Harald Nilens

In 2013 verwierf het Studie- en Documentatiecentrum Oorlog en Hedendaagse Maatschappij (CegeSoma) het archief van mr. Frédéric Eickhoff. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verdedigde hij ongeveer 2500 verzetslieden die moesten verschijnen voor de Duitse militaire rechtbanken in bezet België. Tijdens de verwerving van dit archief doken heel wat vragen op omtrent de ontsluiting en raadpleging ervan. Een advocaat is tijdens de uitoefening van zijn beroep immers gebonden aan het beroepsgeheim. Welke beperkingen legt dit beroepsgeheim nog op met betrekking tot het archief van een advocaat na diens overlijden? Vanuit deze vraag werden dit onderzoek en de bijhorende stage uitgevoerd.
Aangezien advocatenarchieven een zeer uiteenlopende inhoud hebben en zeker niet allemaal archiefbescheiden bevatten die onder het beroepsgeheim vallen, is het in de eerste plaats nodig het type archief waarrond dit onderzoek draait goed te definiëren. Daarna wordt gekeken naar de eigenlijke inhoud van de advocatenarchieven die relevant waren voor dit onderzoek. Aan de hand hiervan werd een niet-exhaustieve typologie van archiefstukken, aanwezig in zaak- en cliëntdossiers binnen een advocatenarchief, opgesteld.
Het beroepsgeheim van de advocaat en privacybescherming zijn de twee belangrijkste aspecten van een advocatenarchief waarmee een archiefinstelling rekening dient te houden. Het beroepsgeheim van de advocaat heeft binnen de Belgische context een absoluut karakter. Dit houdt in dat het onbeperkt in de tijd blijft gelden, zelfs na overlijden van zowel de cliënt als zijn raadsman. Bovendien is het een wettelijke en contractuele verplichting die de advocaat ten opzichte van zijn cliënt en bij uitbreiding, ten opzichte van de democratische rechtsstaat, dient na te komen. In theorie mogen archiefstukken die gebonden zijn aan het beroepsgeheim dus nooit vrijgegeven worden. Binnen de rechtsleer gaan er echter stemmen op voor een versoepeling van het beroepsgeheim en bijgevolg af te stappen van dit absolute karakter. Het beroepsgeheim heeft ook niet in alle landen ter wereld een dergelijke absolute invulling. In verschillende (Europese) landen is het voor cliënten mogelijk hun advocaat te ontheffen van zijn beroepsgeheim, waarna de advocaat vrijuit mag spreken. Een dergelijke invulling van het beroepsgeheim is voor een land als België dus zeker niet onmogelijk.

The Reestablishment of the Belgian Armed Forces after the Second World War: the activities of the Mixed Military Commission 1946-1948

Following the Belgian defeat in May 1940 the Belgian army seized to exist. Some members of the government escaped to Great Britain to form a Belgian government in exile. They were followed by a fairly large number of Belgians who chose to continue the fight against the Germans as a part of the Allied armed forces. These units would form the base of the new Belgian army to be formed after the defeat of Nazi Germany. After the Second World War the international situation had changed and the Cold War was slowly beginning to develop. Alliances had to be made and the Belgian army had to adapted to this new situation. Therefore, in 1946, a Mixed Military Commission was created to solve the questions surrounding the reestablishment of the Belgian army. The commission consisted out of members of the Belgian parliament and Belgian military officers. This paper analyses the decision-making processes of this commission and their eventual conclusions. It also takes a look at the different views of the Belgian political parties on the Belgian defense policy.