucharze Europy – wyeliminowanie Juventusu oraz PSV Eindhoven i dopiero ćwierćfinałowa porażka z FC Köln.

W kolejnych latach pod wodzą Greiga Rangers spisywali się już zdecydowanie słabiej. Piłkarze z Ibrox nie byli w stanie nie tylko nawiązać wyrównanej rywalizacji z lokalnym rywalem, ale również z nową konkurencją z wschodniego wybrzeża Szkocji – Aberdeen i Dundee United, które zyskały wówczas miano New Firm, w opozycji do „starych” gigantów z Glasgow. „The Gers” zajmowali wówczas kolejno piątą, dwukrotnie trzecią i czwartą pozycję, bez powodzenia startowali w rozgrywkach europejskich i jedynym pocieszeniem była gra w krajowych pucharach. W Scottish Cup drużyna regularnie dochodziła do meczu finałowego, ale tylko jeden z nich – w sezonie 1980/1981 – zakończył się zdobyciem trofeum (0:0, 4:1 nad Dundee United[63]). Dwa razy Rangers wystąpili w decydującym spotkaniu Scottish League Cup i pół roku po wywalczeniu Pucharu Szkocji zanotowali swój, jak się okazało, ostatni ważny triumf pod wodzą Greiga, ponownie odprawiając z kwitkiem ekipę z Dundee, zwyciężając 2:1[64].

Po przegraniu pięciu z dziewięciu pierwszych pojedynków ligowych nowego sezonu i czując rosnącą presję ze strony mediów i kibiców (średnia frekwencja na trybunach Ibrox spadła na początku lat 80. o prawie osiem tysięcy) Greig zrezygnował z funkcji menedżera 28 października 1983 roku. Tymczasowo drużynę prowadził Tommy McLean, a klubowy zarząd złożył oferty pracy obecnym wówczas szkoleniowcom Aberdeen i Dundee United, ale zarówno Alex Ferguson, jak i brat McLeana – Jim odrzucili możliwość poprowadzenia Rangers[65]. Ostatecznie, 10 listopada na Ibrox powrócił Jock Wallace i to on został następcą Greiga.

Jock Wallace (1983–1986)

edytuj

Druga przygoda Jocka Wallace’a z Rangers nie okazała się równie udana jak pierwsza, mimo że obejmował on posadę menedżera w podobnym okresie jak na początku lat 70. Sezon 1983/1984, w trakcie którego nastąpiła zmiana szkoleniowców, „The Gers” zakończyli ostatecznie na czwartym miejscu w lidze ze sporą stratą do Aberdeen. Drużyna wywalczyła jednak Puchar Ligi Szkockiej, po pokonaniu Celticu 3:2[66], dzięki trzem trafieniom nowego napastnika – Ally'ego McCoista, który już w pierwszym swoim sezonie w barwach nowego zespołu dwudziestokrotnie pokonywał bramkarzy rywali. McCoist, który na Ibrox trafił jeszcze za kadencji Johna Greiga, osiem razy wygrywał wewnętrzną rywalizację o miano najskuteczniejszego zawodnika Rangers, a w trakcie piętnastu lat gry na Ibrox zdobył łącznie 355 bramek, dzięki czemu zdecydowanie prowadzi w klasyfikacji najlepszych strzelców w historii klubu.

W kolejnym sezonie „The Gers” w dalszym ciągu nie potrafili nawiązać skutecznej rywalizacji z dominującym trio – Aberdeen, Celtic, Dundee United i znów zajęli dopiero czwarte miejsce w Scottish Premier Division. Ponownie jednak drużyna Wallace’a okazała się najlepsza w rozgrywkach Pucharu Ligi, które po raz trzynasty w historii padły łupem Rangers. W finałowym pojedynku ekipa z Glasgow minimalnie zwyciężyła Dundee United[67].

Szybkie odpadnięcie z rozgrywek pucharowych w sezonie 1985/1986, a także jeszcze słabsza dyspozycja w lidze (ostatecznie „The Gers” zajęli piątą lokatę i zgromadzili najmniej punktów w swojej historii – 35 w 36 spotkaniach[65]) sprawiły, że Wallace podał się do dymisji jeszcze na kilka kolejek przed zakończeniem zmagań o mistrzostwo – 7 kwietnia 1986 roku. Dzień później nowym menedżerem klubu został Graeme Souness, któremu powierzono zadanie odbudowania pogrążonego w kryzysie zespołu.

Graeme Souness (1986–1991)

edytuj

Zasiadający wówczas na stanowisku prezesa Rangers David Holmes postanowił pozyskać w kwietniu 1986 roku za kwotę 300 tysięcy funtów pomocnika Sampdorii – Graeme’a Sounessa i uczynił go pierwszym grającym menedżerem „The Gers”. Asystentem nowego szkoleniowca został pracujący dotychczas w Dundee United Walter Smith i wkrótce po dokończeniu nieudanego sezonu 1985/1986 rozpoczęła się nowa era w dziejach klubu, która przeszła do historii jako The Souness Revolution.

W wyniku zamieszek na Heysel z maja 1985 r. i zawieszenia jakie nałożyła UEFA na kluby Football League First Division, nowy menedżer miał ułatwione zadanie w realizacji swojego celu, jakim było zbudowanie swojego zespołu w oparciu o angielskich, a nie jak dotychczas, jedynie szkockich zawodników. Już pierwszego lata pod wodzą Sounessa na Ibrox trafiło kilku graczy zza południowej granicy, na czele z reprezentantami kraju Chrisem Woodsem (pomiędzy 29 listopada 1986 r. a 31 stycznia 1987 r. nowo pozyskany bramkarz ustanowił brytyjski rekord 1196 minut bez straconej bramki[68]) i Terrym Butcherem, a premierowy dla nich sezon 1986/1987 zakończył się zdobyciem pierwszego od dziewięciu lat Mistrzostwa Szkocji oraz Pucharu Ligi Szkockiej, po finałowej wygranej 2:1 nad Celtikiem[69].

Pomimo kolejnych głośnych transferów z 1987 r. (m.in. Richard Gough, Ray Wilkins, Trevor Francis czy Mark Walters) i stale słabnącej siły New Firm „The Gers” rozczarowali w rozgrywkach ligowych, nie zdołali obronić tytułu i ostatecznie zajęli trzecią pozycją, przegrywając nie tylko z Celtikiem, ale i z Hearts. W Pucharze Mistrzów drużyna z Ibrox zanotowała najlepszy od dziewięciu lat wynik, dochodząc do fazy ćwierćfinałowej (porażka w dwumeczu 2:3 ze Steauą Bukareszt[70]), a ponownym sukcesem zakończył się start w League Cup, gdzie Rangers zwyciężyli w decydującym pojedynku Aberdeen (3:3, 5:3 w rzutach karnych[70]).

Począwszy od sezonu 1988/1989, przez dziewięć kolejnych lat klub wygrywał ligowe rozgrywki, wyrównując tym samym osiągnięcie Celticu z lat 60. i 70. XX wieku, a okres ten na kartach historii zapisał się jako Nine In A Row[71].

W 1989 roku klub zdobył tytuł mistrzowski z przewagą sześciu punktów, notując między innymi najwyższą w historii wygraną w derbowym pojedynku, pokonując Celtic 5:1[72] (w rywalizacji obu klubów trzykrotnie „The Gers” osiągali taki rezultat). Po ligowym spotkaniu na Pittodrie Stadium na blisko trzy lata z gry wykluczony został Ian Durrant, po brutalnym faulu Neila Simpsona. Również z Aberdeen piłkarze z Ibrox zmierzyli się w finale Pucharu Ligi (wygrana 3:2[72]), a do pełni szczęścia zabrakło jedynie triumfu w Scottish Cup, gdzie minimalnie lepsi okazali się „The Bhoys”, zwyciężając na Hampden 1:0[72].

23 listopada 1988 r. nowym właścicielem Rangers został David Murray, kupując od Lawrence’a Marlborough za 6 milionów funtów większościowe udziały, a w czerwcu następnego roku mianował się prezesem, zastępując na tym stanowisku Holmesa. Od początku swojego panowania na Ibrox Murray zaskakiwał wielu kibiców i obserwatorów swoimi działaniami, a jednym z najbardziej szokujących posunięć było pozyskanie już po kilku tygodniach Mo Johnstona – byłego gracza Celticu i pierwszego od kilkudziesięciu lat otwartego wyznawcy religii rzymskokatolickiej do mającego protestanckie tradycje Rangers[73]. Tylko w pierwszym dziesięcioleciu władania szkockim klubem nowy właściciel przeznaczył na wzmocnienia składu i rozwój infrastruktury przeszło 140 milionów funtów[73] i to właśnie w tych działaniach eksperci doszukują się genezy kryzysu finansowego Rangers[74].

Mimo fatalnego początku kolejnego sezonu, umiarkowanie dobrej drugiej części sezonu i wygraniu zaledwie 20 z 36 ligowych meczów Rangers ponownie okazali się najlepszym zespołem w kraju, siedmioma punktami dystansując Aberdeen i Hearts[75]. Nie najlepsza postawa przełożyła się jednak na wyniki w Pucharze Europy, w których „The Gers” startowali bez większego powodzenia[76].

W sezonie 1990/1991 głównym rywalem Rangers w walce o mistrzostwo Szkocji był Aberdeen. 16 kwietnia 1991 r., gdy liga wkraczała w decydującą fazę, rezygnację złożył Souness, który postanowił pomóc swojemu byłemu klubowi – Liverpoolowi. Murray, w podziękowaniu za pracę jaką Szkot wykonał dla Rangers, pozwolił mu odejść do Anglii[73], a trzy dni później nowym menedżerem ogłosił Waltera Smitha, asystującemu do tej pory byłemu szkoleniowcowi. Ostatnim trofeum wywalczonym za kadencji Sounessa był Puchar Ligi zdobyty w listopadzie 1990 r. po finałowej wygranej 2:1 nad Celtikiem[77].

Walter Smith (1991–1998)

edytuj

Na cztery mecze przed końcem rozgrywek, w momencie przejęcia drużyny przez Waltera Smitha, Rangers zajmowali pozycję lidera szkockiej ekstraklasy z dwoma punktami przewagi nad Aberdeen. Dwa minimalne zwycięstwa poprzedzające wysoką porażkę z Motherwell sprawiły, że przed ostatnią kolejką to piłkarze z północno-wschodniej Szkocji wysunęli się na prowadzenie, dzięki korzystniejszemu bilansowi bramkowemu. W bezpośrednim meczu obu drużyn na Ibrox, który miał zadecydować o tytule mistrzowskim lepsi okazali się gospodarze i po dwóch trafieniach Marka Hateleya trzeci rok z rzędu zostali najlepszą szkocką drużyną[77].

Przed kolejnym sezonem, pierwszym pełnym za kadencji Smitha, dokonane zostały spore zmiany kadrowe. Ibrox opuścili między innymi Chris Woods, Mo Johnston i Trevor Smith, który za ponad 5,5 miliona funtów przeszedł do Olympique Marsylia, a w ich miejsce pozyskano takich zawodników jak Aleksiej Michajliczenko, Stuart McCall czy Andy Goram – w opinii większości kibiców „The Gers” najlepszy bramkarz w historii klubu[78]. Nowi zawodnicy z powodzeniem zaprezentowali się w barwach nowego zespołu i przyczynili się do pewnego triumfu w rozgrywkach ligowych oraz wygrania pierwszego od jedenastu lat Pucharu Szkocji (2:1 w finale z Airdrieonians[79]).

