Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Przejdź do zawartości

Pamięć Świata: Różnice pomiędzy wersjami

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Belgia (5): poprawa przypisu
Ruttom (dyskusja | edycje)
Armenia (2): aktualizacja inf.
Znacznik: Edytor kodu źródłowego 2017
Linia 119: Linia 119:
|}
|}


=== [[Armenia]] (2) ===
=== [[Armenia]] (4) ===
{| class="wikitable" width=80%
{| class="wikitable" width=80%
!width=6%|
!width=6%|
Linia 127: Linia 127:
|-
|-
|[[Plik:Echgospfrontcov.jpeg|100px]]
|[[Plik:Echgospfrontcov.jpeg|100px]]
|Kolekcja starych rękopisów im. [[Mesrop Masztoc|Mesropa Masztoca]]<ref name="Armenia1">{{Cytuj stronę | url = http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/flagship-project-activities/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-5/mashtots-matenadaran-ancient-manuscripts-collection/| tytuł = Mashtots Matenadaran ancient manuscripts collection| autor = UNESCO Memory of the World | język = en | data dostępu = 2013-11-14}}</ref>
|Kolekcja starych rękopisów im. [[Mesrop Masztoc|Mesropa Masztoca]]<ref name="Armenia1">{{Cytuj stronę | url = https://www.unesco.org/en/memory-world/mashtots-matenadaran-ancient-manuscripts-collection?hub=1081 | tytuł = Mashtots Matenadaran ancient manuscripts collection| autor = UNESCO Memory of the World | język = en | data dostępu = 2024-09-11}}</ref>
|Instytut Dawnych Rękopisów [[Matenadaran]], [[Erywań]]
|Instytut Dawnych Rękopisów [[Matenadaran]], [[Erywań]]
|1997
|1997
|-
|-
|
|
|Kolekcja rękopisów kompozytora [[Aram Chaczaturian|Arama Chaczaturiana]]<ref name="Armenia2">{{Cytuj stronę | url = http://www.unesco.org/new/en/communication-and-information/flagship-project-activities/memory-of-the-world/register/full-list-of-registered-heritage/registered-heritage-page-2/collection-of-note-manuscripts-and-film-music-of-composer-aram-khachaturian/| autor = UNESCO Memory of the World|tytuł = Collection of note manuscripts and film music of Composer Aram Khachaturian | język = en | data dostępu = 2013-11-14}}</ref>
|First Byurakan Survey (FBS)<ref name="Armenia2">{{Cytuj stronę | url = https://www.unesco.org/en/memory-world/first-byurakan-survey-fbs-or-markarian-survey?hub=1081 | autor = UNESCO Memory of the World |tytuł = First Byurakan Survey (FBS or Markarian survey) | język = en | data dostępu = 2024-09-11}}</ref>
|[[Biurakańskie Obserwatorium Astrofizyczne]], [[Bjurakan]]
|2011
|-
|
|Kolekcja rękopisów kompozytora [[Aram Chaczaturian|Arama Chaczaturiana]]<ref name="Armenia3">{{Cytuj stronę | url = https://www.unesco.org/en/memory-world/collection-note-manuscripts-and-film-music-composer-aram-khachaturian?hub=1081 | autor = UNESCO Memory of the World|tytuł = Collection of note manuscripts and film music of Composer Aram Khachaturian | język = en | data dostępu = 2024-09-11}}</ref>
|Dom-Muzeum Arama Chaczaturiana, Archiwum Rodzinne [[Karen Chaczaturian|Karena Chaczaturiana]], Narodowe Archiwum Armenii (NAA)
|Dom-Muzeum Arama Chaczaturiana, Archiwum Rodzinne [[Karen Chaczaturian|Karena Chaczaturiana]], Narodowe Archiwum Armenii (NAA)
|2013
|2013
|-
|
|Kolekcja prac kompozytora [[Komitas Wardapet|Komitasa Wardapeta]]<ref name="Armenia4">{{Cytuj stronę | url = https://www.unesco.org/en/memory-world/collection-works-composer-komitas-vardapet?hub=1081 | autor = UNESCO Memory of the World|tytuł = Collection of Works of the Composer Komitas Vardapet | język = en | data dostępu = 2024-09-11}}</ref>
|[[Muzeum Komitasa]], [[Erywań]]
|2023
|}
|}



Wersja z 10:46, 11 wrz 2024

Pamięć Świata (ang. Memory of the World International Register) – międzynarodowy projekt sygnowany przez UNESCO, zapoczątkowany w 1992 roku, którego celem jest podejmowanie działań służących zachowaniu, ratowaniu i udostępnianiu dokumentów: rękopisów, druków, inskrypcji, dokumentów audiowizualnych (nagrań i filmów), itp. o światowym znaczeniu historycznym lub cywilizacyjnym.

Historia

Początek programu sięga 1992 roku. Pierwsze spotkanie Międzynarodowego Komitetu Doradczego Program odbyło się w 1993 roku w Pułtusku[1].

W ramach programu prowadzona jest międzynarodowa lista dziedzictwa dokumentacyjnego objętego ochroną. Obejmuje ona: dokumenty i zespoły archiwalne, rękopisy przechowywane w bibliotekach i muzeach, druki o szczególnej wartości dokumentacyjnej, inskrypcje oraz, dokumenty audiowizualne. Kryteria wpisów: wpływ na historię, znaczenie dla okresu historycznego, miejsce, dokonania wybitnej osoby, wyjątkowo ważny temat, forma i styl dzieła, wartości społeczne i humanistyczne oraz kompletność zachowania materialnego dzieła i jego unikatowość[2].

Pierwsze obiekty zostały wpisane na Listę w 1997. Lista uzupełniana jest co 2 lata na specjalnych sesjach Międzynarodowego Komitetu Doradczego Programu. W 2017 roku na liście znajdowało się 427 dokumentów, w tym 15 z Polski[3].

Oprócz Listy międzynarodowej prowadzone są listy narodowe i regionalne, a także opracowania i bazy danych gromadzące informacje o dziedzictwie zagrożonym i utraconym[4].

Nagroda Jikji

Od 2005 roku UNESCO przyznaje nagrodę Jikji dla instytucji i osób prywatnych, które najlepiej realizują cele projektu Pamięć Świata. Nagroda upamiętnia Jikji (Buljo jikji simche yojeol) – najstarszą zachowaną księgę drukowaną przy pomocy metalowej czcionki ruchomej. Nagroda (30 000 USD), przyznawana co dwa lata, fundowana jest przez rząd Korei Południowej[5].

Laureaci[6]:

Lista według państw i organizacji

Obecnie (stan na koniec 2015 roku) na liście znajdują się następujące obiekty:

Al – Mustamlah Min Kitab Al – Takmila – manuskrypt historyka Az-Zahabiego[10] Narodowa Biblioteka Algierii 2017
Codex Purpureus Beratinus[11] Albańskie Archiwum Państwowe 2005

Angola (1)

Arquivos dos Dembos[12] – wpis wraz z Portugalią Archiwum Narodowe Angoli (Arquivo Nacional de Angola) (ANA) i Instituto de Investigaçăo Cientifica Tropical (IICT) 2011
Pierwszy katechizm w języku papiamento[13] Archiwum Narodowe Antyli Holenderskich (Archivo Nashonal) 2009
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[14] – wpis wraz z Brazylią, Ghaną, Gujaną, Holandią, Surinamem, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi Archiwum Narodowe Antyli Holenderskich (Archivo Nashonal) 2011
Najstarsza inskrypcja islamska – zachowana na skale czerwonego piaskowca na północ od Al-Ula, na starożytnym szlaku handlowym i pielgrzymkowym łączącym wczesno-islamskie miasta Mada’in Salih i Al-Mabiyat[15] Północno-zachodnia Arabia Saudyjska, na północ od Al-Ula 2003
Dokumenty Wicekrólestwa La Platy[16] Archiwum Narodowe, Buenos Aires 1997
Dokumentacja łamania praw człowieka w latach 1976–1983[17] Narodowe Archiwum Pamięci (Archivo Nacional de la Memoria) (ANM) 2007
Kolekcja starych rękopisów im. Mesropa Masztoca[18] Instytut Dawnych Rękopisów Matenadaran, Erywań 1997
First Byurakan Survey (FBS)[19] Biurakańskie Obserwatorium Astrofizyczne, Bjurakan 2011
Kolekcja rękopisów kompozytora Arama Chaczaturiana[20] Dom-Muzeum Arama Chaczaturiana, Archiwum Rodzinne Karena Chaczaturiana, Narodowe Archiwum Armenii (NAA) 2013
Kolekcja prac kompozytora Komitasa Wardapeta[21] Muzeum Komitasa, Erywań 2023
Dziennik wyprawy Jamesa Cooka[22] National Library of Australia, Canberra 2001
Zapiski Edwarda Koiki Mabo, aborygeńskiego aktywisty oraz historyczne dokumenty z procesu przed Sądem Najwyższym o uznanie praw Aborygenów do ziemi[23] National Library of Australia, Canberra 2001
The Story of the Kelly Gang, film pełnometrażowy z 1906 roku w reżyserii Charlesa Taita, powszechnie uważany za pierwszy w dziejach kina pełnometrażowy film fabularny[24][25] National Film and Sound Archive, Canberra 2007
Dokumentacja skazanych przestępców w koloniach karnych Australii[26] W posiadaniu wielu podmiotów 2007
Manifest Partii Pracy Queensland do mieszkańców Queensland[27] State Library of Queensland, Brisbane 2009

Austria (13)

Dioskuryd wiedeński, pochodząca z VI wieku kopia dzieła Pedaniosa Dioskurydesa De Materia Medica[28] Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń 1997
Ostateczny dokument kongresu wiedeńskiego[29] Austriackie Archiwum Państwowe, Wiedeń 1997
Kolekcje historyczne Wiedeńskiego Archiwum Fonograficznego (1899–1950)[30] Phonogrammarchiv, Austriacka Akademia Nauk, Wiedeń 1999
Kolekcja papirusów arcyksięcia Rajnera[31], obejmująca ok. 180000 obiektów (papirusów, pergaminów, tabliczek drewnianych, ostraków, tkanin) z okresu od XV w. p.n.e. do XVI wieku n.e.[32], z tekstami w językach: egipskim (w zapisie hieroglificznym, hieratycznym i demotycznym), koptyjskim, greckim, łacińskim, hebrajskim, aramejskim, syryjskim, pahlawi i arabskim[33]. Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń 2001
Kolekcja dzieł Schuberta[34] Wiedeńska Biblioteka Miejska, Wiedeń 2001
Atlas Blaeu-Van der Hem[35] Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń 2003
Kolekcja dzieł Brahmsa[36] Gesellschaft der Musikfreunde, Wiedeń 2005
Kolekcja rysunków architektury gotyckiej[37] Akademia Sztuk Pięknych, Wiedeń 2005
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[38] – wpis wraz z Francją, Niemcami, Belgią, Węgrami i Włochami 2005
Tabula Peutingeriana[39] Akademia Sztuk Pięknych, Wiedeń 2007
Psałterz moguncki[40] Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń 2011
Spuścizna Arnolda Schönberga[41] 2011
Złota Bulla Karola IV – siedem oryginałów i kopia Wacława IV Luksemburskiego[42] – wpis wraz z Niemcami Austriacka Biblioteka Narodowa, Wiedeń 2013
Średniowieczne rękopisy z zakresu medycyny i farmacji[43] Azerbejdżańska Akademia Nauk, Baku 2005

Bahamy (2)

Dziennik gubernatora Charlesa Farquharsona Dundasa[44] Archiwa Bahamów, Nassau 2009
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[45] – wpis wraz z Belize, Dominiką, Jamajką, Saint Kitts i Nevis, Trynidadem i Tobago oraz Wielką Brytanią 2009
Piśmiennictwo niewolników karaibskich[46] 2003
Kolekcja Nity Barrow[47] University of West Indies Cave Hill Campus, Bridgetown 2009
Archiwa federalne[48] University of West Indies Cave Hill Campus, Bridgetown 2009
Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[49] – wpis wraz z Jamajką, Panamą, Saint Lucia, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi 2011
Dokumenty Komisji Indii Zachodnich[50] 2015
Afrykańska pieśń z Barbadosu – wpis wraz z Wielką Brytanią[51] 2017

