Estado unitario
Un Estado Unitario é aquel onde existe un só centro de poder político que estende o seu accionar ao longo de todo o territorio do respectivo Estado, mediante os seus axentes e autoridades locais, delegadas dese mesmo poder central.
Ademais conta cun só poder lexislativo que lexisla para todo o país; un poder xudicial, que aplica o dereito vixente a todo o territorio do Estado e que no seu seo establécese unha Corte Suprema de Xustiza, a cal ten xurisdición a nivel nacional, un só poder executivo que esta conformado por todos os gobernantes (presidente, gobernadores, alcaldes...); e ademais conta cunha soa constitución política que rexe en todo o territorio e á cal se achan sometidas todas as autoridades e habitantes do Estado. Noutras palabras no Estado unitario dáse a cuádrupla unidade: unidade de ordenamento xurídico (dereito), unidade de autoridades gobernativas, unidade de gobernados ou destinatarios do ordenamento xurídico e das decisións políticas e unidade de territorio.
A administración no Estado unitario
editarA administración do Estado unitario pode ser:
- Centralizada
- Concentrada
- Desconcentrada
- Descentralizada
Será centralizada cando exista un só núcleo de poder central, que concentre todas as funcións e atribucións de administración do país, e da cal dependan todos os demais servizos, axencias e oficinas públicas que se atopan ao longo do país, os cales serán meros executores das decisións ou ditames que tome este núcleo de poder central que se atopa na capital do Estado.
Será desconcentrada cando as autoridades do poder central, traspasen certas atribucións ou funcións de administración do país a determinados órganos ou servizos públicos, para que estes pásenos a exercer en forma exclusiva, aínda cando estes órganos ou servizos sigan dependendo do núcleo de poder central.
Será descentralizada cando se procede a crear órganos ou servizos normalmente por lei e dótaselles de personalidade xurídica e patrimonio propio, de modo que pasan a ser autónomos dese poder central (aínda que seguen formando parte do Estado) e con responsabilidade propia dos seus actos.
Ademais, tanto a desconcentración como a descentralización poden ser funcionais ou territoriais. Será funcional cando determinada función pública encoméndeselle a un órgano para que o exerza a nivel nacional ou local. E será territorial, cando se lle encomende unha determinada función a un órgano con asentamento territorial dado.