Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
Skip to main content
Krzysztof  Duda
  • ul. Kopernika 26, 31-501 Kraków
  • +48508359982
W artykule została przybliżona sylwetka malarza Stanisława Daczyńskiego (1856-1941), ucznia Jana Matejki, który – po zakończonych studiach malarskich i wyjeździe z Krakowa – pracował w szkole garncarskiej w Kołomyi na Pokuciu. Stan badań... more
W artykule została przybliżona sylwetka malarza Stanisława Daczyńskiego (1856-1941), ucznia Jana Matejki, który – po zakończonych studiach malarskich i wyjeździe z Krakowa – pracował w szkole garncarskiej w Kołomyi na Pokuciu. Stan badań nad działalnością Stanisława Daczyńskiego jest znikomy. Niniejszy artykuł jest dalszą częścią publikowanych już uprzednio przez autora opracowań dotyczących tego malarza i ma na celu przywrócenie kulturze polskiej tej postaci oraz przedstawienie szerszego kontekstu historycznego, w którym przyszło mu żyć i tworzyć. W pracy podano informacje, które udało się uzyskać na podstawie archiwaliów znajdujących się w Bibliotece Jagiellońskiej (korespondencja z malarzem Walerianem Krycińskim) oraz kwerend przeprowadzonych w archiwach polskich, a także informacji pozyskanych z własnych zbiorów autora. Podczas badań zastosowano metodę analizy historycznej i antropologicznej wymienionych materiałów źródłowych i na ich bazie dokonana została częściowa rekonstrukc...
Józef Rostafiński w 1883 r. wystosował ankietę, zwaną Odezwą, której celem było zbadanie tradycji używania roślin wśród ludu żyjącego na terytorium trzech zaborów Pierwszej Rzeczpospolitej. Rostafiński chciał uzyskać dzięki temu materiał... more
Józef Rostafiński w 1883 r. wystosował ankietę, zwaną Odezwą, której celem było zbadanie tradycji używania roślin wśród ludu żyjącego na terytorium trzech zaborów Pierwszej Rzeczpospolitej. Rostafiński chciał uzyskać dzięki temu materiał źródłowy dotyczący zwyczajów stosowania ziół w kuchni, obrzędach i  medycynie ludowej. Na podstawie uzyskanych danych wydawał publikacje naukowe. Archiwalne odpowiedzi na Odezwę Rostafińskiego w dużej części zostały zachowane w zbiorze Uniwersytetu Jagiellońskiego. Natomiast część uznawano za zaginioną. W 2014 r. zostały one odnalezione w dokumentach po prof. Tadeuszu Wilczyńskim ze Lwowa. W odnalezionych archiwaliach Rostafińskiego znajdują się odpowiedzi związane z Odezwą  oraz inne dokumenty np.: listy: ks. Pawła Smolikowskiego CR, Jana Karłowicza, które zostaną zasygnalizowane w artykule.
Książka abstraktów: Natura – Człowiek – Kultura poświęcona jest zorganizowanej w dniach 27-28 czerwca 2014 roku w Krakowie interdyscyplinarnej konferencji naukowej. Tegoroczna, VI edycja spotkała się z dużym zainteresowaniem zarówno... more
Książka abstraktów: Natura – Człowiek – Kultura poświęcona jest zorganizowanej w dniach 27-28 czerwca 2014 roku w Krakowie interdyscyplinarnej konferencji naukowej. Tegoroczna, VI edycja spotkała się z dużym zainteresowaniem zarówno młodych, stojących u progu kariery badaczy, którzy mogą już wykazać się sukcesami w swojej dziedzinie nauki, jak i doświadczonych nauczycieli akademickich – profesorów. Publikacja zawiera kilkadziesiąt streszczeń artykułów poruszających problemy badawcze z zakresu nauk przyrodniczych, humanistycznych i społecznych. Konferencja została zorganizowania przy współpracy pięciu krakowskich uczelni wyższych: Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej, Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja, Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, Politechniki Krakowskiej oraz Akademii Ignatianum. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął JM Rektor Uniwersytetu Pedagogicznego, prof. dr hab. Michał Śliwa. Redakcja: Michał Apollo, Łukasz Bandoła, Marta Batoryna...