Sezon 1992/1993 był jednym z najlepszych w wykonaniu Rangers w całej historii klubu. Oprócz wyraźnie zdobytego kolejnego z rzędu trofeum za mistrzostwo, „The Gers” wywalczyli Puchar Ligi Szkockiej i Puchar Szkocji (finałowe wygrane 2:1 nad Aberdeen[80]) kompletując piątą potrójną koronę. Piłkarze Smitha wystartowali również w debiutanckich rozgrywkach Ligi Mistrzów, gdzie po wygranych w eliminacjach z Lyngby (3:0[80]) i Leeds United (4:2[80]) trafili do fazy grupowej, rozgrywanej w nietypowym formacie, zgodnie z którym zwycięzca awansował bezpośrednio do finału. W niej Mistrzowie Szkocji rywalizowali z Olympique Marsylia, Club Brugge oraz CSKA Moskwa i pomimo nieprzegrania żadnego z sześciu spotkań ostatecznie wywalczyli zaledwie punkt mniej od francuskiej ekipy. Choć ekipie z Ligue 1 udowodniono działania korupcyjne na krajowym podwórku w trakcie tego samego sezonu, to wskutek braku dowodów na podobne działania w zawodach organizowanych przez UEFA, wyniki klubu z Marsylii zostały podtrzymane, a Rangers nigdy później nie znaleźli się tak blisko zdobycia najcenniejszego europejskiego trofeum[81].

Choć w kolejnym sezonie europejska przygoda „The Gers” zakończyła się już na pierwszej rundzie, po porażce w dwumeczu z Lewskim Sofia, ponownie udało się zwyciężyć w Premier Division i Pucharze Ligi (2:1 nad Hibernianem w finale[82]) i tylko przegrana 0:1 w decydującym meczu Scottish Cup z Dundee United powstrzymała klub z Ibrox od kolejnego Treble[82].

Głośny transfer Briana Laudrupa za kwotę 2,5 mln funtów pozwolił drużynie Smitha na zdobycie siódmego z rzędu mistrzowskiego tytułu z bardzo wysoką przewagą nad drugim w tabeli Motherwell, co zrekompensowało szybkie odpadnięcie z rozgrywek pucharowych. Radość z kolejnego ligowego sukcesu przesłoniła jednak wiadomość o nagłej śmierci Davie Coopera – klubowej legendy i ulubieńca kibiców z lat 70. i 80[83].

Przed sezonem 1995/1996 na Ibrox trafił reprezentant AngliiPaul Gascoigne, który w dużej mierze przyczynił się do ponownego zwycięstwa w Premier Division, zdobywając łącznie dziewiętnaście trafień, wśród nich hat-tricka w pieczętującej tytuł mistrzowski wygranej nad Aberdeen (3:1[84]). Po dwóch latach przerwy „The Gers” wystartowali, tym razem bez powodzenia, w fazie grupowej Champions League, a do ósmego z rzędu mistrzostwa dołożyli Puchar Szkocji po zwycięstwie 5:1 w finale nad Hearts[84].

Decydujące w zdobyciu Mistrzostwa Szkocji w sezonie 1996/1997 okazały się cztery ligowe derbowe pojedynki z Celtikiem. Powracający po latach problemów finansowych do wysokiej dyspozycji zawodnicy „The Bhoys” dorównywali kroku w trakcie rozgrywek Premier Division, ale w bezpośrednich starciach zdobyli zaledwie jednego gola i dzięki kolejnym wygranym 2:0, 1:0, 3:1, 1:0[85] to Rangers okazali się w końcowym rozrachunku lepsi o pięć punktów. Rywal zza miedzy zrewanżował się za te porażki w Pucharze Szkocji, ale League Cup trafiło ponownie na Ibrox po finałowym zwycięstwie 4:3 z Hearts[85].

Choć w sezonie 1997/1998 nowo pozyskany Włoch Marco Negri strzelał gole w każdym z pierwszych dziesięciu meczów (zdobywając wówczas 23 bramki), to ogłoszona w lutym decyzja Waltera Smitha o planowanym opuszczeniu klubu po zakończeniu rozgrywek oraz marcowe odejście Gascoigne'a miały znaczący wpływ na obniżkę formy zespołu. Pomimo wygranej nad Celtikiem na cztery kolejki przed końcem sezonu, co pozwoliło objąć pozycję lidera, w trzech następnych spotkaniach „The Gers” dwukrotnie przegrywali, w tym z Kilmarnock po bramce z 90. minuty, która pozwoliła lokalnemu rywalowi na przypieczętowanie tydzień później mistrzowskiego tytułu. W Pucharze Szkocji klub przegrał 1:2 z Hearts[86], przez co był to pierwszy od dwunastu lat sezon bez zdobytego trofeum (z Pucharu Ligi piłkarzy z Ibrox wyeliminowało w ćwierćfinale Dundee United). Zapowiedziane wcześniej odejście Smitha ostatecznie nastąpiło 31 maja 1998 r. Dzień później jego następcą mianowano pierwszego w historii klubu zagranicznego menedżera – Holendra Dicka Advocaata.

Dick Advocaat (1998–2001)

edytuj
 
Dick Advocaat – pierwszy w historii Rangers zagraniczny szkoleniowiec

Przybycie na Ibrox dotychczasowego szkoleniowca PSV Eindhoven było początkiem niespotykanej wcześniej w Glasgow ofensywy transferowej, której efektem miało być nie tyle zdominowanie krajowych rozgrywek, co odegranie znaczącej roli na arenie europejskiej. Odejście większości zawodników z ery Nine In A Row zmusiło nowego menedżera do całkowitego zreorganizowania kadry, na co wydano podczas pierwszego dla Holendra sezonu kwotę 36 milionów funtów, a wśród nowych nabytków znaleźli się między innymi Giovanni van Bronckhorst, Arthur Numan oraz Andriej Kanczelskis, którego pozyskano za rekordowe wówczas 5,5 mln[87]. W celu dorównania europejskim standardom, na wniosek Advocaata, rozpoczęto także budowę nowoczesnego ośrodka szkoleniowego, której koszt wyniósł około 14 mln[88].

Choć tak znaczące wydatki nie przełożyły się w oczekiwanym stopniu na sukcesy w Europie (odpadnięcie w trzeciej rundzie Pucharu UEFA z AC Parma) to udany okazał się przebieg krajowych rozgrywek, całkowicie zdominowanych przez Rangers, którzy sięgnęli po szóstą w historii klubu potrójną koronę. Tytuł mistrzowski odzyskany został po meczu na Celtic Park, wygranym 3:0[89], w finale Pucharu Ligi Szkockiej słabsi okazali się zawodnicy St. Johnstone[90], a w decydującym meczu Scottish Cup – rywale zza miedzy[90].

Kolejnego lata jedynym poważnym wzmocnieniem był Michael Mols pozyskany za 4 mln funtów z Utrechtu, ale tego samego roku na Ibrox trafił pierwszy polski zawodnik – Dariusz Adamczuk. Sezon 1999/2000 okazał się jednym z najlepszych w historii pod względem występów w rozgrywkach ligowych, gdyż drugi w tabeli Celtic stracił ostatecznie do Rangers 21 punktów. Równie dobrze „The Gers” spisali się w Pucharze Szkocji, gdzie w finałowym pojedynku wygrali 4:0 z Aberdeen[91] i mimo że z tą samą drużyną polegli na etapie ćwierćfinałów Pucharu Ligi, to zaprezentowali się z nieco lepszym skutkiem na europejskich arenach. Siedem punktów wywalczonych w fazie grupowej Champions League dały awans z trzeciego miejsca do rundy play-off Pucharu UEFA, gdzie po serii rzutów karnych lepsza okazała się Borussia Dortmund[91].

Przed sezonem 2000/2001 David Murray ponownie postanowił zwiększyć szansę na sukces w Lidze Mistrzów, przeznaczając łącznie blisko 31 mln funtów na transfery. Na Ibrox przybyli m.in. Holendrzy – Bert Konterman, Fernando Ricksen i kupiony z Barcelony Ronald de Boer, a także norweski napastnik Tore André Flo, który kosztował klub rekordowe 12 mln[92]. W tym samym czasie powzięto kroki prawne w celu zwiększenia kapitału i redukcji zadłużenia poprzez przekształcenie spółki kontrolującej klub od 1899 r. z limited liability company w public limited company (będącej zbliżeniem do rozumianej w polskim znaczeniu spółki akcyjnej), co doprowadziło do zmiany jej nazwy w The Rangers Football Club plc[93]. Drużyna ponownie zajęła trzecie miejsce w grupie Ligi Mistrzów i szybko odpadła z UEFA Cup, słabo spisała się na krajowym podwórku, przegrywając z Celtikiem walkę o Mistrzostwo Szkocji piętnastoma punktami i doznając w międzyczasie porażki 2:6 w Old Firm Derby[94], a także szybko odpadła z Pucharu Szkocji i Pucharu Ligi.

4 lipca na przedmieściach Glasgow otwarto kompleks treningowy – Murray Park, nazwany na cześć jego fundatora[95], ale wydane latem 2001 r. kolejne 11 mln na nowych graczy nie poprawiły sytuacji Rangers. Przegranie walki o awans do fazy grupowej Champions League i słabnąca dyspozycja w Scottish Premier League sprawiły, że 12 grudnia 2001 r. Advocaat podał się do dymisji, objął stanowisko dyrektora piłkarskiego i wspólnie z Murrayem wyznaczył na nowego menedżera Alexa McLeisha.

Alex McLeish (2001–2006)

edytuj

Początek pracy na Ibrox nowego menedżera okazał się udany. Rangers pod wodzą Alexa McLeisha doznali w rozgrywkach ligowych zaledwie jednej porażki i pomimo bardzo dobrych rezultatów nie zdołali odrobić jedenastopunktowej straty do znakomicie dysponowanego wówczas Celticu. Dobra gra „The Gers” w drugiej części sezonu przełożyła się jednak na wywalczenie dwóch trofeów – Pucharu Ligi, po pewnym zwycięstwie w finale nad Ayr United (4:0[96]) i Pucharu Szkocji, zakończonego emocjonującym pojedynkiem z „The Bhoys”, wygranym 3:2[96].

Stale rosnące zadłużenie sprawiło, że przed sezonem 2002/2003 McLeish był w stanie pozyskać nowych graczy jedynie za pieniądze uzyskane ze sprzedaży Tore Andre Flo. Rangers przeprowadzili więc latem 2002 roku dwa gotówkowe transfery, w tym 20-letniego Mikela Artety. Mimo radykalnego wprowadzania sporych oszczędności drużyna udanie spisała się w krajowych rozgrywkach. Przez pierwsze pięć miesięcy była niepokonana w Scottish Premier League i dopiero dwie wiosenne porażki z Celtikiem zrównały obie ekipy w tabeli. Na kolejkę przed końcem ligowych zawodów oba kluby z Glasgow miały identyczną liczbę punktów i bilans bramkowy, a „The Gers” zajmowali pierwszą lokatę tylko dzięki jednej bramce strzelonej więcej. O tytule mistrzowskim zadecydowała więc wysokość wygranej w ostatnim meczu i triumf na Ibrox 6:1[97], wobec wygranej Celticu 4:0 dał klubowi jubileuszowe, 50. w historii Mistrzostwo Szkocji. Równie skutecznie podopieczni McLeisha spisali się w Pucharze Ligi (zwycięstwo w finale 2:1 z „The Bhoys”[97]), a kończąca sezon wygrana z Dundee na Hampden Park dała Rangers kolejny Puchar Szkocji i tym samym siódmą, ostatnią jak dotychczas, potrójną koronę.

