Savaş çalışmaları

"Savaş Kuramları – Temel Düşünürler ve Yaklaşımlar" çalışmamız savaşa dair bir tarih kitabı formatında hazırlanmamıştır; tam aksine savaşı farklı açılardan anlamak için düşünürlerin yaklaşımını bir araya getiren bir kılavuz kitap olarak tasarlanmıştır. Dolayısıyla farklı düşünürlerden ve kültürlerden yola çıkarak savaşa olan bakış açılarının bir harmanlamasını yapmak istiyoruz. Bunu yaparken de uluslararası ilişkiler disiplinine Türkçe literatür katkısında bulunmak arzusundayız. Akademik literatürde uzmanlık alanında bağlı olarak Türkçemizi geliştirmek için uluslararası akademik teamüllere uygun olarak diğer sosyal bilimler branşlarından terminolojik destek almak (ekonomi, siyaset bilimi, iletişim, sosyoloji, vs.) çabasına girdik. Savaş gibi karmaşık bir konuyu tek bir teknik dille anlatmak yeterli değildir. Bu çaba-mızı ortaya koyarken özellikle İngilizce terminolojiyi de aktarmaya özen gösterdik, çünkü Türkçemizde yer alan birçok kuramsal çalışmada farklı terminolojik girişimlerle bir anlaşılmazlık sorunu karşımıza çıkıyor. Bu sorunu aşmak için uluslararası teknik literatürü de aktarmanın böylesi kapsamlı bir çalışmada zorunluluk olduğunu düşündük. 
Türkçemize akademik katkının ötesinde bu çalışmamızla sizlere geniş bir kaynakça olanağını da sunmayı amaçladık. Gerek ilgili düşünürlerden yola çıkarak gerekse ele aldıkları temaların ve tartışmaların çerçevesini aktararak bu konularda uzman olanları ve olmak isteyenleri yönlendirmek istedik. 
Kitabımız, Galatasaray Üniversitesi Uluslararası İlişkiler doktora programında yer alan Savaş Kuramları dersinden ilham alarak başlamış bir çabanın ürünüdür. Konuya ilişkin Türkçe kuramsal literatürün sınırlı olması bizlere böyle bir ihtiyacı hissettirmiştir. Dolayısıyla davranış-salcı bir çalışma metoduyla, sadece güvenlik ya da realist eksenlere odaklanmadan, çoğulcu görüşlere açık, dinamik ve genç akademisyenlerle yola çıkarak savaşı tanımlama ve tartışma adına eserleri ve görüşleriyle destek vermiş, çığır açmış ve entelektüel bir miras bırakmış düşünürler ve kuramcıları bu kitabımızda ele almak istedik.
Bu çerçevede kitabımız üç kısımdan oluşmaktadır. Öncelikle birinci kısımda Antik çağlardan yakın çağlara kadar uzanan tarih dilimine damgasını vurmuş, savaş ve strateji konusunu ele almış temel düşünürleri Klasik tartışmalar: Mutlak Savaş ve Stratejik Düşünce başlığı altında yer vermeye çalışıyoruz. Bu kapsamda bu düşünürleri detaylı olarak inceleyen ve tartışan akademisyenler ile araştırmacıları da ele almak istiyoruz. İkinci kısım çerçevesinde modern düşüncelere odaklanarak, Gelenekselcilikten Davranışsalcılığa; Sistem, Devlet ve Savaş başlığıyla, 20. yüzyılın ikinci yarısında, özellikle de Soğuk Savaş yıllarında realizm ve davranışsalcılığın ağır bastığı, gelenekselci görüşlere odaklanan ve tartışan düşünürleri incelemekteyiz. Üçüncü kısımımız tamamen farklı bir açıyı ele almaktadır: Savaşın Bilimsel Etüdü: Nedenler ve Korelasyonlar başlığı altında J.D. Singer ile başlayan salt davranışsalcı bakış açısıyla savaşın nedenselliğinden yola çıkarak süreci analiz eden ve kantitatif modellendirmelere yer veren düşünürleri ve araştırmacıları kapsamaktayız. Bu çerçevede Oyun teorisinden rekabete, Demokratik barıştan uluslararası krizlere kadar uzanan farklı kuramsal yaklaşımlarla günümüz akademik dünyasının tartışmalarını ve araştırmalarını sizlere aktarmak çabasındayız.

