Ralph Bellamy

Ralph Bellamy
	; Ralph Bellamy (lata 30.)
Imię i nazwisko	Ralph Rexford Bellamy
Data i miejsce urodzenia	17 czerwca 1904 ; Chicago
Data i miejsce śmierci	29 listopada 1991 ; Santa Monica
Zawód	aktor
Współmałżonek	Alice Mary Delbridge; (1927-1931; rozwód); Catherine Willard; (1931-1945; rozwód); Ethel Smith; (1945-1947; rozwód); Alice Murphy; (1949-1991; jego śmierć)
Lata aktywności	1925–1990
	Multimedia w Wikimedia Commons

Ralph Rexford Bellamy (ur. 17 czerwca 1904 w Chicago, zm. 29 listopada 1991 w Santa Monica) − amerykański aktor. Laureat Tony Award i Oscara Honorowego za całokształt pracy aktorskiej^[1].

8 lutego 1960 otrzymał własną gwiazdę w Alei Gwiazd w Los Angeles znajdującą się przy 6542 Hollywood Boulevard^[2]^[3].

Życiorys

Urodził się w Chicago^[4] w Illinois jako syn Lilli Louise (z domu Smith) i Charlesa Rexforda Bellamy’ego^[5]. Jego matka pochodziła z Hamilton w Ontario w Kanadzie (chociaż jej własny ojciec pochodził z Nowego Jorku)^[6]. W 1922 ukończył New Trier High School w Winnetka. W wieku 15 lat udało mu się zdobyć zatrudnienie z pokazami objazdowymi. W 1925 zaczął tam grać na scenie w Nowym Jorku i do 1927 był właścicielem własnego teatru Ralph Bellamy Players^[7].

W 1929 trafił na Broadway w roli Bena Davisa w komedii Chłopak z miasta^[8]. W 1931 zadebiutował w roli Johnny’ego Franksa w dramacie kryminalnym Tajemnicza szóstka (1931). Następnie zagrał główne role w dziesiątkach filmów klasy B, w tym także w pięciu filmach z Fay Wray i tytułową rolę w serii Ellery Queen (1940, 1941). Za rolę Daniela Leesona w komedii romantycznej Leo McCareya Naga prawda (1937) z Irene Dunne i Carym Grantem zdobył nominację do Oscara dla najlepszego aktora drugoplanowego. Potem zagrał podobną rolę, naiwnego chłopaka rywalizującego z wyrafinowaną postacią Granta, w komedii Howarda Hawksa Dziewczyna Piętaszek (1940). W 1958 został uhonorowany Tony Award za kreację Franklina Delano Roosevelta w sztuce Wschód słońca w Campobello^[9].

Zmarł 29 listopada 1991 w wieku 87 lat na chorobę płuc w Saint John’s Health Center w Santa Monica w Kalifornii^[10]^[11].

Filmografia

Filmy

1937: Naga prawda jako Daniel Leeson
1938: Zakochana pani jako Stephen Arden
1940: Dziewczyna Piętaszek jako Bruce Baldwin
1940: Orchid, brat gangstera jako Clarence P. Fletcher
1941: Wilkołak jako pułkownik Paul Montford
1942: Duch Frankensteina jako Erik Ernst
1943: Stage Door Canteen jako Ralph Bellamy
1944: Guest in the House jako Douglas Proctor
1966: Zawodowcy jako Joe Grant
1968: Dziecko Rosemary jako dr Abraham Sapirstein
1972: Cancel My Reservation jako John Ed
1977: O mój Boże! jako Sam Raven
1983: Nieoczekiwana zmiana miejsc jako Randolph Duke
1987: Trzech wesołych pielęgniarzy jako Albert Dennison
1988: Książę w Nowym Jorku jako Randolph Duke
1988: Dobra matka jako Frank, dziadek
1990: Pretty Woman jako James Morse

Seriale

1961: Rawhide jako sędzia Quince
1967: Strzały w Dodge City jako szeryf Bassett
1983: Domek na prerii jako dr Marvin Haynes
1984: Wichry wojny jako Franklin Delano Roosevelt
1988: Wojna i pamięć jako Franklin Delano Roosevelt

