Laizismus

Yayınlanmış Bildiri:

ÖZ
Mustafa Kemal Atatürk’ün Avusturya ve Avusturyalılar ile olan şahsî tanışıklığı çok daha öncesi tarihlere dayansa da, Birinci Dünya Harbi sonunda Avusturya ile olan ikili ilişkiler zorunlu olarak kopmuş ve Cumhuriyet’in ilanını takip eden süreçte yeniden inşa edilmiştir. Bu bağlamda evvela 1924 yılında bir Dostluk Ahdi ile İkamet ve Ticaret Mukavelenameleri imzalanmıştır. Uzun yıllar Osmanlı topraklarında çeşitli kademelerde diplomatik görevlerde bulunmuş olan August Kral, ilk Avusturya Büyükelçisi olarak Türkiye’ye gönderilmiştir. İki ülkenin Birinci Dünya Harbi’nin geride bıraktığı hassasiyetten sıyrılıp siyasî, iktisadî ve kültürel ilişkilerini yeniden inşa etmeye çalıştığı bu süreç, aynı zamanda genç Türkiye Cumhuriyeti’nin laiklik temelinde kapsamlı ve köklü reformlara giriştiği bir zaman dilimini ihtiva etmektedir. Bu bağlamda bilhassa eğitim alanında gerçekleşen ve azınlık okulları vesilesiyle başta Fransa olmak üzere yabancı devletleri de ilgilendiren inkılâplar, August Kral ve Avusturya gazeteleri tarafından da yakından takip edilmiştir.
Bu bildiride, laiklik temeline dayanan inkılâpların nasıl gerçekleştirildiği ve bu inkılâpların Türkiye’nin diğer devletler ile olan ilişkilerini nasıl etkilediği Avusturya Devlet Arşivleri belgeleri ve Avusturya gazeteleri ışığında ele alınacaktır.
Anahtar Kelimeler: Atatürk Dönemi, Avusturya, Laiklik, Eğitim İnkılapları

ABSTRACT
Reflections of the Secularist Policies of the Atatürk Era in The Austrian Public Opinion (1924-1938)
Even though Mustafa Kemal Atatürk’s personal acquitance with Austria and the Austrians dates back to much earlier times, at the end of the First World War, the bilateral relations between Turkey and Austria were obliged to cut down and was rebuilt after the establishment of the Turkish Republic. In this context, first, a Treaty of Friendship and two agreements on trade and settlement were signed in 1924. August Kral, who served in various diplomatic posts in the Ottoman Empire for long years, was sent as the first Austrian Ambassador to Turkey. This process, in which the two countries tried to get rid of the sensitivity left behind by the First World War and rebuilt their political, economic and cultural relations, also includes a period when the young Turkish Republic embarked on comprehensive and radical reforms on the basis of secularism. Within this framework, reforms particularly in education which concerns other countries, foremostly France, because of the situation of the minority schools, were closely followed by August Kral and the Austrian Press.
This article deals with the question how reforms realized on the basis of secularism and how these reforms affected Turkey’s relations with other countries in the light of documents of the Austrian State Archives and Austrian Newspapers.
Keywords: Atatürk Era, Austria, Secularism, Education Reforms.

Künye: Çiğdem Dumanlı, Atatürk Dönemi Laiklik Politikalarının Avusturya Kamuoyundaki  Yansımaları (1924-1938), 12. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi Bildiri Kitabı, Esra Türe (Ed.), Asos Yayınları, Ankara, Aralık 2021, s. 482-491.