"ÖZ
Savaşın sadece devletlerarası bir çatışma biçimi olmaktan çıkarak kazandığı yeni biçimler savaş olgusuna ilişkin tartışmaları yeni bir boyuta taşımıştır. Bu tartışmaların ana hedefi savaş olgusunu anlamak ve savaşın doğasına, nedenlerine, sınırlarına ilişkin temel soruları yanıtlamak olmasına karşın, tartışmalarda gelinen noktayı anlamak da savaş olgusuna ilişkin temel soruların cevaplarının verilmesinde önem taşımaktadır. Diğer bir ifade ile ancak savaşlar çalışmaları literatürünün nasıl şekillendiği, literatürde öne çıkan düşünürlerin kimler olduğu, savaş çalışmalarının hangi disiplinler ve kavramlarla ilişki kurduğu gibi temel sorularla şekillenen doğal sınırlarının tespiti ile savaş olgusuna ilişkin son dönemde yürütülen tartışmaları anlamak mümkün olabilecektir. Bu gayret, halen alanda yanıt aranmasına ihtiyaç duyulan soruları ve sorunları da ortaya koyma zorunluğunu beraberinde getirmektedir.
Anahtar Kelimeler: Savaş olgusu, savaş çalışmaları, savaş alanı, yeni savaş tartışmaları.

ABSTRACT
Wars do not occur only as interstate conflict, they occur in new ways. These new ways brought a new dimension for the debates on the phenomenon of war. Although the primary objectives of these debates are to comprehend the phenomenon of war and find answers for fundamental problems concerning the nature, grounds and boundaries of war; comprehending the point reached at the debates is also of significance in finding answers for the fundamental problems concerning the phenomenon of war. In other words; it can be possible to comprehend the debates conducted recently on the phenomenon of war, by determining its natural boundaries shaped with essential questions such as how the literature for studies on wars takes shape, prominent theorists in the literature, disciplines and concepts relating to the war studies. This effort brings about also the necessity to set forth problems and questions still requiring solution in the field.
Key Words: The phenomenon of war, war studies, warfare, new war discussions.
"

Gerilla harbi, küçük savaş, ayaklanma, düşük yoğunluklu çatışma ve özel harp gibi farklı adlandırmalarla anılagelen gayrinizami harp, ta­rihsel süreçte antik çağlara kadar uzanır. Temelinde uzun soluk­lu yıpratma taktiğini esas alan bu yaklaşım; sızma, sıyrılma, baskın ve sabotaj gibi düzenli harp dışı harekât türleri yoluyla düşmanı hedef alırken halk desteğine de büyük önem verir. Devasa orduların ve devletlerarası savaşların ana temayı oluşturduğu son iki yüzyılın siyasi tarih anlatısı içerisinde dahi kendine önemli bir yer bulabilen gayrinizami harp, düzenli ordular tarafından da politik hedefler doğrultusunda kullanılmaktadır.

Antik Çağ’da göçebe halkların mücadelelerini, Roma İmparatorluğu’nun idaresi altındaki bölgelerde karşılaştığı ayaklanmaları, İslam’ın yayılma sürecinde uygulanan stratejileri, karşılaşılan yerel mukavemetleri ve Haçlı Seferlerine karşı Anadolu’da görülen Selçuklu direnişini bu savaş anlayışı dahilinde incelemek mümkündür. Modern dönemde ise gayrinizami harp Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarında hem partizan hareketler gibi direniş grupları hem de düzenli ordularca kurulan özel birlikler vasıtasıyla kullanılmıştır. 20. yüzyılın ikinci yarısından sonra ise Latin Amerika, Afrika, Vietnam, Afganistan ve Irak gibi farklı coğrafyalardaki tecrübeler üzerinden literatürde belirgin bir olgu haline gelmiştir.