Nagrody

Rok	Nagroda	Kategoria	Tytuł
1958	Tony Award	Najlepszą kreacja pierwszoplanowego aktora w sztuce	Wschód słońca w Campobello
1984	Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych	Nagroda za całokształt twórczości	–
1987	Nagroda Akademii Filmowej	Oscar Honorowy	–

Przypisy

↑ Ralph Bellamy Awards. AllMovie. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
↑ Ralph Bellamy. Walk of Fame. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
↑ Hollywood Star Walk: Ralph Bellamy. „Los Angeles Times”, 1991-11-30. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
↑ Ralph Bellamy [online], Rotten Tomatoes [dostęp 2023-07-07] (ang.).
↑ Ralph Bellamy Biography. The Famous People. [dostęp 2023-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-07)]. (ang.).
↑ Ralph Bellamy What Nationality Ancestry Race. EthniCelebs.com. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
↑ Ralph Bellamy Biography. AllMovie. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
↑ Ralph Bellamy. Internet Broadway Database. [dostęp 2016-01-01]. (ang.).
↑ Ralph Bellamy Biography (1904-1991). Film Reference. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).
↑ Peter B. Flint: Ralph Bellamy, the Actor, Is Dead at 87. „The New York Times”, 1991-11-30. [dostęp 2016-01-01]. (ang.).
↑ From the Archives: Ralph Bellamy Dies; Veteran Actor Won Fame for F.D.R. Role. „Los Angeles Times”, 1991-11-30. [dostęp 2016-01-01]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Ralph Bellamy w bazie IMDb (ang.)
Ralph Bellamy w bazie Filmweb
Ralph Bellamy w bazie Notable Names Database (ang.)

[1] Ralph Bellamy Awards. AllMovie. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).

[2] Ralph Bellamy. Walk of Fame. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).

[3] Hollywood Star Walk: Ralph Bellamy. „Los Angeles Times”, 1991-11-30. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).

[rt-4] Ralph Bellamy [online], Rotten Tomatoes [dostęp 2023-07-07] (ang.).

[fp-5] Ralph Bellamy Biography. The Famous People. [dostęp 2023-07-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-07-07)]. (ang.).

[ethnicelebs-6] Ralph Bellamy What Nationality Ancestry Race. EthniCelebs.com. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).

[7] Ralph Bellamy Biography. AllMovie. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).

[8] Ralph Bellamy. Internet Broadway Database. [dostęp 2016-01-01]. (ang.).

[fr-9] Ralph Bellamy Biography (1904-1991). Film Reference. [dostęp 2023-07-07]. (ang.).

[10] Peter B. Flint: Ralph Bellamy, the Actor, Is Dead at 87. „The New York Times”, 1991-11-30. [dostęp 2016-01-01]. (ang.).

[11] From the Archives: Ralph Bellamy Dies; Veteran Actor Won Fame for F.D.R. Role. „Los Angeles Times”, 1991-11-30. [dostęp 2016-01-01]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

