Sobota (wieś w województwie łódzkim)

Sobota
	wieś
	; Dwór w Sobocie
Państwo	Polska
Województwo	łódzkie
Powiat	łowicki
Gmina	Bielawy
Liczba ludności (2011)	471
Strefa numeracyjna	46
Kod pocztowy	99-423
Tablice rejestracyjne	ELC
SIMC	0724809
	Położenie na mapie Polski Sobota
	Położenie na mapie województwa łódzkiego Sobota
	Położenie na mapie powiatu łowickiego Sobota
	Położenie na mapie gminy Bielawy Sobota
	52°06′56″N 19°41′34″E/52,115556 19,692778
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Informacje w Wikipodróżach

Sobota – wieś w województwie łódzkim, w powiecie łowickim, w gminie Bielawy. Od 1393 (lub według niektórych źródeł 1451) do 1870 prawa miejskie. W drugiej połowie XVI wieku jako prywatne miasto szlacheckie położone było w powiecie orłowskim województwa łęczyckiego^[4]. W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie skierniewickim.

Zabytki

Według rejestru zabytków NID^[5] na listę zabytków wpisane są obiekty:

kościół parafialny pw. świętych Piotra i Pawła, 1518, XIX, nr rej.: 34 z 18.07.1962 oraz 117 z 24.08.1967
cmentarz rzymskokatolicki, nr rej.: 804 z 20.11.1991
kościół cmentarny pw. Przemienienia Pańskiego, drewniany, 1 poł. XVII, nr rej.: 871-VI-90 z 1946, 118-V-27 z 18.01.1962 oraz 118 z 24.08.1967
zespół dworski, XVI, 2 poł. XIX:
- dwór „zameczek”^[6] – w parku w Sobocie znajduje się renesansowy dwór murowany Zawiszów, przebudowany na neogotycki w latach międzywojennych. W 1985 w czasie badań archeologicznych w bryle dworu zidentyfikowano pozostałości sześciobocznej wieży o boku długości 4,5 m, opiętej narożnymi przyporami i zbudowanej z cegły gotyckiej. Jest to jedyny dotychczas zidentyfikowany fragment XV-wiecznego zamku, najprawdopodobniej rezydencji obronnej Doliwitów Sobockich. Rodzina ta była dość znacząca w wiekach XIV–XV, wywodzili się z niej dwaj wysocy urzędnicy: wojewoda łęczycki Jan i kasztelan łęczycki Tomasz. Najprawdopodobniej ten ostatni zajmujący wcześniej stanowisko miecznika, a potem sędziego łęczyckiego, podjął się budowy rodowego zamku.
- park z aleją dojazdową, nr rej.: 616 z 24.08.1967 oraz 183 z 16.09.1978

inne:

cmentarz żydowski w Sobocie

Ludzie związani z Sobotą

Franciszek Wojda – polski rolnik, polityk, minister rolnictwa i dóbr państwowych w rządzie Jędrzeja Moraczewskiego
Artur Zawisza – działacz niepodległościowy, uczestnik powstania listopadowego

Galeria

Dwór "Zameczek"
Dawna karczma z podcieniami
Kościół cmentarny, XVII w.
Stalowy nagrobek
Uroczystość Bożego Ciała
Szczyt w kościele śś. Piotra i Pawła

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 126054
↑ Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-07-03].
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1184 [zarchiwizowane 2022-10-26] .
↑ Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego
↑ NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-17].
↑ nr rej.: 615 z 24.08.1967

Bibliografia

Jan Salm, „Zameczek” w Sobocie – wstępne wyniki badań architektonicznych, ZNPŁ nr 553; Budownictwo, z. 42, rok 1991, s. 183-195.

Zobacz też

bitwa pod Sobotą (1655) – starcie wojsk polskich ze szwedzkimi podczas potopu szwedzkiego
Jasne łany

Linki zewnętrzne

Pałac (zamek) w Sobocie na stronie Zamki i Pałace województwa łódzkiego
Sobota 1 (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 953 .

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 126054

[spis2011-2] Ludność w miejscowościach statystycznych według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2017-07-03].

[3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1184 [zarchiwizowane 2022-10-26] .

[4] Corona Regni Poloniae. Mapa w skali 1:250 000, Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk i Pracownia Geoinformacji Historycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego

[5] NID: Rejestr zabytków nieruchomych, województwo łódzkie. [dostęp 2008-09-17].

