- www.mehmetaysoy.blogspot.com
Mehmet Aysoy
Ankara Yildirim Beyazit University, Sosyoloji, Faculty Member
- Ankara Yildirim Beyazit University, Sociology, Faculty Memberadd
- Sosyoloji, Bilim Tarihi, History of Medicine, Islamic Thought & Philosophy, Ottoman Studies, History of Ottoman Science, and 11 moreIbnu Khaldun, Late Ottoman Period, History of Medicine in Islam, Perennialism, Traditionalism, René Guénon, Western Esotericism (History), Perennial Philosophy, Sophia perennis, Ananda Coomaraswamy, and Frithjof Schuonedit
Bu makale, liberal ekonomi sistemlerinin egemen olduğu modern toplumlarda sosyal dü-zenin korunması için yeni açılımlarıyla toplumsal dayanışmanın anlamı ve rolü konusunu Emile Durkheim’in toplumsal dayanışma teorisi ekseninde tartışmaya... more
Bu makale, liberal ekonomi sistemlerinin egemen olduğu modern toplumlarda sosyal dü-zenin korunması için yeni açılımlarıyla toplumsal dayanışmanın anlamı ve rolü konusunu Emile Durkheim’in toplumsal dayanışma teorisi ekseninde tartışmaya açmaktadır. Son yıllarda toplumsal dayanışma ile ilgili sosyolojik görüş ve sosyal politika bağlamındaki somut öneriler, kapitalist/liberal düzene karşı dayanışma kültürünü esas alan alternatif ekonomi modelleri ile eşzamanlı olarak yapılmaktadır. Örneğin, Avrupa’da kendileri için giderek daha çok yeni sektörler bulan ve kooperatif mantığı ile işletilen girişim biçimlerinin sayısı artmaktadır. Bunların başında tarımda bir sosyal inovasyon türü olan dayanışmacı zirai işletmeler gelmektedir. Toplumsal dayanışmanın bir değer olduğunu keşfeden bu tür organizeli sosyal inovasyonlar, dayanışma kültürünü yok eden kapitalist/liberal sisteme alternatif olma özelliğini yansıtmaktadır. Bu makalenin amacı, dayanışma normlarının giderek aşındığı veya unutulduğu ...
Research Interests:
Research Interests: Philosophy and Art
Kliresel toplum, gunumuz topJumu lizerine slirdlirlilen tartI~ malarda yaygll1 kullaI1Ilan ancak lizerinde en az tartl~ J! an fenomenlerden birisidir. Bu durum, kliresel toplumun bir gergeklik oldugu ya da kliresel toplum fenomeni... more
Kliresel toplum, gunumuz topJumu lizerine slirdlirlilen tartI~ malarda yaygll1 kullaI1Ilan ancak lizerinde en az tartl~ J! an fenomenlerden birisidir. Bu durum, kliresel toplumun bir gergeklik oldugu ya da kliresel toplum fenomeni lizerine yaygll1 bir uzla;; 1 oldugu ve bu ...