Milli Savunma Üniversitesi Kara Harp Okulu Dekanlığı öğretim üyeleri Emrah Özdemir ve Ahmet Özcan gayrinizami harp kavramının teorik zeminine ve köklerine inerek bu savaş tarzının gelişiminin izlerini sürüyor. Gerek kavramın tarihsel süreç içerisinde gelişimini gerekse pratikte ne gibi değişim ve dönüşümlerin yaşandığını göstererek tarihöncesi dönemden 21. yüzyılda Irak ve Afganistan işgalleri sırasındaki direnişlerin ve bunlara karşı koyma mekanizmalarının anatomisini çıkarıyorlar. Elinizdeki kitap gayrinizami harbin teorik ve pratik tarihini sunması bakımından Türkçe literatürde ilk olma özelliğini de taşıyor.

Gayrinizami Harp Tarihi: Direniş, Ayaklanma, Çatışma düzenli muharebeden farklı taktik ve teknikleri barındıran bu yoğun politik mücadelenin kavramsal ve teorik gelişimini ele alan, dünya tarihinde yaşanmış farklı tecrübeleri aktararak zenginleştiren bir başvuru kaynağı.

Özet: İnsanlık tarihinde var olmaya başladıkları zamandan bu yana iletişim ve politika,  birbirleriyle sürekli olarak kesişmiştir. Devlet kurumu, politika yoluyla, ekonomi, kültür gibi farklı alanları düzenlemeye çalışmıştır. Bu alanlardan en önemlisi ve ihtiyaç duyulanı ise güvenlik olmuştur. Üzerinde uzlaşması her zaman tartışmalı ve zor olan ‘Güvenlik’ kavramı devletler tarafından doğrudan veya medya vasıtasıyla inşa edilerek, kitleleri ikna etmeyi gerektirmiştir. Siyasal iletişimin ve ulusal güvenliğin bu özelliği 1898 İspanyol – Amerikan Savaşından, günümüz elektronik ve yeni medya dönemine kadar değişmeden ulaşmıştır. Bu makale siyasal iletişimin; savaş, medya, propaganda ve haberleşme üzerinden, devletlerin ulusal güvenlik politikalarını nasıl etkilediğini incelemeyi ve detaylarıyla birlikte açıklamayı hedeflemektedir

Abstract: From their first existence in the history, communication and politics are highly related and interconnected with each other. State, as an institution, tried to intervene and regulate different domains like economy, culture and security with the help of instrument of politics. One of the most important domains of them is security. However, it is hard and contradictory to agree on a conception of security, which requires direct or media assisted construction and persuasion over masses by states. This main characteristic of the Political Communication and National Security were reached contemporary electronic and new media era without any fundamental change from 1898 Spanish – American War. This article aims to analyze and explain the detailed influence of political communication over states’ national security policies, with regarding examples of war, media, propaganda and intercommunication.