[6] r rej.: 615 z 24.08.1967

[2]

[3]

[1]

[4]

[5]

[6]

Wsie	Bielawska Wieś Bielawy Bogumin Borów Borówek Brzozów Chruślin Drogusza Emilianów Gaj Gosławice Helin Janinów Leśniczówka Łazin Marianów Marywil Oszkowice Piotrowice Przezwiska Psary Rulice Seligi Skubiki Sobocka Wieś Sobota Stare Orenice Stare Piaski Stary Waliszew Traby Trzaskowice Walewice Waliszew Dworski Wojewodza Wola Gosławska Zakrzew Zgoda Żdżary
Części wsi	Augustów Besiekiery Budy Łazińskie Drogusza Leśna Emilin Feliksów Gaj Duży Górki Karpina Kolonia Gosławice-Młyn Kolonia Kościuszki Kolonia Narutowicza Księże Górki Leonów Leśniewice Łuby Bielawskie Marywil Dolny Mięciszew Mroga Nowy Anielin Nowy Borów Ostoja Oszkowice Dworskie Parcela Piotrowice-Kolonia Podgórze Podstawy Polesie Przydatki (Bielawska Wieś) Przydatki (Przezwiska) Ptaszyn Rulice-Gajówka Sobocka Wieś-Parcela Sobota-Parcela Stary Anielin Stary Borów Stary Chruślin Stenin Stokosy Szymanowice Świdrowo
Kolonie wsi	Wojdówka Wrzosy
Osada wsi	Łazinek
Kolonia	Piaski Bankowe
Części kolonii	Piaski Leśne Piaski Zygmuntowskie
Osady	Borów Psary Sobota Walewice
Osady leśne	Mroga Stanisławów (SIMC 0724755) Stanisławów (SIMC 1039240)

Przynależność wojewódzka	gubernia warszawska (1867–1915) woj. warszawskie (II RP) (1919–39) woj. łódzkie (II RP) (1939) woj. łódzkie (1945–75)
Miasta	Bielawy (do 1870) Bolimów (do 1870) Głowno (← od 1940) Łowicz Sobota (do 1870)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Antoniew (1953–54) Bąków (do 1953) Bielawy (od 1870) Bolimów (od 1870) Chąśno (od 1953) Dąbkowice (187?–1953) Domaniewice (od 1933) Głowno (od 1973) Jamno (1953–54) Jeziorko (do 1953) Kiernozia (← od 1922) Kocierzew Południowy (od 1973) Kompina (do 1954) Lubianków (do 1953) Łowicz (od 1973) Łyszkowice Nieborów Walewice (do 1870) Zduny (od 1953)
Gromady (1954–72)	Antoniew (1954–68) Arkadia (1959–72) Bąków Górny (1954–72) Bednary (1954–72) Bełchów (1954–72) Bielawy (1954–72) Bobrowniki (1954–59) Bocheń (1956–59) Boczki (1954–72) Boczki Domaradzkie (1954–59) Bolimów (1954–72) Borów (1954–61) Chąśno (1954–72) Chruślin (1954–72) Domaniewice (1954–72) Emilianów (1961–69) Głowno (1968–72) Jamno (1954–72) Kiernozia (1954–72) Kocierzew (1954–72) Kompina (1954–72) Krępa (1954–68) Kurabka (1954–58) Lasocin (1954–59) Lubianków (1954–68) Łaźniki (1954–59) Łyszkowice (1954–72) Mastki (1954–68) Mąkolice (1954–61) Mysłaków (1954–59) Mystkowice (1954–56) Nieborów (1954–72) Niedzieliska (1954–57) Niedźwiada (1954–72) Osiek (1954–59) Oszkowice (1954–61) Oszkowice (1970–72) Otolice (1959–72) Pilaszków (1954–59) Popów (1954–59) Popów k/Głowna (1954–72) Psary (1954–56) Pszczonów (1954–56 →) Sierakowice Prawe (1954 →) Skaratki (1954–61) Sobota (1954–72) Stachlew (1954–57) Stępów (1954–58) Trzcianka (1954–59) Waliszew (1956–59) Wola Szydłowiecka (1954–58) Zakulin (1954–59) Zawady (1954–61) Zduny (1954–72) Złaków Kościelny (1954–72)