Research Interests:
Özet: Bu çalışma İbn Haldun düşüncesinde gelenek kavramının analizini içerir. İbn Haldun üzerine yapılan çalışma ve yorumlarda Mukaddime'deki kavram örgüsünün Eşari kelam metafiziği ve meşşai felsefe geleneğine dayandığı belirtilir. İbn... more
Özet: Bu çalışma İbn Haldun düşüncesinde gelenek kavramının analizini içerir. İbn Haldun üzerine yapılan çalışma ve yorumlarda Mukaddime'deki kavram örgüsünün Eşari kelam metafiziği ve meşşai felsefe geleneğine dayandığı belirtilir. İbn Haldun İslam düşüncesinde ikinci klasik olarak ifade edilen Fahrettin Er-Razi geleneği içinde yer almaktadır, dolayısıyla hem usul hem de kavramsal örgü açısından bu bağlam geçerlidir. Ancak bu yaklaşımlarda belirgin olan sorun felsefi yön öne çıkartılırken tasavvufi yönün yok sayılmasıdır. Bu durumun gerekçesi İbn Haldun'un tasavvuf hakkındaki düşüncelerine dayansa da İbn Haldun'un temel kavramları bu yaklaşımdan uzak değildir. İbn Haldun tarih ve toplumsal alanı ilmin alanına dahil etmiş ve İlm-i Umran adını verdiği yeni ilmin usul ve kavramlarını belirlemiştir. Kendisinin de ifade ettiği gibi belli kavramlar o güne kadar kullanılıyor olsa bile İbn Haldun bu kavramlara yeni içerikler yüklemiştir. İctima gibi İlm-i Umran'ın ontolojisi olan bu kavramın en önemli bileşeni ise gelenek (adet) kavramıdır. English;This study includes an analysis of the concept of tradition, Ibn Khaldun thought Ibn Khaldun thought. Ibn Khaldun studies and comments on the concept in the Ashari theology, metaphysics and weave in Muqaddimah noted that based on the philosophy traditions. Ibn Khaldun is located in the second Fahrettin Er-Razi expressed as classic tradition of Islamic thought, so it applies in this context in terms of both procedural and conceptual patterns. However, this approach is evident in the philosophical aspect of the problem is ignored when removing mystical direction forward. In this case, if based upon the grounds of mysticism in Ibn Khaldun Ibn Khaldun's ideas about the basic concepts are not far away from this approach. Ibn Khaldun's history and social field has included the areas of science and Ilm has defined the principles and concepts of the new science, which he Umran name. As he has stated, certain concepts used until that date, even though Ibn Khaldun has loads of new content to these concepts. Ilm al-Umran, which is the most important component of this concept ontology tradition (units) concept. Ibn Khaldun understand the concepts of Islamic law and customs procedure located near used in a context that we understand today.
Research Interests: Ibn Khaldun and Sosyoloji
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Öz: Bilim tarihinde modern bilimin ortaya çıkışı kadar yayılması da eş değer önemdedir. Bilim tarihinde “Bilim devrimi” yaklaşımı astronomiyi nirengi noktası yapmakta ve modernliği bu merkezden kavramlaştırmaktadır. Astronomide ortaya... more
Öz: Bilim tarihinde modern bilimin ortaya çıkışı kadar yayılması da eş değer önemdedir. Bilim tarihinde “Bilim devrimi” yaklaşımı astronomiyi nirengi noktası yapmakta ve modernliği bu merkezden kavramlaştırmaktadır. Astronomide ortaya çıkan gelişmelerin Batı-dışına yansıması aynı etkiyi vermezken diğer bilim alanlarındaki gelişmelerin yansımaları belirleyici olmuştur, ki tıp bu alanların başında gelmektedir, erken modernlik döneminde gelişimi tartışılabilir boyutlarda olmasına rağmen Batı-dışında özelde Osmanlıda karşılık bulmuştur. Bu durumun değerlendirilebilmesi için modern bilimin ortaya çıkması ve yayılmasına dair daha ucu açık yaklaşımların geliştirilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada bilim devrimi kavramı yanında tıp alanında gerçekleşen çalışmalar, İslam/Osmanlı tıp düşüncesinin konu edilebilmesi açısından değerlendirilmiştir. Konunun modernlik açısından değerlendirilmesi, modernliğin tarihine dair dönemlerin içinde değerlendirilmesini gerektirmektedir ve bu anlamda ‘erken modernlik’ bilim devrimi olarak kayıtlanan döneme sosyolojik bir bağlam kazandırır. Erken modernlik geleneğin kavramsal bir çözümleme aracı olarak işlevsel olduğu bir dönemdir. Modernlik bir devrim ekseninde değil de bir süreç içerisinde değerlendirildiğinde gelenek ve geleneğin değişimi temel bağ- lamı ifade eder, bu doğrultuda da yeni kavramlaştırmalar gerekli olmaktadır. Bu çalışmada ‘arayüz’ kavramına başvurulmuştur ve geleneğin değişimi ‘arayüz’ kavramı ekseninde çözümlenmektedir. Arayüz; hem geleneğin sonunu hem de modernliğin başlangıcını temsil etmektedir. Bu bağlamda modern bilimin Batı-dışına aktarıl- ması değerlendirilebilir bir bağlam elde etmiş olmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Bilim Devrimi, Astronomi, Tıp, Kopernik, Paracelsus, Vesalius, Erken Modernlik, Arayüz, Osmanlı Bilimi.
