Polisiye

Dedektif, katil, kurban üçgenine bağlı olarak tipikleşmiş bir anlatı yapısına sahip olan polisiye türü ilk olarak edebiyat alanında ortaya çıkmıştır. Sinemanın ortaya çıkışıyla birlikte beyaz perdeye yeni bir tür kazanımı sağlayan polisiye film türünün vazgeçilmez unsuru suç kavramıdır. Hem akademik alanda hem de sektör alanında polisiye türü ile ilgili yapılan çalışmaların yetersizliği söz konusudur. Fakat son yıllarda polisiye edebiyatın ve polisiye filmin ilerleme ve gelişme kaydettiğini görmekteyiz. Bu çalışmayla polisiye edebiyat ve film türünün özellikleri ve tarihsel gelişimi incelenmesi amaçlanmaktadır. Aynı zamanda polisiye, toplumların suç ve suçlu profilini yansıtmakta olup, bu çalışmayla suç kavramının nasıl tanımlandığı incelenecektir. Son dönemlerde Türkiye Sineması "nda çekilen polisiye filmlerde suç çeşitlerinin neler olduğu araştırılması hedeflenmektedir. Anahtar Kelimeler; polisiye edebiyat, polisiye sinema, suç kavramı.

Jean Gabin ve Alain Delon, Fransız sinemasının önde gelen iki yıldız oyuncusudur. Her iki oyuncu, Fransız sinemasında önemli bir yeri olan polisiye türün çok sayıda filminde rol aldı. Gabin 1930'larda proleter ve kırılgan bir erkekliği temsil ederken, Delon 1960'ların kırılgan 'burjuva maço'su olarak anılır. Gabin ve Delon, polisiye türde üç filmde bir araya geldi. Bu makale, iki yıldızın kariyerlerini ele almakta ve oyuncuların filmlerindeki erkeklik temsilleri ile oyunculuk tarzlarını değerlendirmeyi amaçlamaktadır.

Abstract
Jean Gabin and Alain Delon are two international stars of French cinema belonging to different generations. Both Gabin and Delon played in many films of the same genre, the policier, which has an important place in French cinema. While Gabin represents the 'fragile macho' working class rebel of the 1930s, Delon represents the 'fragile macho' bourgeois rebel of the 1960s. Gabin and Delon shared the leading parts of three policiers. This essay aims to focus on the careers of two stars, and tries to understand the masculinities and performing styles of them throughout their films.

Bu çalışmada, Şahsiyet (2018) dizisi bağlamında polisiye türünde anti
kahraman karakterlerin temsil biçimlerinin araştırılması amaçlanmaktadır. Şahsiyet dizisi, polisiyede bir alt tür olan seri katil polisiye dizisidir. Birden fazla işlenen cinayetlere dayanan öyküsüyle, cinayetlerin işlenme biçimi kadar, polis/dedektif karakterlerin katilin
kimliğini ortaya çıkarma çabaları, ipuçlarının takip edilmesi ve katilin
seri cinayetleri işlemesinin arkasındaki gizem gibi unsurlar bu dizi
bağlamında ele alınacaktır. Şahsiyet dizisinde tipikleşmiş polisiye
anlatısı, “dedektif/polis, katil, kurban” üçgenine göre çözümlenecektir.
Dizide ana karakter olan seri katil Agâh Beyoğlu, kendi adaletini
kendisi sağlama amacıyla suça bulaşmış anti kahraman karakterdir. Bu
çerçevede, Agâh Beyoğlu karakteri üzerinden, polisiye türünde anti
kahraman karakter modelinin izleri irdelenecektir....

