ÖğRenen Organizasyonlar

Bilgi çağında yaşadığımız bu dönemde işletmeler için en önemli rekabet unsurlarından birisi bilgi ve öğrenme
olgusu olarak karşımıza çıkmaktadır. İşletmelerin bilgi düzeyi öğrenme ile oluşmaktadır. Öğrenme, örgütsel
öğrenme ve öğrenen organizasyonlar kavramları bu bağlamda işletmeler için önem arz eden kavramlardır.
Çalışmamızda bu terimler ile ilgili literatür taraması yapılarak ana hatları ile tanımlanması hedeflenmiştir.

İşletme düzeyinde bilgi yönetimi; insan kaynakları yönetimi, örgütsel davranış, stratejik yönetim, inovasyon yönetimi, bilgi sistemleri, bilgi güvenliği yönetimini de içermektedir. İşletme ve işletmenin tüm alt disiplinleri ile ilişkili olmasının yanı sıra, eğitim, bilişsel bilim, sağlık, sosyoloji, yönetim bilimi, bilgi bilimi, bilgisayar bilimi, bilgi ve teknoloji, ekonomi, felsefe, psikoloji, iletişim, bilgi mühendisliği, yapay zekâ ile de ilgilidir. Kısaca bilgi yönetimi, hem interdisipliner (disiplinler arası) hem de multidisipliner (çok disiplinli) bir karaktere sahiptir. Her bir disiplini beslerken, beslenen bir özellik taşıyan bilgi yönetimi, örgütsel süreçlerin tamamıyla ilişkilidir. Özellikle, Ar-Ge, inovasyon yönetimi, kalite yönetimi, teknoloji yönetimi, stratejik yönetiminin etkin olarak sürdürülmesinde anahtar role sahiptir. Ayrıca tüm bu süreçler için başlangıç noktası niteliği taşımaktadır. Bu nedenle, içinde bulunduğumuz dijital çağ olan endüstri 4.0’da bilginin etkin yönetilmesi ayrı bir yetkinlik gerektirmektedir. Gerek kamu gerekse özel sektörde faaliyet gösteren tüm kurumların, en önemli kaynaklarından biri olan bilginin kontrolünü elinde bulundurması kaçınılmaz olmuştur.
Bu kitapta; bilgi, bilgi yönetimi kavramı ve önemi, bilgi yönetimi yaklaşımları, bilgi paylaşma, örgütsel öğrenme inovasyon ve bilgi yönetimi ilişkisi, kurumsal bilgi yönetim sistemi uygulamaları, bilgi yönetimi kültürü oluşturma, bilgi yönetimi ve stratejik öngörü ilişkisi, kurumsal bilgi güvenliği yönetimi başlıkları ile dijital çağda kurumsal bilginin etkin yönetilmesini kolaylaştırıcı unsurlar anlatılmıştır. Kitap, sadece öğrenciler için değil, yöneticiler için de yol gösterici olma potansiyeli taşımaktadır.

Bu çalışma Soğuk Savaş’ın bitişiyle beraber değişen tehdit algısını ve bu tehditlere karşılık güvenlik kurumları için çözüm önerilerini incelemektedir. Yeni tehdit paradigması, yeni güvenlik paradigmalarını gündeme getirmiştir. Değişen kamu yönetimi anlayışıyla beraber stratejik yönetim ortaya çıkmış ve kamu veya özel sektör fark etmeksizin bütün örgütleri etkilemiştir. Değişime ayak uydurmak isteyen bütün örgütler, hayatta kalmak için bu değişimleri takip etmek ve sürekli gelişim içerisinde olmak zorunda kalmıştır.

Bu çalışmada stratejik yönetimin asimetrik tehditlerle mücadele için uygunluğu değerlendirilmiştir. Çalışmada şok edici, görünmeyen ve dinamik özellikler gösteren asimetrik tehditlerle mücadelede stratejik yönetimin uygun savunma ve engelleme mekanizmaları kurabilme olanağı araştırılmaktadır. Ayrıca stratejik yönetimin değişime vurgu yapan yönünün, güvenlik kurumlarına ve diğer örgütlere 21. yüzyılda ve gelecekte, asimetrik tehditler başta olmak üzere olası güvenlik sorunlarının önüne geçmede kazandırabileceği yeteneklerin incelenmesi amaçlanmaktadır. Konunun daha iyi anlaşılması adına Türkiye’de stratejik yönetimi ilk uygulayan güvenlik kurumu olan Emniyet Genel Müdürlüğü örnek olarak verilmiştir. Emniyet Genel Müdürlüğü’nün hazırladığı stratejik planlarda, asimetrik tehditlerin niteliklerine dikkat çeken tespitlerde bulunulmuştur.