Belgia (5)

Archiwa finansowe Officina Plantiniana[52] Muzeum Plantin-Moretus, Antwerpia 2001
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[38] – wpis wraz z Francją, Niemcami, Austrią, Węgrami i Włochami 2005
Archiwa izby upadłych przedsiębiorstw w Antwerpii[53] 2009
Archiwa Uniwersytetu Leuven (1425–1797)[54] 2013
Répertoire Bibliographique Universel (RBU)[55]. 2013

Belize (1)

Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[45] – wpis wraz z Bahamami, Dominikaną, Jamajką, Saint Kitts i Nevis, Trynidadem i Tobago oraz Wielką Brytanią 2009

Benin (1)

Archiwa kolonialne[56] Archiwum Narodowe, Porto Novo 1997
Rejestr niewolników Bermudów 1821–1834[57] 2011
Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski[58] – wpis wraz z Finlandią, Litwą, Polską, Rosją i Ukrainą 2009
Akt unii lubelskiej – wpis wraz z Litwą, Łotwą, Polską i Ukrainą[59] 2017
Amerykańska Muzyka Kolonialna[60] – wpis wraz z Kolumbią, Meksykiem i Peru Archiwum i Biblioteka Narodowa Boliwii 2007
Zespół archiwalny Royal Audiencia Court of La Plata (RALP)[61] Archiwum i Biblioteka Narodowa Boliwii 2011
Kolekcja dokumentów: Życie i prace Ernesto Guevary[62] – wpis wraz z Kubą 2013
Kolekcja fotografii Teresy Burbon-Sycylijskiej zawierająca brazylijskie i zagraniczne fotografie z XIX wieku podarowana Bibliotece Narodowej w 1891 roku przez cesarza Pedro II[63]. Brazylijska Biblioteka Narodowa, Rio de Janeiro 2003
Archiwum wywiadu i kontrwywiadu o reżimie wojskowym w Brazylii (1964–1985)[64] 2011
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[14] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Ghaną, Gujaną, Holandią, Surinamem, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi 2011
Dokumenty dotyczące podróży cesarza Piotra II po Brazylii i za granicę[65] 2013
Archiwum architektoniczne Oscara Niemeyera[66] 2013
Ikonograficzna i kartograficzna dokumentacja wojny paragwajskiej – wpis wraz z Urugwajem[50] 2015
Dokumenty Antônio Carlosa Gomesa – wpis wraz z Włochami[67] 2017
Apostoł eniński[68] 2011

Chile (3)

Archiwa obrońców praw człowieka tzw. archiwa terroru[69] Archivo Nacional de Chile, Santiago 2003
Dokumentacja działalności jezuitów na terenie całej Ameryki[70] Archivo Nacional de Chile, Santiago 2003
Kolekcja drukowanej poezji popularnej: Lira popular[71] 2013

Chiny (10)

Archiwa dźwięków muzyki tradycyjnej[72] Instytut Muzykologii Chińskiej Akademii Nauk, Pekin 1997
Zapiski Wielkiego Sekretariatu dynastii Qing[73] Pierwsze Archiwum Historyczne Chin, Muzeum Pałacowe, Pekin 1999
Stare rękopisy literatury ludu Naxi zapisane pismem dongba[74], obejmujące 1000 woluminów z okresu od roku 60 do czasów dynastii Tang (VII wiek), jedyne zachowane dokumenty tego typu na świecie[32] Instytut Badań nad Kulturą Dongba 2003
„Złote listy” cesarskich wizytacji z czasów dynastii Qing[75] Archiwum Narodowe, Pekin 2005
Archiwa dynastii Qing[76] W posiadaniu wielu podmiotów 2007
Bencao gangmu – kompendium Materia Medica[77] Biblioteka Chińskiej Akademii Chińskich Nauk Medycznych 2011
Huangdi neijing – „Kanon medycyny Żółtego Cesarza”[78], najwcześniejsza księga tradycyjnej medycyny chińskiej, prezentująca teorie Yin i yang i Wu xing[32] Chińska Biblioteka Narodowa, Pekin 2011
Oficjalne dokumenty z Tybetu z okresu dynastii Yuan (1304–1367)[79] Archiwum Tybetańskiego Regionu Autonomicznego 2013
Korespondencja Qiaopi z Yinxin oraz dokumenty diaspory chińskiej[80] Archiwum Prowincji Guangdong; Archiwum Prowincji Fujian 2013
Dokumenty związane z masakrą nankińską[50] Centralne Archiwa Chin, Drugie Archiwa Historyczne Chin, Archiwum Prowincji Liaoning, Archiwum Prowincji Jilin, Archiwum Miejskie Szanghaju, Archiwum Miejskie Nankinu, Gmach Pamięci Ofiar Masakry Nankińskiej 2015
Tabula Hungariae – mapa królestwa Węgier sprzed 1528[81] – wpis wraz z Węgrami 2007
Archiwum Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC) dokumentujące handel niewolnikami[82] – wpis wraz z Holandią i Surinamem 2011

Czechy (7)

Kolekcja średniowiecznych manuskryptów reformacji czeskiej[83] Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej, Praga 2007
Kolekcja rosyjskich, ukraińskich i białoruskich periodyków emigracyjnych 1918–1945[84] Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej, Praga 2007
Kolekcja 526 druków prac akademickich z lat 1637–1754[85] Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej, Praga 2011
Libri Prohibiti: kolekcja periodyków czeskich i słowackich wydawnictw podziemnych z lat 1948–1989[86] Biblioteka Narodowa Republiki Czeskiej, Praga 2011
Pokazy obrazów ruchomych Émile’a Reynaud – wpis wraz z Francją[50] Centre national du cinéma et de l'image animée, Paryż
Narodowe Muzeum Techniki, Praga
2015
Archiwum Leoša Janáčka[87] Moravské zemské muzeum 2017
Mapy Camocio[88] – wpis wraz z Maltą Zbiory Map Uniwersytetu Karola w Pradze 2017

Dania (8)

Archiwa duńskich zamorskich kompanii handlowych[89] Duńskie Archiwum Narodowe, Kopenhaga 1997
Kolekcja Linneusza[90] Duńska Biblioteka Narodowa Nauk i Medycyny, Kopenhaga 1997
Rękopisy i listy Andersena[91] Dział Rękopisów Biblioteki Królewskiej, Kopenhaga 1997
Archiwum Kierkegaarda[92] Dział Rękopisów Biblioteki Królewskiej, Kopenhaga 1997
Archiwa celne Øresundstolden[93] Dział Rękopisów Biblioteki Królewskiej, Kopenhaga 2007
El Primer Nueva Coronica y Buen Gobiern[94] 2007
Kolekcja rękopisów Árniego Magnússona (1663–1730)[95] – wpis wraz z Islandią 2009
MS. GKS 4 2°, vol. I-III, Biblia Latina[96] 2011
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[45] – wpis wraz z Bahamami, Belize, Jamajką, Saint Kitts i Nevis, Trynidadem i Tobago oraz Wielką Brytanią 2009
Księga chrztów niewolników z lat 1636–1670[97] 2009
Dziedzictwo ruchu oporu i walk o prawa człowieka w Dominikanie w latach 1930–1961[98] 2009

Egipt (4)

Zbiór dokumentów „Pamięć Kanału Sueskiego[99] Ambasada Egiptu w Paryżu 1997
Spisane na papierze i pergaminie zarządzenia sułtanów i książąt[100] Biblioteka Narodowa i Archiwum Egiptu, Kair 2005
Zbiór perskich manuskryptów[101] Biblioteka Narodowa i Archiwum Egiptu, Kair 2007
Kolekcja mameluckich rękopisów Koranu Biblioteki Narodowej Egiptu[102] Biblioteka Narodowa i Archiwum Egiptu, Kair 2013
„The Gaze of the Other” – dziedzictwo dokumentalne salezjańskiego wikariatu apostolskiego w ekwadorskiej Amazonii (1890–1930)[50] 2015
Bałtycki łańcuch: żywy łańcuch o długości ponad 600 km, łączący wszystkie trzy kraje, wyraz protestu przeciwko ówczesnej sytuacji politycznej tych krajów oraz poparcia w ich staraniach o niepodległość[103] – wpis wraz z Litwą i Łotwą 2009
Skarby Archiwum i Biblioteki Narodowej[104] Archiwum i Biblioteka Narodowa, Addis Abeba) 1997

Fidżi (1)

Dokumenty indyjskich pracowników tymczasowych[105] – wpis wraz z Gujaną, Surinamem, Trynidadem i Tobago 2011
Tabliczki zapisane pismem sylabicznym z X wieku[106] Muzeum Narodowe, Manila 1999
Nagrania radiowe z okresu rewolucji różańcowej 1986[107] 2003
Kolekcja José Macedy – filipińskiego kompozytora i etnografa muzycznego – obejmująca nagrania, zapiski, zdjęcia muzyków i tradycyjnych instrumentów[108] 2007
Dokumenty Manuela L. Quezona – pierwszego filipińskiego szefa rządu Filipin[109] University of Michigan, Michigan 2011
Kolekcja map A.E. Nordenskiölda – historyka wczesnej kartografii[110] Biblioteka Uniwersytecka, Helsinki 1997
Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski[58] – wpis wraz z Białorusią, Litwą, Polską, Rosją i Ukrainą 2009
Archiwum Suenjel – wioski sami skoltów[50] 2015

Francja (13)

Deklaracja Praw Człowieka i Obywatela 1789-1791[111] 2003
Apel de Gaulle’a z 18 czerwca 1940 nadany do Francuzów przez radio z Londynu[112] – wpis wraz z Wielką Brytanią 2005
Filmy braci Lumière – kolekcja 1405 filmów[113] 2005
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[38] – wpis wraz z Austrią, Niemcami, Belgią, Węgrami i Włochami 2005
Dokumenty ilustrujące wprowadzenie dziesiętnego systemu metrycznego, 1790–1837[114] 2005
Tkanina z Bayeux[115] 2007
Biblioteka cysterskiego opactwa Clairvaux za czasów Pierre’a de Vireya (1472) – kolekcja 1115 manuskryptów średniowiecznych[116] 2009
Biblioteka Beatusa Rhenanusa[117] 2011
Seria dokumentów obejmujących rejestrację i publikację tekstów prawnych, zawierająca dekret króla Franciszka I Walezjusza wprowadzający system obowiązkowego przekazywania jednego wydawanego egzemplarza do biblioteki królewskiej[118] Centre historique des archives nationales 2011
Pokazy obrazów ruchomych Émile’a Reynaud – wpis wraz z Czechami[50] 2015
Mappa mundi z Albi[50] 2015
Archiwa Louisa Pasteura[50] 2015
Archiwa Père Castor[119] 2017

Ghana (1)

Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[14] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Gujaną, Holandią, Surinamem, Wielką Brytanią i USA 2011

Grecja (1)

Papirus z Derveni[50] 2015

Gruzja (3)

Opis Królestwa Gruzji i atlas geograficzny Wachuszti Bagrationiego[120] 2013
Kolekcja rękopisów eposu Szoty Rustaweliego Rycerz w tygrysiej skórze[121] – wpis wraz z Wielką Brytanią 2013
Najstarsze manuskrypty zachowane w Narodowym Archiwum Gruzji[50] 2015

Gujana (2)

Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[14] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Ghaną, Holandią, Surinamem, Wielką Brytanią i USA 2011
Dokumenty indyjskich pracowników tymczasowych[105] – wpis wraz z Fidżi, Surinamem, Trynidadem i Tobago 2011
Traktat z Tordesillas[122] – wpis wraz z Portugalią Archiwum Korony Aragońskiej, Barcelona 2007
umowa z Santa Fe między Krzysztofem Kolumbem i Królami Katolickimi 17 kwietnia 1492[123] Główne Archiwum Indii, Sewilla 2009
Dekrety (1188) z León, kolebki europejskiego parlamentaryzmu[124] 2013
Materiały związane z działalnością misji do Europy w erze Keichō[125] – wpis wraz z Japonią 2013
Llibre del Sindicat Remença – XV-wieczna kronika spotkań syndykatu chłopskiego w Katalonii[126] 2013
Rękopisy komentarzy do apokalipsy Beatusa z Liébany w tradycji iberyjskiej – wpis wraz z Portugalią[50] 2015
Słowniki pierwotnych języków Nowego Świata z tłumaczeniami na język hiszpański[50] 2015
Codex Calixtinus – wpis wraz z Portugalią[127] 2017
Archivo General de Simancas[128] 2017
Archiwa Santiago Ramona Y Cajal oraz Hiszpańskiej Szkoły Neurohistologicznej[129] 2017
Biblioteka Ets Haim – Livraria Montezinos w Synagodze Portugalskiej w Amsterdamie, posiadająca duży zbiór z zakresu judaistyki[130] 2003
Archiwa Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej[131] – wpis wraz z Indiami, Indonezją, Południową Afryką i Sri Lanką 2003
Dziennik Anny Frank[132] 2009
La Galigo (Sureq Galigo) – epicki mit stworzenia obejmujący 6000 foliałów – najprawdopodobniej najobszerniejsze dzieło literatury na świecie[133] – wpis wraz z Indonezją 2011
Kolekcja Desmeta obejmująca ponad 900 filmów, plakatów filmowych, dokumentacji firmy Desmeta, m.in. korespondencję z wytwórniami filmowymi[134] 2011
Archiwum Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC) dokumentujące handel niewolnikami[82] – wpis wraz z Curaçao i Surinamem 2011
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[14] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Ghaną, Gujaną, Surinamem, Wielką Brytanią i USA 2011
Babad Diponegoro, autobiograficzna kronika Diponegoro[135] – wpis wraz z Indonezją 2013
Jedyna zachowana strona rękopisu manifestu komunistycznego oraz osobista kopia Karola Marksa z adnotacjami pierwszego wydania pierwszego tomu Kapitału, rękopisy Marksa i Engelsa[136] – wpis wraz z Niemcami Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej, Amsterdam 2013
Psałterz utrechcki[50] 2015
Zbiór wybranych dokumentów świadczących o różnorodności językowej świata z archiwum językowego Instytutu Psycholingwistyki Maxa Plancka[50] 2015
Dokumenty Aletty Jacobs[137] 2017

Indie (7)

Kolekcja tamilskich rękopisów z dziedziny medycyny[138] Instytut Studiów Azjatyckich, Tamil Nadu 1997
Archiwa Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej[139] – wpis wraz z Holandią, Indonezją, Południową Afryką i Sri Lanką Nationaal Archief, Den Haag 2003
Manuskrypty świętych tekstów śiwaizmu[140] Institut français de Pondichéry, Puducherry 2005
Rygweda[141]święta księga hinduizmu, najstarsza z czterech wed – trzydzieści manuskryptów[32] Bhandarkar Instytut Badań Orientalnych, Pune 2007
Manuskrypt traktatów laghukālacakratantrarājatikā zawierający opisy astronomiczne i astrologiczne, miary Ziemi, dyskusje filozoficzne[142] Asiatic Society, Kolkata 2011
Manuskrypt Tarikh-E-Khandan-E-Timuriyah o historii Timurydów, Timura i jego potomków panujących w Iranie i Indiach[143] Publiczna Biblioteka Orientalna Khuda Bakhsh, Patna 2011
Tekst sanskrytu Śantinatha Charitra z XIV w. opisujący życie i czasy Śantinathy[144] L.D. Institute of Indology , 2013
Archiwa Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej – w Indonezji znajdują się archiwa z lat 1612–1811[139] – wpis wraz z Holandią, Indiami, Południową Afryką i Sri Lanką 2003
La Galigo (Sureq Galigo) – epicki mit stworzenia obejmujący 6000 foliałów – najprawdopodobniej najobszerniejsze dzieło literatury na świecie[133] – wpis wraz z Holandią Fort Rotterdam, Makasar; Biblioteka Uniwersytetu w Lejdzie, Lejda 2011
Babad Diponegoro, autobiograficzna kronika Diponegoro[135] – wpis wraz z Holandią Narodowa Biblioteka Indonezji, Dżakarta 2013
Nāgarakrĕtāgamalaudacja z XIV w. na cześć króla Hayama Wuruka[145] Narodowa Biblioteka Indonezji, Dżakarta 2013
Archiwum Konferencji Azjatycko-Afrykańskiej w Bandungu[50] Archiwum Narodowe Republiki Indonezji, Dżakarta 2015

Iran (9)

Akt fundacji Rab'-e Rashidi – ośrodka akademickiego Ilchanidów z XIII wieku[146] Biblioteka Narodowa w Tebrizie 2007
Szahname księcia Bajsunkura[147] Cesarska Biblioteka Pałacu Golestan, Teheran 2007
Dokumenty administracyjne organizacji Astan Quds Razavi z okresu Safawidów[148] Biblioteka Astan-e Quds Razavi, Meszhed 2009
Panj Ganj – zbiór pięciu poematów (Makhzan al-asrar, Chosrou wa Szirin, Farhad wa Szirin, Haft pajkar i Iskandarname) Nizamiego[149] Biblioteka Sepahsālār; Cesarska Biblioteka Pałacu Golestan; Muzeum Narodowe; Biblioteka Narodowa w Malek; Centralna Biblioteka Uniwersytetu Teherańskiego 2011
Al-Tafhim li Awa'il Sana'at al-Tanjim – najstarszy perski tekst z dziedziny matematyki i astrologii, napisany przez Biruniego[150] Skarbiec Manuskryptów Islamskiego Zgromadzenia Konsultatywnego 2011
Dhakhīra-yi Khārazmshāhī – najstarszy perski traktat medyczny[151] Biblioteka Sepahsālār 2013
Zbiór wybranych map Iranu z okresu panowania Kadżarów[152] Centrum Dokumentów Narodowych i Historii Dyplomacji 2013
Księga dróg i królestw (arab. Al-Masaalik Wa Al-Mamaalik) – wpis wraz z Niemcami[50] Muzeum Narodowe, Teheran (tłumaczenie na język perski); Biblioteka Naukowa w Erfurcie (oryginał w języku arabskim) 2015
Zbiór prac Sadiego z Szirazu – Kulliyyāt-i Saʽdi[50] Biblioteka Narodowa Iranu, Teheran 2015
Księga z Kells[153] 2011
kolekcja rękopisów Árniego Magnússona (1663–1730)[95] – wpis wraz z Danią 2009
Cenzus z 1703 roku[154] 2013

Izrael (4)

Zbiór kart świadectwa Holokaustu, obejmujący prawie dwa miliony kart z nazwiskami ofiar, zbieranych w latach 1954–2004[155] 2013
Zbiór Rothschilda – XV-wieczne manuskrypty hebrajskie[156] 2013
Kodeks z Aleppo[50] 2015
Prace teologiczne Isaaca Newtona[50] 2015
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[45] – wpis wraz z Bahamami, Belize, Dominiką, Saint Kitts i Nevis, Trynidadem i Tobago oraz Wielką Brytanią 2009
Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[49] – wpis wraz z Barbadosem, Panamą, Saint Lucia, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi 2011
Zbiór Sakubei Yamamoto[157] 2011
Midokanpakuki: zbiór rękopisów dzienników Michinagi Fujiwary[158] 2013
Materiały związane z działalnością misji do Europy w erze Keichō[125] – wpis wraz z Hiszpanią 2013
„Powrót do portu Maizuru” – dokumenty związane z internowaniem i repatriacją Japończyków (1945–1956)[50] 2015
Archiwum świątyni Tō-ji w stu pudełkach[50] 2015
Archiwa Muzeum Ludobójstwa Tuol Sleng[159] Muzeum Ludobójstwa Tuol Sleng, Phnom Penh 2009

Kanada (3)

Zbiór Seminarium Quebecu[160] 2007
Neighbours – krótkometrażowy film na jednej rolce Normana McLarena[161] 2009
Zbiór dokumentów związanych z odkryciem insuliny i jego oddźwiękiem globalnym[162] 2013
Kolekcja manuskryptów Jasawiego w języku tureckim[163] – wpis wraz z Danią Biblioteka Narodowa Kazachstanu 2003
Zbiór dokumentów audiowizualnych ruchu antynuklearnego Nevada-Semipałatyńsk[164] Centralne Archiwum Państwowe Republiki Kazachstanu i Centralne Państwowe Archiwum Filmów, Dokumentacji Fotograficznej i Nagrań Dźwiękowych Republiki Kazachstanu[165] 2005
Zbiór archiwalny Morza Aralskiego[166] 2011
Kolekcja Negros y Esclavos[167] Generalne Archiwum Państwowe, Bogota 2005
Amerykańska Muzyka Kolonialna[60] – wpis wraz z Boliwią, Meksykiem i Peru 2007
Rękopis Hunmin Chongum z pierwszym zapisem w alfabecie hangul[168] Muzeum Sztuki Kansong, Seul 1997
Roczniki dynastii Joseon[169] Chongjoksan Sagobon, Seul 1997
Seungjeongwon Ilgi zapiski sekretariatu królewskiego dynastii Joseon[170] Biblioteka Gyujanggak i Uniwersytet Narodowy w Seulu 2001
Buljo jikji simche yojeol, antologia tekstów buddyzmu zen, wydrukowana w 1377, najstarsza książka drukowana z użyciem ruchomych czcionek[171] Biblioteka Narodowa Francji, Paryż 2001
Uigwe: protokoły królewskie dynastii Joseon[172] 2007
Drewniane matryce Tripitaka koreana i skrypty buddyjskie[173] 2007
Donguibogam: zasady i praktyka medycyny wschodniej – encyklopedia wiedzy medycznej z 1613[174] 2009
Dziedzictwo praw człowieka – archiwum masakry w Kwangju[175] 2011
Ilseongnok: zapiski przemyśleń codziennych – dziennik króla Jeongjo[176] 2011
Nanjung Ilgi: dziennik wojenny admirała Yi Sun-sin, pisany podczas inwazji japońskich 1592–1598[177] 2013
Archiwa Saemaul Undong – ruchu na rzecz rozwoju gospodarki, który stworzył podwaliny ekonomicznego sukcesu Korei[178] 2013
Drewniane bloki drukarskie do druku prac Konfucjusza[50] 2015
Archiwum koreańskiego programu specjalnego emitowanego na żywo „Odnajdywanie rozproszonych rodzin”[50] 2015
Dokumentacja rozwiązania armii kostarykańskiej z 1949 roku[179] 2017

Kuba (3)

Kolekcja José Martí Pérez[180] Generalne Archiwum Państwowe, Bogota 2005
Negatywy Noticiero ICAIC Lationamericano[181] 2009
Kolekcja dokumentów: Życie i prace Ernesto Guevary[62] – wpis wraz z Boliwią 2013

Liban (2)

Pamiątkowe stele znad rzeki Nahr al-Kalb w górach Libanu, opisujące historię kraju od starożytności po dzień dzisiejszy[182], pozostawione przez kolejne wojska zdobywców (od starożytnych Egipcjan, Babilończyków, Greków i Rzymian, aż po Francuzów, Brytyjczyków i współczesnych Libańczyków)[32] Nahr al-Kalb, góry Libanu 2005
Alfabet fenicki[183] – alfabet wynaleziony w XIII w. p.n.e., dał początek wszystkim alfabetom stosowanym współcześnie[32] Stela Nr.I na terenie miasta Zuk Musbah, stele Nr. II–XXII na terenie miasta Dbayeh 2005

Litwa (2)

Bałtycki łańcuch: żywy łańcuch o długości ponad 600 km, łączący wszystkie trzy kraje, wyraz protestu przeciwko ówczesnej sytuacji politycznej tych krajów oraz poparcia w ich staraniach o niepodległość[103] – wpis wraz z Estonią i Łotwą 2009
Akt unii lubelskiej – wpis wraz z Białorusią, Łotwą, Polską i Ukrainą[59] 2017
The Family of Man, kolekcja fotografii Edwarda J. Steichena przedstawiających ludzi żyjących w połowie XX wieku[184] – wpis wraz z Estonią i Łotwą 2003