Sinemanın ilk yıllarından beri anlatılmaya değer hikaye arayışı temel amaçlardan biridir. Film yapımcıları ve yönetmenler için edebiyat başvuru kaynağı olarak görülmektedir. Şiir, hikaye, roman ve tiyatro metinlerinden faydalanarak senaryo oluşturan film yapımcıları bu sanatlardan daha çok roman sanatının uyarlamalarını tercih etmektedirler. Bu çalışmada Peyami Safa’nın 1917’de 20.Yüzyıl gazetesinde tefrika şeklinde yayınlamaya başladığı Cingöz Recai romanlarının uyarlamaları incelenecektir. Bu bağlamda uyarlamanın ne olduğu ve çeşitleri üzerine bilgi verilecektir. Polisiye film özelliğini taşıyan Metin Erksan’ın Cingöz Recai Beyaz Cehennem (1954), Sefa Önal’ın Cingöz Recai (1969) ve Onur Ünlü’nün Cingöz Recai- Bir Efsanenin Dönüşü (2017) filmlerinin analizi yapılmadan önce sinemada tür kavramı incelenecek ve polisiye film türü hakkında bilgi verilip üç ayrı uyarlamanın incelemesi yapılacaktır. Filmlerin analizinde hangi uyarlama çeşidine ait olduğu, birbirleriyle olan benzerlikleri ve birbirinden farklı yanları gösterilmeye çalışılmaktadır. Sonuç bölümünde ise analiz sonucunda bulunan tespitler sunulmaktadır.

Polisiyeye yalnızca vurdulu kırdılı, mafyatik yönlerden yahut alışılagelmiş sansasyonel cinayetlerden değil, psikoloji, sosyoloji, arkeoloji, mitoloji gibi farklı disiplinlerden temeller de yaratılabileceğini göstermesi bakımından değerli bir görev üstlenmiş bu iki kitap, izlek ve içerik açısından normalden farklı olağandışı kurgular yaratmış.


Tess Gerritsen, Ahmet Ümit’ten olmasa da Ahmet Ümit, Tess Gerritsen’den kesinlikle haberdardır. Cemal Süreya’nın ifadesiyle “Taklitle etkinin ayrı ayrı şeyler olduğu yeni bir gerçek değil. Taklit olumsuzdur, etkilenme ise yerine göre bir faydası vardır.” The Keepsake ile birtakım benzerlikler barındırsa da Kayıp Tanrılar Ülkesi, gerek mitolojik anlatıları verişiyle gerekse yazarından alışıldığı üzere sosyopolitik meselelere dokunuşuyla polisiye alanında farklı bir imza olarak ses bulacaktır.

Fikriye Hanımın İnebolu'dan başlayıp, Çankaya'da son bulan yaşamı. 1924 Yılından başlayan gerçek bir hikâye, gizemini hala koruyan Fikrîye Hanımın yaşantısı ve ölümüne değinen Ali Bayram kitabında şöyle yazmaya başlamış. " Yıl 1973, Ankara Hastanesinin üçüncü katında en dip odaya kendi kaderine terk edilmiş, ölüme itilmiş, kimsesiz bir annenin oğlunun kaleminden dökülenleri okuyacaksınız. " " Yaşadığımız tüm acıların çığlıkları kendi içimizde kopar " Kitabın ilk satırlarından sonra bizi tanıdık olan bazı bölümler karşılıyor. Ve Fikrîye Hanımın ağzından İnebolu'ya gelişi anlatılıyor. Başörtüm ve mantom sırılsıklam olmuştu ama umurumda değildi. Aşktan ve ona yakın olacağımdan dolayı duyduğum heyecandan olsa gerek yağmurun tenimde bıraktığı o soğuk ürperti sanki ilkbaharda, Karadeniz'in serin sularını getiren rüzgârın serinliğiydi… İnebolu'ya vardığımda, beni yeşilin ve mavinin her tonu karşılamıştı. Kuşlar başka bir şekilde ötüyor, ağaçların yaprakları Karadeniz'den esen rüzgârla adeta dans ediyor, aşkıma şahitlik ediyordu. İnebolu..! Vuslatımın mola yeriydi. Denizden karşı tepelere sırtını yaslamış aşı boyalı evlerin görüntüsü çok güzeldi. Küçük bir kasaba oluşu, insanlarının efkârlı, bir o kadar da dert dolu bakışları içimi acıtmıştı. Yalınayak gezen küçük çocuklar, yamalı şalvarlarıyla üstünde göynekleri, cepkenleri olan gençler ve yaşlılar, kıyılara gelişi güzel çekilmiş balıkçı kayıkları… Aslında tüm bu görünenler insanların bitkin halini, fakirlik ve sefaletini sergiliyordu.