Günümüzde işletmeler küreselleşme ile birlikte ortaya çıkan hızlı değişim ve gelişmeler karşısında hayatta kalma mücadelesi vermektedir. İşletmelerin uzun dönemli başarı sağlayabilmeleri için örgütsel öğrenme yeteneği ve örgütsel yenilik kritik rollere sahiptir. Bu çalışmanın temel amacı örgütsel öğrenme yeteneği ile örgütsel yenilik çeşitleri arasındaki ilişkilerin incelenmesidir. Araştırmanın uygulama yeri ve örneklemi; Bursa Sanayi ve Ticaret Odasına üye tekstil ürünleri imalatı gerçekleştiren işletmelerde incelenmesidir. Bu çalışmada ölçüm araçlarının güvenilirlikleri için alfa katsayıları hesaplanmış, faktör analizine tabi tutulmuş teoriye uyumlu sonuçlar elde edilmiştir. Araştırmaya ait hipotezlerin test edilmesinde korelasyon ve regresyon analizi yöntemleri kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre örgütsel öğrenme yeteneği ve örgütsel yeniliğin her bir çeşidi arasında anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki vardır. Örgütsel yenilik boyutlarındaki değişimi anlamlı bir şekilde açıklayan örgütsel öğrenme yeteneği boyutları her bir örgütsel yenilik boyutu için farklılaşmaktadır

Bu araştırmanın temel amacı, okulda öğretmenlerin mesleki konulardaki birbirlerinden öğrenmelerinin oluşturduğu öğrenme ağlarını ortaya koymaktır. Bu temel amaç doğrultusunda, öğretmenlerin okul ortamında, mesleki gelişimlerinde en çok hangi konularda bilgiye ihtiyaç duydukları, birbirlerinden öğrenmelerini kolaylaştıran öğretmen özellikleri, öğretmenlerin birbirileri ile mesleki deneyimlerinin ve bilgilerinin paylaşımının oluşturduğu profesyonel öğrenme ağ örüntülerini ve geliştirilmesi önerilerini ortaya koymaktır. The main purpose of this research is to reveal the learning networks created by teachers' learning from each other on professional issues. In line with this main purpose, it is aimed to put forward the professional learning network patterns and suggestions for the development of teachers' professional experiences and knowledge shared by each other, which teachers need information about in the school environment, their professional development, facilitating their learning from each other.

Remzi kitabevinden ilk baskısı 2006 yılında çıkmış olan kitabın yazarı Evrim Çalkavur. 1969
yılı doğumlu Boğaziçi Üniversitesi’ nden mezun olduktan sonra ABD ye olan seyahatlerinde
Örgütsel Öğrenme Derneği’ nin kurucusu olan ve MIT yönetim okulunda akademisyen olan
Peter Senge ile tanıştıktan sonra örgütlerde takım halinde öğrenme, Danışmanlık ve koçluk gibi
seminerlerinden etkilenerek Türkiye Organizasyonel Öğrenme Topluluğu’ nu kuruyor. Mısır’
da Çin’ de Malezya’ da çeşitli konferanslar veren Çal kavur Eğitim ve İş dünyasında öğrenme
faaliyetinin yaygınlaştırılıp geliştirilmesi için çalışmalarına devam etmekte.
Kitap Çal kavur u yazarlık serüveninde destek olan Doğan Cüceloglu’ nun önsözü ile başlıyor.
Herkes öğrenmeyi sever ama kendisine öğretilmesini sevmez. Doğru eğitimle organizasyon
içinde sürekli öğrenmeyi gerekli kılar coşkulu, verimli çalışanlar sürekli kendilerini geliştirme
imlanı bulur. Öğrenen organizasyon bilimsel ve felsefi anlamda doğru temeller üzerine oturmuş
akılcı düşünce tohumları ile desteklenmiş bilimsel bir eğitim geleneğine sahip işlerden ve
yöneticilerden oluşur diyerek örgütsel öğrenmeyi tavsiye ediyor.
Kitaba başlarken Çal kavur kendi önsözü nü de eklemiş burada şu cümle önemli “Geleceğimizi
birlikte şekillendirebilmek için birbirimizi anlamak, birlikte düşünmek, öğrenmek, çalışmak ve
sorumluluklarımızı üstlenmeliyiz” bunun gerçekleşmesi için ise hiçbir zaman bitmeyen bir
öğrenme sürecini yaşama geçirip belirsizlikler ve zorlukları oluşturduğumuz kolektif akıl
sayesinde aşarak hayal gücümüzün bizi ulaştırabileceği en uç noktalara varabiliriz. Burada asıl
nokta biz anlayışının yaygınlaştırılması