Łotwa (3)

Bałtycki łańcuch: żywy łańcuch o długości ponad 600 km, łączący wszystkie trzy kraje, wyraz protestu przeciwko ówczesnej sytuacji politycznej tych krajów oraz poparcia w ich staraniach o niepodległość[103] – wpis wraz z Estonią i Litwą 2009
Szafa Dain (Dainu skapis), kolekcja ludowych pieśni łotewskich[185] Archiwum Łotewskiego Folkloru, Ryga 2001
Akt unii lubelskiej – wpis wraz z Białorusią, Litwą, Polską i Ukrainą[59] 2017
Archiwa królewskie 1824–1897[186] Archiwum Narodowe, Antananarywa 2009
Korespondencja sułtana Kedah z lat 1882–1943[187] Narodowe Archiwum Malezji, Alor Setar 2001
Hikayat Hang Tuah, malezyjski epos narodowy[188] Narodowa Biblioteka Malezji, Kuala Lumpur 2001
Sejarah Melayu, kronika sułtanatu Malezji z XV i XVI wieku[189] Instytut Języka i Literatury, Kuala Lumpur 2001
Batu Bersurat Terengganu[190] 2009

Malta (1)

Mapy Camocio[88] – wpis wraz z Czechami Zbiory Map Uniwersytetu Karola w Pradze 2017

Maroko (1)

Kitab al-ibar, wa diwan al-mobtadae wa al-khabar[191] 2011
Zapiski z okresu francuskiej kolonizacji wyspy[192] Archiwum Mauritiusa, Port Louis 1997
Dokumentacja imigracji pracowników w systemie „Indentured Labour System”[50] 2015

Meksyk (12)

Colección de Códices Originales Mexicanos, kolekcja pre-hiszpańskich kodeksów z terenu Meksyku[193] Narodowa Biblioteka Antropologii i Historii, Meksyk 1997
Kodeksy z doliny Oaxaca[194] Archiwum Narodowe, Meksyk 1997
Codex Techaloyan z Cuajimalpaz[195] Archiwum Narodowe, Meksyk 1997
Film Zapomniani Buñuela[196] Filmoteca de la UNAM, Meksyk 2003
Biblioteca Palafoxiana, najstarsza biblioteka publiczna w Ameryce, zawiera kolekcje książek z okresu europejskiej kolonizacji tego obszaru[197] Puebla 2005
Colección de Lenguas Indigenas[198] 2007
Amerykańska Muzyka Kolonialna[60] – wpis wraz z Boliwią, Kolumbią i Peru 2007
Kolekcja Centrum Dokumentacji i Badań nad Społecznością Żydów Aszkenazyjskich w Meksyku od XVI do XX wieku[199] 2009
Piktogramy map, rysunków i ilustracji Archiwum Narodowego od XVI do XVIII wieku[200] 2011
Stare zbiory historycznego archiwum Colegio de Vizcaínas[201] 2013
Dokumentacja sądownicza związana z narodzinami prawa: skuteczny środek meksykańskiej skargi konstytucyjnej jako wkład do powszechnej deklaracji praw człowieka w 1948 roku[50] 2015
Prace Bernardino de Sahagúna[50] 2015

Mjanma (3)

Relikwiarze Maha Lawkamarazein[202] 2013
Złoty List króla Birmy Alaungpayi do króla Wielkiej Brytanii Jerzego II – wpis wraz z Niemcami i Wielką Brytanią[50] Biblioteka Krajowa Dolnej Saksonii 2015
Inskrypcja Myazedi[50] 2015
Mongolski Tengjur[203] 2011
Altan tobczi[204] 2011
Kanjur[205] 2013
Dzienniki Hendrika Witbooi[206] Archiwum Narodowe Namibii, Windhoek; Prywatne Archiwum Dr. Klausa Goebla, Monachium 2005

Nepal (2)

Manuskrypt Niśvāsattatvasaṃhitā[207] 2013
Manuskrypt Susrutamhita[208] 2013

Niemcy (21)

Wczesne nagrania na cylindrach tradycyjnej muzyki z różnych stron świata, 1893–1952[209] Phonogramm-Archiv; Muzeum Etnologii, Berlin 1999
Rękopis IX Symfonii d-moll op. 125 Beethovena[210] Biblioteka Państwowa, Berlin 2001
Spuścizna literacka Goethego[211] Archiwum Goethego i Schillera, Weimar 2001
Biblia Gutenberga[212] Biblioteka Uniwersytecka Dolnej Saksonii, Getynga 2001
Film Metropolis[213] Fundacja Friedricha Wilhelma Murnaua, Wiesbaden 2001
Iluminowane rękopisy z okresu ottońskiego pochodzące z klasztoru Reichenau[214] 2003
Kinder- und Hausmärchen braci Grimm[215] 2005
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[38] – wpis wraz z Austrią, Francją, Belgią, Węgrami i Wlochami 2005
Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque Lustrationes Martina Waldseemüllera z 1507[216] 2005
Listy do Gottfrieda Wilhelma Leibniza, listy Leibniza w kolekcji manuskryptów Gottfrieda Wilhelma Leibniza[217] Gottfried Wilhelm Leibniz Bibliothek 2007
Pieśń o Nibelungach[218] 2009
Patent DRP 37435 „Pojazd napędzany silnikiem gazowym” złożony przez Carla Benza w 1886[219] 2011
Budowa i upadek Muru Berlińskiego i porozumienie dwa plus cztery z 1990[220] 2011
Farmakopea z Lorsch[221] 2013
Jedyna zachowana strona rękopisu Manifestu komunistycznego oraz osobista kopia Karola Marksa z adnotacjami pierwszego wydania pierwszego tomu Kapitału, rękopisy Marksa i Engelsa[136] – wpis wraz z Holandią Międzynarodowy Instytut Historii Społecznej, Amsterdam 2013
Dysk z Nebry[222] Muzeum Prehistorii, Halle 2013
Złota Bulla Karola IV – siedem oryginałów i kopia Wacława IV Luksemburskiego[42] – wpis wraz z Austrią 2013
Dokumenty z początkowego okresu rozwoju reformacji zainicjowanej przez Marcina Lutra[50] 2015
Rękopis partytury wielkiej mszy h-moll Johanna Sebastiana Bacha[50] 2015
Złoty List króla Birmy Alaungpayi do króla Wielkiej Brytanii Jerzego II – wpis wraz z Wielką Brytanią i Mjanmą[50] Biblioteka Krajowa Dolnej Saksonii 2015
Księga dróg i królestw (arab. Al-Masaalik Wa Al-Mamaalik) – wpis wraz z Iranem[50] 2015
Nikaraguańska kampania na rzecz alfabetyzacji[223] 2007
Dom lalki Ibsena[224] Biblioteka Narodowa Norwegii, Oslo 2001
Archiwum leprozorium w Bergen[225] Archiwum Miejskie i Regionalne w Bergen 2001
Dokumenty filmowe z wyprawy Amundsena na biegun południowy, 1910–1912[226] 2005
Archiwum Thora Heyerdahla[227] 2011
Kolekcja fotografii Sophusa Tromholta[228] 2013
traktat z Waitangi[229] Archiwum Narodowe, Wellington 1997
Petycja sufrażystek z 1893[230] Archiwum Narodowe, Wellington 1997
Archiwum Edmunda Hillary’ego[50] 2015
Pisma Muhammada Ali Jinnah, założyciela Pakistanu[231] Archiwum Narodowe, Islamabad 1999

Panama (1)

Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[49] – wpis wraz z Barbadosem, Jamajką, Saint Lucia, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi 2011
Archiwa terroru[232] 2009

Peru (3)

Amerykańska Muzyka Kolonialna[60] – wpis wraz z Boliwią, Kolumbią i Meksykiem 2007
Pierwsze peruwiańskie i południowoamerykańskie wydania książek (1584–1619)[233] – wpis wraz z Boliwią, Kolumbią i Meksykiem 2013
Zapis podróży konkwistadorów Księga Becerro[234] – wpis wraz z Boliwią, Kolumbią i Meksykiem 2013

Polska (17)

autograf dzieła Mikołaja Kopernika De revolutionibus[235] Biblioteka Jagiellońska, Kraków 1999
podziemne archiwum getta warszawskiego (Archiwum Ringelbluma)[236] Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa 1999
Kolekcja dzieł Chopina[237] Biblioteka Narodowa, Towarzystwo Fryderyka Chopina, Warszawa 1999
Akt konfederacji warszawskiej [238] AGAD 2003
21 postulatów Solidarności [239] 2003
Kodeks supraski[240] – wpis wraz z Rosją i Słowenią Biblioteka Ordynacji Zamojskiej, Biblioteka Narodowa, Warszawa; Rosyjska Biblioteka Narodowa w Sankt Petersburgu; Słoweńska Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka w Lublanie 2007
Archiwa Komisji Edukacji Narodowej[241] Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie, Biblioteka PAN w Krakowie, Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie oraz Archiwum Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie 2007
Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski[58] – wpis wraz z Białorusią, Finlandią, Litwą, Rosją i Ukrainą 2009
Archiwum Instytutu Literackiego w Paryżu (1946–2000)[242] 2009
Archiwum Biura Odbudowy Stolicy[243][244] Archiwum Państwowe m.st. Warszawy 2011
Zbiory Towarzystwa Historyczno-Literackiego w Paryżu: Biblioteka Polska i Muzeum Adama Mickiewicza w Paryżu[245][246] Biblioteka Polska w Paryżu 2013
Traktaty pokojowe (ahdnames), zawarte od II połowy XV do końca XVIII w. między Królestwem Polskim i Cesarstwem Tureckim[246][247] Archiwum Główne Akt Dawnych (AGAD) w Warszawie 2013
Księga henrykowska[50] 2015
Akta i biblioteka Braci czeskich[50] 2015
Akt unii lubelskiej – wpis wraz z Białorusią, Litwą, Łotwą i Ukrainą[59] 2017
Dokumenty polskiego wywiadu radiowego z okresu Bitwy Warszawskiej 1920 roku[248] Centralne Archiwum Wojskowe[249] 2017
Raport Jürgena Stroopa “Es gibt keinen jüdischen Wohnbezirk – in Warschau mehr! (Żydowska dzielnica mieszkaniowa w Warszawie już nie istnieje!)”[249] Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej 2017
Kolekcja Bleeków, dokumentująca badania nad językiem i folklorem Buszmenów prowadzonych przez tę rodzinę[250] Uniwersytet w Kapsztadzie, Biblioteka Południowoafrykańska, Kapsztad 1997
Dokumenty sądowe sprawy Nr. 253/1963 (państwo przeciwko Nelsonowi Mandeli i innym)[251] Archiwum Narodowe, Pretoria 2007
Dokumenty filmowe z okresu walki o wyzwolenie spod Apartheidu[252] Doxa Productions, Hout Bay 2007
Archiwum Konwencji na Rzecz Demokratycznej Afryki Południowej (Convention for a Democratic South Africa, CODESA) 1991–1992 oraz archiwum procesu wielopartyjnych negocjacji, które miały doprowadzić do zniesienia apartheidu w 1993[253] 2013
List Pero Vaz de Caminha z 1500, pierwszy opis Brazylii[254] 2005
Corpo Cronológico – zbiór manuskryptów o odkryciach portugalskich z XV–XVI w.[255] 2007
Traktat z Tordesillas[122] – wpis wraz z Hiszpanią 2007
Raporty z pierwszego lotu przez południowy Atlantyk w 1922[256] 2011
Arquivos dos Dembos[12] – wpis wraz z Angolą 2011
Dziennik pierwszej podróży Vasco da Gamy do Indii (Diário da viagem de Vasco da Gama)[257] 2013
Rękopisy komentarzy do Apokalipsy Beatusa z Liébany w tradycji iberyjskiej – wpis wraz z Hiszpanią[50] 2015

