Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Pumunta sa nilalaman

Homo erectus

Mula sa Wikipedia, ang malayang ensiklopedya

Homo erectus
Temporal na saklaw: 1.9–0.1 Ma
PliocenePleistocene
Reconstruction of a specimen from Tautavel, France
Klasipikasyong pang-agham edit
Dominyo: Eukaryota
Kaharian: Animalia
Kalapian: Chordata
Hati: Mammalia
Orden: Primates
Suborden: Haplorhini
Infraorden: Simiiformes
Pamilya: Hominidae
Subpamilya: Homininae
Tribo: Hominini
Sari: Homo
Espesye:
H. erectus
Pangalang binomial
Homo erectus
(Dubois, 1892)
Kasingkahulugan
Homo erectus, Museo ng Likas na Kasaysayan, Ann Arbor, Michigan.

Ang Homo erectus (mula sa Latin: nangangahulugang "taong nakatindig") ay isang species ng genus na Homo. Unang nilarawan ito ng anatomistang Olandes na si Eugene Dubois noong mga 1890 bilang Pithecanthropus erectus, batay sa takip o putong ng bungo at sa tila makabagong-panahong itsura ng buto ng hitang natuklasan sa baybayin ng Ilog Solo sa Trinil, Java. Ngunit salamat sa unang paglalarawan ng Kanadyanong anatomistang si Davidson Black's noong 1921 sa isang mababang molar, na tinaguriang Sinanthropus pekinensis, sapagkat naganap sa Zhoukoudian sa Tsina ang halos lahat ng mga maaga at ispektakular na mga pagtuklas ng taksong ito. Ibinigay ng Alemang anatomistang si Franz Weidenreich ang karamihan sa mga detalyadong paglalarawan sa materyal na ito sa ilang mga monograpong inilathala sa diyaryong Palaeontologica Sinica (Serye D)[1] Natagpuan ang mga labing fossil sa Java noong mga 1890 at sa Tsina noong 1921.

Noong kaagahan ng ika-20 daantaon, nakaraang pinaniniwalaan na namuhay ang mga unang modernong tao sa Asya. Ngunit noong mga 1950 at mga 1970, maraming mga natagpuang fossil mula sa Kenya ng Silangang Aprika na nagpakitang nagmula ang mga pinakamatandang modernong tao mula doon. Pinaniniwalaan na ngayong ninuno ng mga Homo erectus ang mga mas sinaunang mga taong katulad ng Australopithecus na nag-ebolb sa henus na Homo. Ang species ng Homo na Homo habilis ay pinaniwalaan na ninuno ng Homo Ergaster na nagpalitaw naman sa Homo erectus. Gayunpaman, may mga bagong tuklas noong 2007 na nagpapahiwatig na namuhay sa magkaparehong panahon ang Homo habilis at ang Homo erectus at maaaring nagmula sa nagiisang ninuno.[2] Gayunpaman, ito ay maaaring nagpapakita na ang anumang mga kaugnayang pang ninuno ng H. habilis sa H. erectus ay isang kladohenetiko sa halip na anahenetiko na nangangahulugang kahit ang isang hiwalay na subgrupong populasyon ng H. habilis ay naging karaniwang ninuno ng natitirang genus, ang ibang mga subgrupo ay nanatili bilang hindi nagbagong H. habilis hanggang sa kanilang mas kalaunang ekstinksiyon.[3]

Ang Homo erectus ang nananatiling ang pinakamatagal na nabuhay na species ng Homo na nabuhay sa higit sa isang milyong taon. Ang Homo sapiens(modernong tao) ay umiiral pa lamang sa loob ng 200,000 taon.

