Giriş ve Amaç: Ekonomik ve çevre şartlarının düzeltilmesi ve eğitim düzeyinin artması ile hepatit A enfeksiyonuna duyarlılık ileri yaşlara kaymaktadır. Fakat hastalığın ciddiyeti de yaşla birlikte artmaktadır. Tıp fakültesi öğrencilerinin...
moreGiriş ve Amaç: Ekonomik ve çevre şartlarının düzeltilmesi ve eğitim düzeyinin artması ile hepatit A enfeksiyonuna duyarlılık ileri yaşlara kaymaktadır. Fakat hastalığın ciddiyeti de yaşla birlikte artmaktadır. Tıp fakültesi öğrencilerinin tıp eğitimleri süresince hepatit A enfeksiyonu olan hastalarla karşılaşma olasılıkları olduğu gibi, hepatit A enfeksiyonu olan öğrencilerin de hastalarla teması olmaktadır. Bu nedenle hepatit A geçirmemiş veya aşılaması olmayan tıp fakültesi öğrencileri hepatit A enfeksiyonu açısından risk altındadır . Bu çalışma Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi 6. sınıf öğrencilerinin hepatit A seroprevalansını ve etkileyen faktörleri incelemek amacıyla yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Kesitsel tipteki bu çalışmanın evrenini, Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi 2012-2013 öğretim yılı içerisindeki 6. sınıf öğrencileri oluşturmuştur. Örneklem seçimine gidilmeden evren üzerinde çalışılmış, ancak anket formlarının uygulandığı günlerde devamsız olan ya da anket formunu doldurmak istemeyen 4 (%8,3) öğrencinin çalışma dışında tutulması nedeniyle 44 (%91,6) öğrenci çalışma kapsamına alınmıştır. Araştırmanın verileri Ekim 2012’de toplanmıştır. Çalışmaya katılan öğrencilere hepatit A seroprevalansı ve etkileyen faktörleri ortaya koymayı amaçlayan bir anket formu doldurtulmuştur. Veri toplama aracında araştırmacılar tarafından oluşturulan, 10 sorudan oluşan demografik verileri sorgulayan sorular, 4 sorudan oluşan sosyoekonomik düzeyi ölçen sorular ve 10 sorudan oluşan hepatit A risk faktörleri ile ilgili sorular vardır. Bu çalışmada anti-HAV IgG sonuçları retrospektif olarak değerlendirilmiştir. Olguların serum örneklerinde anti HAV IgG düzeyleri Pamukkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Mikrobiyoloji Laboratuvarı’nda ELISA (Architect, i200oSR) yöntemiyle çalışılmıştır. Sonuçların yorumu üretici firmanın önerileri doğrultusunda; 1 s/co altındaki değerlere sahip numuneler negatif ve ≥ 1 s/co değerlerine sahip örnekler pozitif olarak değerlendirilmiştir. Verilerin analizi için SPSS paket programı kullanılmıştır. Veriler değerlendirilirken tanımlayıcı istatistikler, kategorik bağımsız değişkenlerin karşılaştırılması için ki-kare veya Fisher testi kullanılmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan öğrencilerin yaş ortalaması 23,7±1,6 olup, % 59,1’i (n=26) kadındır. Katılımcıların %52,3’ünün (n=23) annesinin öğrenim durumu lise ve üzeri, % 61,4’ünün (n=27) babasının öğrenim durumu yüksekokuldur. Katılımcıların % 36,4’ünün (n=16) sosyoekonomik düzeyi düşük, % 45,5’inin (n=20) orta olarak bulunmuştur. Katılımcıların % 31,8’inin (n=14) 12 yaşına kadar yaşadığı evdeki kişi sayısı 5 ve üzeri olarak saptanmıştır. Katılımcıların %25’i (n=11) üniversite öğrenimi öncesi kreş ve/veya yurtta kaldığını, % 27,3’ü (n=12) çocukluk dönemindeki el yıkama alışkanlığının orta-kötü olduğunu belirtmiştir. Katılımcıların %4,5’inin (n=2) çocukluk döneminde evindeki kullandığı içme suyunun kuyu/tulumba suyu olduğu, %56,8’inin (n=25) ise şebeke suyu olduğu saptanmıştır. Katılımcıların %20,5’i (n=9) çocukluk dönemindeki evinin atık sisteminin foseptik olduğunu belirtmiştir. Serum örneklerinin sadece 12’sinde (%27,3) anti HAV IgG pozitif olarak bulunmuştur. Baba öğrenim durumu ve en uzun süre yaşanılan bölge anti HAV seropozitifliğini etkileyen bağımsız faktörler olarak belirlenmiştir.
Sonuç ve Öneriler: Çalışmamız hepatit A enfeksiyonuna duyarlılığın ileri yaşlara kaydığını göstermektedir. Hastalığın ileri yaşta daha ağır ve komplikasyonlu seyredebileceği göz önüne alındığında risk altındaki bir grup olarak tıp fakültesi öğrencilerinin tıp eğitimine veya en azından klinik çalışmalara başlamadan önce hepatit B’de olduğu gibi, hepatit A infeksiyonu açısından serolojik olarak taranması ve yakalama (catch up) bağışıklama programlarının oluşturulması uygun görünmektedir.
Anahtar Kelimeler: Hepatit A, seroprevalans, tıp fakültesi öğrencileri