Anlatı, aktörlerin kendilerine ve başkalarına verdiği anlamlarla ilgili
hikâye sistemleridir. Anlatılar her zaman savaşların bir parçası olmuştur.
Anlatılar kısaca hikâye sistemleri olsalar da 20. yüzyılın son çeyreğinden
bu yana değişen savaşlarda etki gücüne sahip yeni stratejik araçlar
haline gelmişlerdir. Çünkü anlatılar etki yaratırlar ve bazen toplumları
değişmeye zorlarlar. Bunu yapabildikleri zaman da stratejik değeri olan
araçlar olurlar. Ancak bunun gerçekleşmesi için iki temel koşul yerine
getirilmelidir. Öncelikle, savaşlardaki anlatının parçalarını oluşturan
hikayeler birbirleri ile tutarlı olmalıdır. Bunun yanı sıra insanların sadece
anlatılan hikayelerin dinleyicileri değil, aynı zamanda aktif birer katılımcı
olma isteklerine cevap verilmelidir. Bu açıdan, görülmektedir ki savaş ile
anlatı arasındaki ilişki oldukça karmaşıktır. Bununla birlikte savaşlarda
devletlerin yanı sıra terör örgütleri ve kalkışmacı gruplar gibi yeni
aktörler öne çıkmıştır. Bu yeni aktörler de devletler gibi kendilerine
savaşlarda stratejik avantaj elde etme arayışındadır. Başka bir deyişle,
anlatı, politik aktörlerin politik hedeflerine ulaşırken ihtiyaç duydukları
stratejik avantajı elde etmeleri için bir kaynak haline gelmiştir. 2006'da
ABD ordusunun Afganistan'daki komutanı General David Petraeus,
basit, anlaşılır ancak yerel halkın sorularına cevap veren bir anlatı
oluşturmaya çalışmıştır. Bu sayede ABD’ye Afganistan’da stratejik,
operasyonel ve taktik pozisyonlarda avantaj sağlamayı amaçlamıştır. Öte
yandan Taliban, ABD ve diğer NATO güçlerine karşı kendi anlatılarıyla
sahada etkin olmaya çalışmıştır. Sonucunda Afganistan'daki savaş bir
anlatı savaşı haline gelmiştir. Bu noktada Afganistan'daki savaşın
tartışılması, anlatıya savaşlardaki değişen stratejik unsurlardan biri
olarak bakılması açısından gereklidir. Çalışma kapsamında bu temel
çerçeveden yola çıkılarak ABD’nin ve Taliban’ın anlatılarının güçlü ve  zayıf yanları ele alınacak ve Afganistan’daki savaş kapsamında anlatının
stratejik değeri gösterilecektir.

Bu coğrafyanın kaderini, burada yaşayanlar belirlemelidir.
Bu hedef gerçekleşmeden, farklı yerlerde yaşanabilecek Halep manzaralarını önlemek kolay değildir.
Suriye’deki “iç savaş görünümlü dünya vekâlet savaşının” sembol merkezi olan Halep’te yaşananlar, bunun öğretici bir deneyimi olmuştur.
Suriye’ye yardım ulaştıran ve ülkemizdeki göçmenlere destek olan sivil toplum örgütü, kamu kurumu ve yerel yönetim temsilcileri ile bölgeyi gören uzman akademisyenlerin konuşmalarının yer aldığı bir hafta süren “Halep’i Unutma!” Programı, bu deneyimin, doğru anlaşılması, düşünmeye içselleştirilmesi ve harekete geçirici sorumluluk bilincini geliştirmesi adına değerli bir katkı sunmuştur.

Savaşın, altıncı yılını doldurmakta olduğu bu günlerde, Halep’te, Suriye’de yaşananlara dikkat çekmek, insan ol-mak adına, Müslüman kimliğini taşımak adına, insanlık adına görevimizdir. Suriye iç savaşının, neredeyse bir dün-ya savaşının eşiğinde dönüştüğü günlerde, savaşın bütün sıcaklığını Türkiye’de hissederken, Halep ve Halep’te yaşa-nanlar Suriye’deki “iç savaş görünümlü dünya vekâlet sa-vaşının” sembol kenti oldu. Kasım-Aralık 2016 tarihlerinde Halep’te gelişen olaylar, Suriye’nin, bütün bir ülkenin ve toplumun yıkımını ortaya koyan sahneler içeriyordu. Ta-raflar arasındaki çatışmanın doruk noktası olan, Halep’te mahsur kalan onbinlerce kişinin toplu ölümlerinin ve kat-liamlarının yaşanmaması için gereken inisiyatifin toplum-sal bilinçle sağlanması çabalarının gösterildiği zamanlar; “Halep’i Unutma!” Programı’nın yapılmasını sağlayan temel sebep oldu. “Halep’i Unutma!” Programı, sadece Halep’in, Suriye’nin zor zamanlarında değil, ülkemizin de zor zamanlarında yapıldı.