Rosja (14)

Ewangeliarz Archangielski z 1092[258] Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa 1997
Ewangeliarz Chitrowa[259] Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa 1997
Druki cyrylicą z XV i XVI wieku[260] Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa 1997
Kolekcja gazet[261] Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa 1997
Mapy Imperium Rosyjskiego oraz kolekcja map z XVIII wieku[262] Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa 1997
Kolekcja plakatu rosyjskiego z końca XIX i początku XX wieku[263] Rosyjska Biblioteka Państwowa, Moskwa 1997
Zbiór historycznych nagrań z zakresu etnomuzykologii, etnolingwistyki i filologii z lat 1889-1955 Archiwum Fonograficznego z Sankt Petersburga[264] Instytut Literatury Rosyjskiej, Rosyjska Akademia Nauk, Sankt Petersburg 2001
Kodeks supraski[240] – wpis wraz z Polską i Słowenią Biblioteka Ordynacji Zamojskiej, Biblioteka Narodowa, Warszawa; Rosyjska Biblioteka Narodowa w Sankt Petersburgu; Słoweńska Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka w Lublanie 2007
Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski[58] – wpis wraz z Białorusią, Finlandią, Litwą, Polską i Ukrainą 2009
Osobisty księgozbiór Lwa Tołstoja, kolekcja manuskryptów, fotografii i filmów[265] 2011
Ewangeliarz Ostromira[266] 2011
Latopis Ławrientiewski[267] 2013
Ułożenie soborowe z 1649 roku[50] 2015
Album miniatur perskich i hinduskich z XVI–XVIII w. wraz z przykładami perskiej kaligrafii[268] 2017

Saint Kitts i Nevis (2)

Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[269] – wpis wraz z Bahamami, Belize, Dominiką, Jamajką, Trynidadem i Tobago oraz Wielką Brytanią 2009
Rejestr niewolników Bermudów 1821–1834[57] 2011
Zbiór dokumentów sir Williama Arthura Lewisa[270] 2009
Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[49] – wpis wraz z Barbadosem, Jamajką, Panamą, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi 2011
Zbiory dokumentujące historię Francuskiej Afryki Zachodniej[271] Archiwum Narodowe, Dakar 1997
Zbiór pocztówek z Francuskiej Afryki Zachodniej[50] 2015
Zbiór dokumentów z École normale supérieure William Ponty[50] 2015

Serbia (3)

Archiwum Tesli[272] Muzeum Nikoli Tesli, Belgrad 2003
Rękopis Ewangeliarza Mirosława z 1180[273] Muzeum Narodowe, Belgrad 2005
Telegram z wypowiedzeniem wojny Serbii przez Austro-Węgry z 28 lipca 1914[50] 2015
Iluminowane kodeksy średniowieczne[274]antyfonarze z Bratysławy Archiwum Narodowe, Bratysława 1997
Kolekcja muzułmańskich rękopisów Bašagicia[275] Biblioteka Uniwersytecka, Uniwersytet Komeńskiego, Bratysława 1997
Mapy i plany kopalni w Bańskiej Szczawnicy[276] Archiwum państwowe, Bańska Szczawnica (słow. Štátny ústredný banský archív v Banskej Štiavnici) 2007
Kodeks supraski[240] – wpis wraz z Polską i Rosją Biblioteka Ordynacji Zamojskiej, Biblioteka Narodowa, Warszawa; Rosyjska Biblioteka Narodowa w Sankt Petersburgu; Słoweńska Biblioteka Narodowa i Uniwersytecka w Lublanie 2007
Archiwa Holenderskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej[131] – wpis wraz z Holandią, Indiami, Indonezją i Południową Afryką 2003
Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque Lustrationes – mapa świata przygotowana pod kierunkiem Martina Waldseemüllera, na której po raz pierwszy pojawia się nazwa „Ameryka[216] Biblioteka Kongresu Stanów Zjednoczonych, Waszyngton 2005
Czarnoksiężnik z Oz[277] George Eastman House, Rochester 2007
Kolekcja filmów Johna Marshalla – antropologa pracującego w Namibii[278] Smithsonian Institution, Suitland 2009
Zdjęcia Ziemi zrobione przez satelity w ramach programu Landsat[279] 2011
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[14] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Ghaną, Gujaną, Holandią, Surinamem i Wielką Brytanią 2011
Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[49] – wpis wraz z Barbadosem, Jamajką, Panamą, Saint Lucia i Wielką Brytanią 2011
Zbiór dokumentów Eleanor Roosevelt[280] 2013
Kolekcja Mosesa i Francesa Aschów Centrum Folkloru i Dziedzictwa Kulturowego, Smithsonian Institution[50] 2015
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[14] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Ghaną, Gujaną, Holandią, Wielką Brytanią i Stanami Zjednoczonymi 2011
Archiwum Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC) dokumentujące handel niewolnikami[82] – wpis wraz z Curaçao i Holandią 2011
Dokumenty indyjskich pracowników tymczasowych[105] – wpis wraz z Fidżi, Gujaną, Trynidadem i Tobago 2011
Jean-Jacques Rousseau – zbiory dokumentów z Genewy i Neuchâtel[281] Biblioteka Genewska i Biblioteka Publiczna i Uniwersytecka w Neuchâtel 2011
Festival de Jazz de Montreux – spuścizna Claude’a Noba[282] 2013
Bibliotheca Bodmeriana[50] 2015
Archiwum Astrid Lindgren[283] 2005
Kolekcja Emanuela Swedenborga[284] 2005
Archiwum Ingmara Bergmana[285] 2007
Archiwum rodziny Alfreda Nobla[286] 2007
Archiwum Komisji Planowania Miasta Sztokholmu[287] 2011
Srebrna Biblia[288] 2011
Rękopisy XIV-wiecznej literatury tadżyko-perskiej: Kullijat Obejda Zakaniego i Gazeli Hafeza[289] 2003
Kamienna inskrypcja króla Ram Chamhaeng z XIII wieku, jeden z najstarszych zabytków pisma tajskiego[290] 2003
Dokumenty archiwalne transformacji Syjamu przez króla Chulalongkorna (1868–1910)[291] 2009
Archiwa epigraficzne Wat Pho[292] 2011
Księga sprawozdań z posiedzeń Rady Towarzystwa Syjamu[293] 2013
Niemieckie dokumenty kolonialne[294] Archiwum Narodowe, Dar es Salaam 1997
Kolekcja arabskich książek i rękopisów[295] Narodowe Archiwum Zanzibaru 2003
Kolekcja materiałów audiowizualnych dokumentujących narodziny narodu Timoru Wschodniego[296] 2013
Kolekcja Dereka Walcotta[297] Biblioteka Główna Uniwersytetu Indii Zachodnich, St. Augustine 1997
Kolekcja premiera Erica Williamsa[298] Biblioteka Główna Uniwersytetu Indii Zachodnich, St. Augustine 1999
Kolekcja C.L.R. Jamesa[299] 2005
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[45] – wpis wraz z Bahamami, Belize, Dominiką, Jamajką, Saint Kitts i Nevis oraz Wielką Brytanią 2009
Kolekcja Constantine’a[300] 2011
Dokumenty indyjskich pracowników tymczasowych[105] – wpis wraz z Fidżi, Gujaną i Surinamem 2011
Dokumentacja kaperstwa i stosunków międzynarodowych Regencji Tunisu w XVIII–XIX wieku[301] 2011
Dokumentacja zniesienia niewolnictwa w Tunezji z lat 1841–1846[302] 2017

Turcja (5)

Tabliczki gliniane Hetytów z Boğazköy[303] Muzeum Archeologiczne, Stambuł i Muzeum Cywilizacji Anatolijskich, Ankara 2001
Dzieła naukowe arabskich uczonych z Obserwatorium Kandilli i Instytutu Badań nad Trzęsieniami Ziemi[304] Uniwersytet Boğaziçi, Obserwatorium Kandilli i Instytut Badań nad Trzęsieniami Ziemi, Stambuł 2001
Dzieła Ibn Siny czyli Awicenny[305] Biblioteka Rękopisów Süleymaniye, Stambuł 2003
Księga podróży Evliya Çelebiego[306] Biblioteka Muzeum Pałacu Topkapı, Biblioteka Rękopisów Süleymaniye, Stambuł 2003
Archiwum kupca asyryjskiego ze wzgórza Kültepe[50] 2015
Kolekcja żydowskiej muzyki ludowej z lat 1912–1947[307] 2005
Archiwum Radziwiłłów i Księgozbiór Nieświeski[58] – wpis wraz z Białorusią, Finlandią, Litwą, Polską i Rosją 2009
Akt unii lubelskiej – wpis wraz z Białorusią, Litwą, Łotwą i Polską[59] 2017
Kolekcja nagrań argentyńskiego śpiewaka Carlosa Gardela z kolekcji Horacio Loriente, 1913–1935[308] 2003
Ikonograficzna i kartograficzna dokumentacja wojny paragwajskiej – wpis wraz z Brazylią[50] 2015
Rękopis Koranu Muszaf Usmana[309] Rada Muzułmanów Uzbekistanu, Taszkent 1997
Kolekcja rękopisów z Azji Środkowej Instytutu Studiów Orientalnych im. Al-Biruniego[310] Akademia Nauk, Taszkent 1997
Archiwa kancelarii chanatu Chiwy[311] 2017
Kolekcja szkiców Arthura Bernarda Deacona (1903–1927) z podróży do archipelagu Nowych Hebrydów[312] – wpis wraz z Wielką Brytanią 2013
Pisma Simóna Bolívara[313] Archiwum Narodowe, Caracas 1997
Kolekcja XIX-wiecznej fotografii z Ameryki Łacińskiej[314] Archiwum Narodowe, Caracas 1997
Colombeia: archiwum Francisco de Mirandy[315] 2007

Węgry (7)

Patent na radioskop Kálmána Tihanyiego z 1926[316] Archiwum Narodowe Węgier, Budapeszt 2001
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[38] – wpis wraz z Austrią, Francją, Niemcami, Belgią i Włochami 2005
Tabula Hungariae – mapa królestwa Węgier sprzed 1528[81] – wpis wraz z Chorwacją 2007
Archiwum Csomy Biblioteki Węgierskiej Akademii Nauk[317] 2009
János Bolyai Appendix, scientiam spatii absolute veram exhibens[318] 2009
Zbiór materiałów na temat odkrycia przyczyn zgonów wśród matek z powodu gorączki połogowej przez Ignaza Semmelweisa, który położył podwaliny pod nową gałąź medycyny – antyseptykę[319] 2013
Trzy dokumenty związane z dwoma najważniejszymi wynikami prac Loránda Eötvösa[50] 2015
Film The Battle of the Somme z 1916, dokumentujący przebieg bitwy nad Sommą[320] 2005
Apel de Gaulle’a z 18 czerwca 1940 nadany do Francuzów przez radio z Londynu[112] – wpis wraz z Francją 2005
Mapa z Hereford[321] 2007
Magna Charta Libertatum[322] 2009
Rejestr niewolników Karaibów brytyjskich 1817–1834[45] – wpis wraz z Bahamami, Belize, Dominiką, Jamajką, Saint Kitts i Nevis, Trynidadem i Tobago 2009
Zachodnioindyjscy pracownicy na budowie Kanału Panamskiego – dokumentacja[49] – wpis wraz z Barbadosem, Jamajką, Panamą, Saint Lucia i Stanami Zjednoczonymi 2011
Archiwum Holenderskiej Kompanii Zachodnioindyjskiej[14] – wpis wraz z Antylami Holenderskimi, Brazylią, Ghaną, Gujaną, Holandią, Surinamem i Stanami Zjednoczonymi 2011
Historyczne nagrania etnograficzne (1898–1951)[323] British Library 2011
Kolekcja szkiców Arthura Bernarda Deacona (1903–1927) z podróży do archipelagu Nowych Hebrydów[312] – wpis wraz z Vanuatu 2013
Kolekcja rękopisów eposu Szoty Rustaweliego Rycerz w tygrysiej skórze[121] – wpis wraz z Gruzją 2013
Świadectwa przy wnioskach o członkostwo do stowarzyszenia inżynierów budownictwa Institution of Civil Engineers[324] – wpis wraz z Gruzją 2013
Złoty List króla Birmy Alaungpayi do króla Wielkiej Brytanii Jerzego II – wpis wraz z Mjanmą i Niemcami[50] Biblioteka Krajowa Dolnej Saksonii 2015
Rękopis pamiętników Douglasa Haiga z okresu I wojny światowej[50] 2015
Zapiski Winstona Churchilla[50] 2015
Afrykańska pieśń z Barbadosu – wpis wraz z Barbadosem[51] 2017
Drewniane tablice dynastii Nguyễn[325] 2009
Kamienne stele z zapisem wyników egzaminów urzędniczych z okresu dynastii Lê i dynastii Mạc (1442–1779)[326] Świątynia Literatury, Hanoi 2011
Cesarskie Archiwa dynastii Nguyễn (1802–1945)[327] Archiwum Narodowe 2017
Biblioteka manuskryptów Biblioteca Malatestiana[328] 2005
Kolekcja Bibliotheca Corviniana[38] – wpis wraz z Austrią, Francją, Niemcami, Belgią i Węgrami 2005
Historyczne archiwa diecezjalne w Lukce[329] 2011
Kroniki filmowe i fotografie Istituto Nazionale L.U.C.E.[330] 2013
Zbiór almanachów lunarnych Barbanera[50] 2015
Ewangelie z Rossano[50] 2015
Dokumenty Antônio Carlosa Gomesa – wpis wraz z Brazylią[67] 2017

