Solskiva i synleg lys observert frå romplattforma Solar Dynamics Observatory (SDO).
Den synlege overflata på Sola og stjerner blir kalla fotosfære. Fotosfæren til Sola er kjend for dei fleste, sjølv om ein ikkje bør sjå på han utan å beskytte auga mot det intense lyset.
fotosfære
Astronomane valde å bruke nemninga fotosfære, som er knytt til det greske ordet for lys (fos). Det er eit passande namneval sidan meir enn 99 prosent av all energien som blir produsert i Sola sitt indre, slepper ut som stråling.
Utsnitt av fotosfæren til Sola som viser dei lyse granulane omgitt av mørke intergranulære felt. Granulane er i gjennomsnitt omkring 1500 kilometer i utstrekning.
Sidan Sola er ei gasskule, har ho ikkje ei solid overflate, men ho har eit ytre skal som er 100–200 kilometer tjukt, noko som er svært tynt samanlikna med Sola sin radius på 700 000 kilometer.
Midt på solskiva er det registrert ein gasstemperatur på omkring 6000 gradar kelvin (K). Mot solranda får ein stråling som har passert meir av gassen til fotosfæren på skrå, og som med det slepp ut frå litt høgare lag. Sidan temperaturen minkar noko vidare oppover i det fotosfæriske laget, søkk utstrålinga merkbart mot solranda, noko som er opphav til ei merkbar randfordunkling (mørkare kant) på den synlege solskiva.
Ned mot 200 000 kilometer under fotosfæren, nær 30 prosent av avstanden inn til sentrum av Sola, er gassen ustabil og turbulent. Det fører til at den tynne fotosfæren får eit cellemønster av lyse granular omgitt av tynne, mørkare såkalla intergranulære område.
I dei lyse granulane stig gassen oppover med ei hastigheit på omkring 1–3 kilometer per sekund medan han bevegar seg ned i dei mørkare områda mellom. Granulane har ei gjennomsnittleg utstrekning på omkring 1500 kilometer. Det granulære mønsteret blir fullstendig endra i løpet av 7–10 minutt.
Cellestrukturen i supergranulasjonen til Sola berekna frå målte strøymingar i granulasjonsmønsteret til fotosfæren. Dei mørke felta angir grensene mellom supergranulasjonscellene der magnetiske felt blir oppsamla. Aksane i diagrammet dekkjer omkring 73 000 kilometer.
Granulane tek del i eit strøymingsmønster som dannar ein større cellestruktur, såkalla supergranulasjon, med typiske cellediameterar på omkring 30 000 kilometer.
Den radielle straumen i supergranulasjonscellene med hastigheiter opp mot 0,5 kilometer per sekund, fører med seg små konsentrasjonar av magnetiske felt som hopar seg opp i dei tynne områda mellom cellene. Levetida for supergranulasjonscellene er omkring 24 timar.
Fotosfæren inneheld endå større og viktige strøymingsmønster som skaper delelinjer mellom område som inneheld éin dominerande polaritet av dei magnetiske felta til fotosfæren.
Kommentarar
Kommentarar til artikkelen blir synleg for alle. Ikkje skriv inn sensitive opplysningar, for eksempel helseopplysningar. Fagansvarleg eller redaktør svarar når dei kan. Det kan ta tid før du får svar.
Du må være logga inn for å kommentere.