Klasipikasyon

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Pinagdedebatihan pa rin ng mga siyentipiko ang klasipikasyon, angkan, at inapo ng H. erectus. May dalawang mga pangunahing klasipikasyon: ang H. erectus ay maaaring isa pang pangalan ng Homo ergaster at kaya ay direktang ninuno ng mga kalaunang hominid gaya ng Homo habilis, Homo erectus, at Homo sapiens; o ito ay maaaring ang Asyanong species na natatangi mula sa Aprikanong Homo ergaster.[4][5][6]

Itinuturing ng ilang mga paleoantroplogo ang H. ergaster na simpleng uring Aprikano ng H. erectus. Ito ay humahantong sa paggamit ng terminong "Homo erectus sensu stricto" para sa Asyanong H. erectus, at "Homo erectus sensu lato" para sa mas malaking species na bumubuo ng parehong maagang mga populasyong Aprikano (H. ergaster) at mga populasyong Asyano.[7][8] Iminungkahi ng ilang siyentipiko na ang Homo ergaster ang direktang ninunong Aprikano ng Homo erectus na nagmumungkahing ang Homo ergaster ay lumisan sa Aprika at lumipat sa Asya na nagsanga sa isang natatanging species.[9]

Mga subspecies ng Homo erectus

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Homo floresiensis

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang Homo floresiensis na natuklasan sa kapuluang Flores sa Indonesia noong 2003 ay maaaring nag-ebolb mula sa Homo erectus ayon sa pag-aaral ng mga siyentipikong Hapones.[10] Iminungkahi nina Brown et al. na ang Homo erectus ay nag-ebolb tungo sa isang mas maliit na katawan dahil sa kapaligiran na may limitadong pagkain sa pamamagitan ng insular dwarfism[11][12] na isang anyo ng speciation na napagmasdan sa ibang mga species sa islang Flores kabilang ang ilang mga species ng proboscidean genus Stegodon.

Mga katangian

[baguhin | baguhin ang wikitext]

Ang Homo erectus ay malamang ang unang hominid na namuhay sa lipunang mangangaso-tagapagtipon. Naniniwala ang mga antroplogong gaya ni Richard Leakey na ito ay mas tulad ng mga modernong tao sa pakikisalamuha kesa sa tulad ng Australopithecus na species na nabuhay bago nito. Ang lumaking kapasidad ng bungo ay kasabay na mas sopistikadong mga kasangkapan na natagpuan kasama ng mga fossil nito. Ang H. erectus/ergaster ay pinaniniwalaang ang unang hominid na nag-aalaga sa mga kasama nitong may sakit o mahihina. Ang mga lugar na natuklasan sa Europa at Asya ay nagpapakita ng kontroladong paggamit ng apoy ng H. erectus noong mga 1 milyong taong nakakaraan.[13] Ang mga paghuhukay sa Israel na may petsang 790,000 taong nakakaraan ay nagmumungkahing ang Homo erectus ay hindi lamang kumontrol ng apoy kundi nakakalikha rin ng apoy.[14] Ang Homo ergaster ay gumamit ng iba iba at mas sopistikadong mga batong kasangkapan kesa sa mga nauna rito. Gayumpaman, ang homo erectus ay gumamit ng komparatibong primitibong mga kasangkapan. Ito ay posible dahil ang H. ergaster ang unang gumamit ng mga taon bago ang pangkalahatang pagpapakilala ng teknolohiyang Acheulean. Dahil dito, ang mga inapo ng H. ergaster na lumipat sa Asya ay hindi gumamit ng teknolohiyang Acheulean. Sa karagdagan, iminungkahi ring ang H. erectus ay maaaring ang unang hominid na gumamit ng mga balsa upang maglakbay sa mga karagatan.[15]

