Mezartaşı Kitabeleri

Bu çalışma, Sinop ili, Ayancık ilçesi, Tarakçı Köyü, Gebelit Mahallesi'nde yer alan cami ve mezar taşlarını konu alır. Giriş kapısı üzerindeki kitabesine göre cami, 1289 (M.1872/1873) yılında Uzunoğluzâde Hacı Osman Ağa'nın oğlu Çolak Osman Ağa tarafından yeniden yaptırılmıştır. Kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda dikdörtgen bir alan üzerine inşa edilen cami, sonradan eklenen son cemaat yeri ve harim bölümünden oluşur. Mütevazı ölçülerde bir mahalle camisi olan yapı, moloz taş malzeme kullanımı ile yığma tekniğinde inşa edilmiş olup duvarları sıvanmıştır. Hazirede ve caminin batısındaki mezarlık alanında, Osmanlı ve Cumhuriyet Dönemi'ne ait mezarlar ve mezar taşları bulunmaktadır. Buradaki mezar taşları, mezar tipleri, gövde yatay kesitleri, başlık tipleri, süslemeleri, kitabe içerikleri ve malzemeleri bakımından değerlendirilmiştir. Çalışmada, Gebelit Mahallesi Camisi ile belirtilen hazire ve mezarlıktaki mezar ve mezar taşlarının tanıtılması, karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi ve Osmanlı'dan Cumhuriyet'e geçiş sürecinde sanatta bir değişimin yaşanıp yaşanmadığının tespiti amaçlanmıştır. Mütevazı bir taşra mahallesi olan Gebelit Mahalesi'ndeki örnekler, Cumhuriyet Dönemi'nde Osmanlı mezar taşı geleneğini devam ettirdiğini göstermesi bakımından önemlidir.

Özet Kırgızistan toprakları, Ortaçağ' da yaşayan Türk boylarının, özellikle de Karahanlıların kültür ve tarih-lerinin incelenmesi açısından büyük önem taşıyan bir bölgedir. Karahanlılara ait kültürel mirasın ortaya çıkarılmasında özellikle arkeolojik kazılardan elde edilen kalıntılar, epigrafik ve nümizmatik veriler önemli yer tutar. Bu çalışmada, Kırgızistan' da yapılan epigrafik ve arkeolojik araştırmalar sırasında bulunan " Kızıl Car " (Oş), " Tosor " (Isık-Göl), " Kethüda " (Çüy) ve " Atmakçi " (Çüy) kitabeleri hakkında bilgi verilmekte ve bu kitabeler bağlamında Karahanlılar dönemindeki sosyal hayatın özellikleri ve " Türklük " mefhumu konu-sunda fikirler belirtilmektedir. Abstract Lands of Kyrgyzstan are of great importance as an area of research on culture and history of medieval Turkic peoples, in particular, of the Karakhanids. Archeological findings and epigraphical and numismatic data are of special importance in discovering the cultural