Zimbabwe (1)

Wykaz spraw sądowych medium Nehandy Nyakasikany i Kaguviego z kwietnia 1897 roku[50] 2015

Organizacje

Międzynarodowa Agencja ds. Jeńców Wojennych (1)

Archiwum z lat 1914–1923[331] 2007

Międzynarodowa Służba Poszukiwań (1)

Archiwum Międzynarodowej Służby Poszukiwań[331] 2013

Organizacja Narodów Zjednoczonych (1)

Archiwum Ligi Narodów z lat 1919–1946[331] 2009

Agenda Narodów Zjednoczonych dla Pomocy Uchodźcom Palestyńskim na Bliskim Wschodzie (1)

Archiwum fotograficzne i filmowe dokumentujące losy uchodźców palestyńskich[331] 2009

Stowarzyszenie ds. Zbiorów Nagrań Dźwiękowych (1)

Pierwsze nagrania głosu ludzkiego: fonoautogramy Édouarda-Léona Scotta de Martinville’a[331] 2015

Inne

Afryka (1)

Kolekcja prac Christophera Okigbo[331] Fundacja Christophera Okigbo, Bruksela 2007

Zobacz też

Przypisy

  1. Polski Komitet ds Unesco: 30 lat Programu Pamięć Świata [online], unesco.pl [dostęp 2024-05-04] (pol.).
  2. Małgorzata Sikorska, Lista "Pamięć Świata", „Krajobraz Warszawski” (124), 2011, s. 2-9 [dostęp 2024-05-04].
  3. UNESCO: International Advisory Committee recommends 78 new nominations on the UNESCO Memory of the World International Register. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
  4. Polski Komitet ds. UNESCO: Pamięć Świata. [dostęp 2013-11-17]. (pol.).
  5. UNESCO: UNESCO/Jikji Memory of the World Prize. [dostęp 2013-11-17]. (ang.).
  6. UNESCO: Previous laureats of the UNESCO/Jikji Memory of the World Prize. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  7. UNESCO: UNESCO / Jikji Memory of the World Prize 2020 awarded to the Tuol Sleng Genocide Museum (Cambodia). 2020-09-04. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  8. 2022 UNESCO/Jikji Memory of the World Prize ceremony [online], events.unesco.org [dostęp 2024-05-04].
  9. The American University in Cairo to receive 2022 UNESCO/Jikji Memory of the World Prize [online] [dostęp 2024-05-04].
  10. UNESCO Memory of the World: Al – Mustamlah Min Kitab Al – Takmila. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
  11. UNESCO Memory of the World: Codex Purpureus Beratinus. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  12. a b UNESCO Memory of the World: Arquivos dos Dembos / Ndembu Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  13. UNESCO Memory of the World: First Catechism Written in Papiamentu Language. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  14. a b c d e f g h UNESCO Memory of the World: Dutch West India Company (Westindische Compagnie) Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  15. UNESCO Memory of the World: Earliest Islamic (Kufic) inscription. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  16. UNESCO Memory of the World: Documentary heritage of the Viceroyalty of the Río de la Plata. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  17. UNESCO Memory of the World: Human Rights Documentary Heritage 1976–1983 – Archives for Truth, Justice and Memory in the struggle against State Terrorism. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  18. UNESCO Memory of the World: Mashtots Matenadaran ancient manuscripts collection. [dostęp 2024-09-11]. (ang.).
  19. UNESCO Memory of the World: First Byurakan Survey (FBS or Markarian survey). [dostęp 2024-09-11]. (ang.).
  20. UNESCO Memory of the World: Collection of note manuscripts and film music of Composer Aram Khachaturian. [dostęp 2024-09-11]. (ang.).
  21. UNESCO Memory of the World: Collection of Works of the Composer Komitas Vardapet. [dostęp 2024-09-11]. (ang.).
  22. UNESCO Memory of the World: The Endeavour Journal of James Cook. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  23. UNESCO Memory of the World: The Mabo Case Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  24. Marcin Pietrzyk: Pierwszy w historii kina film pełnometrażowy na liście UNESCO. filmweb.pl, 2007-06-21. [dostęp 2013-11-17]. (pol.).
  25. UNESCO Memory of the World: The Story of the Kelly Gang (1906). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  26. UNESCO Memory of the World: The Convict Records of Australia. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  27. UNESCO Memory of the World: Manifesto of the Queensland Labour Party to the people of Queensland (dated 9 September 1892). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  28. UNESCO Memory of the World: Vienna Dioscurides. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  29. UNESCO Memory of the World: Final document of the Congress of Vienna. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  30. UNESCO Memory of the World: The Historical Collections (1899–1950) of the Vienna Phonogrammarchiv. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  31. UNESCO Memory of the World: Papyrus Erzherzog Rainer. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  32. a b c d e f UNESCO: Memory of the World: The treasures that record our history from 1700 BC to the present day. HarperCollins UK, 2012. ISBN 978-0-00-750753-5. [dostęp 2013-11-16]. (ang.).
  33. UNESCO: Austria – Papyrus Erzherzog Rainer, Austrian National Library, Vienna. [w:] MEMORY OF THE WORLD REGISTER – NOMINATION FORM [on-line]. s. 1. [dostęp 2013-11-17]. (ang.).
  34. UNESCO Memory of the World: The Vienna City Library Schubert Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  35. UNESCO Memory of the World: The Atlas Blaeu-Van der Hem of the Austrian National Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  36. UNESCO Memory of the World: Brahms Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  37. UNESCO Memory of the World: Collection of Gothic Architectural Drawings. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  38. a b c d e f UNESCO Memory of the World: The Bibliotheca Corviniana Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  39. UNESCO Memory of the World: Tabula Peutingeriana. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  40. UNESCO Memory of the World: Mainz Psalter at the Austrian National Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  41. UNESCO Memory of the World: Arnold Schönberg Estate. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  42. a b UNESCO Memory of the World: The “Golden Bull” – All seven originals and the “King Wenceslaus’ luxury manuscript copy” of the Österreichische Nationalbibliothek. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  43. UNESCO Memory of the World: Medieval manuscripts on medicine and pharmacy. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  44. UNESCO Memory of the World: Farquharson’s Journal. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  45. a b c d e f UNESCO Memory of the World: Registry of Slaves of the British Caribbean 1817-1834. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  46. UNESCO Memory of the World: Documentary Heritage of Enslaved Peoples of the Caribbean. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  47. UNESCO Memory of the World: Nita Barrow Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  48. UNESCO Memory of the World: Federal Archives Fonds. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  49. a b c d e f UNESCO Memory of the World: Silver Men: West Indian Labourers at the Panama Canal. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  50. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y z aa ab ac ad ae af ag ah ai aj ak al am an ao ap aq ar as at au av aw ax ay az UNESCO: New inscriptions on the International Memory of the World Register (2014–2015). [dostęp 2015-10-11]. (ang.).
  51. a b UNESCO: An African Song or Chant from Barbados. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
  52. UNESCO Memory of the World: Business Archives of the Officina Plantiniana. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  53. UNESCO Memory of the World: Archives Insolvente Boedelskamer Antwerpen. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  54. UNESCO Memory of the World: The Archives of the University of Leuven (1425–1797): University Heritage of Global Significance. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  55. Universal Bibliographic Repertory [online] [dostęp 2024-08-25].
  56. UNESCO Memory of the World: Colonial Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  57. a b UNESCO Memory of the World: Registry of Slaves of Bermuda 1821–1834. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  58. a b c d e UNESCO Memory of the World: Radzwills’ Archives and Niasvizh (Nieśwież) Library Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  59. a b c d e UNESCO: The Act of the Union of Lublin document. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
  60. a b c d UNESCO Memory of the World: American Colonial Music: a sample of its documentary richness. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  61. UNESCO Memory of the World: Documentary Fonds of Royal Audiencia Court of La Plata (RALP). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  62. a b UNESCO Memory of the World: Documentary Collection “Life and Works of Ernesto Che Guevara: from the originals manuscripts of its adolescence and youth to the campaign Diary in Bolivia”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  63. The Emperor's collection: foreign and Brazilian photography in the XIX century [online] [dostęp 2024-02-02].
  64. UNESCO Memory of the World: Network of information and counter information on the military regime in Brazil (1964–1985). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  65. UNESCO Memory of the World: Documents regarding the Emperor D. Pedro II's journeys in Brazil and abroad. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  66. UNESCO Memory of the World: Architectural Archive of Oscar Niemeyer. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  67. a b UNESCO: Antonio Carlos Gomes. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
  68. UNESCO Memory of the World: Enina Apostolos, Old Bulgarian Cyrillic manuscript (fragment) of the 11th century. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  69. UNESCO Memory of the World: Human Rights Archive of Chile. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  70. UNESCO Memory of the World: Jesuits of America. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  71. UNESCO Memory of the World: Collections of printed Chilean popular poetry: Lira popular. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  72. UNESCO Memory of the World: Traditional Music Sound Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  73. UNESCO Memory of the World: Records of the Qing's Grand Secretariat – 'Infiltration of Western Culture in China'. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  74. UNESCO Memory of the World: Ancient Naxi Dongba Literature Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  75. UNESCO Memory of the World: Golden Lists of the Qing Dynasty Imperial Examination. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  76. UNESCO Memory of the World: Qing Dynasty Yangshi Lei Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  77. UNESCO Memory of the World: Ben Cao Gang Mu《本草纲目》 Compendium of Materia Medica). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  78. UNESCO Memory of the World: Huang Di Nei Jing 《黄帝内经》 (Yellow Emperor’s Inner Canon). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  79. UNESCO Memory of the World: Official Records of Tibet from the Yuan Dynasty China, 1304–1367. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  80. UNESCO Memory of the World: Qiaopi and Yinxin Correspondence and Remittance Documents from Overseas Chinese. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  81. a b UNESCO Memory of the World: Tabula Hungariae. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  82. a b c UNESCO Memory of the World: Archive Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  83. UNESCO Memory of the World: Collection of medieval manuscripts of the Czech Reformation. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  84. UNESCO Memory of the World: Collection of Russian, Ukrainian and Belorussian émigré periodicals 1918–1945. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  85. UNESCO Memory of the World: Collection of 526 prints of university theses from 1637-1754. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  86. UNESCO Memory of the World: Libri Prohibiti: Collection of periodicals of Czech and Slovak Samizdat in the years 1948–1989. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  87. Archives of Leoš Janáček. UNESCO, 2017. [dostęp 2018-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-01-03)]. (ang.).
  88. a b Camocio Maps. UNESCO, 2017. [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  89. UNESCO Memory of the World: Archives of the Danish overseas trading companies. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  90. UNESCO Memory of the World: The Linné Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  91. UNESCO Memory of the World: Manuscripts and correspondence of Hans Christian Andersen. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  92. UNESCO Memory of the World: The Søren Kierkegaard Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  93. UNESCO Memory of the World: Sound Toll Registers. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  94. UNESCO Memory of the World: El Primer Nueva Coronica y Buen Gobierno. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  95. a b UNESCO Memory of the World: Arnamagnæan Manuscript Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  96. UNESCO Memory of the World: MS. GKS 4 2°, vol. I-III, Biblia Latina. Commonly called “the Hamburg Bible”, or “the Bible of Bertoldus”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  97. UNESCO Memory of the World: Book for the Baptism of Slaves (1636–1670). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  98. UNESCO Memory of the World: Documentary Heritage on the Resistance and Struggle for Human Rights in the Dominican Republic, 1930–1961. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  99. UNESCO Memory of the World: Memory of the Suez Canal. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  100. UNESCO Memory of the World: Deeds of Sultans and Princes. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  101. UNESCO Memory of the World: Persian Illustrated and Illuminated Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  102. UNESCO Memory of the World: The National Library of Egypt's Collection of Mamluk Qur'an Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  103. a b c UNESCO Memory of the World: The Baltic Way – Human Chain Linking Three States in Their Drive for Freedom. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  104. UNESCO Memory of the World: Treasures from National Archives and Library Organizations. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  105. a b c d UNESCO Memory of the World: Records of the Indian Indentured Labourers. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  106. UNESCO Memory of the World: Philippine Paleographs (Hanunoo, Buid, Tagbanua and Pala’wan). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  107. UNESCO Memory of the World: Radio Broadcast of the Philippine People Power Revolution. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  108. UNESCO Memory of the World: José Maceda Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  109. UNESCO Memory of the World: Presidential Papers of Manuel L. Quezon. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  110. UNESCO Memory of the World: The A.E. Nordenskiöld Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  111. UNESCO Memory of the World: Original Declaration of the Rights of Man and of the Citizen (1789 1791). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  112. a b UNESCO Memory of the World: The Appeal of 18 June 1940. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  113. UNESCO Memory of the World: Lumière Films. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  114. UNESCO Memory of the World: Introduction of the decimal metric system, 1790–1837. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  115. UNESCO Memory of the World: Bayeux Tapestry. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  116. UNESCO Memory of the World: Library of the Cistercian Abbey of Clairvaux at the time of Pierre de Virey (1472). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  117. UNESCO Memory of the World: Beatus Rhenanus Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  118. UNESCO Memory of the World: Châtelet de Paris banner register from the reign of Francis I (National Archives, Y9). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  119. UNESCO: Archives of Père Castor. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