Odejście z klubu kilku podstawowych zawodników, na czele z kapitanem Barrym Fergusonem, znacząco wpłynęło na wyniki Rangers w kolejnych rozgrywkach. Mimo udanego startu „The Gers” coraz częściej tracili punkty, a dodatkowo polegli we wszystkich czterech derbach miasta i ostatecznie stracili do Celticu aż siedemnaście punktów. Równie nieudanie ekipa z Ibrox spisała się w walce o obronę krajowych pucharów, gdzie między innymi ponownie musiała uznać wyższość lokalnego rywala, a sytuacji nie poprawiły również występy na arenie europejskiej. Po dwóch latach przerwy Rangers znaleźli się co prawda w fazie grupowej Ligi Mistrzów, ale wywalczyli w niej zaledwie cztery punkty i zajęli ostatnią pozycję[98].

Powrót na Ibrox Fergusona połączony z transferami stosunkowo niedrogich zawodników (Dado Pršo, Nacho Novo, Marvin Andrews, Thomas Buffel) i ostateczne pożegnanie się ze wszystkimi grającymi jeszcze za czasów Advocaata ponownie pozwoliło klubowi odzyskać miano najlepszej drużyny w kraju. Tylko dwie porażki w sezonie zasadniczym Scottish Premier League sprawiły, że przed pięcioma rozstrzygającymi pojedynkami Rangers tracili do równie dobrze grającego Celticu dwa punkty. Mimo że Rangers przegrali pod koniec kwietnia z Celtikiem, to częściowo odrobili straty i do ostatniego meczu przystępowali mając ponownie dwa punkty mniej. Zwycięstwo z Hibernianem 1:0 oraz porażka Celticu z Motherwell 1:2 (dzięki bramkom Scotta McDonalda z końcówki meczu) zapewniły Rangers ligowe trofeum[99], a dzień 22 maja 2005 roku przeszedł do historii szkockiego futbolu jako Helicopter Sunday, od tego, w jaki sposób dostarczono do Edynburga nagrodę dla zwycięzców SPL. W tym samym roku na konto klubu trafił również Puchar Ligi Szkockiej, dzięki wygranej 5:1 z Motherwell[100].

Pomimo utrzymania w klubie najważniejszych zawodników przebieg ligowych rozgrywek w sezonie 2005/2006 okazał się największym od kilkunastu lat rozczarowaniem. „The Gers” regularnie tracili punkty z niżej notowanymi rywalami, notując w międzyczasie w SPL serię sześciu meczów bez zwycięstwa[101]. Jeszcze w lutym 2006 r., po wcześniejszym odpadnięciu z krajowych pucharów i ligowej porażce z Aberdeen ogłoszono, że po zakończeniu rozgrywek ze stanowiska menedżera odejdzie McLeish, a zastąpi go znany z pracy w Olympique Lyon Paul Le Guen. Lepsza końcówka sezonu nie uchroniła jednak Rangers nie tylko od wyraźnie przegranej walki o mistrzostwo z Celtikiem, ale za silna okazała się także ekipa Hearts i ostatecznie „The Gers” finiszowali na najniższym stopniu podium.

Zdecydowanie lepiej McLeish prowadził wówczas swoją drużynę na arenie europejskiej. Po wygranych eliminacjach z cypryjskim Anorthosisem Famagusta Rangers trafili do fazy grupowej Ligi Mistrzów i po udanych występach z FC Porto, Interem Mediolan i Artmedią Bratysława zostali pierwszym szkockim klubem, który wywalczył awans do 1/8 finału najbardziej prestiżowych rozgrywek klubowych na świecie[102]. W niej rywalem „The Gers” był hiszpański Villarreal CF, a dwa remisy – 2:2 w Szkocji i 1:1 w Hiszpanii premiowały do ćwierćfinału ekipę z La Liga[103].

Zgodnie z zapowiedzią, McLeish opuścił Glasgow 8 maja 2006 roku, a dzień później jego następcą oficjalnie został Le Guen.

Paul Le Guen (2006–2007)

edytuj
 
Oprawa przygotowana przez kibiców na powitanie Paula Le Guena

Paul Le Guen, który już od marca 2006 roku przygotowywał się do objęcia schedy po Alexie McLeishu, w trakcie letniego okienka transferowego pozbył się aż dwunastu zawodników pierwszego zespołu, między innymi Petera Løvenkrandsa i Fernando Ricksena oraz młodego szkockiego pomocnika Rossa McCormacka. W ich miejsce sprowadzono wielu mniej znanych graczy, a większość z nich odeszła z klubu już po kilku miesiącach.

Wyniki uzyskiwane w lidze przez drużynę Le Guena okazały się słabe i Rangers regularnie mieli problemy ze zdobywaniem punktów w starciach z niżej notowanymi rywalami – spośród pierwszych trzynastu meczów w SPL tylko pięć zakończyło się zwycięsko. Ponadto w listopadzie klub przegrał u siebie z drugoligowym St. Johnstone[104]. W Pucharze UEFA po przebrnięciu rundy eliminacyjnej „The Gers” z dziesięcioma punktami wygrali rywalizację w grupie i zapewnili sobie na wiosnę udział w europejskich pucharach.

Po rozegraniu nieco ponad połowy ligowych pojedynków Rangers tracili do swojego największego rywala siedemnaście punktów i byli zmuszeni walczyć jedynie o drugą lokatę z napierającym duetem Aberdeen – Hearts. Le Guena nie ratowały także wyniki bezpośrednich rywalizacji z Celtikiem, bowiem w nich „The Gers” wywalczyli zaledwie punkt. W obliczu otwartego konfliktu szkoleniowca znad Sekwany z idolem kibiców – Barrym Fergusonem, którego Francuz pozbawił opaski kapitańskiej[105], w dniu 4 stycznia 2007 r., po siedmiu miesiącach, rozwiązany został za porozumieniem stron kontrakt z Le Guenem, którego tymczasowo zastąpił trener drużyny rezerw, Ian Durrant.

Walter Smith (2007–2011)

edytuj

Tymczasowo powołany na stanowisko menedżera Ian Durrant poprowadził Rangers tylko w jednym spotkaniu – przegranym 2:3 z Dunfermline Athletic w ramach trzeciej rundy Pucharu Szkocji[106]. 10 stycznia 2007 roku zastąpił go Walter Smith, który porzucił pracę selekcjonera reprezentacji Szkocji, wracając do klubu, z którym w latach 90. wywalczył Nine In A Row. Wobec braku realnych szans na odzyskanie mistrzowskiego tytułu priorytetem dla Smitha stało się wywalczenie drugiego miejsca w lidze dającego prawo gry w eliminacjach Ligi Mistrzów. Seria trzynastu meczów bez porażki, w tym dwa derbowe zwycięstwa z Celtikiem pozwoliła na częściowe zmniejszenie straty do lokalnego rywala i pewne wywalczenie drugiej lokaty na koniec sezonu[107].

Po sporych zmianach kadrowych w lecie 2007 r., sprzedaży większości zawodników z ery Paula Le Guena i pozyskania w ich miejsce wielu utalentowanych i doświadczonych graczy za stosunkowo niewielkie pieniądze, Smith rozpoczął swój pierwszy pełny sezon z Rangers po dziewięcioletniej przerwie. Zwycięstwo w pierwszych pięciu meczach ligowych, poprzedzające mało udany okres z przełomu września i października, okraszone jednakże wysoką wygraną w Old Firm Derby pozwoliło na utrzymanie kontaktu z lokalnym rywalem na czele tabeli. Kolejne miesiące znów należały jednak do ekipy „The Gers”, która od listopada do kwietnia była niepokonana, notując w tym czasie serię kolejnych trzynastu wygranych spotkań w SPL. Tak dobre wyniki przełożyły się nie tylko na zdobycie pierwszego od trzech lat trofeum (marcowe zwycięstwo w finale Pucharu Ligi Szkockiej nad Dundee United), ale również udane reprezentowanie kraju na arenie europejskiej. Po przebrnięciu eliminacji Champions League (wygrane z Zetą Golubovci i Crveną Zvezdą Belgrad) Rangers trafili, w zgodnej opinii ekspertów, do najtrudniejszej spośród ośmiu grup. W rywalizacji z Barceloną, Olympique Lyon i VfB Stuttgart „The Gers” wywalczyli siedem punktów i dzięki zajęciu trzeciego miejsca awansowali do 1/16 finału Pucharu UEFA, gdzie kolejno eliminowali Panathinaikos AO (0:0, 1:1[108]), Werder Brema (2:0, 0:1[108]), Sporting CP (0:0, 2:0[108]) i Fiorentinę (0:0, 0:0, 4:2 w rzutach karnych[108]), co dało awans do finału tych rozgrywek. Choć jeszcze na początku maja drużyna Smitha miała szansę na wywalczenie The Quadruple (poczwórnej korony), to nagromadzenie wielu zaplanowanych już wcześniej oraz odwołanych z różnych względów spotkań zniweczyło te plany. Mające duży wpływ na końcowy wygląd tabeli trzy pozostające do rozegrania Old Firm Derby odbyły się na przestrzeni zaledwie czterech spotkań i poprzedziły one okres 21 dni, w trakcie których Rangers musieli aż ośmiokrotnie rywalizować na boisku, zaś na cztery ostatnie pojedynki w sezonie władze SFA i SPL przeznaczyły drużynie Smitha osiem dni[109]. Tak absurdalne ułożenie terminarza[110] w naturalny sposób przełożyło się na niepowodzenie zarówno w finale UEFA Cup (przegrana 0:2 z Zenitem Petersburg[111]) i Scottish Premier League, gdzie bezpieczna, wydawała się przewaga, została w ostatnich tygodniach roztrwoniona i pozwoliła ekipie Celticu na sięgnięcie po raz trzeci z rzędu po tytuł mistrzowski. Pocieszeniem po dwóch dotkliwych porażkach był finał Pucharu Szkocji, zwyciężony przez „The Gers” 3:2 z ekipą Queen of the South[108].

 
Finałowy mecz Pucharu UEFA z sezonu 2007/2008 rozgrywany na City of Manchester Stadium

Zanim na krajowych boiskach wystartował nowy sezon, Rangers zmierzyli się w eliminacjach Ligi Mistrzów z FBK Kowno. Mimo że zdecydowanym faworytem byli piłkarze z Ibrox, do dalszej fazy awansowali Litwini[112]. Klęska na arenie europejskiej zmusiła sir Davida Murraya do przeznaczenia sporych środków finansowych na wzmocnienia składu. Do Glasgow trafiło wówczas dziewięciu nowych graczy, na których wydano blisko 18 mln funtów, ale dwie trzecie tej kwoty pochodziły ze sprzedaży kilku zawodników. Odważne działania na rynku transferowym ostatecznie opłaciły się i choć po przeciętnej w wykonaniu „The Gers” pierwszej części sezonu tracili oni do liderującego Celticu siedem punktów, to niezwykle udana końcówka rozgrywek pozwoliła wyprzedzić lokalnego rywala i różnicą czterech punktów wywalczyć pierwsze od 2005 r. mistrzostwo Szkocji. Do ligowego triumfu tydzień później piłkarze Smitha dołożyli Puchar Szkocji, po wygranej 1:0 nad Falkirk[113], a zdobycie potrójnej korony uniemożliwili gracze „The Bhoys”, którzy po dogrywce okazali się lepsi w finale Pucharu Ligi.