The late 1960s and early 1970s development of liberation discourses (postcolonial, racial, ethnic, gender, environmental, etc.) resulted in them turning not only and not so much into an intellectual strategy, but instead, in their... more
The late 1960s and early 1970s development of liberation discourses (postcolonial, racial, ethnic, gender, environmental, etc.) resulted in them turning not only and not so much into an intellectual strategy, but instead, in their entering culture as social practices, and becoming the main patterns of behavior and models of thinking. 1 In this context, the feminist discourse, 2 which initially developed as a political and legal narrative of the struggle for women’s rights, unfortunately became a world view and even an ideological discourse of opposition and competition between the sexes as it spread. In view of the above, the current cultural situation pursued by feminist activists in terms of gender can be described as a struggle for alpha leadership between an antagonist and a protagonist in the course of a liberation discourse (Gaag, 2014; Carrigan, Connell & Lee, 1985, pp. 551–604; Wood, 2011). Such a struggle is also often described in the terminology of Darwinian natural selec...
Rozwój dyskursów wyzwoleńczych (postkolonialnego, rasowego, etnicznego, płciowego, ekologicznego itp.) na przełomie lat 60. i 70. XX w. doprowadził do tego, że są one nie tylko i nie tyle strategią intelektualistów, ile weszły do kultury... more
Rozwój dyskursów wyzwoleńczych (postkolonialnego, rasowego, etnicznego, płciowego, ekologicznego itp.) na przełomie lat 60. i 70. XX w. doprowadził do tego, że są one nie tylko i nie tyle strategią intelektualistów, ile weszły do kultury w formie praktyk społecznych, stając się głównymi wzorcami zachowań i modelami myślenia 1. W tym kontekście dyskurs feministyczny 2, który początkowo rozwijał się jako polityczny i prawniczy dyskurs walki o prawa kobiet, w miarę rozprzestrzeniania się przybrał niestety formę światopoglądowego, a wręcz ideologicznego dyskursu przeciwstawiania i konkurencji pomiędzy płciami. Wobec powyższego obecną sytuację w kulturze, realizowaną przez aktywistki feministyczne w kwestii płci, można określić jako walkę o alfa-przywództwo pomiędzy antagonistą a protagonistą w toku dyskursu wyzwoleńczego (Gaag, van der, 2014; Carrigan, Connell i Lee, 1985, s. 551–604; Wood, 2011). Taka walka często jest też opisywana w terminologii darwinowskiej selekcji naturalnej i dl...
Celem artykułu jest przybliżenie postaci i publicystyki wybitnego polskiego językoznawcy – Jana Niecisława Baudouin de Courtenay. W artykule zostaną nakreślone podstawowe kwestie, które podejmował uczony w swojej działalności... more
Celem artykułu jest przybliżenie postaci i publicystyki wybitnego polskiego językoznawcy – Jana Niecisława Baudouin de Courtenay. W artykule zostaną nakreślone podstawowe kwestie, które podejmował uczony w swojej działalności publicystycznej, tj.: fałszywość w życiu społecznym oraz problem dyskryminacji kobiet w przestrzeni społecznej i domowej. Wspomniana zostanie także postawa samego autora, który dokonując krytyki swojego życia, podejmuje decyzję dotyczącą odejścia od Kościoła katolickiego, argumentując to potrzebą życia w prawdzie.
