Borys Tarasiuk

Borys Tarasiuk

Data i miejsce urodzenia	1 stycznia 1949 Dzierżyńsk
Minister spraw zagranicznych Ukrainy
Okres	od 17 kwietnia 1998 do 29 września 2000
Przynależność polityczna	Ludowy Ruch Ukrainy
Poprzednik	Hennadij Udowenko
Następca	Anatolij Złenko
Minister spraw zagranicznych Ukrainy
Okres	od 4 lutego 2005 do 30 stycznia 2007
Przynależność polityczna	Ludowy Ruch Ukrainy
Następca	Wołodymyr Ohryzko (p.o.)
Przewodniczący Ludowego Ruchu Ukrainy
Okres	od 2003 do 2013
Przynależność polityczna	Ludowy Ruch Ukrainy
Poprzednik	Hennadij Udowenko
Następca	Wasyl Kujbida
Odznaczenia

Borys Tarasiuk podczas Forum UE-Partnerstwo Wschodnie w Tbilisi (2012)

Borys Iwanowycz Tarasiuk, ukr. Борис Іванович Тарасюк (ur. 1 stycznia 1949 w Dzierżyńsku w obwodzie żytomierskim) – ukraiński politolog, dyplomata i polityk, działacz ukraińskiego ruchu narodowego, lider partii Ludowy Ruch Ukrainy, dwukrotny minister spraw zagranicznych.

Życiorys

Po ukończeniu w 1968 nauki w technikum łączności w Kijowie odbył służbę wojskową. W 1975 ukończył studia w zakresie stosunków międzynarodowych i prawa międzynarodowego Uniwersytetu Kijowskiego im. Tarasa Szewczenki.

Po studiach rozpoczął pracę w dyplomacji. W latach 1975–1981 pełnił funkcje attaché, III, II i I sekretarza w Ministerstwie Spraw Zagranicznych Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Od 1981 zajmował stanowiska II i I sekretarza w przedstawicielstwie Ukraińskiej SRR przy Organizacji Narodów Zjednoczonych w Nowym Jorku. W 1986 został powołany na funkcję I sekretarza Wydziału Organizacji Międzynarodowych MSZ Ukraińskiej SRR, a rok później został instruktorem Wydziału Międzynarodowego Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Ukrainy. W 1990 mianowano go zastępcą naczelnika wydziału głównego radcy MSZ Ukrainy.

W 1991 został kierownikiem sekretariatu i naczelnikiem Wydziału Analiz Politycznych i Koordynacji MSZ Ukrainy. Od marca 1992 był wiceministrem spraw zagranicznych. W grudniu 1994 awansował na stanowisko pierwszego zastępcy ministra spraw zagranicznych. W latach 1995–1998 pełnił funkcję Ambasadora Ukrainy w Belgii, Holandii i Luksemburgu, a od 1997 także szefa ukraińskiej Misji przy NATO. Od kwietnia 1998 do września 2000 stał na czele Ministerstwa Spraw Zagranicznych.

Po zakończeniu pracy w MSZ zaangażował się w działalność naukową, społeczną i polityczną. W lutym 2001 został dyrektorem Instytutu Nauk Społecznych i Stosunków Międzynarodowych Międzyregionalnej Akademii Zarządzania Personelem. Założył także organizację pozarządową Instytut Współpracy Euroatlantyckiej. Przed wyborami do Rady Najwyższej w 2002 związał się z opozycyjnym ugrupowaniem Reformy i Porządek, wchodzącym w skład Bloku Nasza Ukraina Wiktora Juszczenki. W wyborach uzyskał mandat deputowanego Rady Najwyższej, a następnie stanął na czele parlamentarnej Komisji ds. Integracji Europejskiej. W maju 2003 przeszedł do Ludowego Ruchu Ukrainy, stając na czele tego ugrupowania.