Choć przed sezonem 2009/2010 klub nie był w stanie dokonać żadnego transferu w wyniku pogłębiających się kłopotów finansowych, to zwyciężył rozgrywki ligowe. Piłkarze Smitha dokonali tej sztuki ostatecznie na trzy kolejki przed końcem i skompletowali zarazem kolejny dublet, wygrywając wcześniej z St Mirren finał Pucharu Ligi, mimo gry przez większość drugiej połowy w dziewiątkę[114]. Kolejnym rozczarowaniem zakończył się natomiast występ w Lidze Mistrzów. Jako triumfatorzy SPL Rangers nie musieli przebijać się przez eliminacje, ale w grupie zajęli ostatnią pozycję z zaledwie dwoma punktami na koncie i upokarzającymi porażkami 1:4 na własnym stadionie z Sevillą i debiutującą na arenie europejskiej Unireą Urziceni[115].

Latem 2010 r. Smith przedłużył o jeden sezon wygasający wówczas kontrakt, zaznaczając jednocześnie, że po jego zakończeniu w wieku 63 lat przejdzie na sportową emeryturę. Mimo zwycięstw w pierwszych dziewięciu ligowych spotkaniach to ekipa Celticu przez dłuższą część rozgrywek zajmowała pozycję lidera. Niezwykle udany ostatni etap walki o mistrzostwo sprawił jednak, że Rangers wrócili do gry, a majowa porażka „The Bhoys” w zaległym pojedynku ze znacznie niżej notowanym Inverness Caledonian Thistle dała ekipie Smitha okazję na zdobycie trzeciego z rzędu tytułu. Pewnie odniesione zwycięstwa w ostatnich meczach i objęcie trzybramkowego prowadzenia po upływie niespełna siedmiu minut decydującego o ligowym triumfie starcia z Kilmarnock rozwiały wszelkie nadzieje lokalnego rywala[116]. W sezonie 2010/2011 na Ibrox, oprócz trofeum za zwycięstwo w SPL, trafił Puchar Ligi, dzięki finałowej wygranej nad Celtikiem, a łącznie we wszystkich rozgrywkach obie ekipy spotkały się aż siedmiokrotnie, co nigdy wcześniej nie miało miejsca w ponad stuletniej rywalizacji obu klubów[117].

Na początku maja 2011 r. władzę w klubie przejął Craig Whyte, który za symbolicznego funta odkupił od Murraya większościowe udziały i zobowiązał się uregulować zadłużenie Rangers[118]. Dokładnie dziesięć dni później, 16 maja z posady menedżera zrezygnował Smith, a jego miejsce zajął wyznaczony już wcześniej dotychczasowy asystent, Ally McCoist[119].

Ally McCoist (2011–2014)

edytuj

Początki samodzielnej pracy Ally'ego McCoista na Ibrox były nieudane. Drużyna szybko pożegnała się bowiem z krajowymi i europejskimi pucharami i szansą na jedyne trofeum było zdobycie czwartego z rzędu tytułu mistrzowskiego. Choć na początku listopada Rangers pewnie prowadzili w SPL, mając aż 15 punktów więcej od Celticu[120] to jeszcze przed końcem roku to właśnie „The Bhoys” wysunęli się na czoło tabeli[121]. Walka o końcowe zwycięstwo zakończyła się jednak przedwcześnie na skutek olbrzymich problemów finansowych Rangers[122].

Nowy właściciel, zdając sobie sprawę z trudnej sytuacji klubu z Glasgow, postanowił od początku swojego panowania na Ibrox nie rozliczać się z Urzędem Skarbowym. Po miesiącach negocjacji na własną prośbę Sąd Najwyższy w Edynburgu wyznaczył 14 lutego 2012 roku londyńską firmę Duff & Phelps jako zarząd komisaryczny klubu[123]. Poskutkowało to automatyczną karą odebrania dziesięciu punktów w ligowej tabeli (a więc de facto mistrzostwem Szkocji dla Celticu)[124]. Konsekwencje dla Rangers okazały się jednak znacznie poważniejsze. Opublikowany przez Zarząd raport finansowy wykazał, w przypadku porażki w sądzie, szacowane zadłużenie na ponad 130 milionów funtów, co wobec braku inwestorów oznaczałoby likwidację klubu[125]. Ostatecznie po wielu nieudanych próbach do porozumienia z Duff & Phelps doszło konsorcjum Sevco, dowodzone przez Charlesa Greena. Jego oferta dla wierzycieli w wysokości 8,5 mln została odrzucona w procesie Company Voluntary Arrangement, więc za 3 mln mniej zakupił on 14 czerwca 2012 r. klubowe aktywa (stadion, ośrodek treningowy, herb, nazwę, historię, kontrakty pracowników itp.) i przetransferował je do nowej spółki – The Rangers Football Club Ltd, która oficjalnie przejęła kontrolę nad klubem i prawa do wszystkich jego osiągnięć z przeszłości[126]. Tego samego dnia powołane zostały również nowe władze z prezesem Malcolmem Murrayem na czele. Stara spółka założona w 1899 r. i przekształcona w 2000 r., została postawiona w stan likwidacji a firmie BDO Stoy Hayward LLP, powierzono również zadanie rozliczenia byłych dyrektorów i właścicieli, którzy doprowadzili do jej upadku[127].

Proces z utworzeniem tzw. NewCo, choć nie ma wpływu na istnienie klubu piłkarskiego[128], to niesie za sobą konsekwencje w postaci trzyletniego zakazu występu w rozgrywkach europejskich, a także konieczności uzyskania pozwolenia na wznowienie gry w Scottish Premier League. 4 lipca na Hampden Park prezesi klubów SPL podjęli decyzję o niedopuszczeniu Rangers do ekstraklasy[129], a dziewięć dni później „The Gers” przyjęto w szeregi Scottish Football League – na czwarty poziom rozgrywek[130].

Rangers, w dalszym ciągu prowadzeni przez McCoista, powrócili na boisko 29 lipca 2012 r., dzień po otrzymaniu od SFA licencji na grę, a nowy sezon zainaugurowali meczem 1. rundy Challenge Cup przeciwko trzecioligowemu Brechin City, zwyciężając po dogrywce 2:1[131]. Pomimo sprowadzenia zawodników z doświadczeniem gry w szkockiej ekstraklasie i mierzenia się w rozgrywkach ligowych z drużynami półamatorskimi, „The Gers” jedenastokrotnie tracili punkty, trzykrotnie przegrywając, w tym dwa razy na Ibrox, a pierwszej porażki w Third Division doznali w wyjazdowym starciu ze Stirling Albion, które przed rozpoczęciem spotkania zajmowało ostatnie miejsce wśród zawodowych szkockich klubów[132]. Ostatecznie drużyna z Glasgow zwyciężyła ligę z 24 punktami przewagi nad drugim Peterhead i uzyskała bezpośredni awans do Scottish Second Division[133]. Rangers bez powodzenia startowali w krajowych pucharach – debiutancki występ w Challenge Cup zakończyli na etapie ćwierćfinałów[134], podobnie jak rozgrywki Pucharu Ligi Szkockiej[135], mimo wcześniejszego wyeliminowania lidera Scottish Premier League – Motherwell[136], a z Pucharem Szkocji pożegnali się w piątej rundzie po przegranej z Dundee United[137].

Na domowych meczach ligowych frekwencja wyniosła 45 774 widzów, co było piątym wynikiem na Wyspach Brytyjskich[138], a dodatkowo czterokrotnie pobity został światowy rekord liczby widzów na meczu piłkarskim czwartego poziomu rozgrywek, ustanowiony finalnie na spotkaniu kończącym rozgrywki Third Division w dniu 4 maja przeciwko Berwick Rangers, kiedy to na Ibrox zjawiło się 50 048 fanów[139].

Tuż przed końcem sezonu wskutek narastających ataków medialnych ze stanowiska Dyrektora Generalnego zrezygnował Charles Green[140], którego tymczasowo zastąpił Craig Mather[141]. Wcześniej, bo 20 listopada 2012 roku sąd w Edynburgu ogłosił wyrok dotyczący tzw. Big Tax Case, stosunkiem głosów 2:1 postanawiając, że żądania Her Majesty’s Revenue and Customs (brytyjskiego Urzędu Skarbowego) na kwotę ponad 70 milionów funtów w sprawie domniemanych zaległości podatkowych z lat 2001–2010, które w znaczącym stopniu przyczyniły się do późniejszego bankructwa klubu były bezzasadne, a stosowanie przez „The Gers” za pośrednictwem Murray Group Holdings (spółki podległej byłemu właścicielowi) modelu Employee Benefits Trust (EBT) – zgodne z obowiązującym wówczas prawem[142]. Pod koniec lutego natomiast specjalnie powołana przez zarząd Scottish Premier League komisja pod przewodnictwem Lorda Nimmo Smitha uznała klub winnym zatajenia dokumentów potwierdzających stosowanie EBT, jednocześnie zaznaczając, że Rangers nie uzyskali tym samym nieuczciwie sportowej przewagi i nałożyła na starą spółkę jedynie karę finansową w wysokości 250 tysięcy funtów, nie odbierając wywalczonych w badanym okresie tytułów[143].

Kenny McDowall & Stuart McCall (2014–2015)

edytuj

Mark Warburton (2015–2017)

edytuj

Pedro Caixinha (2017)

edytuj

Graeme Murty (2017–2018)

edytuj

Steven Gerrard (2018–2021)

edytuj

Giovanni van Bronckhorst (2021–2022)

edytuj

Symbole i barwy

edytuj

Rangers naprzemiennie używają obecnie dwóch herbów. Pierwszy z nich, przedstawiający splecione ze sobą litery R, F i C (pochodzące od pełnej nazwy klubu), pojawił się już w 1872 r., a po zakończeniu sezonu 2002/2003, w którym „The Gers” wywalczyli swoje 50. Mistrzostwo Szkocji, nad herbem umieszczono pięć złotych gwiazdek, z których każda miała symbolizować dziesięć tytułów. Począwszy od 1968 r. widnieje on na klubowych strojach[144].

W roku 1959 wprowadzono natomiast okrągły emblemat z centralnie umieszczonym na niebieskim tle czerwonym lwem otoczonym dwoma białymi pierścieniami – na wewnętrznym widnieje nawiązujące do klubowego motta hasło READY (zaczerpnięte od Aye Ready, co w języku szkockim znaczy zawsze gotowi), a na zewnętrznym RANGERS FOOTBALL CLUB. Choć herb ten regularnie pojawia się w działalności marketingowej klubu, nigdy nie został umieszczony na koszulkach zawodników[144].

Koszulki

edytuj

Od początku istnienia Rangers podstawowymi barwami klubu były błękit królewski (royal blue) i biel, a z czasem dołączyła do nich także czerwień. W oparciu o te trzy kolory co sezon projektowany jest nowy wygląd pierwszego kompletu strojów, którego podstawowy design pozostaje niezmienny – niebieska koszulka (często z białym bądź czerwonym wykończeniem), białe spodenki i czarno-czerwono-białe getry. Wyjątek od tej reguły stanowiły lata 1879–1883, kiedy to piłkarze „The Gers” występowali w koszulkach w biało-niebieskie pasy[144].

Nieco inaczej wygląda sytuacja w przypadku strojów wyjazdowych i trzecich kompletów, które wprowadzono w 1994 roku. W koszulkach tych dominują zazwyczaj kolory białe, czerwone i czarne, choć zdarzyło się również, że drużyna z Ibrox występowała w pomarańczowych trykotach[145].