W artykule została przybliżona sylwetka malarza Stanisława Daczyńskiego (1856-1941), ucznia Jana Matejki, który – po zakończonych studiach malarskich i wyjeździe z Krakowa – pracował w szkole garncarskiej w Kołomyi na Pokuciu. Stan badań... more
W artykule została przybliżona sylwetka malarza Stanisława Daczyńskiego
(1856-1941), ucznia Jana Matejki, który – po zakończonych studiach
malarskich i wyjeździe z Krakowa – pracował w szkole garncarskiej w Kołomyi na Pokuciu. Stan badań nad działalnością Stanisława Daczyńskiego jest znikomy. Niniejszy artykuł jest dalszą częścią publikowanych już uprzednio przez autora opracowań dotyczących tego malarza i ma na celu przywrócenie kulturze polskiej tej postaci oraz przedstawienie szerszego kontekstu historycznego, w którym przyszło mu żyć i tworzyć. W pracy podano informacje, które udało się uzyskać na podstawie archiwaliów znajdujących się w Bibliotece Jagiellońskiej (korespondencja z malarzem Walerianem Krycińskim) oraz kwerend przeprowadzonych w archiwach polskich, a także informacji pozyskanych z własnych zbiorów autora. Podczas badań zastosowano metodę analizy historycznej i antropologicznej wymienionych materiałów źródłowych i na ich bazie dokonana została częściowa rekonstrukcja
życia pokuckiego malarza. Skupiono się na wybranych aspektach jego życia prywatnego i zawodowego w Kołomyi, Wiedniu, Bochni, Zakopanem i Krakowie. Ustalono też datę narodzin i śmierci oraz miejsca pochówku malarza oraz jego żony – Stefanii Zajączkowskiej. Artykuł uzupełniono materiałem ikonograficznym: rysunkami malarza, przedstawieniami jego postaci oraz miejsc, z którymi był związany. Mają one dopełnić sylwetkę Stanisława Daczyńskiego oraz kontekst kulturowy czasów, w których żył i na które oddziaływał.
Celem artykułu jest przybliżenie postaci i publicystyki wybitnego polskiego językoznawcy – Jana Niecisława Baudouin de Courtenay. W artykule zostaną nakreślone podstawowe kwestie, które podejmował uczony w swojej działalności... more
Celem artykułu jest przybliżenie postaci i publicystyki wybitnego polskiego językoznawcy – Jana Niecisława Baudouin de Courtenay. W artykule zostaną nakreślone podstawowe kwestie, które podejmował uczony w swojej działalności publicystycznej, tj.: fałszywość w życiu społecznym oraz problem dyskryminacji kobiet w przestrzeni społecznej i domowej. Wspomniana zostanie także postawa samego autora, który dokonując krytyki swojego życia, podejmuje decyzję dotyczącą odejścia od Kościoła katolickiego, argumentując to potrzebą życia w prawdzie.
Polish philosopher, writer and expert on ancient culture Stanisław Vincenz (1888-1971) is one of those who are almost forgotten in Poland. Lovers of the Eastern Carpathians as well as a handful of researchers of his creative works make... more
Polish philosopher, writer and expert on ancient culture Stanisław Vincenz (1888-1971) is one of those who are almost forgotten in Poland. Lovers of the Eastern Carpathians as well as a handful of researchers of his creative works make efforts to ensure that his legacy, which is definitely of a timeless character, will still be reviewed by critics. Vincenz, who was the spiritual teacher of the Polish Nobelist Czesław Miłosz, merits this at least for his outstanding contribution to the studies on folk culture of the Hutsuls and his philosophy of dialogue between cultures. It was undoubtedly the childhood and living in a multicultural environment, in Sloboda Rungurska, where Hutsul, Polish and Rumanian influences merged with each other, that became an inspiration for Vincenz to study the cultures which surrounded him and which lay at the foundation of the world in which he existed. It was also there that he while yet a child made himself familiar with the language of the Hutsuls which inspired him to repeatedly return to that place almost like to an actually existing Arcadia. In his long life, Vincenz experienced the crossing of both physical and mental borders. One of such spiritual aspects was the decision to translate Fyodor Dostoevsky into Polish. Thus, from the unconscious entry into another dimension in the childhood, through the choices made during his life, Vincenz became the citizen of many cultural worlds and tried to acquire something valuable so that he might at the same time bring these contents into his own cultural circle. His cultural circle was determined by the Polish language, and because of his crossing of the borders and returning to his own place, Vincenz created works that enriched Polish culture but praised other cultures, too. Vincenz is currently becoming an inspiring figure for creating the cultural identity of Ukraine.