Bu araştırma, öğretmenlerin öğrenen okul algılarını ve hangi boyutlardan oluştuğunu belirlemeye yönelik bir ölçek geliştirme çalışmasıdır. Araştırmanın evreni Sivas ili ilköğretim ve ortaöğretim okullarında görev yapan öğretmenlerdir. Araştırmanın örneklemini ise bu okullardan uygun örnekleme yoluyla seçilen 431 öğretmen oluşturmaktadır. Okullarda görev yapan birinci grup için geri dönen ve işlenmeye uygun olan 206 öğretmen üzerinden, ikinci grup için ise geri dönen 225 öğretmen üzerinden çalışma yürütülmüştür. Ölçeğin yapı geçerliği için açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Güvenirlik çalışmalarında ise, iç tutarlılık katsayısı ve madde analizlerine yer verilmiştir. Verilerin istatistikî işlemlerinde SPSS 18.00 ve LİSREL 8,7 paket programından yararlanılmıştır. Araştırma bulgularına dayalı olarak Öğrenen Okul Ölçeğinin (ÖOÖ) 20 maddeden oluşan 4 faktörlü geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu söylenebilir. İkinci grup öğretmenlerden elde edilen verilerle yapılan “Doğrulayıcı faktör analizi” sonucunda, ölçeğin alt faktörleri, birinci faktör “Takım hâlinde öğrenme” ikinci faktör “Zihnî modeller” üçüncü faktör “Paylaşılan Vizyon” dördüncü faktör “Kişisel Hâkimiyet” başlıklarıyla isimlendirilmiştir. Ölçek, ilköğretim ve ortaöğretimde görev yapan öğretmenlere uygulanabilir.

Günümüz rekabet ortamında hızla değişen koşullara sahip olan otel işletmelerinin ayakta kalabilmesinin yolu bir ölçüde sürekli öğrenme, öğrenen bir organizasyon olabilme, bilgiyi elde etme, paylaşabilme ve yenilikçi olabilme çabalarına bağlıdır. Bu noktadan hareketle çalışmanın amacı, otel yöneticilerinin öğrenme yönelimliliği ile yenilik performansları arasında bir ilişkinin var olup olmadığını incelemek olarak belirlenmiştir. Bu amaç gözetilerek hazırlanan anket formu, Antalya ilinde faaliyetlerine devam eden 11 otelin 151 yöneticisine uygulanmıştır. Çalışmada öğrenme yönelimliliğinin alt boyutlarından "paylaşılan vizyon", "açık fikirlilik" ve "bilgi transferi" alt boyutlarının yenilik performansı üzerinde etkili olduğu sonucuna varılmıştır.

Bu çalışmada hizmet ve üretim sektörü için öğrenen örgüt anlayışının entelektüel sermaye ve örgütsel ustalık düzeyi üzerindeki etkisi ve
öğrenen örgüt anlayışının örgütsel ustalık düzeyi üzerindeki etkisinde entelektüel sermayenin aracı rolünün ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Çalışma hizmet ve üretim sektörü yöneticileri üzerinde gerçekleştirilmiştir. Örnekleme yöntemi olarak kartopu örnekleme kullanılmış, veri toplama aracı olarak online anket formu oluşturulmuştur. Oluşturulan anket formu linki LinkedIn sosyal medya platformu üzerinden ulaşılabilen sektör yöneticilerine yönlendirilmiştir. Örneklemde 378 hizmet, 324 üretim sektörü katılımcısı yer almıştır. Veri analizinde SPSS 21, AMOS 20 ve PROCESS 3.1 programları kullanılmıştır. Tanımlayıcı istatistikler, açıklayıcı faktör analizi, korelasyon analizi ve güvenilirlik değeri için SPSS, doğrulayıcı faktör analizi ve geçerlilik testleri için AMOS, değişkenler arası etki derecelerinin ve aracı rollerin incelenmesi için PROCESS programlarından yararlanılmıştır. Aracı roller incelendiğinde, öğrenen örgüt anlayışının örgütsel ustalık düzeyi üzerindeki etkisinde entelektüel sermayenin kısmi aracı role sahip olduğu ve üretim sektöründe etki değerlerinin daha fazla olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler: Öğrenen Organizasyon, Entelektüel Sermaye,
Örgütsel Ustalık, Aracı Rol, Hizmet ve Üretim Sektörü

ABSTRACT.: In this study, it is aimed to reveal the effect of learning
organization on intellectual capital and organizational ambidexterity for the service and production sector and the mediating role of intellectual capital in the impact of learning organization on organizational ambidexterity.The study was conducted on service and production managers.Snowball sampling was used as sampling method and online survey form was created as data collection tool.The questionnaire link was directed to the sector managers who can be reached via LinkedIn social media platform.The sample included 378 service and 324 production sector participants.SPSS 21,AMOS 20 and PROCESS 3.1
programs were used for data analysis.SPSS for descriptive statistics,
exploratory factor analysis, correlation analysis and reliability values,AMOS for confirmatory factor analysis and validity tests,PROCESS programs were used to examine inter-variable effect levels and mediatory roles. When the mediatory roles are examined, it is concluded that intellectual capital has a partial mediator role in the influence of learning organization on organizational ambidexterity and that the influence values are higher in the production sector.
Keywords: Learning Organization, Intellectual Capital, Organizational
Ambidexterity, Mediator Role, Service and Production Sector