Kibice

edytuj

Rangers posiada jedno z najsilniejszych na świecie zaplecze kibicowskie, a średnia frekwencja na ligowych spotkaniach rozgrywanych na własnym stadionie (w sezonie 2011/2012: 46 324[146]) regularnie mieści się w pierwszej dwudziestce na liście europejskich klubów z najwyższą liczbą widzów. Kibice „The Gers”, zwani niekiedy Bluenoses bądź Bears, są autorami wielu rekordów, między innymi najwyższej frekwencji na brytyjskim meczu ligowym (118 567 z Celtikiem, 2 stycznia 1939 roku), spotkaniu towarzyskim (104 679 z Eintrachtem Frankfurt, 17 października 1961 r.), meczu pucharowym niebędącym finałem (143 570 z Hibernianem, 27 marca 1948 r.) czy też ligowym pojedynku na czwartym poziomie rozgrywek (50 048 z Berwick Rangers, 4 maja 2013 r.)[139].

Dziesiątki tysięcy kibiców Rangers w zlokalizowanej w Piccadilly Gardens w Manchesterze strefie kibica przed finałowym meczem z Zenitem St Petersburg, 14 maja 2008 roku. Według szacunkowych danych w angielskim mieście pojawiło się wówczas blisko 200 000 fanów „The Gers” i choć większość zachowywała się „nienagannie”, część z nich została aresztowana po nocnych starciach z policją[147].

Na terenie Wielkiej Brytanii funkcjonuje łącznie 159 fanklubów[148], a kolejne 92 zarejestrowane są w wielu krajach na świecie – 3 z nich w Afryce (Nigeria, Kamerun, Południowa Afryka), 5 w Azji (Bahrajn, Hongkong, Singapur, Zjednoczone Emiraty Arabskie), 15 w Australii i Oceanii (Australia, Nowa Zelandia), 18 w Europie (Austria, Azerbejdżan, Belgia, Dania, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Macedonia Północna, Niemcy, Polska, Szwajcaria, Włochy) i 51 w Ameryce Północnej (Bermudy, Kanada, Stany Zjednoczone)[149].

Do grona najsłynniejszych kibiców Rangers należą m.in. Sean Connery[150], Amy Macdonald[151], Angus i Malcolm Young[152] z zespołu AC/DC oraz Graeme Dott[153].

Rywalizacje

edytuj
Zobacz też: Old Firm Derby.

Od ponad stu lat najbardziej wyrazistą rywalizację Rangers prowadzą z Celtikiem, obie drużyny zwykło się określać mianem Old Firm („stare firmy”), a ich bezpośrednie spotkania, rozgrywane kilka razy do roku – Old Firm Derby. Współzawodnictwo obu klubów z Glasgow ma swoją genezę nie tylko w kwestiach czysto sportowych, ale przede wszystkim w społecznych, politycznych i religijnych. Z „The Gers” od zawsze sympatyzowała lokalna ludność wyznania protestanckiego wyrażająca się silnym poparciem dla brytyjskiej monarchii i idei unionizmu, w większości o prawicowych poglądach[154]. Fani „The Bhoys” stanowili natomiast katoliccy, lewicowi[155] imigranci z Irlandii, którzy przybyli do Szkocji w XIX wieku, po klęsce głodu, jaka nawiedziła „Zieloną wyspę”, dodatkowo sprzeciwiający się rodzinie królewskiej[156][157].

Tak wielkie różnice między fanami obu zespołów doprowadziły do nasilającego się w dwudziestym stuleciu konfliktu na tle sekciarskim i dopiero na początku nowego tysiąclecia władze Rangers i Celticu powzięły działania mające na celu go załagodzić. Na przestrzeni kilkunastu ostatnich lat inicjowane zostały wszelkiego rodzaju kampanie („Old Firm Alliance”, „Pride Over Prejudice”, „Follow With Pride”, „Ready To Learn”) ukierunkowane na pozytywne, antyrasistowskie kibicowanie. Choć klub był kilkukrotnie nagradzany m.in. przez UEFA za swoje działania, to w dalszym ciągu sekciarstwo nie zostało całkowicie wyeliminowane ze stadionów, czego efektem były kary nakładane na Rangers po meczach pucharowych z Villarrealem (2006), Osasuną (2007) czy PSV Eindhoven (2011) i wciąż przewijająca się, zakazana przez klub przyśpiewka „Famine Song”, zawierająca wers „Głód się skończył, dlaczego nie wróciliście do domu?”[158].

Rangers wyjątkowo silnie rywalizują również z Aberdeen, ale w tym przypadku ma to podłoże czysto sportowe, a olbrzymia niechęć między „The Gers” a „The Dons” pojawiła się w latach 80. XX wieku, kiedy ekipa z północno-wschodniej Szkocji święciła swoje największe triumfy[159].

Stadion i ośrodek treningowy

edytuj

Ibrox Stadium

edytuj
Osobny artykuł: Ibrox Stadium.

W pierwszych latach istnienia klubu, do 1899 roku, klub używał różnych miejsc do rozgrywania domowych meczów. Pierwszym z nich było Flesher's Haugh usytuowane w Glasgow Green, gdzie Rangers spędzili lata 1872–1875. Następnie „The Gers” przenieśli się na Burnbank (1875) i Kinning Park (1876–1887). Od lutego 1887 klub występował na Cathkin Park, a nowy sezon rozpoczął już w dzielnicy Ibrox w południowo-zachodniej części miasta. Dwanaście lat później otwarto tam obiekt Ibrox Park, na którym pierwszy mecz rozegrano 30 grudnia 1899. Jego architektem był Archibald Leitch, prywatnie kibic „The Gers” i człowiek, który odegrał znaczącą role przy projektowaniu wielu brytyjskich stadionów, między innymi Old Trafford w Manchesterze i Anfield Road w Liverpoolu[160].

Już po niespełna trzech latach na stadionie doszło do pierwszej katastrofy, w której zginęło 26 osób, a 517 doznało uszczerbku na zdrowiu. Druga tragedia, ze stycznia 1971 r., pochłonęła 66 ofiar i raniła ponad 200 kibiców. Wydarzenia te, które przeszły do historii jako Ibrox Disasters, doprowadziły do gruntownej modernizacji stadionu, nadzorowanej przez Williama Waddella. Po wielu latach przebudowy obecny wygląd obiektu Rangers uzyskano w 1997 roku, kiedy oficjalnie zmieniono jego nazwę na Ibrox Stadium. Efekt tych prac doceniła UEFA, przyznając mu maksymalną notę „pięciu gwiazdek”, która następnie została zastąpiona przez Kategorię Elite. Po kolejnych modyfikacjach w ocenie stadionów Ibrox zajmuje obecnie miejsce na liście obiektów najwyższej, Kategorii 4.

Panorama Ibrox Stadium wykonana 5 sierpnia 2009 roku z Govan Stand, po zakończeniu meczu towarzyskiego pomiędzy Rangers a Manchesterem City (3:2)[161]

Ibrox Stadium tworzą obecnie cztery trybuny: The Bill Struth Main Stand (południowa), Govan Stand (północna), Copland Stand (wschodnia) i Broomloan Stand (zachodnia). Trzy ostatnie, dwupoziomowe trybuny są ze sobą połączone dwoma narożnikami, wypełnionymi miejscami siedzącymi i telebimami, w przeciwieństwie do wolno stojącej, wyższej o jeden poziom (wybudowany w latach 90. Club Deck) Main Stand, której ceglana fasada znajduje się na liście brytyjskich zabytków Kategorii B, co uniemożliwia jej wyburzenie. Po utworzeniu latem 2006 r. Baru 72 całkowita pojemność obiektu wynosi 50 817[1].

Murray Park

edytuj
Osobny artykuł: Murray Park.

4 lipca 2001 r. w Auchenhowie, na przedmieściach Glasgow, nastąpiło uroczyste otwarcie Murray Park – nowego ośrodka treningowego klubu, nazwanego na część jego fundatora – sir Davida Murraya. Jego budowa, która pochłonęła około 14 milionów funtów została zaproponowana trzy lata wcześniej, wkrótce po przybyciu na Ibrox nowego menedżera – Dicka Advocaata i był to pierwszy tego typu obiekt powstały w Szkocji.

Na powierzchni ponad 15 hektarów znajduje się obecnie budynek podzielony na trzy skrzydła: administracyjne, młodzieżowe i przeznaczone dla zawodników pierwszego zespołu. Drużyny juniorskie oraz dorosła kadra mają do dyspozycji oddzielną recepcję, jadalnię, szatnię i czytelnię, a na terenie Murray Park wszyscy zawodnicy mogą również korzystać z siłowni, pływalni, gabinetu lekarskiego i wewnętrznych placów do gry ze sztuczną nawierzchnią. Na zewnątrz umiejscowione są boiska piłkarskie – sześć pełnowymiarowych, dwa mniejsze i jedno rozgrzewkowe[162].

W Murray Park regularnie odbywają się także konferencje prasowe oraz prezentacje nowych zawodników.

Finanse

edytuj

27 maja 1899 roku, kontrolę nad klubem przejęła spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (The Rangers Football Club Ltd). W takiej formie Rangers pozostawał niezmiennie do 2000 r., gdy ówczesny właściciel – David Murray – zadecydował o debiucie klubu na giełdzie papierów wartościowych (zmiana w The Rangers Football Club plc). W wyniku stale rosnącego zadłużenia, odmowie zapłaty podatków i widma porażki w sądzie w sporze z Urzędem Skarbowym, 14 lutego 2012 r. do Rangers na wniosek rządzącego na Ibrox od dziewięciu miesięcy Craiga Whyte'a wprowadzony został zarząd komisaryczny, który choć nie uchronił spółki przed likwidacją, sprzedał w czerwcu tego samego roku wszystkie klubowe aktywa konsorcjum Sevco (zarejestrowane jako Sevco Scotland Ltd, zmieniło ono po kilku tygodniach nazwę na The Rangers Football Club Ltd), a reprezentujący je Charles Green przejął wówczas tym samym kontrolę nad Rangers. Tego typu działanie nie ma wpływu na historię i wcześniejsze dokonania klubu[163][164].

18 grudnia 2012 r. po raz drugi w swojej historii klub został przyjęty na Giełdę Papierów Wartościowych w Londynie, a notowany na niej był od dnia następnego poprzez spółkę Rangers International Football Club plc[165]. Dzięki emisji nowych akcji Rangers uzyskali od prywatnych inwestorów i kibiców kapitał w wysokości ok. 22,2 milionów funtów, przewyższając tym samym o ponad 10% wstępne oczekiwania klubowych władz[166]. Rynkowa wartość Rangers oceniona została na ok. 45,6 mln[167].

Głównymi udziałowcami klubu są Laxey Partners Ltd (11,64%), Artemis Investment Management LLP (8,42%), Hargreave Hale Limited (7,07%), Blue Pitch Holding (6,14%), Miton Capital Partners (4,83%), Mike Ashley (4,61%), Alexander Easdale (4,52%), Margarita Funds Holding Trust (3,99%), Richard Hughes (3,38%). Zgodnie z zawartym porozumieniem, ujawnionym na londyńskiej giełdzie w dniu 20 listopada 2013 roku, Alexander Easdale jest reprezentantem udziałów należących m.in. do Blue Pitch Holding i Margarita Funds Holding Trust; łącznie więc posiada prawa głosu odpowiadające 23,50%[168].