Bu çalışmada Türk sinemasında polisiye filmlerin toplumsal koşullara göre hangi değerleri temsil ettiği, hangilerini öne çıkarıp belirginleştirdiği ya da hangilerini geri planda sunup önemsizleştirdiği tespit edilmektedir. Araştırmada nitel içerikli bir değer analizi yapılmaktadır. Araştırmanın evrenini Türk sinemasındaki iki polisiye film örneklemi Cemil (Melih Gülgen, 1975) ve Av Mevsimi (Yavuz Turgul, 2010) oluşturmaktadır. Örneklem olarak seçilen polisiye filmlerde tipikleşmiş dedektif, katil, kurban karakterizasyon üçgeni ekseninde Türk sinemasında polisiye filmlerde aktarılan değerlerin dönemlere göre değişimleri tespit edilmektedir. Analiz evrenine dâhil olan polisiye filmlerde aktarılan değerleri tespit edebilmek için, yedi gruplu değerler kataloğu kullanılacaktır: Bu değerler toplumsal yaşamı sağlayan değerler, toplumun devamlılığını güvence altına alan değerler, hedonist değerler, bireysel gelişim değerleri, hegemonya değerleri, ulusal değerler, soyut - evrensel değerler olarak kategorize edilmiştir. Sonuçta incelediğimiz filmlerde toplumsal yaşamı sağlayan ve güvence altına alan değerler polis karakteri ekseninde olumlu, hedonist değerler ile bireysel gelişim değerleri kurban ve katil karakteri ekseninde olumsuz olarak öne çıkmaktadır. Hegemonya değerleri polis karakteri üzerinden olumlu iken, katil karakteri üzerinden olumsuz resmedilmektedir. Ulusal değerler ise sadece Cemil filminde öne çıkmaktadır, Av Mevsimi’nde geri planda kalmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Değer, polisiye film, suç, katil, kurban, polis

Özet Dedektif, katil, kurban üçgenine bağlı olarak tipikleşmiş bir anlatı yapısına sahip olan polisiye türü ilk olarak edebiyat alanında ortaya çıkmıştır. Sinemanın or-taya çıkışıyla birlikte beyazperdeye yeni bir tür kazanımı sağlayan polisiye film tü-rünün vazgeçilmez unsuru suç kavramıdır. Hem akademik alanda hem de sektör alanında polisiye türü ile ilgili yapılan çalışmaların yetersizliği söz konusudur. Fa-kat son yıllarda polisiye edebiyatın ve polisiye filmin ilerleme ve gelişme kaydetti-ğini görmekteyiz. Bu çalışmayla polisiye edebiyat ve film türünün özellikleri ve ta-rihsel gelişimi incelenmesi amaçlanmaktadır. Aynı zamanda polisiye, toplumların suç ve suçlu profilini yansıtmakta olup, bu çalışmayla suç kavramının nasıl tanım-landığı incelenecektir. Son dönemlerde Türkiye Sineması " nda çekilen polisiye filmlerde suç çeşitlerinin neler olduğu araştırılması hedeflenmektedir. Anahtar Kelimeler; polisiye edebiyat, polisiye sinema, suç kavramı.