  120. UNESCO Memory of the World: “Description of Georgian Kingdom” and the Geographical Atlas of Vakhushti Bagrationi. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  121. a b UNESCO Memory of the World: Manuscript Collection of Shota Rustaveli's Poem „Knight in the Panther's Skin”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  122. a b UNESCO Memory of the World: Treaty of Tordesillas. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  123. UNESCO Memory of the World: Santa Fe Capitulations. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  124. UNESCO Memory of the World: The Decreta of León of 1188 – The oldest documentary manifestation of the European parliamentary system. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  125. a b UNESCO Memory of the World: Materials Related to the Keicho-era Mission to Europe Japan and Spain. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  126. UNESCO Memory of the World: Llibre del Sindicat Remença (1448). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  127. The Codex Calixtinus of Santiago de Compostela Cathedral and other medieval copies of the Liber Sancti Jacobi: The Iberian origins of the Jacobian tradition in Europe. UNESCO. [dostęp 2017-12-30]. (ang.).
  128. The General Archive of Simancas. UNESCO. [dostęp 2017-12-30]. (ang.).
  129. Archives of Santiago Ramon Y Cajal and the Spanish Neurohistological School. UNESCO. [dostęp 2017-12-30]. (ang.).
  130. UNESCO Memory of the World: Library Ets Haim – Livraria Montezinos. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  131. a b UNESCO Memory of the World: Archives of the Dutch East India Company. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  132. UNESCO Memory of the World: Diaries of Anne Frank. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  133. a b UNESCO Memory of the World: La Galigo. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  134. UNESCO Memory of the World: Desmet Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  135. a b UNESCO Memory of the World: Babad Diponegoro or Autobiographical Chronicle of Prince Diponegoro (1785–1855). A Javanese nobleman, Indonesian national hero and pan-Islamist. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  136. a b UNESCO Memory of the World: Manifest der Kommunistischen Partei, draft manuscript page and Das Kapital. Erster Band, Karl Marx's personal annotated copy. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  137. UNESCO: Aletta H. Jacobs Papers. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
  138. UNESCO Memory of the World: The I.A.S. Tamil Medical Manuscript Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  139. a b UNESCO Memory of the World: Archives of the Dutch East India Company. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  140. UNESCO Memory of the World: Saiva Manuscript in Pondicherry. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  141. UNESCO Memory of the World: Rigveda. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  142. UNESCO Memory of the World: laghukālacakratantrarājatikā (Vimalaprabhā). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  143. UNESCO Memory of the World: Tarikh-E-Khandan-E-Timuriyah. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  144. UNESCO Memory of the World: Shāntinātha Charitra. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  145. UNESCO Memory of the World: Nāgarakrĕtāgama or Description of the Country (1365 AD). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  146. UNESCO Memory of the World: The Deed For Endowment: Rab’ I-Rashidi (Rab I-Rashidi Endowment) 13th Century manuscript. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  147. UNESCO Memory of the World: “Bayasanghori Shâhnâmeh” (Prince Bayasanghor’s Book of the Kings). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  148. UNESCO Memory of the World: Administrative Documents of Astan-e Quds Razavi in the Safavid Era. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  149. UNESCO Memory of the World: Collection of Nezami’s Panj Ganj. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  150. UNESCO Memory of the World: Al-Tafhim li Awa'il Sana'at al-Tanjim. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  151. UNESCO Memory of the World: Dhakhīra-yi Khārazmshāhī. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  152. UNESCO Memory of the World: A Collection of selected maps of Iran in the Qajar Era (1193–1344 Lunar Calendar / 1779–1926 Gregorian Calendar). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  153. UNESCO Memory of the World: Book of Kells. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  154. UNESCO Memory of the World: 1703 Census of Iceland. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  155. UNESCO Memory of the World: Pages of Testimony Collection, Yad Vashem Jerusalem, 1954–2004. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  156. UNESCO Memory of the World: Rothschild Miscellany. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  157. UNESCO Memory of the World: Sakubei Yamamoto Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  158. UNESCO Memory of the World: Midokanpakuki: the original handwritten diary of Fujiwara no Michinaga. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  159. UNESCO Memory of the World: Tuol Sleng Genocide Museum Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  160. UNESCO Memory of the World: Quebec Seminary Collection, 1623–1800 (17th-19th centuries). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  161. UNESCO Memory of the World: Neighbours, animated, directed and produced by Norman McLaren in 1952. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  162. UNESCO Memory of the World: The Discovery of Insulin and its Worldwide Impact. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  163. UNESCO Memory of the World: Collection of the manuscripts of Khoja Ahmed Yasawi. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  164. UNESCO Memory of the World: Audiovisual documents of the International antinuclear movement “Nevada-Semipalatinsk”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  165. MEMORY OF THE WORLD REGISTER Nevada-Semipalatinsk, the International anti-nuclear movemen [online] [dostęp 2023-04-09].
  166. UNESCO Memory of the World: Aral Sea Archival Fonds. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  167. UNESCO Memory of the World: Negros y Esclavos Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  168. UNESCO Memory of the World: Hunminjeongum Manuscript. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  169. UNESCO Memory of the World: The Annals of the Choson Dynasty. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  170. UNESCO Memory of the World: Seungjeongwon Ilgi, the Diaries of the Royal Secretariat. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  171. UNESCO Memory of the World: Baegun hwasang chorok buljo jikji simche yojeol (vol.II), the second volume of „Anthology of Great Buddhist Priests' Zen Teachings”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  172. UNESCO Memory of the World: Uigwe: The Royal Protocols of the Joseon Dynasty. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  173. UNESCO Memory of the World: Printing woodblocks of the Tripitaka Koreana and miscellaneous Buddhist scriptures. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  174. UNESCO Memory of the World: Donguibogam: Principles and Practice of Eastern Medicine. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  175. UNESCO Memory of the World: Human Rights Documentary Heritage 1980 Archives for the May 18th Democratic Uprising against Military Regime, in Gwangju, Republic of Korea. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  176. UNESCO Memory of the World: Ilseongnok: Records of Daily Reflections. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  177. UNESCO Memory of the World: Nanjung Ilgi: War Diary of Admiral Yi Sun-sin. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  178. UNESCO Memory of the World: Archives of Saemaul Undong (New Community Movement). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  179. UNESCO: Abolition of the Army in Costa Rica. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
  180. UNESCO Memory of the World: “José Martí Pérez” Fonds. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  181. UNESCO Memory of the World: Original Negative of the Noticiero ICAIC Lationamericano. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  182. UNESCO Memory of the World: Commemorative stela of Nahr el-Kalb, Mount Lebanon. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  183. UNESCO Memory of the World: The Phoenician Alphabet. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  184. UNESCO Memory of the World: Family of Man. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  185. UNESCO Memory of the World: Dainu Skapis – Cabinet of Folksongs. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  186. UNESCO Memory of the World: Royal Archives (1824–1897). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  187. UNESCO Memory of the World: Correspondence of the late Sultan of Kedah (1882-1943). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  188. UNESCO Memory of the World: Hikayat Hang Tuah. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  189. UNESCO Memory of the World: Sejarah Melayu (The Malay Annals). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  190. UNESCO Memory of the World: Batu Bersurat Terengganu (Inscribed Stone of Terengganu). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  191. UNESCO Memory of the World: Kitab al-ibar, wa diwan al-mobtadae wa al-khabar. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  192. UNESCO Memory of the World: Records of the French Occupation of Mauritius. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  193. UNESCO Memory of the World: Collection of Mexican Codices. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  194. UNESCO Memory of the World: Codices from the Oaxaca Valley. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  195. UNESCO Memory of the World: Codex Techaloyan de Cuajimalpaz. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  196. UNESCO Memory of the World: Los olvidados. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  197. UNESCO Memory of the World: Biblioteca Palafoxiana. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  198. UNESCO Memory of the World: Colección de Lenguas Indigenas. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  199. UNESCO Memory of the World: Collection of the Center of Documentation and Investigation of the Ashkenazi Community in Mexico (16th to 20th Century). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  200. UNESCO Memory of the World: Sixteenth to eighteenth century pictographs from the “Maps, drawings and illustrations” of the National Archives of Mexico. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  201. UNESCO Memory of the World: Old fonds of the historical archive at Colegio de Vizcaínas: women’s education and support in the history of the world. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  202. UNESCO Memory of the World: Maha Lawkamarazein or Kuthodaw Inscription Shrines. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  203. UNESCO Memory of the World: Mongolian Tanjur. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  204. UNESCO Memory of the World: Lu.“Altan Tobchi”: Golden History written in 1651. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  205. UNESCO Memory of the World: Kanjur written with 9 precious stones. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  206. UNESCO Memory of the World: Letter Journals of Hendrik Witbooi. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  207. UNESCO Memory of the World: Niśvāsattatvasaṃhitā Manuscript. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  208. UNESCO Memory of the World: Susrutamhita (Sahottartantra) manuscript. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  209. UNESCO Memory of the World: Early cylinder recordings of the world’s musical traditions (1893–1952) in the Berlin Phonogramm-Archiv. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  210. UNESCO Memory of the World: Ludwig van Beethoven: Symphony no 9, d minor, op. 125. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  211. UNESCO Memory of the World: The literary estate of Goethe in the Goethe and Schiller Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  212. UNESCO Memory of the World: 42-line Gutenberg Bible, printed on vellum, and its contemporary documentary background. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  213. UNESCO Memory of the World: Metropolis – Sicherungsstück Nr. 1: Negative of the restored and reconstructed version 2001. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  214. UNESCO Memory of the World: Illuminated manuscripts from the Ottonian period produced in the monastery of Reichenau (Lake Constance). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  215. UNESCO Memory of the World: Kinder- und Hausmärchen (Children’s and Household Tales). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  216. a b UNESCO Memory of the World: Universalis cosmographia secundum Ptholomaei traditionem et Americi Vespucii aliorumque Lustrationes. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  217. UNESCO Memory of the World: Letters from and to Gottfried Wilhelm Leibniz within the collection of manuscript papers of Gottfried Wilhelm Leibniz. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  218. UNESCO Memory of the World: Song of the Nibelungs, a heroic poem from mediaeval Europe. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  219. UNESCO Memory of the World: Patent DRP 37435 “Vehicle with gas engine operation” submitted by Carl Benz, 1886. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  220. UNESCO Memory of the World: Construction and Fall of the Berlin Wall and the Two-Plus-Four-Treaty of 1990. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  221. UNESCO Memory of the World: Lorsch Pharmacopoeia (The Bamberg State Library, Msc.Med.1). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  222. UNESCO Memory of the World: Nebra Sky Disc. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  223. UNESCO Memory of the World: National Literacy Crusade. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  224. UNESCO Memory of the World: Henrik Ibsen: A Doll's House. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  225. UNESCO Memory of the World: The Leprosy Archives of Bergen. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  226. UNESCO Memory of the World: Roald Amundsen's South Pole Expedition (1910–1912). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  227. UNESCO Memory of the World: Thor Heyerdahl Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  228. UNESCO Memory of the World: Sophus Tromholt Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  229. UNESCO Memory of the World: The Treaty of Waitangi. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  230. UNESCO Memory of the World: The 1893 Women’s Suffrage Petition. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  231. UNESCO Memory of the World: Jinnah Papers (Quaid-I-Azam). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  232. UNESCO Memory of the World: Archives of Terror. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  233. UNESCO Memory of the World: Peruvian and South American First Editions (1584-1619). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  234. UNESCO Memory of the World: Travelling Registry of the Conquistadors or “Becerro Book”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  235. UNESCO Memory of the World: Nicolaus Copernicus' masterpiece „De revolutionibus libri sex”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  236. UNESCO Memory of the World: Warsaw Ghetto Archives (Emanuel Ringelblum Archives). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  237. UNESCO Memory of the World: The Masterpieces of Fryderyk Chopin. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  238. UNESCO Memory of the World: The Confederation of Warsaw of 28th of January 1573: Religious tolerance guaranteed. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  239. UNESCO Memory of the World: Twenty-One Demands, Gdañsk, August 1980. The birth of the SOLIDARITY trades union – a massive social movement. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  240. a b c UNESCO Memory of the World: Codex Suprasliensis – Mineia četia, Mart (The Supraśl Codex – Menology, March). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  241. UNESCO Memory of the World: National Education Commission Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  242. UNESCO Memory of the World: Archives of the Literary Institute in Paris (1946-2000) (Association Institut Littéraire 'Kultura'). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  243. UNESCO Memory of the World: Archive of Warsaw Reconstruction Office. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  244. Archiwum Biura Odbudowy Stolicy na liście „Pamięć Świata” UNESCO. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 09-06-2011. [dostęp 2011-07-05]. (pol.).
  245. UNESCO Memory of the World: Collections of the 19th century of the Polish Historical and Literary Society / Polish Library in Paris / Adam Mickiewicz Museum. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  246. a b Kolejne polskie obiekty na Światowej Liście Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, 26-06-2013. [dostęp 2013-11-14]. (pol.).
  247. UNESCO Memory of the World: Peace treaties (ahdnames) concluded from the mid-15th century to late-18th century between the Kingdom (or Republic) of Poland and the Ottoman Empire. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  248. Documents of Polish radio intelligence from the period of the Battle of Warsaw in 1920 [online], unesco.org [dostęp 2018-11-11] (ang.).
  249. a b Nowe wpisy na Międzynarodową Listę Pamięci Świata [online], mfa.gov.pl [dostęp 2018-11-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-11-11] (pol.).
  250. UNESCO Memory of the World: The Bleek Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  251. UNESCO Memory of the World: Criminal Court Case No. 253/1963 (State Versus N Mandela and Others). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  252. UNESCO Memory of the World: Liberation Struggle Living Archive Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  253. UNESCO Memory of the World: Archives of the CODESA (Convention For A Democratic South Africa) 1991–1992 and Archives of the Multi-Party Negotiating Process 1993. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  254. UNESCO Memory of the World: Letter from Pêro Vaz de Caminha. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  255. UNESCO Memory of the World: Corpo Cronológico (Collection of Manuscripts on the Portuguese Discoveries). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  256. UNESCO Memory of the World: First flight across the South Atlantic Ocean in 1922. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  257. UNESCO Memory of the World: Journal of the first voyage of Vasco da Gama to India, 1497-1499. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  258. UNESCO Memory of the World: Archangel Gospel of 1092. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  259. UNESCO Memory of the World: Khitrovo Gospel. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  260. UNESCO Memory of the World: Slavonic publications in Cyrillic script of the 15th century. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  261. UNESCO Memory of the World: Newspaper collections. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  262. UNESCO Memory of the World: Maps of the Russian Empire and its collection of the 18th century. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  263. UNESCO Memory of the World: Russian posters of the end of the 19th and early 20th centuries. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  264. UNESCO Memory of the World: The Historical Collections (1889-1955) of St. Petersburg Phonogram Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  265. UNESCO Memory of the World: Tolstoy’s Personal Library and Manuscripts, Photo and Film Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  266. UNESCO Memory of the World: Ostromir Gospel (1056–1057). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  267. UNESCO Memory of the World: The Laurentian Chronicle 1377. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  268. UNESCO: Album of Indian and Persian Miniatures from the 16th through the 18th Century and Specimens of Persian Calligraphy. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
  269. UNESCO Memory of the World: Registry of Slaves of the British Caribbean 1817–1834. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  270. UNESCO Memory of the World: Sir William Arthur Lewis Papers. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  271. UNESCO Memory of the World: Fonds of the „Afrique occidentale française” (AOF). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  272. UNESCO Memory of the World: Nikola Tesla's Archive. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  273. UNESCO Memory of the World: Miroslav Gospel – Manuscript from 1180. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  274. UNESCO Memory of the World: Illuminated Codices from the Library of the Bratislava Chapter House. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  275. UNESCO Memory of the World: Basagic Collection of Islamic Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  276. UNESCO Memory of the World: Mining maps and plans of the Main Chamber – Count Office in Banská Štiavnica. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  277. UNESCO Memory of the World: The Wizard of Oz (Victor Fleming 1939), produced by Metro-Goldwyn-Mayer. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  278. UNESCO Memory of the World: John Marshall Ju/’hoan Bushman Film and Video Collection, 1950-2000. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  279. UNESCO Memory of the World: Landsat Program records: Multispectral Scanner (MSS) sensors. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  280. UNESCO Memory of the World: Permanent Collection of the Eleanor Roosevelt Papers Project. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  281. UNESCO Memory of the World: Jean-Jacques Rousseau, Geneva and Neuchâtel Collections. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  282. UNESCO Memory of the World: The Montreux Jazz Festival: Claude Nob's Legacy. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  283. UNESCO Memory of the World: Astrid Lindgren Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  284. UNESCO Memory of the World: Emanuel Swedenborg Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  285. UNESCO Memory of the World: Ingmar Bergman Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  286. UNESCO Memory of the World: The Alfred Nobel Family Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  287. UNESCO Memory of the World: Stockholm City Planning Committee Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  288. UNESCO Memory of the World: Codex Argenteus – the ‘Silver Bible’. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  289. UNESCO Memory of the World: The manuscript of Ubayd Zakoni's Kulliyat and Hafez Sherozi's Gazalliyt (XIV century). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  290. UNESCO Memory of the World: The King Ram Khamhaeng Inscription. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  291. UNESCO Memory of the World: Archival Documents of King Chulalongkorn's Transformation of Siam (1868–1910). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  292. UNESCO Memory of the World: Epigraphic Archives of Wat Pho. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  293. UNESCO Memory of the World: „The Minute Books of the Council of the Siam Society”, 100 years of recording international cooperation in research and the dissemination of knowledge in the arts and sciences. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  294. UNESCO Memory of the World: German Records of the National Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  295. UNESCO Memory of the World: Collection of Arabic Manuscripts and Books. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  296. UNESCO Memory of the World: On the Birth of a Nation: Turning points. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  297. UNESCO Memory of the World: The Derek Walcott Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  298. UNESCO Memory of the World: The Eric Williams Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  299. UNESCO Memory of the World: The C.L.R. James Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  300. UNESCO Memory of the World: Constantine Collection. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  301. UNESCO Memory of the World: Privateering and the international relations of the Regency of Tunis in the 18th and 19th centuries. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  302. UNESCO Memory of the World: The Abolition of Slavery in Tunisia 1841–1846. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
  303. UNESCO Memory of the World: The Hittite cuneiform tablets from Bogazköy. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  304. UNESCO Memory of the World: Kandilli Observatory and Earthquake Research Institute Manuscripts. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  305. UNESCO Memory of the World: The works of Ibn Sina in the Süleymaniye Manuscript Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  306. UNESCO Memory of the World: Evliya Çelebi's „Book of Travels” in the Topkapi Palace Museum Library and the Süleymaniye Manuscript Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  307. UNESCO Memory of the World: Collection of Jewish Musical Folklore (1912-1947). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  308. UNESCO Memory of the World: Original records of Carlos Gardel – Horacio Loriente Collection (1913–1935). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  309. UNESCO Memory of the World: Holy Koran Mushaf of Othman. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  310. UNESCO Memory of the World: The Collection of the Al-Biruni Institute of Oriental Studies. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  311. UNESCO: Archives of the Chancellery of Khiva Khans. [dostęp 2018-01-07]. (ang.).
  312. a b UNESCO Memory of the World: Arthur Bernard Deacon (1903-27) collection MS 90-98. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  313. UNESCO Memory of the World: General Archive of the Nation – Writings of The Liberator Simón Bolívar. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  314. UNESCO Memory of the World: Collection of Latin American photographs of the 19th Century. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  315. UNESCO Memory of the World: Colombeia: Generalissimo Francisco de Miranda’s Archives. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  316. UNESCO Memory of the World: Kalman Tihanyi’s 1926 Patent Application „Radioskop”. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  317. UNESCO Memory of the World: Csoma Archive of the Library of the Hungarian Academy of Sciences. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  318. UNESCO Memory of the World: János Bolyai: Appendix, scientiam spatii absolute veram exhibens. Maros-Vásárhelyini, 1832. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  319. UNESCO Memory of the World: Semmelweis' discovery. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  320. UNESCO Memory of the World: The Battle of the Somme. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  321. UNESCO Memory of the World: Hereford Mappa Mundi. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  322. UNESCO Memory of the World: Magna Carta, issued in 1215. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  323. UNESCO Memory of the World: Historic Ethnographic Recordings (1898–1951) at the British Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  324. UNESCO Memory of the World: Membership Application Certificates (Candidates Circulars). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  325. UNESCO Memory of the World: Woodblocks of Nguyen Dynast. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  326. UNESCO Memory of the World: Stone Stele Records of Royal Examinations of the Le and Mac Dynasties (1442–1779). [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  327. UNESCO Memory of the World: Imperial Archives of Nguyen Dynasty (1802–1945). [dostęp 2020-09-24]. (ang.).
  328. UNESCO Memory of the World: The Malatesta Novello Library. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  329. UNESCO Memory of the World: Lucca's Historical Diocesan Archives (ASDLU): Early Middle Ages. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  330. UNESCO Memory of the World: Newsreels and photographs of Istituto Nazionale L.U.C.E.. [dostęp 2013-11-14]. (ang.).
  331. a b c d e f UNESCO: Registered Heritage Access by organization of the documentary heritage inscribed to the Memory of the World Register.. [dostęp 2015-10-12]. (ang.).

Linki zewnętrzne