Fundacja charytatywna

edytuj

Rangers Charity Foundation została powołana w 2002 roku i zajmuje się od tego czasu prowadzeniem działalności charytatywnej klubu. Jej główną misją jest w wielu aspektach pomoc najmłodszym, ich leczenie, edukacja i zaspokajanie potrzeb materialnych. Fundacja współpracuje z Funduszem Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF), Prostate Cancer Charity (zajmującą się wsparciem dla osób z nowotworem prostaty) i Erskine, zrzeszającym weteranów wojennych. Przez pierwsze dziesięć lat istnienia Rangers Charity Foundation przekazała na rzecz potrzebujących ponad 2,3 miliona funtów[169].

Obecny skład

edytuj
Stan na 20 lipca 2022[170]
Nr Poz. Piłkarz
1 BR   Allan McGregor
2 OB   James Tavernier (kapitan)
4 OB   John Lundstram
5 OB   Filip Helander
6 OB   Connor Goldson (wicekapitan)
7 PO   Ianis Hagi
8 PO   Ryan Jack
9 NA   Antonio Čolak
10 PO   Steven Davis
11 NA   Tom Lawrence
14 NA   Ryan Kent
15 OB   Jack Simpson
16 OB   John Souttar
17 NA   Rabbi Matondo
18 PO   Glen Kamara
19 PO   James Sands
20 NA   Alfredo Morelos
21 OB   Nikola Katić
Nr Poz. Piłkarz
22 PO   Mateusz Żukowski
23 NA   Scott Wright
24 NA   Nnamdi Ofoborh
25 NA   Kemar Roofe
26 OB   Ben Davies
27 NA   Stephen Kelly
28 BR   Robby McCrorie
30 NA   Fashion Sakala
31 OB   Borna Barišić
33 BR   Jon McLaughlin
37 PO   Scott Arfield
40 PO   Glenn Middleton
41 NA   Josh McPake
42 PO   Charlie McCann
43 OB   Leon King
44 BR   Kieran Wright
51 PO   Alex Lowry
71 NA   Malik Tillman

Piłkarze na wypożyczeniu

edytuj
Nr Poz. Piłkarz
OB   Lewis Mayo (wypożyczony do Kilmarnock)
BR   Jay Hogarth (wypożyczony do Alloa Athletic)
PO   Murray Miller (wypożyczony do Alloa Athletic)
PO   Cole McKinnon (wypożyczony do Partick Thistle)
Nr Poz. Piłkarz
NA   Tony Weston (wypożyczony do Partick Thistle)
PO   Kai Kennedy (wypożyczony do Falkirk)
PO   Ben Williamson (wypożyczony do Dundee)

Rezerwy i juniorzy

edytuj

Znani zawodnicy z przeszłości

edytuj

Menedżerowie

edytuj
Osobny artykuł: Menedżerowie Rangers F.C..

Stan na 21 maja 2021 roku (ostatni mecz sezonu 2020/2021). Uwzględnione są jedynie mecze oficjalne[171].

Imię i nazwisko Od Do Czas M Zw Re Po Br+ Br- Zw%
  Wilton, WilliamWilliam Wilton 1899-05-27 27 maja 1899(dts) 1920-05-20 20 maja 1920(dts) 20 lat, 359 dni 725 476 120 129 1 723 753 65,66
  Struth, BillBill Struth 1920-05-20 20 maja 1920(dts) 1954-06-15 15 czerwca 1954(dts) 34 lata, 26 dni 1185 793 229 163 2 849 1 151 66,92
  Symon, ScotScot Symon 1954-06-15 15 czerwca 1954(dts) 1967-11-01T00:00:00.001 1 listopada 1967(dts) 13 lat, 139 dni 715 473 119 123 1 817 810 66,15
  White, DavidDavid White 1967-11-01T00:00:00.001 1 listopada 1967(dts) 1969-11-27 27 listopada 1969(dts) 2 lata, 26 dni 114 73 19 22 264 122 64,04
  Thornton, WillieWillie Thornton 1969-11-27 27 listopada 1969(dts) 1969-12-08 8 grudnia 1969(dts) 11 dni 2 2 0 0 5 1 100,00
  Waddell, WilliamWilliam Waddell 1969-12-08 8 grudnia 1969(dts) 1972-05-31 31 maja 1972(dts) 2 lata, 175 dni 130 73 25 32 253 134 56,15
  Wallace, JockJock Wallace 1972-05-31 31 maja 1972(dts) 1978-05-23 23 maja 1978(dts) 5 lat, 357 dni 307 202 56 49 652 293 65,80
  Greig, JohnJohn Greig 1978-05-24 24 maja 1978(dts) 1983-10-28 28 października 1983(dts) 5 lat, 157 dni 290 151 71 68 514 302 52,07
  McLean, TommyTommy McLean 1983-10-28 28 października 1983(dts) 1983-11-10 10 listopada 1983(dts) 13 dni 4 1 0 3 4 6 25,00
  Jock Wallace 1983-11-10 10 listopada 1983(dts) 1986-04-07 7 kwietnia 1986(dts) 2 lata, 148 dni 129 61 36 32 216 132 47,29
  Souness, GraemeGraeme Souness 1986-04-08 8 kwietnia 1986(dts) 1991-04-16 16 kwietnia 1991(dts) 5 lat, 8 dni 260 165 50 45 486 180 63,46
  Smith, WalterWalter Smith 1991-04-19 19 kwietnia 1991(dts) 1998-05-31 31 maja 1998(dts) 7 lat, 42 dni 379 248 68 63 793 341 65,44
  Advocaat, DickDick Advocaat 1998-06-01T00:00:00.001 1 czerwca 1998(dts) 2001-12-12 12 grudnia 2001(dts) 3 lata, 193 dni 195 131 34 30 427 158 67,18
  McLeish, AlexAlex McLeish 2001-12-13 13 grudnia 2001(dts) 2006-05-08 8 maja 2006(dts) 4 lata, 171 dni 237 157 44 36 493 197 66,24
  Le Guen, PaulPaul Le Guen 2006-05-09 9 maja 2006(dts) 2007-01-04 4 stycznia 2007(dts) 217 dni 31 16 8 7 47 28 51,61
  Durrant, IanIan Durrant 2007-01-04 4 stycznia 2007(dts) 2007-01-10 10 stycznia 2007(dts) 6 dni 1 0 0 1 2 3 0,00
  Walter Smith 2007-01-10 10 stycznia 2007(dts) 2011-05-16 16 maja 2011(dts) 4 lata, 125 dni 245 154 53 38 471 197 62,86
  McCoist, AllyAlly McCoist 2011-05-16 16 maja 2011(dts) 2014-12-21 21 grudnia 2014(dts) 3 lata, 219 dni 167 121 22 24 391 123 72,46
  McDowall, KennyKenny McDowall 2014-12-21 21 grudnia 2014(dts) 2015-03-12 12 marca 2015(dts) 81 dni 10 3 3 4 9 14 30,00
  McCall, StuartStuart McCall 2015-03-12 12 marca 2015(dts) 2015-06-15 15 czerwca 2015(dts) 180 dni 17 7 6 4 29 23 41,18
  Warburton, MarkMark Warburton 2015-06-15 15 czerwca 2015(dts) 10 lutego 2017 1 lata, 240 dni 82 54 15 13 183 74 65,85
  Murty, GraemeGraeme Murty 2017-02-10 10 lutego 2017(dts) 12 marca 2017 30 dni 6 3 1 2 14 8 50,00
  Caixinha, PedroPedro Caixinha 2017-03-13 13 marca 2017(dts) 26 października 2017 227 dni 26 14 5 7 49 30 53.85
  Murty, GraemeGraeme Murty 2017-10-26 26 października 2017(dts) 1 Maj 2018 187 dni 29 18 2 9 61 38 62.08
  Nicholl, JimmyJimmy Nicholl 2018-05-01T00:00:00.001 1 maja 2018(dts) 31 Maj 2018 30 dni 3 2 1 0 7 6 33.33
  Gerrard, StevenSteven Gerrard 1 czerwca 2018 11 listopada 2021
  van Bronckhorst, GiovanniGiovanni van Bronckhorst 18 listopada 2021 obecnie

Objaśnienia: M – mecze, Zw – zwycięstwa, Re – remisy, Po – porażki, Br+ – bramki strzelone, Br- – bramki stracone, Zw% – procent zwycięstw

Do 1899 roku w klubie nie było stanowiska menedżerskiego – w XIX wieku drużynę prowadzili sekretarze – James Gossland ([[1]]) i William Wilton ([[2]]). Bilans Rangers z tego okresu przedstawia się następująco: 275 meczów, 177 zwycięstw, 42 remisy, 56 porażek, 896 bramek strzelonych, 377 bramek straconych, 64,36% wygranych.

Łącznie Rangers rozegrali 5418 meczów, spośród których 3484 zakończyli zwycięsko (64,30%), 1005 zremisowali, a 929 przegrali; strzelili w nich 12 341 bramek, a stracili 5 345.

Władze Klubu

edytuj

Rangers International Football Club Plc[172]

Funkcja Imię i nazwisko
Prezes zarządu   Douglas Park
Zastępca prezesa zarządu   John Bennett
Sekretarz   James Blair
Członek zarządu   Alastair Johnston
Członek zarządu .  Graeme Park
Członek zarządu   Barry Scott
Członek zarządu   Julian Wolhardt

The Rangers Football Club Ltd[172]

Funkcja Imię i nazwisko
Dyrektor zarządzający   Stewart Robertson
Dyrektor ds. Finansów i Administracji Piłki Nożnej   Andrew Dickson
Dyrektor sportowy   Ross Wilson
Sekretarz .  James Blair
Dyrektor ds. Handlowych i Marketingu   James Bisgrove

Sztab szkoleniowy

edytuj

Sztab szkoleniowy i medyczny w sezonie 2021/2022[170]

Funkcja Imię i nazwisko
Menedżer   Giovanni van Bronckhorst
Asystent menedżera   Roy Makaay
Asystent menadżera   Jermain Defoe
Trener bramkarzy   Colin Stewart
Trener przygotowania fizycznego   Arno Philips
Analityk wideo   Yori Bosschaart
Skaut główny   Andy Scoulding
Kierownik akademii piłkarskiej   Craig Mulholland
Trener zespołu Rangers U-20   David McCallum
Lekarz   dr Mark Waller
Główny Fizjoterapeuta   Matt Konopinski
Koordynator zawodników wypożyczonych   Billy Kirkwood

Sponsorzy

edytuj

Sponsorzy techniczni i główni[145].