1926–1950	Warner Bros. / Charlie Chaplin (1928) Walt Disney (1932) Shirley Temple (1934) D.W. Griffith (1935) The March of Time / W. Howard Greene i Harold Rosson (1936) Edgar Bergen / W. Howard Greene / Museum of Modern Art Film Library / Mack Sennett (1937) J. Arthur Ball / Walt Disney / Deanna Durbin i Mickey Rooney / Gordon Jennings, Jan Domela, Devereaux Jennings, Irmin Roberts, Art Smith, Farciot Edouart, Loyal Griggs, Loren L. Ryder, Harry D. Mills, Louis Mesenkop, Walter Oberst / Oliver T. Marsh i Allen Davey / Harry Warner (1938) Douglas Fairbanks / Judy Garland / William Cameron Menzies / Motion Picture Relief Fund (Jean Hersholt, Ralph Morgan, Ralph Block, Conrad Nagel) / Technicolor Company (1939) Bob Hope / Nathan Levinson (1940) Walt Disney, William Garity, John N. A. Hawkins i RCA Manufacturing Company / Leopold Stokowski i jego współpracownicy / Rey Scott / Ministrowie informacji Wielkiej Brytanii (1941) Charles Boyer / Noël Coward / Metro-Goldwyn-Mayer (1942) George Pal (1943) Bob Hope / Margaret O’Brien (1944) Republic Studio, Daniel J. Bloomberg i Republic Studio Sound Department / Walter Wanger / The House I Live In / Peggy Ann Garner (1945) Harold Russell / Laurence Olivier / Ernst Lubitsch / Claude Jarman Jr. (1946) James Baskett / Thomas Armat, William Nicholas Selig, Albert E. Smith i George Kirke Spoor / Bill and Coo / Dzieci ulicy (1947) Walter Wanger / Monsieur Vincent / Sid Grauman / Adolph Zukor (1948) Jean Hersholt / Fred Astaire / Cecil B. DeMille / Złodzieje rowerów (1949) Louis B. Mayer / George Murphy / Mury Malapagi (1950)
1951–1975	Gene Kelly / Rashōmon (1951) Merian C. Cooper / Bob Hope / Harold Lloyd / George Mitchell / Joseph M. Schenck / Zakazane zabawy (1952) 20th Century-Fox Film Corporation / Bell & Howell Company / Joseph Breen / Pete Smith (1953) Bausch & Lomb Optical Company / Danny Kaye / Kemp Niver / Greta Garbo / Jon Whiteley / Vincent Winter / Wrota piekieł (1954) Samuraj (1955) Eddie Cantor (1956) Society of Motion Picture and Television Engineers / Broncho Billy Anderson / Charles Brackett / B.B. Kahane (1957) Maurice Chevalier (1958) Buster Keaton / Lee De Forest (1959) Gary Cooper / Stan Laurel / Hayley Mills (1960) William L. Hendricks / Fred L. Metzler / Jerome Robbins (1961) William J. Tuttle (1964) Bob Hope (1965) Yakima Canutt / Y. Frank Freeman (1966) Arthur Freed (1967) John Chambers / Onna White (1968) Cary Grant (1969) Lillian Gish / Orson Welles (1970) Charlie Chaplin (1971) Charles S. Boren / Edward G. Robinson (1972) Henri Langlois / Groucho Marx (1973) Howard Hawks / Jean Renoir (1974) Mary Pickford (1975)
1976–2000	Margaret Booth (1977) Walter Lantz / Laurence Olivier / King Vidor / Museum of Modern Art Department of Film (1978) Hal Elias / Alec Guinness (1979) Henry Fonda (1980) Barbara Stanwyck (1981) Mickey Rooney (1982) Hal Roach (1983) James Stewart / National Endowment for the Arts (1984) Paul Newman / Alex North (1985) Ralph Bellamy (1986) Eastman Kodak Company / National Film Board of Canada (1988) Akira Kurosawa (1989) Sophia Loren / Myrna Loy (1990) Satyajit Ray (1991) Federico Fellini (1992) Deborah Kerr (1993) Michelangelo Antonioni (1994) Kirk Douglas / Chuck Jones (1995) Michael Kidd (1996) Stanley Donen (1997) Elia Kazan (1998) Andrzej Wajda (1999) Jack Cardiff / Ernest Lehman (2000)
2001–2025	Sidney Poitier / Robert Redford (2001) Peter O’Toole (2002) Blake Edwards (2003) Sidney Lumet (2004) Robert Altman (2005) Ennio Morricone (2006) Robert F. Boyle (2007) Lauren Bacall / Roger Corman / Gordon Willis (2009) Kevin Brownlow / Jean-Luc Godard / Eli Wallach (2010) James Earl Jones / Dick Smith (2011) D.A. Pennebaker / Hal Needham / George Stevens Jr. (2012) Angela Lansbury / Steve Martin / Piero Tosi (2013) Jean-Claude Carrière / Hayao Miyazaki / Maureen O’Hara (2014) Spike Lee / Gena Rowlands (2015) Jackie Chan / Lynn Stalmaster / Anne V. Coates / Frederick Wiseman (2016) Charles Burnett / Owen Roizman / Donald Sutherland / Agnès Varda (2017) Marvin Levy / Lalo Schifrin / Cicely Tyson (2018) David Lynch / Wes Studi / Lina Wertmüller (2019) Samuel L. Jackson / Elaine May / Liv Ullmann (2021) Euzhan Palcy / Diane Warren / Peter Weir (2022) Angela Bassett / Mel Brooks / Carol Littleton (2023)