Dosyada; İçindekiler, Önsöz, Giriş, "Halep'i Anlamak Bu Coğrafyanın Kaderini Anlamaktır" ve Sonuç bölümleri vardır.

Doksanlı yılların başlangıcında uluslararası sistemin değişimi sonrası yaşanan akademik tartışmalar Uluslararası İlişkiler kuramını zenginleştirmiştir. Savaş Çalışmaları da bu tartışmalardan payına düşeni alarak, o da zenginleşmiştir. Colin M. Fleming’in 2009 yılında Journal of Strategic Studies’de yayımlanan makalesine attığı başlıktaki “Yeni veya Eski Savaşlar” bu tartışmayı çok güzel isimlendirmektedir. “Savaş” hakkındaki en çok eleştirilen ise Carl von Clausewitz’in 1832 yılında yayımlanan “Savaş Üzerine” adlı eserinde geliştirdiği kuram olmuştur. “Yeni Savaş” kuramlarını geliştirenlere göre artık savaşlar eskisi gibi değildi ve ancak yeni kavramlar bunu açıklayabilirdi. Bu kamplaşmaya Clausewitz’in yazdıklarını yeniden okumayla eleştirel stratejik yaklaşan üçüncü bir taraf eklenmiştir. Onlara göre, yeni savaş kuramcılarının aksine, yeni savaşlar Clausewitz’in “Savaş Üzerine”nin derinlemesine okuması ile açıklanabilir.

Pierre Bourdieu, sınıfı, Marksizm’in ekonomik indirgemeci versiyonlarında olduğu gibi basitçe üretim aygıtlarıyla girilen ilişki
üzerinden okumaz. Sınıfı ekonomik, kültürel, sosyal ve sembolik sermaye ile katmanlanan fraksiyonlar olarak algılar. Buna
göre toplumsal yaşam, eyleyenlerin sermayelerini artırma ve üst sınıflara doğru yükselme arzularına dayalı savaş alanlarıdır.
Bourdieu’nün toplumsal uzam üzerinden savaşa dair yaptığı bu okuma, savaşı anlamaya ilişkin yürütülen tartışmalara yeni
bir eksen kazandırabilecek niteliktedir. Bourdieu’nün toplumsal alan ile savaş arasında kurduğu anlamlı ilişki, savaşı anlamak
üzerine yürütülen tartışmaları birey ve toplum üzerinden sosyolojik bir bakış açısı ile okumaya imkân verir. Ayrıca bu kuramsal
ve metodolojik altyapı savaş çalışmalarının savaşı anlamaya yönelik çabalarına katkı sağlayabilecek niteliktedir.

