MUTEBER ERBAY

Sağlıklı olma kavramı hem fiziksel, hem ruhsal hem de sosyal anlamda iyi olma halidir. Günümüz hastane iç mekânlarında, temel işlevsel değerlerin yanı sıra estetik değerlerin de ön planda tutulduğu tasarımlar göze çarpmaktadır. İnsanın ruhsal olarak iyi hissetmesine katkı sağlayacak durumlardan biri estetik değerlerdir. Tasarımda estetik değer yaratmada kullanılan en etkili tasarım ögelerinden biri ise renktir. Renk mekâna estetik olarak katkı sağlamasının yanında psikolojik olarak da kullanıcıyı olumlu ya da olumsuz olarak etkilemektedir. Sağlık hizmeti almak isteyen birinin ruh halini sadece renk kullanarak düzeltmek mümkün değildir. Ancak renk algısının iyi olma durumuna etkisi, yapılan çeşitli araştırmalarla ortaya konmuştur. Ülkemizde sağlık sektöründeki özelleştirme ile birçok hastanenin iç mekân tasarımında rengin estetik olarak tasarıma katkısı yanında işlevsel ve psikolojik katkıları da dikkate alınmaya başlanmıştır. Ancak mevcut veya yeni yapılmakta olan birçok sağlık yapı...

Tasarım tabanlı disiplinlerde temel tasarım dersi genel olarak; tasarım ögeleri, ilkeleri, Gestalt algı kuramlarını içeren teorik anlatımlarla verilmekte, sonrasında öğrencilere yaptırılan iki ve üç boyutlu soyut tasarımlarla desteklenmektedir. Tüm bu çalışmalar görsel dilin ve ifadenin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle imgenin görselleştirilmesinde ve tasarıma aktarılması aşamasında öğrenciler, bu öğretilerden beslenerek tasarım kararlarına yön vermektedirler. Bu nedenle “Temel Tasarım” dersi, öğrencilerin biçimsel ve estetik bir bakış açısı geliştirebilmeleri için büyük bir önem arz etmektedir. Ancak bu bakış açısının soyut düşünceden, somut bir ürüne dönüştürülmesi genellikle ders kapsamında test edilememektedir. Bu çalışma kapsamında; Türkiye’nin kuzey doğusunda bir sahil kenti olan Trabzon’da bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi İç Mimarlık Bölümünde birinci yarıyılda verilmekte olan “Temel Tasarım” dersinin bir çıktısı olarak öğrencilerin dersten edinimleri dönem sonunda bir workshop çalışması ile sınanmıştır. Çalışmanın yöntemi olarak öğrencilerin tasarladıkları mobilyaların işlevsel özellikleri ve kullandıkları temel tasarım öge-ilkeleri ve Gestalt algı kuralları SPSS programına girilmiş, elde edilen veriler çalışmanın amaçları doğrultusunda değerlendirilmiştir.

Mimari bir öge olarak balkon tarih boyunca yapının zorunlu bir parçası olarak görülmemiş, istek ve ihtiyaç doğrultusunda yapılan çıkıntılar olarak tasarlanmışlardır. Geleneksel konutlarda cumbadan evrilen balkonlar; açık, yarı kapalı, gömme ya da sonradan camla kapatılmış olsalar dahi bahçeli evde yaşamayanlar için dış mekân ihtiyaçlarının ve işlevlerinin karşılandığı iç-dış arası bir ara mekân olmuşlardır. İşlevsel olarak tasarlanan balkonlar zaman içinde yapının estetiğine katkı sunan bir yapı bileşenine, günümüzde ise anlamsal değerler taşıyan bir ögeye dönüşmüştür. Bu çalışma; balkonun mimaride ortaya çıkışı, işlevsel ve estetik kullanımlarının yanı sıra 2020 yılının ilk ayından itibaren tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 salgını ile başlayan pandemi sürecinde üstlendiği anlamsal değerler üzerinden bir çıkarım yapmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda balkonun tarih süreci içerisinde mimarlık ile olan ilişkisi irdelenmiş, daha sonra mimarlıkta balkon kullanımı işlevsel, estetik...

<jats:p>In design-based disciplines, the basic design lesson generally covers theories of design elements-principles and Gestalt perception rules, then followed by two and three-dimensional abstract designs made by the students. All these studies play an important role in the development of visual language and expression. Particularly in the visualization of the imagination and in the process of transferring the design, the students are fed from these teachings and direct their design decisions. For this reason, the "Basic Design" course is of great importance for the students to develop a formal and aesthetic perspective. However, the transformation of these abstract thoughts into a concrete product is often not tested in the context of the course. In the scope of this study; the teachings that students gained from the   "Basic Design" course, which is given in the first semester in the Department of Interior Design at Karadeniz Technical University, was tested with a workshop. As method of the study, the functional characteristics of the furniture designed by the students and the basic design elements-principles and Gestalt perception rules used by the students were entered into the SPSS program and the obtained data were evaluated in accordance with the objectives of the study.
 Keywords: Furniture design; abstract thinking; design education; basic design; creativity
 Özet
 Tasarım tabanlı disiplinlerde temel tasarım dersi genel olarak; tasarım ögeleri, ilkeleri, Gestalt algı kuramlarını içeren teorik anlatımlarla verilmekte, sonrasında öğrencilere yaptırılan iki ve üç boyutlu soyut tasarımlarla desteklenmektedir. Tüm bu çalışmalar görsel dilin ve ifadenin geliştirilmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Özellikle imgenin görselleştirilmesinde ve tasarıma aktarılması aşamasında öğrenciler, bu öğretilerden beslenerek tasarım kararlarına yön vermektedirler. Bu nedenle "Temel Tasarım" dersi, öğrencilerin biçimsel ve estetik bir bakış açısı geliştirebilmeleri için büyük bir önem arz etmektedir. Ancak bu bakış açısının soyut düşünceden, somut bir ürüne dönüştürülmesi genellikle ders kapsamında test edilememektedir.
 Bu çalışma kapsamında; Türkiye'nin kuzey doğusunda bir sahil kenti olan Trabzon'da bulunan Karadeniz Teknik Üniversitesi İç Mimarlık Bölümünde birinci yarıyılda verilmekte olan "Temel Tasarım" dersinin bir çıktısı olarak öğrencilerin dersten edinimleri dönem sonunda bir workshop çalışması ile sınanmıştır.
 Çalışmanın yöntemi olarak öğrencilerin tasarladıkları mobilyaların işlevsel özellikleri ve kullandıkları temel tasarım öge ve ilkeleri SPSS programına girilmiş, elde edilen veriler çalışmanın amaçları doğrultusunda değerlendirilmiştir.
 
 Keywords: Temel tasarım, mobilya tasarımı, yaratıcılık, soyut düşünme.
 </jats:p>

Endüstri Devrimiyle birlikte gelişen teknoloji ve makineleşme birçok alanı etkilemiştir. Sinema da bu alanlardan biridir. Özellikle bilim kurgu filmleri teknolojinin gelişmesiyle başka boyutlara taşınmıştır. Sinemanın ilk ortaya çıktığı günden itibaren yönetmenlerin hayal dünyası ile şekillenen kurgu, merak duygusu arttıkça hayal gücü sınırlarını da zorlamaya başlamıştır. Bilim kurgu filmlerinin önemli konularından biri olan uzay yolculuğu ve uzayda yaşam ise mimarlık açısından ele alınırsa geleceğin mekânları olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu yönüyle filmin konusu ve karakterleri kadar, mekânların da özel olarak tasarlandığı bir sektör haline gelen sinema, iç mimarlığın ilgi alanlarından biri haline gelmiştir. Bazen de mekânın kurgusu bilindik, alışık olmadığımız formlara bürünmekte ya da işlevlere sahip olmaktadır ki bu noktada dijital tasarımın ve görsel efektlerin de yardımıyla günümüz iç mekân tasarım anlayışına fikirler sunmaktadır. Bu noktadan hareketle bu çalışma sinema ve iç...

Sinemada oyuncu, yönetmen, öykünün içeriği ne kadar önemli ise, iç mekân tasarımı da o kadar önemlidir. Mekânsal tasarımlarda yer verilen fonlar, figürler, biçimler ve dekora dair tüm diğer elemanlar filmi taşıyan ve sarmalayan en temel öğelerdir. Sinemanın içinde geçtiği mekân için seçilen mobilyalar, senaryonun anlatımı ve aktarımı üzerinde etkili olabilmektedir. Böylelikle filmin geçtiği mekânlar sadece sahne olarak kalmanın ötesinde senaryoya pek çok katkıda bulunmaktadır. Özellikle tek mekân içinde geçen hikâyelerde izleyicinin konuya odaklanması ya da uzaklaşmaması için mobilya seçimi, iç mimari bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışmada sinema tarihinde yer alan ve imdb (ınternet movie database/internet film veri tabanı) puanı en yüksek filmler arasından seçilen 8 adet ‘tek/kısıtlı’ mekânda geçen sinema filmi incelenmiştir. Bu filmlerdeki mobilya kullanımları ve anlamsal boyutu, filmin çekildiği ve hikâyenin geçtiği dönem açısından irdelenmiş ve ortaya çıkan sonuçla...

Mimari bir yapının duyular aracılığı ile algılanması görme ile başlar. Ancak yapı ve iç mekân arasındaki ilk ilişki giriş mekânı ile kurulur. Giriş mekânları sadece görme ile değil diğer duyularla da algılanabilir ve kullanıcı belleğinde izler bırakabilir. Örneğin bir konser salonunu işitme duyusu, bir restoran koklama duyusu üzerinde bıraktığı izlerle hatırlanabilir. Bu çalışmada iç mekânda duyu kavramını incelemek için öncelikle mimaride duyu kavramı ele alınmış, daha sonra giriş mekânlarının önemi ve mekânın duyularla nasıl algılanabileceği üzerinde durulmuş, son bölümde de iç mekânda duyular kavramı, bir sağlık yapısının giriş mekânı özelinde incelenmiştir. Örnek olarak seçilen sağlık yapısı İstanbul Memorial Bahçelievler Hastanesi’dir. Bu amaçla hastane yönetimi ve proje ekibi ile iletişime geçilmiş, alan ziyaretleri yapılarak alınan izin çerçevesinde fotoğraflanmıştır. Çalışmada giriş mekânı tasarımının, görme, dokunma, işitme, koklama ve tatma duyularına nasıl hitap ettiği; k...

Modernity as a social theory and Modernism as a style of arts and architecture penetrated into the non-Western countries; agitated the traditions of building and transformed the principles of design. At present, however, values and attitudes seem to converge to form a uniform set of values under the impact of globalization. Both of these traumas, Modernization and Globalization had tremendous effects on architecture, in general, and on house morphology, in particular in the non-Western world. In this particular study scholars decided to expose architectural transformations in the non-Western countries via the case of kitchens due to the fact that most of the criticism towards social housing was related to kitchens, pantries and cellars. Therefore, the study through diachronic analysis demonstrates the changes related to kitchens; clarifies the impact of both modernization and globalization through synchronic analysis; and then designs an empirical research which depicts the measurem...

Endustri Devrimiyle birlikte gelisen teknoloji ve makinelesme bircok alani etkilemistir. Sinema da bu alanlardan biridir. Ozellikle bilim kurgu filmleri teknolojinin gelismesiyle baska boyutlara tasinmistir. Sinemanin ilk ortaya ciktigi gunden itibaren yonetmenlerin hayal dunyasi ile sekillenen kurgu, merak duygusu arttikca hayal gucu sinirlarini da zorlamaya baslamistir. Bilim kurgu filmlerinin onemli konularindan biri olan uzay yolculugu ve uzayda yasam ise mimarlik acisindan ele alinirsa gelecegin mekânlari olarak karsimiza cikmaktadir. Bu yonuyle filmin konusu ve karakterleri kadar, mekânlarin da ozel olarak tasarlandigi bir sektor haline gelen sinema, ic mimarligin ilgi alanlarindan biri haline gelmistir. Bazen de mekânin kurgusu bilindik, alisik olmadigimiz formlara burunmekte ya da islevlere sahip olmaktadir ki bu noktada dijital tasarimin ve gorsel efektlerin de yardimiyla gunumuz ic mekân tasarim anlayisina fikirler sunmaktadir. Bu noktadan hareketle bu calisma sinema ve ic...

Sinemada oyuncu, yonetmen, oykunun icerigi ne kadar onemli ise, ic mekân tasarimi da o kadar onemlidir. Mekânsal tasarimlarda yer verilen fonlar, figurler, bicimler ve dekora dair tum diger elemanlar filmi tasiyan ve sarmalayan en temel ogelerdir. Sinemanin icinde gectigi mekân icin secilen mobilyalar, senaryonun anlatimi ve aktarimi uzerinde etkili olabilmektedir. Boylelikle filmin gectigi mekânlar sadece sahne olarak kalmanin otesinde senaryoya pek cok katkida bulunmaktadir. Ozellikle tek mekân icinde gecen hikâyelerde izleyicinin konuya odaklanmasi ya da uzaklasmamasi icin mobilya secimi, ic mimari bir unsur olarak karsimiza cikmaktadir. Bu calismada sinema tarihinde yer alan ve imdb (internet movie database/internet film veri tabani) puani en yuksek filmler arasindan secilen 8 adet ‘tek/kisitli’ mekânda gecen sinema filmi incelenmistir. Bu filmlerdeki mobilya kullanimlari ve anlamsal boyutu, filmin cekildigi ve hikâyenin gectigi donem acisindan irdelenmis ve ortaya cikan sonucla...

In our country, like throughout the world, the rate of elderly people has increased in total population, and the feelings, demands and needs due to old age have become an important issue in the sense of various different disciplines. It is seen that studies carried on elderly people generally focus on sociology, psychology, social services, geriatrics, public health, nursing but they are insufficient in the sense of space design. However, it is known that since the living spaces of many elderly people do not fulfil required conditions in qualitative and quantitative sense, both their physiological and psychological needs are not completely met. Moreover, since the places they live and the furniture they use are not designed ergonomically most of the time, they have difficulty in fulfilling their daily needs in these places. For these reasons, design of user based spaces for elderly people in modern societies should be analysed as soon as possible. In this sense, a workshop study was...

Insanoglunun varolusunu kesfetme yolculugunda bir seye inanma ya da tapinma ihtiyacini karsilayan en onemli kurumlarin basinda din gelmektedir. Her dinin de kendine ozel insa edilen yapilari bulunmaktadir. Tapinak, manastir, kilise, bazilika, katedral, havra, sinagog, cami gibi mimari yapilar zaman icerisinde kendi tipolojilerini de olusturmustur. Caginin yapim teknikleri ile gelisen bu tipolojilerin gunumuzde din felsefesi ile ayri dustugu noktasinda gorusler olmasina karsin, bu gelenekten kopulmadigi da gorulmektedir. Bu calisma ulkemizde ibadet mekânlarindan bir mescit uzerine yogunlasmaktadir. Secilen yapi Balikli Rum Hastanesinin bahcesinde bulunan Mescit yapisidir. Bu amacla yapinin proje, tasarim ve uygulamalarini gerceklestiren MEDAC Firmasi ile iletisime gecilmis, firmanin sahibi mimar Ilhami Kurt ile alan ziyareti gerceklestirilmistir. Calismanin amaci dini yapilarin, din felsefesinin ozunde bulunan tevazu ve fazlaliklardan arinma duygusunun zaman icinde tipoloji haline ge...

C agdas toplumlarda yasli bireyler icin kullanici odakli mekânlarin tasariminin ivedilikle ele alinmasi gerekmektedir. Bu bakis acisi ile Karadeniz Teknik Universitesi Ic Mimarlik Bolumu’nde bir atolye calismasi yapilmis ve ogrencilerden yasli bireyler icin gunluk ihtiyaclarini karsilayabilecekleri bir mekân tasarlamalari istenmistir. Yapilan calisma ile bu ozel kullanici gurubu icin mekân tasarimi yapilirken dikkat edilmesi gereken bir takim faktorler oldugu konusunda bir farkindalik yaratilmasi amaclanmistir. Calismanin ilk asamasinda ogrencilerden oncelikle yasli kullanicilar hakkinda bilgi edinebilmeleri icin cesitli on arastirmalar yapmalari istenmis, daha sonra yasli kullanicilar hakkinda cesitli tasarimlar ve sunumlar yaptirilmis, son olarak ise evrensel tasarim konusunda uygulamali bilgiler verilmistir. Calismanin ikinci asamasinda ana calismaya gecilmis, tanidiklari yasli bir birey icin mekân tasarlamalari istenmistir. Bu asamada yuz yuze gorusme teknigini kullanarak, yurut...

This article deals with form and form elements in architecture as bearers of societal meaning and symbols of identity. Form is predicated upon triangular relationships of society, individual and building. Society is premised upon a dialogue on globalism vs. regionalism. Place is described as strong identity read through symbolic details, and architectural form as a holistic entity composed of mass/volume relations, formats, details and ornamentations. It criticizes the present state of architecture discipline on the grounds that forms are rapidly globalizing to the extent of loosing their authentic meanings. It renders the results of an extensive survey on the global forms, formats and architectonic details of the recent architectural trends which nullify any societal or existential meaning whatsoever and it re-claims identity and place on primordial and perennial grounds.   Key words: Architecture, globalism, identity, form, format, ornament.

Architecture started with the construction of shelters by people living in touch with
nature, and over time created a barrier between nature and humans. With the
development of materials, construction techniques, and technology, constructions
inspired by nature and produced in touch with nature were transformed into universal
architectural structures primarily dependent on geography and over time. However,
human’s relationship with nature has weakened with modern architecture and modern
buildings that have become widespread with similar forms. Many design concepts are
intended to strengthen this bond. Biophilic design is one of these design approaches.
Indeed, considering the human-nature-space relationship, it can be said that the origins
of biophilic design go back to ancient times. Because, in the depths of his inner world,
the connection that human establishes with nature is so strong that it reflects this individually in the built environment. The biophilic design approach argues that
handling this individual effort as a whole in the whole space should be based on human
experience, and the relationship between nature and space should not be established
with a series of design tools. Memorial Bahçelievler Hospital, which is a healthcare
structure as an indoor application area of biophilic design experiences/principles, which
is one of the design approaches that try to establish the connection between nature
and space, is analyzed in this study. The 14 biophilic design experiences/principles
defined by Browning, Ryan, and Clancy were used as a method in the analyzes. In the
conclusions section, whether these experiences/principles overlap with hospital-built
designs and the applicability of biophilic design are discussed.

Sinema, izleyiciye bir hikâye anlatmanın yanı sıra görsel bir sunum da yapar. Sunumun geçtiği yer ise mekândır.
Mekân kavramı ise uzay boşluğundan, iç mekânda kullanılan eşyaya kadar uzanana geniş bir yelpazeyi
kapsamaktadır. Sinemanın başlangıcından itibaren, ilk film karesiyle birlikte, mekân ve o mekânın sinema karesi
içerisindeki görüntüsü, yönetmenlerin kaygısı haline gelmiştir. Zaman içerisinde keşfedilen değil, tasarlanan bir
kurgu içinde sunulan mekânlar, bazı yönetmenler için karakteristik özellikler taşımaktadır. İşte bu
yönetmenlerden biri olan Wes Anderson, karakteristik mekân kurgusu ile öne plana çıkmaktadır. O’nun
filmlerinde özenle tasarlanmış ve karakteristik özellikler taşıyan mekân kurgusu konuyu iç mimarlık ölçeğine
indirgemektedir.
Çalışma kapsamında; Wes Anderson’ın 1996 yılında başlayan uzun metrajlı film kariyeri boyunca çekmiş olduğu
filmlerin iç mekân kurgusunda ortaya koyduğu farklılığı üst noktaya taşıdığı son film “Büyük Budapeşte Oteli”nde,
yönetmenin bilinen, aynı zamanda temel tasarımın ilkelerinden biri olarak kabul edilen simetri takıntısı, denge
modelleri açısından değerlendirilmektedir. Bu amaçla filmin içinde geçen mekânlar listesi çıkarılmış ve yaklaşık
350 kare fotoğraf üzerinden analizler gerçekleştirilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Sinema ve Mimarlık, Sinema ve İç Mekân, Sinema ve Simetri, Wes Anderson