Lata Sponsor techniczny Główny sponsor
1978–1984 Umbro
1984–1987 CR Smith
1987–1990 McEwan's Lager
1990–1992 Admiral
1992–1997 Adidas
1997–1999 Nike
1999–2002 NTL
2002–2003 Diadora
2003–2005 Carling
2005–2010 Umbro
2010–2013 Tennent's
2013–2014 Puma Blackthorn Cider
2014–2018 32Red
2018–2020 Hummel
2020– Castore

Oficjalni partnerzy w sezonie 2021/2022[173]

Przedsiębiorstwo Funkcja
Castore Sponsor techniczny, partner handlowy i licencyjny
32Red Główny partner
Utilita Energy Oficjalny partner
Konami Oficjalny partner w zakresie gier wideo
Seko Oficjalny partner logistyczny
Tennent's Oficjalny partner
Tomket Tires Oficjalny partner (strój meczowy)
The Energy Check Oficjalny partner (strój meczowy)
Przedsiębiorstwo Funkcja
UNIBET Oficjalny partner
Carrick Packaging Oficjalny partner
Eighty One Oficjalny partner (napoje energetyczne)
Fortrade Oficjalny partner handlowy on-line
Bitci Technology Oficjalny partner fan token
Vitality Oficjalny partner wellness
Sportemon Go Oficjalny partner NFT

Współpracownicy w sezonie 2021/2022[173]

Przedsiębiorstwo
Fan Logic
Cadbury
Turnberry
NordVPN
Forrest Precision Engineering
Fridays
Przedsiębiorstwo
Black Rooster
Playmaker
Recovapro
FantasticFanatics
Douglas Laing & Co
DAM Health

Oficjalni dostawcy w sezonie 2021/2022[173]

Przedsiębiorstwo
CLARITY Sports
CTM Sport
Cryo Action
Coca-Cola
sky sports
Molton Brown
Glasgow Airport
GO Radio
Przedsiębiorstwo
Lucozade SPORT
Rangers Picks
5 Stars
elior
Applied Nutrition
Uber Eats
sportsbreaks.com

Kluby partnerskie[173]

Rekordy

edytuj
Osobny artykuł: Rekordy Rangers F.C..

Światowe

edytuj
Najwięcej oficjalnych trofeów

119[5]

Najwięcej tytułów mistrzowskich

55[174]

Najwięcej krajowych potrójnych koron

7[175]

Największa procentowa liczba ligowych zwycięstw w sezonie

100% (sezon 1898/1899)[176], 100% (sezon 2020/2021)

Najwyższa frekwencja w ligowym meczu na czwartym poziomie rozgrywek

50 048 (Rangers vs Berwick Rangers, 04.05.2013)[139]

Klubowe

edytuj
Najwyższe zwycięstwo

14:2 (Rangers vs Whitehill, 29.09.1883 14:2 (Rangers vs Blairgowrie, 20.01.1934 13:0 (Rangers vs Possilpark, 06.10.1877)[177]
13:0 (Rangers vs Uddingston, 10.11.1877)[177]
0:13 (Kelvinside vs Rangers, 28.09.1889)[177]

Najwyższa porażka

2:10 (Rangers vs Airdrieonians, 06.02.1886)[178]

Najwyższa frekwencja

118 567 (Rangers vs Celtic F.C., 02.01.1939)[179]

Najniższa frekwencja

5000 (Rangers vs Brechin City, 23.09.1981)[180]

Indywidualne

edytuj
Najwięcej występów

John Greig (755, 1960-1978)[181]

Najwięcej bramek

Ally McCoist (355, 1983-1998)[182]

Najdroższy transfer

Tore André Flo (12 000 000 funtów, 23.11.2000 z Chelsea)[183]

Sukcesy

edytuj
Osobny artykuł: Sukcesy Rangers F.C..

Krajowe

edytuj

Ligowe

edytuj
Mistrzostwa Szkocji (55)
1891, 1899, 1900, 1901, 1902, 1911, 1912, 1913, 1918, 1920, 1921, 1923, 1924, 1925, 1927, 1928, 1929, 1930, 1931, 1933, 1934, 1935, 1937, 1939, 1947, 1949, 1950, 1953, 1956, 1957, 1959, 1961, 1963, 1964, 1975, 1976, 1978, 1987, 1989, 1990, 1991, 1992, 1993, 1994, 1995, 1996, 1997, 1999, 2000, 2003, 2005, 2009, 2010, 2011, 2021
Scottish Championship (1)
2016[184]
Scottish League One (1)
2014[185]
Scottish Third Division (1)
2013[186]

Pucharowe

edytuj
Puchar Szkocji (34)
1894, 1897, 1898, 1903, 1928, 1930, 1932, 1934, 1935, 1936, 1948, 1949, 1950, 1953, 1960, 1962, 1963, 1964, 1966, 1973, 1976, 1978, 1979, 1981, 1992, 1993, 1996, 1999, 2000, 2002, 2003, 2008, 2009; 2022
Puchar Ligi (28)
1947, 1949, 1961, 1962, 1964, 1965, 1971, 1976, 1978, 1979, 1982, 1984, 1985, 1987, 1988, 1989, 1991, 1993, 1994, 1997, 1999, 2002, 2003, 2005, 2008, 2010, 2011, 2024
Scottish Challenge Cup (1)
2016

Międzynarodowe

edytuj
Puchar Zdobywców Pucharów (1)
1972

Kapitanowie klubu

edytuj
Lp. Imię i nazwisko Lata
1.   Tom Vallance 1876 1882
2.   David Mitchell 1882 1894
3.   John McPherson 1894 1898
4.   Robert Hamilton 1898 1906
5.   Robert Campbell 1906 1916
6.   Tommy Cairns 1916 1926
7.   Bert Manderson 1926 1927
8.   Tommy Muirhead 1927 1930
9.   David Meiklejohn 1930 1938
10.   Jimmy Simpson 1938 1940
11.   Jock Shaw 1940 1957
12.   George Young 1953 1957
13.   Ian McColl 1957 1960
14.   Eric Caldow 1960 1962
15.   Bobby Shearer 1962 1965
16.   John Greig 1965 1978
17.   Derek Johnstone 1978 1983
Lp. Imię i nazwisko Lata
18.   John McClelland 1983 1984
19.   Craig Paterson 1984 1986
20.   Terry Butcher 1986 1990
21.   Richard Gough 1990 1997
1997 1998
22.   Brian Laudrup 1997 1997
23.   Lorenzo Amoruso 1998 2000
24.   Barry Ferguson 2000 2003
2005 2007
2007 2009
25.   Craig Moore 2003 2004
26.   Stefan Klos 2004 2005
27.   Gavin Rae 2007 2007
28.   David Weir 2009 2012
29.   Steven Davis 2012 2012
30.   Carlos Bocanegra 2012 2012
31.   Lee McCulloch 2012 2015
32.   Lee Wallace 2015 2018
33.   James Tavernier 2018 obecnie

Piłkarze w historii klubu

edytuj

Drużyna wszech czasów

edytuj

W 1999 roku w wyniku głosowania kibiców wyłoniono jedenastkę wszech czasów klubu Rangers F.C.[187].

Scotland Football Hall of Fame

edytuj

Do 2019 roku członkostwem w Scotland Football Hall of Fame uhonorowano 33 piłkarzy i menedżerów związanych z klubem Rangers F.C.[188]

50 i więcej występów w reprezentacji

edytuj

W reprezentacji Szkocji 50 i więcej występów zanotował dziewięciu piłkarzy Rangers[189]

Scottish Sports Hall of Fame

edytuj

Do Scottish Sports Hall of Fame należy trzech zawodników Rangers:[190]