20. yüzyılda savaşlarda yaşanan dönüşümle birlikte, savaşlarda yaşanan sivil kayıplar da hızla artmıştır. Birleşmiş Milletler (BM) verilerine göre günümüzde savaşlarda ölenlerin % 90'ı yani çoğunluğu kadın ve çocuklardan oluşan sivillerdir (UN, 2016). Savaş olgusunun kendisi gibi savaşlarda kadın ve çocuk mağdurlar sorunu da yeni bir durum değildir. Ancak yeni savaş koşullarının bir parçası olan yeni medya araçları, savaşlarda özellikle kadınların ve çocukların ölümlerini, insan hakkı ihlallerini ve onlara yapılan çeşitli zulümleri gözler önüne sermiştir. Nitekim, oluşan yeni koşulların etkisiyle akademiden siyasete kadar geniş bir alanda savaşalarda kadınların ve çocukların korunmasına ilişkin kapsamlı çalışmalar yapılmakta ve tartışmalar yürütülmektedir. Yine de yürütülen kapsamlı çalışmalar ve yapılan tartışmalar, savaşların ve çatışmaların kadınlar ve çocuklar üzerindeki yıkıcı etkisini ve bu travmayı yaşayan kadınlar ve çocukların hikâyelerini anlamak için hiçbir zaman yeterli değildir. Bunun yanı sıra çatışmacı süreçlerde yaşanan dönüşüm ile birlikte meselenin kazandığı farklı boyutlar savaş olgusunu anlamanın gerekli bir parçası olarak bu realiteye maruz kalan kadınları ve çocukları sürekli olarak gündemde tutulmayı gerektirmektedir.
Kadınlar ve çocuklar, her zaman savaşın yarattığı fiziksel, siyasal, ekonomik ve sosyal koşullarından mağdur olmuşlardır. Bununla birlikte savaşın dönüşümü ile birlikte kadına ve çocuğa yönelik şiddetin seviyesi ile birlikte niteliği de belli ölçüde değişmiştir. Ayrıca, kadınlar ve çocuklar savaşın siyasetinde kullanışlı birer araç haline gelmişlerdir. Çünkü yeni savaşlar realitesinde kadınlar ve çocuklar kimi zaman mağdur iken, kimi zaman savaşan paydaşlar olarak kendilerine yer edinmektedir. Diğer bir ifadeyle kadınlar ve çocuklar savaşlarda, bir yandan en iyi ihtimalle beslenme, barınma gibi temel yaşam haklarından mahrum kalırken, diğer yandan da günümüzde sınırlı da olsa edindikleri zorunlu muharip rollerle çatışmalarda aktif rol oynamakta ve çoğu zaman bilinçsizce savaşın yeniden üretimine doğrudan katkı sağlamaktadır. Bu durum ise kimi zaman savaşlarda stratejik ya da taktik seviyede birer araç haline gelse dahi her zaman mağdur olan kadın ve çocukların yeni savaşlardaki yerini anlamayı zorunlu kılmaktadır. Günümüzde gelişmiş ülkelerdeki modern profesyonel ordularda kadınların orduda daha aktif görevler almasına yönelik ekonomik ve sosyal teşvikler verilmektedir. Askerlik görevini yerine getiren kadınlar ile topluma “kadın elinin orduya değmesi” veya “kadınların vatanları için yaptıkları fedakârlıklar” gibi başlıklarda anlatılar geliştirilmekte ve askeri unsurlar için bir imaj çalışması olarak kadınlar kullanılmaktadır. Kadınların yanı sıra çocuklar da ordularda muharip unsur olarak yetiştirilmektedir. ABD, Pakistan gibi bazı ülkelerde askeri okullar 18 yaşından küçükleri askeri eğitime tabi tutmakta ve erken yaşlarda verilen askeri eğitimlerle ordulara nitelikli personel kazandırmayı amaçlamaktadır. Savaşlardaki en büyük kırılgan grupların savaşın yeniden üretimine nasıl katkı sağladığına dair modern bir çelişki olarak profesyonel muharip kadınlar ve askeri öğrenciler ile karşılaşılmaktadır.
Gelişmiş ülkelerin kendi geçmişlerinde kadınlar ve çocuklar savaşlardan ötürü kayıplar yaşayan ve en kırılgan ve hassas olan gruplar olmuşlardır. Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarında, Avrupa’da yaşanan sivil kayıplar, özellikle kadın ve çocuk mağdurlar, ele alındığında bu durum net bir şekilde gözler önüne serilmektedir. Günümüzün savaşlarının değişen karakteri ve ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ekseninde mesele alındığında, savaşlarda kadın ve çocukların mağdur olmalarına ilişkin stratejik ve taktik nedenlerde değişikliklikler olsa bile, kadınların ve çocukların savaşlardaki mağduriyeti değişmemiştir.  Mevcut küresel koşullar içerisinde ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ve bununla ilişkili ülkelerin sahip olduğu siyasal, sosyal ve ekonomik koşullar savaşlarda kadınların ve çocukların ne ölçüde zarar görme tehdidi altında olduklarını tespit etmede anlamlı bir ölçü derecesidir. Mevcut durumdaki çatışma bölgelerine bakıldığında bu durum kolaylıkla tespit edilebilmektedir. BM Gelişmişlik Endeksinde, en az gelişen 47 ülke içerisinde yer alan Afganistan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Irak, Güney Sudan, Sudan, Somali, Suriye ve Yemen (UNCTAD, 2019) gibi sıcak çatışma bölgelerinden elde edilen sınırlı saha verileri bile kadınların ve çocukların savaş nedeniyle aldıkları zararı ve yaşadıklarını göstermektedir. Aynı zamanda bu ülkeler, çocuk askerlerin en çok olduğu ülkelerdir.
Kadın ve çocukların günümüzün yeni savaşlarında karşı karşıya kaldıkları şiddeti anlamak amacıyla cevaplanması gereken temel sorular, geçmişten günümüze kadın ve çocukların savaşlarda hangi koşullarda, hangi bedelleri ödediğidir. Bütüncül bir perspektifle bu sorulara cevap verilebilirse, kadınların ve çocukların savaşın dönüşümünde değişen rolleri netleştirilebilir.
Gelişmiş ülkelerin kendi geçmişlerinde kadınlar ve çocuklar savaşlardan ötürü kayıplar yaşayan ve en kırılgan ve hassas olan gruplar olmuşlardır. Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarında, Avrupa’da yaşanan sivil kayıplar, özellikle kadın ve çocuk mağdurlar, ele alındığında bu durum net bir şekilde gözler önüne serilmektedir. Günümüzün savaşlarının değişen karakteri ve ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ekseninde mesele alındığında, savaşlarda kadın ve çocukların mağdur olmalarına ilişkin stratejik ve taktik nedenlerde değişikliklikler olsa bile, kadınların ve çocukların savaşlardaki mağduriyeti değişmemiştir.  Mevcut küresel koşullar içerisinde ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ve bununla ilişkili ülkelerin sahip olduğu siyasal, sosyal ve ekonomik koşullar savaşlarda kadınların ve çocukların ne ölçüde zarar görme tehdidi altında olduklarını tespit etmede anlamlı bir ölçü derecesidir. Mevcut durumdaki çatışma bölgelerine bakıldığında bu durum kolaylıkla tespit edilebilmektedir. BM Gelişmişlik Endeksinde, en az gelişen 47 ülke içerisinde yer alan Afganistan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Irak, Güney Sudan, Sudan, Somali, Suriye ve Yemen (UNCTAD, 2019) gibi sıcak çatışma bölgelerinden elde edilen sınırlı saha verileri bile kadınların ve çocukların savaş nedeniyle aldıkları zararı ve yaşadıklarını göstermektedir. Aynı zamanda bu ülkeler, çocuk askerlerin en çok olduğu ülkelerdir.
Kadın ve çocukların günümüzün yeni savaşlarında karşı karşıya kaldıkları şiddeti anlamak amacıyla cevaplanması gereken temel sorular, geçmişten günümüze kadın ve çocukların savaşlarda hangi koşullarda, hangi bedelleri ödediğidir. Bütüncül bir perspektifle bu sorulara cevap verilebilirse, kadınların ve çocukların savaşın dönüşümünde değişen rolleri netleştirilebilir.
Gelişmiş ülkelerin kendi geçmişlerinde kadınlar ve çocuklar savaşlardan ötürü kayıplar yaşayan ve en kırılgan ve hassas olan gruplar olmuşlardır. Birinci ve İkinci Dünya Savaşlarında, Avrupa’da yaşanan sivil kayıplar, özellikle kadın ve çocuk mağdurlar, ele alındığında bu durum net bir şekilde gözler önüne serilmektedir. Günümüzün savaşlarının değişen karakteri ve ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ekseninde mesele alındığında, savaşlarda kadın ve çocukların mağdur olmalarına ilişkin stratejik ve taktik nedenlerde değişikliklikler olsa bile, kadınların ve çocukların savaşlardaki mağduriyeti değişmemiştir.  Mevcut küresel koşullar içerisinde ülkelerin gelişmişlik düzeyleri ve bununla ilişkili ülkelerin sahip olduğu siyasal, sosyal ve ekonomik koşullar savaşlarda kadınların ve çocukların ne ölçüde zarar görme tehdidi altında olduklarını tespit etmede anlamlı bir ölçü derecesidir. Mevcut durumdaki çatışma bölgelerine bakıldığında bu durum kolaylıkla tespit edilebilmektedir. BM Gelişmişlik Endeksinde, en az gelişen 47 ülke içerisinde yer alan Afganistan, Kongo Demokratik Cumhuriyeti, Irak, Güney Sudan, Sudan, Somali, Suriye ve Yemen (UNCTAD, 2019) gibi sıcak çatışma bölgelerinden elde edilen sınırlı saha verileri bile kadınların ve çocukların savaş nedeniyle aldıkları zararı ve yaşadıklarını göstermektedir. Aynı zamanda bu ülkeler, çocuk askerlerin en çok olduğu ülkelerdir.
Kadın ve çocukların günümüzün yeni savaşlarında karşı karşıya kaldıkları şiddeti anlamak amacıyla cevaplanması gereken temel sorular, geçmişten günümüze kadın ve çocukların savaşlarda hangi koşullarda, hangi bedelleri ödediğidir. Bütüncül bir perspektifle bu sorulara cevap verilebilirse, kadınların ve çocukların savaşın dönüşümünde değişen rolleri netleştirilebilir...