Był zaangażowanym krytykiem ówczesnego prezydenta Ukrainy Łeonida Kuczmy. Przed wyborami prezydenckimi w 2004 poparł kandydaturę Wiktora Juszczenki. W listopadzie i grudniu 2004 brał aktywny udział w wydarzeniach pomarańczowej rewolucji, która miała na celu zmusić ukraińskie władze do ujawnienia prawdziwych wyników wyborów prezydenckich. 25 listopada 2004 wygłosił przemówienie w polskim Sejmie, w którym poprosił, aby Polska nie akceptowała wyników wyborów na Ukrainie.

Po zwycięstwie wyborczym Wiktora Juszczenki i utworzeniu rządu Julii Tymoszenko w lutym 2005 objął w nim urząd ministra spraw zagranicznych. Swoje stanowisko zachował także w powołanym we wrześniu tego samego roku rządzie Jurija Jechanurowa. W wyborach parlamentarnych w 2006 ponownie uzyskał mandat deputowanego jako kandydat Bloku Nasza Ukraina. Mimo porażki wyborczej Naszej Ukrainy zachował stanowisko szefa MSZ w rządzie Wiktora Janukowycza. Wkrótce wszedł w spór z kierownictwem gabinetu wokół priorytetów polityki zagranicznej Ukrainy.

1 grudnia 2006, głosami wspierającej rząd koalicji (m.in. Partii Regionów), został odwołany przez parlament z pełnionej funkcji. Decyzja Rady Najwyższej zapoczątkowała spór kompetencyjny między prezydentem, rządem i parlamentem. Opozycyjna Nasza Ukraina uznała, że odwołanie ministra było niezgodne z konstytucją. Sam minister 4 grudnia 2006 złożył do Sądu Rejonowego w Kijowie skargę na decyzję parlamentu. Dzień później sąd ten podważył decyzję parlamentu, a prezydent wydał dekret przedłużający jego pełnomocnictwa na stanowisku szefa MSZ. Borys Tarasiuk nie był jednak wpuszczany na posiedzenia rządu. Do Sądu Konstytucyjnego wpłynęły zapytania: Naszej Ukrainy o zgodność z Konstytucją decyzji Rady Najwyższej o odwołaniu Borysa Tarasiuka oraz rządu Wiktora Janukowycza o zgodność z Konstytucją dekretu Wiktora Juszczenki. 4 stycznia 2007 Sąd Apelacyjny w Kijowie skierował jego sprawę do ponownego rozpatrzenia przez Sąd Rejonowy. Ten odłożył podjęcie decyzji do czasu otrzymania dokumentów z Sądu Konstytucyjnego. 30 stycznia 2007 Borys Tarasiuk zwrócił się do prezydenta z prośbą o odwołanie ze stanowiska. Dymisja została przyjęta.

Po odejściu z rządu jako przewodniczący Ludowego Ruchu Ukrainy podpisał porozumienie o wejściu w skład proprezydenckiej koalicji wyborczej Nasza Ukraina-Ludowa Samoobrona. W przedterminowych wyborach parlamentarnych w 2007 po raz trzeci uzyskał mandat deputowanego Rady Najwyższej.

W październiku tego samego roku wezwał prezydenta do wydania dekretu uznającego UPA za stronę walczącą o niepodległość państwa. Jego wystąpienie jako przewodniczącego Ludowego Ruchu Ukrainy przypadło w tygodniu poprzedzającym 65. rocznicę powstania UPA. Borys Tarasiuk deklaruje się również jako zwolennik euroatlantyckiej orientacji w polityce zagranicznej Ukrainy. Opowiedział się za integracją Ukrainy ze strukturami Unii Europejskiej i NATO. W 2012 obronił mandat poselski z listy Batkiwszczyny. W 2013 z częścią działaczy NRU przeszedł do Batkiwszczyny. Rok później ponownie wybrany do Rady Najwyższej.

Odznaczenia

W 2007 został odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Zasługi Rzeczypospolitej Polskiej.

W 2009, w uznaniu zasług dla współpracy między Ukrainą a Polską, minister Radosław Sikorski nadał mu Odznakę Honorową "Bene Merito".

Bibliografia

• Nota biograficzna na stronie openua.net. [dostęp 2022-09-12]. (ukr.).
• Nota biograficzna na stronie golos.ua. [dostęp 2022-09-12]. (ukr.).