Abstract: The emergence of modern science in science history is as important as the spread of it. In science history, the approach of ‘scientific revolution’ makes astronomy the trigometrical point and conceptualizes modernity from this center. While the reflection of developments arising from astronomy did not give the same effect, the reflections of developments in other sciences became prominent. And medicine comes the foremost in these fields. Although its development is discussable in early modernity, it has equivalents in Ottoman except for the west. In order to be able to evaluate this case, more open ended approaches need to be developed as regards the emergence and spread of modern science. In addition to scientific revolution term, the studies conducted in the field of medicine were assessed to mention about Islam/Ottoman medicine philosophy in this study. This subject must be assessed not only in terms of modernity but also in periods regarding the history of modernity. And; in this sense ‘early modernity adds a sociological context to the period entitled as ‘scientific revolution’. Early modernity is a period in which tradition as a conceptional solution tool is functional. Early modernity is a period in which ‘interfaces’ emerged and while it is the last representative of interface tradition; it is the first representative of modernity. In this context, the transfer of modern science out of west gains a context which can be assessed. The concept of scientific revolution determines important problems in the analysis of modernity.
Keywords: Scientific Revolution, Astronomy, Medicine, Kopernic, Paracelsus, Vesalius, Early Modernity, Interface, Ottoman Science.
Anahtar Kelimeler: Bilim Devrimi, Astronomi, Tıp, Kopernik, Paracelsus, Vesalius, Erken Modernlik, Arayüz, Osmanlı Bilimi.
Abstract: The emergence of modern science in science history is as important as the spread of it. In science history, the approach of ‘scientific revolution’ makes astronomy the trigometrical point and conceptualizes modernity from this center. While the reflection of developments arising from astronomy did not give the same effect, the reflections of developments in other sciences became prominent. And medicine comes the foremost in these fields. Although its development is discussable in early modernity, it has equivalents in Ottoman except for the west. In order to be able to evaluate this case, more open ended approaches need to be developed as regards the emergence and spread of modern science. In addition to scientific revolution term, the studies conducted in the field of medicine were assessed to mention about Islam/Ottoman medicine philosophy in this study. This subject must be assessed not only in terms of modernity but also in periods regarding the history of modernity. And; in this sense ‘early modernity adds a sociological context to the period entitled as ‘scientific revolution’. Early modernity is a period in which tradition as a conceptional solution tool is functional. Early modernity is a period in which ‘interfaces’ emerged and while it is the last representative of interface tradition; it is the first representative of modernity. In this context, the transfer of modern science out of west gains a context which can be assessed. The concept of scientific revolution determines important problems in the analysis of modernity.
Keywords: Scientific Revolution, Astronomy, Medicine, Kopernic, Paracelsus, Vesalius, Early Modernity, Interface, Ottoman Science.