Çalışmanın temel amacı Clausewitz’in savaş teorisinin önemli bir birleşeni olan üçlemesinin bugünün savaşlarını anlamadaki açıklayıcı gücünün savaş çalışmalarında son dönemde yürütülen tartışmalar üzerinden ele alınmasıdır. Bu kapsamda, “Clausewitz’in 19’uncu yüzyıla kadar olan savaşlardan yola çıkarak ortaya koyduğu üçlemesi, bugünün savaşlarından olan kalkışma ve kalkışma ile mücadele operasyonlarını açıklayabilme gücüne sahip midir?” sorusunun cevabı çalışmada aranmıştır.
Günümüz savaşlarından olan Afganistan Savaşı üzerinden Clausewitz’i ve üçlemesini yeniden ele alarak çalışmanın temel sorusuna cevap aranmıştır. Bu kapsamda, çalışmada öncelikle savaş çalışmalarının gelişimi ele alınmıştır. Daha sonra Clausewitz ve savaş teorisi ele alınarak savaş çalışmalarında Clausewitz’in yeri gösterilmeye çalışılmıştır. Kalkışma ve kalkışma ile mücadele operasyonlarına ilişkin literatürdeki tartışmalara yer verilerek kalkışma ve kalkışma ile mücadele denildiğinde ne anlaşılması gerektiği üzerinde durulmuştur. Buradan hareketle de Afganistan’da Taliban kalkışması ve ABD’nin kalkışma ile mücadele operasyonları ele alınarak üçleme üzerinden analizleri yapılmıştır.
Üçlemeyi oluşturan parçaların her biri, savaşın nelerden oluştuğunu açıklamanın yanı sıra bir savaşı anlamaya çalışırken nelere bakılması ve hangi soruların sorulması gerektiği konusunda bir çerçeve oluşturduğu görülmüştür. Bu sayede Clausewitz’in üçlemesi bugünün savaşlarından olan kalkışma ve kalkışma ile mücadele operasyonlarını açıklayabilme gücüne sahip olduğu sonucuna ulaşılmıştır.