New York Dedektif Dairesinde çalışmak üzere Amerika’ya giden ve yardımcısı Şadan Bey’le birlikte, Amerikan kibar hayatının içinde cereyan eden cinai meseleleri çözmek için hadiseden hadiseye atılan Yılmaz Bey’in onparalık polisiyeleri, 1927’de, Türk polisiye edebiyatının en fazla ürün verdiği bir dönemde yayımlanmıştır. 1920’lerin Amerikası ve bilhassa New Yorku hakkında ilginç bilgilerin de yer aldığı seride, hiçbir vakanın altından kalkamayan beceriksiz Amerikan polisine karşılık cevval, seri ve zeki Türk polislerinin heyecan dolu maceralarını okuyacaksınız. Tefrika edebiyatımızın velut kalemi İskender Fahrettin Sertelli’nin Behlül Dânâ müstearıyla yazdığı bu seriden toplam 13 kitaba ulaşılmıştır: 1- Beyaz Köşk Cinayeti 2- Sinema Yıldızının İncileri 3- Altın Kralı Malikânesinde 4- Korkunç Şatonun Esrarı 5- Polisin İlk Mağlubiyeti yahut Ölümden Korkmayan Kadın 6- İskeletler Arasında 7- Maksim Bar’ın Şantözü 8- Heyecanlar İçinde 9- Yıldırımlar Arasında 10- Sihirbaz Kadınla Karşı Karşıya 11- Zehirli Çay Nasıl İçilir? 12- Tiyatroda Bir İntihar Vakası 13- Yılmaz Bey Amerika’dan Ayrılıyor.

Kuzey’de şehri kuşatan nehirden sadece muhteşem ufuk çizgisi görünürdü. Huşu içindeymişçesine gözlerini dikerdin, bu görkemli parlaklık karşısında soluğun kesilirdi. Binaların belirgin siluetleri göğü yırtar, denizin ve göğün maviliklerini parçalardı; düz yüzeyler ve uzun yüzeyler, kaba saba dikdörtgenler, iğne gibi sivri kuleler, yükseltiler ve doruklar, desen üstüne desen bindirmiş, mavi ve beyazın bıraktığı yaldızakarşı geometrik bir bütünlük içinde uzanmaktaydı.

Gece vakti kordon boyuna inerken, parlak yıldızlardan, nehrin yansıttığı yakamozlardan büyüleyici bir galaksi sarardı etrafını ve sonra Güney’de şehir, elektrik sihirbazının nefis gösterisiyle kaplanırdı. Otoyolun ışıkları, şehrin etrafından dolaşıp nehrin karanlık sularında yansıyacak şekilde kâh yakından kâh uzaktan parlardı. Binaların pencereleri dikdörtgenden parlak aydınlıklar şeklinde yerden yükselip yıldızlara tırmanır ve gökyüzünü boyayan kırmızı ve yeşil, sarı ve turuncu neonların yaldızına karışırdı. Trafik ışıkları cırtlak renkli gözlerini kırpardı ve gövde boyunca, göz yakan renk sıçramalarının yarattığı renk cümbüşünü mezceden akkordan bir gösteri…

Şehir, ender mücevherlerden parlak bir yuva gibi boylu boyunca uzanmakta, titreşen bir yoğunlukla katman katman ışıldamaktaydı.

Binalar tiyatro sahnesiydi.

Yüzleri nehre dönük, insan yapısı bir ışıkla parlıyorlardı ve sen gözlerini dikmiş, onlara huşuyla bakardın, soluğun kesilirdi.

Binaların gerisinde, ışıkların da arkasında, sokaklar vardı.

Ve sokaklarda süprüntüler…

Alarm gece on birde çaldı.

The attacks carried out during the third wave of Armenian terrorism  has inflicted great harm and suffering to Turkish diplomacy. These terrorism activities were shocking not only for Turkey and the Turks, but also for the world’s public opinion. So much so that, foreigners who have been affected by the attacks against Turkish diplomats felt necessity to write books to share their observations. One of these books is The Ararat Illusion, a book authored by David D. Minier and published by Signo Editions in 2010. David D. Minier is the prosecutor of the Gourgen Yanikian case, involving Yanikian’s murder of two Turkish diplomats. In the first pages of the novel, the trap set in in 1973 against Turkish diplomats in Santa Barbara, Los Angeles is described in detail. The author begins his novel by explaining that this attack, which left traumatic effects on him. This novel, based on historical research and document, is noteworthy for its gripping narrative.