Mga sanggunian

[baguhin | baguhin ang wikitext]
  1. Paleontologica Sinica (Serye D).
  2. F. Spoor, M. G. Leakey, P. N. Gathogo, F. H. Brown, S. C. Antón, I. McDougall, C. Kiarie, F. K. Manthi & L. N. Leakey (Agosto 9, 2007). "Implications of new early Homo fossils from Ileret, east of Lake Turkana, Kenya". Nature (448): 688–691. doi:10.1038/nature05986.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link)
  3. F. Spoor, M. G. Leakey, P. N. Gathogo, F. H. Brown, S. C. Antón, I. McDougall, C. Kiarie, F. K. Manthi & L. N. Leakey (2007-08-09). "Implications of new early Homo fossils from Ileret, east of Lake Turkana, Kenya". Nature. 448 (7154): 688–691. doi:10.1038/nature05986. PMID 17687323.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link) CS1 maint: multiple names: mga may-akda (link) "A partial maxilla assigned to H. habilis reliably demonstrates that this species survived until later than previously recognized, making an anagenetic relationship with H. erectus unlikely" (Emphasis added).
  4. Hazarika, Manji (16–30 Hunyo 2007). "Homo erectus/ergaster and Out of Africa: Recent Developments in Paleoanthropology and Prehistoric Archaeology".{{cite news}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  5. See overview of theories on human evolution.
  6. Klein, R. (1999). The Human Career: Human Biological and Cultural Origins. Chicago: University of Chicago Press.
  7. Antón, S. C. (2003), Natural history of Homo erectus. Am. J. Phys. Anthropol., 122: 126–170. doi:10.1002/ajpa.10399 "By the 1980s, the growing numbers of H. erectus specimens, particularly in Africa, led to the realization that Asian H. erectus (H. erectus sensu stricto), once thought so primitive, was in fact more derived than its African counterparts. These morphological differences were interpreted by some as evidence that more than one species might be included in H. erectus sensu lato (e.g., Stringer, 1984; Andrews, 1984; Tattersall, 1986; Wood, 1984, 1991a, b; Schwartz and Tattersall, 2000)." ... "Unlike the European lineage, in my opinion, the taxonomic issues surrounding Asian vs. African H. erectus are more intractable. The issue was most pointedly addressed with the naming of H. ergaster on the basis of the type mandible KNM-ER 992, but also including the partial skeleton and isolated teeth of KNM-ER 803 among other Koobi Fora remains (Groves and Mazak, 1975). Recently, this specific name was applied to most early African and Georgian H. erectus in recognition of the less-derived nature of these remains vis à vis conditions in Asian H. erectus (see Wood, 1991a, p. 268; Gabunia et al., 2000a). It should be noted, however, that at least portions of the paratype of H. ergaster (e.g., KNM-ER 1805) are not included in most current conceptions of that taxon. The H. ergaster question remains famously unresolved (e.g., Stringer, 1984; Tattersall, 1986; Wood, 1991a, 1994; Rightmire, 1998b; Gabunia et al., 2000a; Schwartz and Tattersall, 2000), in no small part because the original diagnosis provided no comparison with the Asian fossil record."
  8. Suwa, Gen, Yohannes Haile-Selassie, Tim White, Shigehiro Katoh, Giday Woldegabriel, William K. Hart, Hideo Nakaya, Yonas Beyene. 2007. Early Pleistocene Homo erectus fossils from Konso, southern Ethiopia. Anthropological Science Vol. 115 No. 2 p 133-151 doi:10.1537/ase.061203 joi:JST.JSTAGE/ase/061203
  9. Tattersall, Ian and Jeffrey Schwartz (2001). Extinct Humans. Boulder, Colorado: Westview/Perseus. ISBN 0-8133-3482-9.{{cite book}}: CS1 maint: date auto-translated (link)
  10. http://royalsociety.org/news/2013/homo-floresiensis/
  11. Brown et al. 2004
  12. Morwood, Brown et al. 2005
  13. [1][patay na link] Microstratigraphic evidence of in situ fire in the Acheulean strata of Wonderwerk Cave, Northern Cape province, South Africa - Francesco Berna et al. 2012 - PNAS
  14. Fire out of Africa: a key to the migration of prehistoric man, says Hebrew University archaeological researcher.
  15. Gibbons, Ann (13 Marso 1998). "Paleoanthropology: Ancient Island Tools Suggest Homo erectus Was a Seafarer". Science. 279 (5357): 1635–1637. doi:10.1126/science.279.5357.1635.{{cite journal}}: CS1 maint: date auto-translated (link)