Research Interests:
Religion and Creativity in the Thought of Nikolai Berdyaev In his research, Nikolai Berdyaev focused on the area of human freedom and the resulting inventive creation of a persona. Modifying the concept of Ungrund, which had been... more
Religion and Creativity in the Thought of Nikolai Berdyaev
In his research, Nikolai Berdyaev focused on the area of human freedom
and the resulting inventive creation of a persona. Modifying the
concept of Ungrund, which had been developed by the Silesian mystic
Jakob Böhme, he indicated that freedom is a metaphysical principle
that is common to God and man. Choosing his freedom, man creates
himself as a persona and becomes like unto God. Religion – in Berdyaev’s concept – is the creative approach to the world that is underpinned by faith in God’s love for man, and the creative act is aimed at deification of the world and targeting it in timeless eternity. The Russian thinker postulates objection towards the vision of hell, which
would be bound to destroy man as a being of a nature shared with God.
Celem artykułu jest prezentacja osoby i prac malarskich ucznia Jana Matejki – Stanisława Daczyńskiego. Prezentacja jest przygotowana w oparciu o korespondencję Da-czyńskiego, którą prowadził z sekretarzem krakowskiego Towarzystwa... more
Celem artykułu jest prezentacja osoby i prac malarskich ucznia Jana Matejki – Stanisława Daczyńskiego. Prezentacja jest przygotowana w oparciu o korespondencję Da-czyńskiego, którą prowadził z sekretarzem krakowskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuk Pięknych – Sewerynem Böhmem. Daczyński wysyłał swoje listy z Kołomyi opisując w nich relacje kulturowe i własne przeżycia, które wpłynęły na jego pracę malar-ską. Analiza epistolografii uzupełniona jest o materiał wizualny – przykłady szkiców Daczyńskiego.
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Львівське академічне середовище початку двадцятого століт-тя концентрувалося довкола Львівського університету, згодом – Університету Яна Казимира, і включало багато видатних пред-ставників науки. Серед співробітників і студентів були як... more
Львівське академічне середовище початку двадцятого століт-тя концентрувалося довкола Львівського університету, згодом – Університету Яна Казимира, і включало багато видатних пред-ставників науки. Серед співробітників і студентів були як поляки, так і українці. Львів став місцем, де упродовж двох десятиліть між світовими війнами творилась культура і наука. Серед ма-ловідомих в наш час аспектів – історія природних наук, до яких долучались такі видатні учені як А. Рехман, М. Раціборський тощо. Особа, що походить із цього середовища, і майже забута в Польщі, – видатний флорист, професор Тадеуш Вільчинський. Це стосується і його друга та послідовника, випускник Львівської по-літехніки – лісника Юзефа Трешки. Мета статті – на основі архівних матеріалів проаналізувати внесок двох зазначених осіб в розвиток історії культури і культур-ної антропології, а також показати їх роль у збереженні культур-ної спадщини, спільної для Польщі й України. Саме завдяки цим натуралістам ми можемо повернутися до світу, якого зник в ре-зультаті війни і політичних перетворень. Він – наш спільний спа-док, який має бути захищений, як будь що, що об'єднує і надає нам можливість творити спільне майбутнє, ґрунтоване на діалозі. Як Тадеуш Вільчинський, так і Юзеф Трешка присвятили себе фотографії, створивши унікальні зображення їх улюбленого світу, Східних Карпат – Гуцульщини. У статті ми спробуємо проаналі-зувати їх фотографічну продукцію і з'ясувати її значення у наш час. Також буде показано як на цих натуралістів та ентузіастів природи і культури гуцулів впливали подібні роботи, присвячені Чорногорії й Покуттю. Ключові слова: Т. Вільчинський, Ю. Трешка, Гуцульщина.
Książka abstraktów: Natura – Człowiek – Kultura poświęcona jest zorganizowanej w dniach 27-28 czerwca 2014 roku w Krakowie interdyscyplinarnej konferencji naukowej. Tegoroczna, VI edycja spotkała się z dużym zainteresowaniem zarówno... more
Książka abstraktów: Natura – Człowiek – Kultura poświęcona jest zorganizowanej w dniach 27-28 czerwca 2014 roku w Krakowie interdyscyplinarnej konferencji naukowej. Tegoroczna, VI edycja spotkała się z dużym zainteresowaniem zarówno młodych, stojących u progu kariery badaczy, którzy mogą już wykazać się sukcesami w swojej dziedzinie nauki, jak i doświadczonych nauczycieli akademickich – profesorów. Publikacja zawiera kilkadziesiąt streszczeń artykułów poruszających problemy badawcze z zakresu nauk przyrodniczych, humanistycznych i społecznych. Konferencja została zorganizowania przy współpracy pięciu krakowskich uczelni wyższych: Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej, Uniwersytetu Rolniczego im. Hugona Kołłątaja, Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II, Politechniki Krakowskiej oraz Akademii Ignatianum. Patronat honorowy nad wydarzeniem objął JM Rektor Uniwersytetu Pedagogicznego, prof. dr hab. Michał Śliwa. Redakcja: Michał Apollo, Łukasz Bandoła, Marta Batoryna...
Research Interests:
Intensywność oraz skład spektralny światła istotnie moduluje przebieg wielu szlaków metabolicznych u roślin. Energia słoneczna umożliwia zachodzenie reakcji fotochemicznych związanych z fazą jasną fotosyntezy i wytworzeniem... more
Intensywność oraz skład spektralny światła istotnie moduluje przebieg wielu szlaków metabolicznych u roślin. Energia słoneczna umożliwia zachodzenie reakcji fotochemicznych związanych z fazą jasną fotosyntezy i wytworzeniem wysokoenergetycznych produktów, lecz również warunkuje wzrost i rozwój w czasie fotomorfogenezy. Cechy ilościowe i jakościowe widma świetlnego różnią się w zależności od warunków otoczenia, a w środowisku naturalnym poddane są dodatkowym fluktuacjom. Docierająca do powierzchni asymilacyjnych radiacja wykorzystywana jest przez rośliny jedynie w 40–50%. Pozostała jej część zostaje rozproszona w postaci ciepła oraz przejść promienistych – m.in. fluorescencji chlorofilu a. Pomiar i analiza tego rodzaju fotoluminescencji, pozawala na określenie wydajności absorpcji energii przez cząsteczki antenowe chlorofilu w fotosystemie II oraz diagnozę ewentualnych zaburzeń przekaźnictwa donorowo-akceptorowego. W niniejszych badaniach podjęto próbę określenia różnic pomiędzy akty...
Research Interests:
Research Interests:
Zagadnienie symbolu i symbolizmu należy do kluczowych tematów poruszanych nie tylko w filozofii, ale i całej kulturze rosyjskiej (literaturze, sztuce, muzyce etc.). Teksty, które znalazły się w tej książce, zogniskowane są wokół czterech... more
Zagadnienie symbolu i symbolizmu należy do kluczowych tematów poruszanych nie tylko w filozofii, ale i całej kulturze rosyjskiej (literaturze, sztuce, muzyce etc.). Teksty, które znalazły się w tej książce, zogniskowane są wokół czterech szczegółowych problemów. Pierwsza grupa zagadnień dotyczy natury symbolu oraz źródeł rosyjskiego symbolizmu. Druga część książki poświęcona jest analizie problemu symbolu w twórczości myślicieli rosyjskich Srebrnego Wieku. W trzeciej części zawarte są analizy motywów symbolizmu w twórczości literatów rosyjskich (będących zarazem filozofami). Ostatnia, czwarta część książki prezentuje materiały sekcji "Rozumienie symbolu i metamorfozy symbolizmu w traktacie «Historia stawania się duszy samoświadomej» Andrzeja Biełego", bazujące na rękopisie, przechowywanym w Muzeum A. Biełego w Moskwie i opracowanym w ramach rosyjsko-niemieckiego projektu badawczego.
Research Interests:
Research Interests:
„Kultura ludowa jest obszarem doświadczeń odświętnych i codziennych, doświadczenia te dotyczą też emocji i zmysłowości. Przestrzeń tę trudno wszakże opanować, bowiem ma ona tendencję do ciągłego poszerzania się.” „KULTURA LUDOWA. TEORIE... more
„Kultura ludowa jest obszarem doświadczeń odświętnych i codziennych, doświadczenia te dotyczą też emocji i zmysłowości. Przestrzeń tę trudno wszakże opanować, bowiem ma ona tendencję do ciągłego poszerzania się.”
„KULTURA LUDOWA. TEORIE - PRAKTYKI - POLITYKI”,
pod red.  Barbary Fatygi i Ryszarda Michalskiego, Wstęp

Kiedy w Polce mówimy: tradycja, kultura ludowa, dziedzictwo, lud... otwiera się natychmiast pole do gorących sporów, w których przyjmowane są skrajne stanowiska.  Sporny jest już sam fakt istnienia kultury ludowej i LUDU. A co by się stało, gdyby na użytek dyskusji przyjąć, iż te kategorie istniały nie tylko w przeszłości, ale nadal są żywe?  Gdyby się zastanowić, jak się o tej kulturze myśli i jak można myśleć we współczesnych, polskich warunkach, co i jak się w tym zakresie robi, a co można byłoby robić z pożytkiem dla wspólnego dobra?

Podstawową kwestią wydaje się na użytek takowej dyskusji ustalenie  współczesnego sposobu istnienia kultury ludowej: jest żywym zespołem praktyk kulturalnych, czy jest już tylko martwym, zamkniętym zasobem/dziedzictwem? Jeśli jest tym drugim, to już tylko rozmaity przejawy sztuki. Jeśli zaś tym pierwszym, to mamy obszerne i rozwojowe pogranicze sztuki i egzystencji, na którym możliwe, pożądane i przesądzające jest osobiste doświadczenie jednostki, która praktykując „swoją” kulturę chcąc nie chcąc dotyka własnej tożsamości.

Uczestnicy panelu odważą się na nieortodoksyjną rozmowę, podczas której wyrażą swoje poglądy związane z hasłem „Współczesny odbiór tradycji”. Będzie też mowa o działaniach praktycznych, które należałoby podjąć w tej przestrzeni  /co i jak powinno być wspierane przez centralną i lokalne polityki kulturalne/ oraz o tym co i jak należy badać. Ułożymy mozaikę poglądów panelistów wywodzących się środowisk akademickich, spośród osób praktycznie działających na niwie kultury ludowej, a także prowadzących także ciekawe prace badawcze.

Mamy nadzieję, że dyskusja będzie mieć na tyle wysoką temperaturę, by była frapująca, bo emocjonalność dyskusji  jest zawsze dowodem zaangażowania jej uczestników i jako taka stanowi wartość samą w sobie. Wierzymy zarazem, że jej uczestnicy będą potrafili się różnić nieagresywnie. Mimo pewnej karkołomności zamiaru nie będziemy też  stronić od jasnego stanowiska na podsumowanie oraz praktycznych rekomendacji. Nie wystarczy bowiem odnosić się do istniejącego stanu wiedzy. Trzeba też dostrzegać jego praktyczne konsekwencje.

Opiekun naukowy:
● prof. dr hab. Barbara Fatyga
Moderator:
● dr Krzysztof Duda
Paneliści:
● dr Hanna Schreiber
● dr Joanna Dziadowiec
● Henryk Dumin
● Monika Wiejaczka

http://www.2016.kultura-regionow.pl/8,167,WSPOLCZESNY_ODBIOR_TRADYCJI.htm

http://www.2016.kultura-regionow.pl/26,104,WSPOLCZESNY_ODBIOR_TRADYCJI.htm
Research Interests: