rodzina

rodzina (język polski)

wymowa:: ^?/i, IPA: [rɔˈd͡ʑĩna], AS: [roʒ́ĩna], zjawiska fonetyczne: zmięk.• nazal.

znaczenia:

rzeczownik, rodzaj żeński

(1.1) rodzice wraz z ich dziećmi

(1.2) socjol. grupa osób, które łączy pokrewieństwo, małżeństwo, powinowactwo lub inne prawo; zob. też rodzina (socjologia) w Wikipedii

(1.3) pot. grupa osób, które łączy społeczna więź

(1.4) pot. grupa obiektów o wspólnych cechach, rodzaj

(1.5) biol. w systematyce: jednostka wyższa od rodzaju; zob. też rodzina (biologia) w Wikipedii

(1.6) mat. zbiór, szczególnie zbiór zbiorów; zob. też rodzina zbiorów w Wikipedii

(1.7) jęz. grupa języków wywodzących się od wspólnego prajęzyka; zob. też rodzina językowa w Wikipedii

(1.8) techn. grupa kolejnych ulepszonych urządzeń z tej samej serii^[1]

odmiana:

(1.1-8)

przypadek	liczba pojedyncza	liczba mnoga
mianownik	rodzina	rodziny
dopełniacz	rodziny	rodzin
celownik	rodzinie	rodzinom
biernik	rodzinę	rodziny
narzędnik	rodziną	rodzinami
miejscownik	rodzinie	rodzinach
wołacz	rodzino	rodziny

przykłady:: (1.1) Było mi dane wychowywać się we wzorcowej rodzinie.; (1.1) Moja rodzina składa się tylko z dwóch członków, gdyż ojciec umarł pięć lat temu.; (1.2) Nie lubię spotkań z rodziną przy okazji różnych świąt.; (1.3) Jesteśmy z wami, cała rodzina redemptorystów, cała rodzina Radia Maryja!; (1.3) Tu w firmie wszyscy jesteśmy jedną wielką rodziną.; (1.4) Ta rodzina myszy komputerowych zdobywała najwyższe nagrody.; (1.5) Kosatka pstra to ryba z rodziny bagrowatych.; (1.6) Model statystyczny to parametryzowana rodzina rozkładów łącznych rozważanych zmiennych losowych.

składnia:

kolokacje:: (1.2) liczna / duża / mała rodzina • bliska / bliższa / daleka / dalsza rodzina; (1.4) rodzina krzywych • rodzina pszczela

synonimy:: (1.1) rodzina elementarna; (1.2) ród, klan, reg. śl. familio

antonimy:

hiperonimy:: (1.1) grupa; (1.2) grupa; (1.3) grupa

hiponimy:

holonimy:

meronimy:: (1.1) ojciec, matka, dziecko, syn, córka, mąż, żona, brat, siostra; (1.2) ojciec, matka, dziecko, syn, córka, mąż, żona, brat, siostra, babka, dziadek, wnuk, wnuczka, ciotka, wuj, stryjenka, stryj, kuzyn, kuzynka, szwagier, szwagierka, bratowa, prawnuk, prawnuczka, pradziadek, prababcia, macocha, ojczym

wyrazy pokrewne:

rzecz. rodzic m, ród m, rodzinność ż, rodzenie n, urodzenie n, rodzicielstwo n, wyrodzenie n, rodziciel m, rodzicielka ż, rodzeństwo n

zdrobn. rodzinka ż

czas. rodzić ndk., urodzić dk., wyrodzić dk.

przym. rodzinny, rodowy, wyrodny, rodzony, przyrodni

związki frazeologiczne:: rodzina patchworkowa • z rodziną wychodzi się dobrze tylko na zdjęciu • zakładać rodzinę • przysłowia co w rodzinie, to nie zginie • gdy rodzina żyje w zgodzie, to jej bieda nie dobodzie • jaka rodzina, taka dziewczyna

etymologia:: od prasł. *rodina (połączenie prasł. *rodъ + *-ina) → to, co jest związane z rodem^[2]; por. bułg. родина, czes. rodina, ros. родина, słc. rodina i ukr. роди́на

uwagi:: zob. też rodzina w Wikipedii; zob. też rodzina w Wikicytatach

tłumaczenia:

alabama: (1.1) imalahkaha; (1.2) imalahkaha
angielski: (1.1) family; (1.5) family
arabski: (1.1) egip. arab. عيلة ż; (1.1-3) أسرة ,عائلة, أقارب ż; (1.5) فصيلة ż
baskijski: (1.1) familia, sendi; (1.2) familia; (1.5) familia; (1.7) familia
białoruski: (1.1) сям’я ż; (1.2) сям’я ż; (1.3) сям’я ż; (1.4) сямейства n; (1.5) сямейства n
bułgarski: (1.1) семейство n
chiński standardowy: (1.1) 家 (jiā), 家庭 (jiātíng); (1.2) 家 (jiā), 家里 (jiālǐ), 家庭 (jiātíng); (1.3) 家里 (jiālǐ)
chorwacki: (1.1) obitelj ż
czeski: (1.1) rodina
dolnołużycki: (1.1) familija ż; (1.2) swójźba ż
duński: (1.1) familie w
esperanto: (1.1) familio; (1.2) familio; (1.4) familio; (1.5) familio; (1.6) familio; (1.7) familio
estoński: (1.1) pere
farerski: (1.1) familja ż
fiński: (1.1) perhe; (1.5) heimo
francuski: (1.1) famille ż; (1.5) famille ż
górnołużycki: (1.1) swójba
gruziński: (1.1) ოჯახი (ojakhi); (1.2) ოჯახი (ojakhi)
gudźarati: (1.1) કુટુંબ n (kuṭumba)
hawajski: (1.1) ʻohana; (1.2) ʻohana
hiszpański: (1.1) familia ż; (1.2) familia ż, parentela ż; (1.3) familia ż; (1.4) familia ż; (1.5) familia ż; (1.7) familia ż
islandzki: (1.1) fjölskylda ż; (1.4) ætt ż
jaćwieski: (1.2) gimna
japoński: (1.1) 家族 (かぞく, kazoku)
jidysz: (1.1) משפּחה ż (miszpoche); (1.2) משפּחה ż (miszpoche)
kabowerdeński: (1.1) gentis
kaszubski: (1.1) rodzëzna ż, familëjô ż; (1.5) rodzëzna ż
kataloński: (1.1) família ż
klingoński: (1.1) qorDu
koreański: (1.1) 가족, 식구 (sikku)
liwski: (1.1) aim
łaciński: (1.1) familia ż; (1.2) familia ż
niderlandzki: (1.1) gezin n
niemiecki: (1.1) Familie ż; (1.2) Familie ż; (1.5) Familie ż
norweski (bokmål): (1.1) familie ż
nowogrecki: (1.1) οικογένεια ż
ormiański: (1.1) ընտանիք
polski język migowy:
(w zapisie SignWriting)
(1.1)
rosyjski: (1.1) семья ż, семейство n
rumuński: (1.1) familie ż
sanskryt: (1.1) कुटुम्ब
slovio: (1.1) rodin (родин)
słowacki: (1.1) rodina ż; (1.2) rodina ż
szwedzki: (1.1) familj w
tetum: (1.1) família
turecki: (1.1) aile
tuvalu: (1.1) kaiga
ukraiński: (1.1) роди́на ż
węgierski: (1.1) család
wilamowski: (1.1) famili ż, familī ż
włoski: (1.1) famiglia ż
wolof: (1.1) njaboot, waa kër

źródła:

↑ Danuta Buttler, O wzajemnym oddziaływaniu terminologii i słownictwa ogólnego. Terminologizacja wyrazów potocznych, „Poradnik Językowy” nr 2/1979, s. 64, 65.
↑ Proszę o etymologię słowa rodzina. w: Poradnia językowa UŚ.

[1] Danuta Buttler, O wzajemnym oddziaływaniu terminologii i słownictwa ogólnego. Terminologizacja wyrazów potocznych, „Poradnik Językowy” nr 2/1979, s. 64, 65.

[2] Proszę o etymologię słowa rodzina. w: Poradnia językowa UŚ.

[1]

[2]