Europejskie puchary

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c Niektóre źródła podają liczbę 50 817; Scottish Professional Football League Clubs: Rangers
  2. Glasgow Rangers – 100 Trophies. rsssf.com. [dostęp 2012-11-01]. (ang.).
  3. Club Honours. RangersArchive.co.uk. [dostęp 2012-11-01]. (ang.).
  4. Rob Jones: The most successful clubs in the world. Msn.com, 2011-05-16. [dostęp 2012-10-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-02-22)]. (ang.).
  5. a b Rangers honours. Vitalfootball.co.uk, 2012-10-21. [dostęp 2012-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-07-24)]. (ang.).
  6. 10 most successful football clubs in Europe. SportsKeeda.com, 2011-11-09. [dostęp 2012-10-30]. (ang.).
  7. Kerry Mullen: In pictures: Rangers now and then. DailyRecord.co.uk, 2012-12-07. [dostęp 2012-12-08]. (ang.).
  8. Gallant Pioneers. TheBlueOrder.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  9. a b c d e f g Founding Fathers. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  10. William McBeath. TheGallantPioneers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  11. Scottish FA Cup 1876-1877 : Final. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  12. Brian Seal, 28 May 1888 – When The Old Firm Was Young [online], tdifh.blogspot.com, 28 maja 2010 [dostęp 2012-09-25] (ang.).
  13. Match. Aston Villa vs Glagow Rangers [online], FootballDatabase.eu [dostęp 2012-09-25] (ang.).
  14. Scottish Football League 1890-1891 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  15. 1890-91. TheRangersArchive.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  16. Scottish FA Cup 1893-1894 : Final. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  17. Scottish FA Cup 1896-1897 : Final. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  18. Scottish FA Cup 1897-1898 : Final. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  19. a b The Beginning Of Glory. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  20. On This Day in Scottish History: 30 December. BBC.co.uk. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  21. a b Ibrox Disasters. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  22. Soccer disasters. MediaNews.com.au. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  23. Scottish FA Cup 1902-1903 : Final. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  24. a b Scottish FA Cup 1908-1909 : Final. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  25. Thomas Dunmore: PAST PITCH INVASIONS #2: 1909 SCOTTISH CUP FINAL. PitchInvasion.net, 2007-08-25. [dostęp 2012-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-10-27)]. (ang.).
  26. William Wilton. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-14)]. (ang.).
  27. The Dominant Force. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  28. a b Rangers and the Scottish Cup: The Hoodoo. FollowFollow.com. [dostęp 2012-09-26]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-01-23)]. (ang.).
  29. Wartime Leagues 1940-46. rsssf.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  30. Rangers 1948-1949 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  31. IT'S A FACT. FriendsOfRangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-18)]. (ang.).
  32. Scottish Division One (old) 1952-1953 : Table. Statto.com. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  33. Richard Wilson: Relegation to third division may be first step on road to moral redemption. HeraldScotland.com, 2012-02-19. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  34. Rangers 1963–1964 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  35. Jim Baxter Tribute Evening: Postponed. RaithRovers.net, 2012-05-07. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  36. Rangers 1956–1957 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  37. Rangers 1959-1960 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  38. Rangers 1961-1962 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  39. a b Rangers 1964-1965 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  40. Rangers 1960-1961 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  41. Rangers 1966-1967 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  42. Rangers 1965-1966 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  43. Davie White. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  44. Rangers 1967-1968 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  45. Colin Stein. FollowFollow.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  46. Rangers 1968-1969 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  47. Testing Time. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  48. Rangers 1969-1970 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  49. Scotland – Championship Winning Coaches. Rsssf.com. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  50. a b Rangers 1970-1971 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-26]. (ang.).
  51. Rangers 1970-1971 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  52. Signal Iduna Park. StadiumGuide.com. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  53. a b c d e f Rangers 1971-1972 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  54. a b Glory In Europe. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  55. Jonathan Wilson: 'The behaviour of the Scottish fans was shocking and ugly'. Guardian.co.uk, 2008-05-13. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  56. Willie Waddell. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-10-30]. (ang.).
  57. Jock Wallace – A Monumental Ranger. TheBlueOrder.co.uk. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  58. a b Rangers 1975-1976 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  59. a b Rangers 1977-1978 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  60. Managers. Tripod.com. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  61. a b c Rangers 1978-1979 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  62. Scottish Premier Division 1978-1979 : Table. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  63. Rangers 1980-1981 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  64. Rangers 1981-1982 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  65. a b John And Jock. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  66. Rangers 1983-1984 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  67. Rangers 1984-1985 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  68. Quirky Facts. GoalkeepersAreDifferent.com. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  69. Rangers 1986-1987 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  70. a b Rangers 1987-1988 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  71. Nine In A Row. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  72. a b c Rangers 1988-1989 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  73. a b c The Souness Revolution. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-10-05)]. (ang.).
  74. Brian Ponsonby: sir David Murray and the fall of Rangers Football Club. BBC.co.uk, 2012-02-15. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  75. Scottish Premier Division 1989-1990 : Table. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  76. European Champions Cup 1989-1990 : Results. statto.com. [dostęp 2012-10-25]. (ang.).
  77. a b Rangers 1990-1991 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  78. Scot 100: Cheryl Smith picks who she considers Scottish football's elite [online], TheAwayEnd.net [dostęp 2012-09-25] (ang.).
  79. Rangers 1991-1992 : Results [online], statto.com [dostęp 2012-09-27] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-27] (ang.).
  80. a b c Rangers 1992-1993 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  81. September 22: Marseille Match Fixing Scandal. Soccer365.com. [dostęp 2012-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-09-27)]. (ang.).
  82. a b Rangers 1993-1994 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  83. Davie Cooper dies aged 39. TheIndependent.co.uk, 1995-04-25. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  84. a b Rangers 1995-1996 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  85. a b Rangers 1996-1997 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  86. Rangers 1997-1998 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  87. Rangers wait on $17 mln Flo. HurriYetDailyNews.com, 2000-11-22. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  88. Murray Park. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-10-25]. (ang.).
  89. Rangers make history out of chaos. BBC.co.uk, 1999-05-03. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  90. a b Rangers 1998-1999 : Results. statto.com, 1999-05-03. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  91. a b Rangers 1999-2000 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  92. Flo goes to Rangers. BBC.co.uk, 2000-11-23. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  93. Rangers to raise record investment. BBC.co.uk, 2000-03-30. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  94. Rangers 2000-2001 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  95. Rangers unveil new training complex. BBC.co.uk, 2001-07-04. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  96. a b Rangers 2001-2002 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  97. a b Rangers 2002-2003 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  98. Rangers 2003-2004 : Results. statto.com. [dostęp 2012-12-18]. (ang.).
  99. Scottish Premier League 2004-2005 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  100. Rangers 2004-2005 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  101. Rangers 2005-2006 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  102. Rangers 1-1 Inter Milan. BBC.co.uk, 2005-12-06. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  103. Villarreal 1-1 Rangers (agg 3-3). BBC.co.uk, 2006-03-07. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  104. Rangers 0-2 St Johnstone. BBC.co.uk, 2006-11-08. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  105. Gers strip Ferguson of captaincy. BBC.co.uk, 2007-01-01. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  106. Dunfermline 3-2 Rangers. BBC.co.uk, 2007-01-07. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  107. Rangers 2-0 Celtic. BBC.co.uk, 2007-05-05. [dostęp 2012-10-25]. (ang.).
  108. a b c d e Rangers 2007-2008 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  109. Walter's Return. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  110. Murray fury at SPL fixture stance. BBC.co.uk, 2008-05-06. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  111. Zenit St Petersburg 2-0 Rangers. BBC.co.uk, 2008-05-14. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  112. FBK Kaunas 2-1 Rangers (agg 2-1). BBC.co.uk, 2008-08-05. [dostęp 2012-12-18]. (ang.).
  113. Rangers 2008-2009 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  114. St Mirren 0 – 1 Rangers. BBC.co.uk, 2010-03-21. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  115. Rangers 2009–2010 : Results. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  116. Kilmarnock 1 – 5 Rangers. BBC.co.uk, 2011-05-15. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  117. DailyRecord.co.uk. Rangers.co.uk, 2011-12-28. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  118. Craig Whyte completes takeover of Rangers for £1. BBC.co.uk, 2011-05-06. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  119. Walter's Return. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-12-18]. (ang.).
  120. Scottish Premier League 2011–2012 : Table. Statto.com. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  121. Scottish Premier League 2011–2012 : Table. Statto.com. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  122. Rangers face penalty after administration call. TheJakartaGlobe.com, 2012-02-14. [dostęp 2012-10-25]. (ang.).
  123. Rangers Football Club enters administration. BBC.co.uk, 2012-02-14. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  124. Rangers' 10-point deduction confirmed by SPL. BBC.co.uk, 2012-02-14. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  125. Roddy Forsyth: Rangers £134m debt revealed as adminstrators assess three potential suitors for struggling Scottish club. Telegraph.co.uk, 2012-04-05. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  126. In full: Charles Green's statement on 'successful' Rangers takeover. STV.tv, 2012-06-14. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  127. Interim Report Dated 10 July 2012. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  128. Administration Statement. Rangers.co.uk, 2012-06-14. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  129. Rangers newco refused SPL entry after chairmen vote. BBC.co.uk, 2012-07-04. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  130. Rangers: Charles Green accepts Division Three vote. BBC.co.uk, 2012-07-13. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  131. Rangers 2012–2013 : Results & Fixtures. statto.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  132. Stirling Albion 1-0 Rangers. BBC.co.uk, 2012-10-06. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
  133. Rangers 2012-13: Scottish Division Three Table. Statto.com, 2013-05-05. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
  134. Ramsdens Cup: Rangers 2-2 Queen of the South (3-4 pens). BBC.co.uk, 2012-09-18. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
  135. Rangers 0-3 Inverness. BBC.co.uk, 2012-10-31. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
  136. Rangers 2-0 Motherwell. BBC.co.uk, 2012-09-26. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
  137. Dundee United 3-0 Rangers. BBC.co.uk, 2013-02-02. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
  138. Premier League 2012/2013 .:. Attendance .:. Home matches. WorldFootball.net. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
  139. a b c Neil Smith: Rangers 1-0 Berwick Rangers. Rangers.co.uk, 2013-05-04. [dostęp 2013-05-04]. (ang.).
  140. Directorate Change. LondonStockExchange.com, 2013-04-19. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
  141. Directorate Change. LondonStockExchange.com, 2013-04-24. [dostęp 2013-05-05]. (ang.).
  142. ANONYMISED FORM OF THE DECISION TC02372. Justice.gov.uk, 2012-11-20. [dostęp 2012-11-22]. (ang.).
  143. Commission Decision. Scotprem.com, 2013-03-04. [dostęp 2013-03-05]. (ang.).
  144. a b c The Rangers Kit. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  145. a b Kit History. HistoricalKits.co.uk. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  146. SPL 2011/2012. Football-Lineups.com. [dostęp 2012-12-18]. (ang.).
  147. Rangers fans clash with riot police after Uefa Cup final defeat. Metro.co.uk. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  148. UK Supporters Clubs. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  149. Global Supporters Clubs. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-17)]. (ang.).
  150. sir Sean's shot at glory. TheScottishSun.co.uk, 2008-08-20. [dostęp 2012-09-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-11)]. (ang.).
  151. Amy Macdonald: I'd swap chart success for Rangers being top of the league again. DailyRecord.co.uk, 2012-07-29. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  152. AC/DC news and discussions: Malcolm Young at the Ibrox. ACDCFans.net, 2010-05-21. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  153. Dan Roockwood: Small talk: Graeme Dott. Guardian.co.uk, 2003-02-14. [dostęp 2012-09-25]. (ang.).
  154. Alasdair McKillop: Long to reign over us? Rangers and the monarchy. TheRangersStandard.co.uk. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  155. Andrew McFadyen: A Celtic message to Palestine. AlJazeera.com, 2012-06-13. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
  156. Donna Carton: CELTIC FANS BOO THE QUEEN MUM; Title win marred by jeers during silence. HighBeam.com, 2002-04-07. [dostęp 2012-11-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-11-05)]. (ang.).
  157. celtic and rangers FUCK THE QUEEN. Youtube.com, 2009-10-28. [dostęp 2012-11-11]. (ang.).
  158. Loyalist band's actions 'totally inappropriate'. BBC.co.uk, 2012-07-15. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  159. Best of enemies: Rangers v Aberdeen. TotalFootballMag.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  160. Archibald Leitch Architecture. Ranker.com. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  161. Match report. mcfc.co.uk. [dostęp 2012-09-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-16)]. (ang.).
  162. Academy Information. Rangers.co.uk. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  163. COMMISSION REASONS FOR DECISION OF 12 SEPTEMBER 2012. Scotprem.com, 2012-09-12. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  164. European clubs body downgrades Rangers' status but recognises history. stv.tv, 2012-12-14. [dostęp 2012-12-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-12-16)]. (ang.).
  165. Rangers Listed On LSE. Rangers.co.uk, 2012-12-18. [dostęp 2012-12-19]. (ang.).
  166. Club Will Only Get Stronger. Rangers.co.uk, 2012-12-19. [dostęp 2012-12-19]. (ang.).
  167. Admission to AIM and First Day of Dealings. LondonStockExchange.com, 2012-12-19. [dostęp 2012-12-19]. (ang.).
  168. Share Information. RangersInternationalFootballClub.com, 2013-11-28. [dostęp 2013-12-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-20)]. (ang.).
  169. Introducing The Foundation. RangersCharity.org.uk. [dostęp 2012-09-27]. (ang.).
  170. a b Glasgow Rangers, [w:] baza Transfermarkt (drużyny) [dostęp 2021-01-01].
  171. Za mecze oficjalne przyjęto spotkania w ramach rozgrywek ligowych (również play-offy decydujące o ostatecznej pozycji w tabeli), Pucharu Szkocji, Pucharu Ligi Szkockiej, Scottish Challenge Cup, Pucharu Anglii, Pucharu Europy, Pucharu Zdobywców Pucharów, Pucharu Miast Targowych, Pucharu UEFA, Ligi Mistrzów i Ligi Europy, z wyłączeniem spotkań uznanych za nieważne, bądź takich które, rozstrzygnęły się walkowerem.
  172. a b Board of Directors [online], www.rangers.co.uk [dostęp 2021-12-16] (ang.).
  173. a b c d Partners [online], www.rangers.co.uk [dostęp 2021-12-15] (ang.).
  174. Total Number of Championships. Rsssf.com, 2012-10-21. [dostęp 2012-10-21]. (ang.).
  175. Doing the Double!. Rsssf.com, 2012-10-21. [dostęp 2012-10-21]. (ang.).
  176. Rangers 1898-1899 : Home. statto.com, 2012-10-21. [dostęp 2012-10-21]. (ang.).
  177. a b c Rangers: Records. statto.com, 2012-10-21. [dostęp 2012-10-21]. (ang.).
  178. Rangers 2 Airdrieonians 10. brianbollen.com, 2012-10-21. [dostęp 2012-10-21]. (ang.).
  179. Ibrox Stadium. footballgroundguide.com, 2012-10-21. [dostęp 2012-10-21]. (ang.).
  180. Rangers Football Club, Stats & Records. itsagoal.com, 2012-10-21. [dostęp 2012-10-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-27)]. (ang.).
  181. Rangers directors John Greig and John McClelland step down. BBC.co.uk, 2012-10-21. [dostęp 2012-10-21]. (ang.).
  182. Player Records. therangersarchive.co.uk, 2012-10-21. [dostęp 2012-10-21]. (ang.).
  183. Rangers' £12m Flo gamble. telegraph.co.uk, 2012-10-21. [dostęp 2012-10-21]. (ang.).
  184. Drugi poziom rozgrywek ligowych
  185. Trzeci poziom rozgrywek ligowych
  186. Czwarty poziom rozgrywek ligowych
  187. Ally second with Slim Jim third in result of world-wide poll of fans.. thefreelibrary.com. [dostęp 2017-08-06]. (ang.).
  188. Inductees 2016. scottishfootballhalloffame.co.uk. [dostęp 2017-08-06]. (ang.).
  189. SFA Hall Of Fame. scotlandfootballstats.co.uk. [dostęp 2017-08-06]. (ang.).
  190. {en}Scottish Sports Hall of Fame Scottish Sports

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj