Tomasz Adamczyk

Wyniki badań socjologicznych dotyczących przemian religijności wskazują na głębsze zmiany, jakie dokonują się w tej sferze w ostatnich latach. Warto więc zwrócić uwagę na przemiany religijne młodzieży, gdyż mogą być one traktowane jako swoistego rodzaju barometr zapowiadający przyszłe trendy rozwojowe. W artykule została ukazana religijność młodzieży maturalnej w Puławach. Materiał empiryczny wykorzystany do analiz socjologicznych został zebrany podczas badań ankietowych przeprowadzonych w latach 1994, 2009, 2016 oraz 2021, w tych samych puławskich szkołach ponadpodstawowych, za pomocą tego samego kwestionariusza ankiety pt. „Maturzyści a wartości moralne”. Artykuł jest próbą odpowiedzi na pytanie badawcze, jakie zmiany dokonały się na przestrzeni blisko 30 lat w religijności ankietowanej młodzieży, jaki przybierają one kierunek, a także jakie jest tempo tych przemian. Do nakreślenia religijności młodzieży maturalnej zostały wybrane następujące wskaźniki: autodeklaracje wyznaniowe i...

Artykuł przedstawia zjawisko supremacji kozła ofiarnego w świetle antropologii René Girarda. Francuski uczony opisywał mechanizmy radzenia sobie z kryzysami i mechanizmy kanalizujące przemoc w społeczeństwach pierwotnych. Jego koncepcja pozwala – w pewnym zakresie – na zrozumienie współczesnych zachowań jednostokowych i społecznych obejmujących działania przemocowe oraz proces kreowania kozłów ofiarnych. Część teoretyczną prowadzonych analiz dopełniają wnioski wypływające z doświadczeń praktyków, m.in. pracowników socjalnych, psychologów i terapeutów. Na ich podstawie opisano i zdefiniowano zjawisko supremacji kozłów ofiarnych, czyli odgrywania specyficznych ról związanych z czerpaniem korzyści materialnych i pozamaterialnych z sytuacji bycia ofiarą.

The article discusses the category of symmetry. As a linguistic category, it is mainly studied in the context of ‘linguistic politeness.’ In textual studies, symmetry defines the shape of an utterance. In the process of communication, symmetry helps prevent differences between the subjects regarding their professional status, different social position or knowledge levels. The sociological studies (survey data from ca. 1 400 participants) show the urgent need to apply symmetry in homiletics as a response to various shortcomings of the process of exchanging thoughts during liturgy. Symmetry in sermons should be achieved in a twofold manner: 1. by maintaining the dialogical structure of the sermon; 2. by precisely defining the questio of the homily.

The article shows the institutional and societal dimension of the religiosity of Polish migrants in Great Britain. Three issues were subjected to sociological analysis: church, parish and clergy, which were presented from the perspective of the respondents’ experience. Empirical material was collected using the qualitative research method using in-depth interview techniques. Sociological analysis has shown that in a pluralistic society, changes in the institutional parameter of religiosity are multidirectional. In a multicultural society, some migrants negatively assess the institutional dimension of the functioning of the Church or parish, for others, especially in the context of migration, they become important and much needed. The assessment of the clergy is also diversified and often depends on the level of religiosity of the examined person.

Celem artykułu było ukazanie wartości patriotycznych w doświadczeniu polskich migrantów w Wielkiej Brytanii. Analizie został poddany materiał empiryczny zebrany metodą badań jakościowych przy pomocy techniki wywiadu pogłębionego. Materiał analizowany był z uwzględnieniem trzech zagadnień: poczucia dumy z bycia Polakiem, stosunku do ojczyzny oraz sposób podtrzymywania i rozwijania polskości. Socjologiczna analiza wskazała, że w społeczeństwach wielokulturowych zmiany w podejściu do wartości patriotycznych przebiegają w różnych kierunkach. U części migrantów wartości te zanikają, podczas gdy u innych są kultywowane, odkrywane i nawet rozwijane.

Prof. Wojciech Krzysztof Świątkiewicz jest przede wszystkim socjologiem kultury i socjologiem religii. W swoich rozważaniach teoretycznych i w badaniach empirycznych podejmował także ważne zagadnienia mieszczące się w ramach socjologii moralności. W niniejszym artykule zostały omówione z tej dziedziny następujące zagadnienia: socjologia Dekalogu, socjologia postaw prospołecznych młodzieży i osób dorosłych oraz socjologia moralności życia małżeńskiego i rodzinnego. W Polsce wielu socjologów religii w swoich badaniach empirycznych przyjmuje moralność jako ważny wymiar (dymensja) religijności. Do nich należy także i profesor Świątkiewicz, łączący w swoich badaniach empirycznych obydwie perspektywy socjologiczne.

The article provides a sociological and pastoral analysis of a representative empirical study conducted by means of an interview questionnaire among 1003 secondary school students in 2020 and 2021. The analysis was expanded to include data from parallel and similarly designed sociological studies carried out among teachers of religious education in order to obtain a broader view of the research problems and a better understanding of young adults by becoming familiar with the perceptions and opinions of teachers on the analysed issues. The article reflects on and discusses the following issues: personal relationships between young adults and the Church along with their expectations towards the latter, factors considered to persuade young adults to develop their faith and be part of the Church, as well as Church activities and offers regarded by the surveyed subjects as particularly needed. These issues, presented from an interdisciplinary perspective, provide a deeper insight into pe...