Research Interests:
Rene Guenon'un kutsal bilim kavramı
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Saatlerin Hazinesi 1 , Ekberilik'le ilgili ilk karşılaştığım eserdir. Hz. Pir bu kitabını şöyle takdim eder; " Yedi feleğin Kainattaki Hükmü, Semavi Burçların Adları ve Bunlar Hakkındaki Bilgiler, Ay menzilleri hakkında tamamlayıcı... more
Saatlerin Hazinesi 1 , Ekberilik'le ilgili ilk karşılaştığım eserdir. Hz. Pir bu kitabını şöyle takdim eder; " Yedi feleğin Kainattaki Hükmü, Semavi Burçların Adları ve Bunlar Hakkındaki Bilgiler, Ay menzilleri hakkında tamamlayıcı bilgilerle, Efendimiz Davud oğlu Süleyman Peygamberin kuşku ve korkusu, yedi kevkebin koku ve dumanları ve birçok faydalı ve Mübarek Bilgileri kapsar. " (Ibn Arabi, 1973,12) Bırakın modernliğin içinden kadim ilimden dahi anlaşılması güç olan konulara dairdir bu kitap. İbnü'l-Arabi düşüncesinin bileşenlerinden biri hermetik ilimlerdir ve bu ilimler Arabi düşüncesinde hem kozmoloji hem de tıp alanında belirgin biçimde yer alır. Bu bağlam günümüz araştırmacılarının ilgisine mazhar değildir sadece Seyyid Hüseyin Nasr, İslam'da ilim konusunda yazdığı eserlerde İslam tıbbının hermetik boyutundan kısaca söz eder. Modernliğin tabiriyle 'anlamak' geleneğin parçası olmakla imkanlıdır. Hal böyle olunca sadece anlamak değil onu modernliğin içinde anlaşılır kılmak ta önemli bir marifettir. Bu manada olmak üzere Pir'in bu kitabını tercüme eden mütercim de bu zor kitabı okuyucuya sunmak adına geniş bir önsöz hazırlamış ki, bu metin bizim için kitabın içeriği kadar öneme haizdir; " Çok kıymetli okuyucularım, Büyük Bilgin Ariflerin Arifi, Şeyhlerin Şeyhi, Şeyhi Ekber Muhiddin İbni Arabi Hazretlerinin bu kitabını sizlere tanıtmakla üçüncü kez ödevimi yaptığıma ve bu büyük kişinin ruhunu şad ettiğimi tahmin ediyorum. " Bu cümleler akademik değil, geleneğe dair bir bağlamdadır, bize o günün Ekberiyye mensubunun halini tarif eder. Akabinde ise kitabın okuyucuya sunumu başka tür bilgileri verir; " Bundan bin ve daha çok seneler öncesi insanlığın bilim seviyesi ve o zamanın görüş ve telakkisi bu güne benzemeyeceğini sizler de takdir ve tahmin edersiniz. Kitabın adından anlaşılacağı üzere, bu Bilimin kökü (ilmi nücuma) bu günkü deyimiyle Astronomiye dayanır. Muhiddin İbni Arabi Devrinde, ve daha birkaç Asır öncesi, Doğuda Abbasilerde özellikle Halife (Memun) devrinde, Batıda İspanya'da kurulan sekiz buçuk asır payidar olan Endülüs Emevi devleti zamanında bu Bilim o kadar ileri gitmiş, öyle ince Hesaplar yapılmıştır ki, bu günkü Bilime tıpa tıp uymaktadır. İslam bu yönden, Matematiğe, coğrafyaya, geometriye, astronomiye önem verdiği gibi, bununla da yetinmemiş kendine temel Bilim olarak Kur'an-ı Kerim'i ışık tutmuş ve bu Bilimin temelini orada araştırıp bulmuştur. Ayrıca bu günkü Batı uygarlığına ışık tutan yüzlerce eser bırakmıştır. (-) Kitaptaki Bölümlerden anlaşılacağı veçhile, bir kısım bilginler müspet hesaplara, bir kısmı da bu konuları uzun seneler incelemelerden sonra tahmin ve yorumlara dayanmıştır. Saatlerin Hazinesi, İslam'ın 1 Muhyiddin İbn Arabi (1973), Saatlerin Hazinesi, Çeviren Selahaddin Alpay, Sümer Yayınevi.