Urban V

Sukcesja apostolska
Data konsekracji	6 listopada 1362
Konsekrator	Andouin Aubert

Błogosławiony
Urban V
Czczony przez	Kościół katolicki
Beatyfikacja	10 marca 1870; przez Piusa IX
Wspomnienie	19 grudnia

Urban V
Urbanus Quintus
	Guillaume de Grimoard
	Papież; Biskup Rzymu
	; Simone dei Crocifissi, Urban V, ok. 1375 r., Pinacoteca Nazionale di Bologna
Kraj działania	Państwo Kościelne; Francja
Data i miejsce urodzenia	1310 ; Le Pont-de-Montvert
Data i miejsce śmierci	19 grudnia 1370 ; Awinion
Miejsce pochówku	opactwo św. Wiktora↗
	Papież
Okres sprawowania	1362–1370
Wyznanie	katolicyzm
Kościół	rzymskokatolicki
Pontyfikat	28 września 1362
	Multimedia w Wikimedia Commons

Urban V (łac. Urbanus V, właśc. Guillaume de Grimoard OSB; ur. w 1310 w Le Pont-de-Montvert, zm. 19 grudnia 1370 w Awinionie^[1]) – papież w okresie od 28 września 1362 do 19 grudnia 1370^[2], błogosławiony Kościoła katolickiego^[3].

Życiorys

Dzieciństwo i młodość

Urodził się na zamku Grisac, w Le Pont-de-Montvert i pochodził z rodziny szlacheckiej^[1]. Był benedyktynem w klasztorze S. Victor w Marsylii (od 1361 był opatem)^[2]. Studiował w Tuluzie i Montpellier i uzyskał w 1342 doktorat z prawa kanonicznego^[1]. W latach 1352, 1354, 1360, 1362 był legatem papieskim we Włoszech^[1].

Wybór na papieża

Po śmierci Innocentego VI, Kolegium kardynałów zebrało się na konklawe i początkowo wybrało brata Klemensa VI, Huguesa Rogera, który jednak wyboru nie przyjął^[1]. Ponieważ kardynałowie nie mogli wyłonić żadnego kandydata, postanowili jednogłośnie wybrać, niebędącego kardynałem, Guillaume'a de Grimoarda^[1]. Święcenia biskupie i koronację przyjął w Awinionie.

Pontyfikat

Po wyborze na Stolicę Piotrową, nadal prowadził mnisze życie, poświęcając się modlitwie i studiom^[1]. Starał się zwalczać luksus, panujący na dworze papieskim; zmniejszył dziesięciny i potępił kumulowanie beneficjów^[1]. Papież od samego początku pontyfikatu dążył do unii z Kościołem bizantyńskim – nakłonił króla Cypru Piotra I, do zorganizowania krucjaty aleksandryjskiej^[1]. Wprawdzie udało się zdobyć Aleksandrię (w 1365), lecz nie udało się jej utrzymać, zatem wyprawa nie osiągnęła swojego celu^[1]. Ponadto w 1364 roku, papież musiał podpisać traktat pokojowy z władcą Mediolanu, Bernabo Viscontim i wypłacić mu ogromne odszkodowania^[1].

Od początku swojej posługi, Urban pragnął przenieść się z powrotem do Rzymu^[2]. Za namowami m.in. Brygidy Szwedzkiej i wbrew francuskim kardynałom, 30 kwietnia 1367 roku opuścił Awinion i przybył do Rzymu 16 października^[2]. Budynki kościelne (w tym Pałac Laterański) nie nadawały się do zamieszkania, więc papież zatrzymał się na Watykanie^[1]. Natychmiast nakazał też remont rzymskich bazylik: św. Piotra na Watykanie i św. Jana na Lateranie^[2]. Wkrótce potem mianował ośmiu kardynałów, z czego sześciu było Francuzami^[1]. W 1368 do Rzymu przybył cesarz rzymsko-niemiecki Karol IV, a rok później cesarz bizantyński Jan V Paleolog^[2]. Celem wizyty tego drugiego, była pomoc w walce z Turkami – w zamian, Jan V był gotów wyrzec się wiary prawosławnej i przyłączyć się do łacinników^[1]. Do zjednoczenia jednak nie doszło, gdyż w negocjacjach nie brał udziału kler bizantyński^[1].

Ostatnie lata i śmierć

Ze względu na trudności w Państwie Kościelnym i nacisk francuskich kardynałów, Urban zaczął poważnie rozważać powrót do Awinionu^[2]. Pomimo ostrzeżeń Brygidy Szwedzkiej i Katarzyny ze Sieny, papież opuścił Rzym we wrześniu 1370, a 27 września wjechał do Awinionu^[2]. W listopadzie tego samego roku ciężko zachorował i zmarł 19 grudnia^[1]. Został pochowany w Awinionie, lecz 5 czerwca 1372 roku, brat papieża, kardynał Angelic de Grimoard przeniósł grób do Marsylii^[1].

Ikonografia

W ikonografii przedstawiany jest w szatach pontyfikalnych, jako zasiadający na tronie, w średnim wieku, zwykle bez zarostu na twarzy i z tiarą na głowie. Prawą dłoń unosi w geście błogosławieństwa, a w lewej podtrzymuje głowy świętych Piotra i Pawła (przedstawiane samodzielnie, lub jako umieszczone w relikwiarzu, czasem w formie kielicha). Jest to odwołanie do tradycji, według której Urban V odnalazł w trakcie prac remontowych w bazylice laterańskiej relikwie obu apostołów^[4].

Ciekawostki

1 września 1364, już jako papież, wydał bullę powołującą do życia Akademię Krakowską^[2].

Do kanonizacji papieża Urbana V próbował doprowadzić Waldemar IV, władca Danii. Obiecał do niej doprowadzić także papież Grzegorz XI już w 1375. Do kanonizacji papieża nie doszło jednak z powodu perturbacji w Europie w owym okresie.

Kult Urbana V zaaprobował papież Pius IX, beatyfikując go 10 maca 1870^[3]. Jego wspomnienie w Kościele katolickim obchodzone jest 19 grudnia.

Zobacz też

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 311-314. ISBN 83-06-02633-0.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 112. ISBN 83-7006-437-X.
↑ ^a ^b Bl. Guillaume Grimoard, O.S.B.. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2013-02-28]. (ang.).
↑ EngelbertE. Kirschbaum EngelbertE., GünterG. Bandmann GünterG., WolfgangW. Braunfels WolfgangW., Lexikon der christlichen Ikonographie, OCLC 1284783185 [dostęp 2023-03-17] .

Bibliografia

Pope Bl. Urban V. Catholic Encyclopedia. [dostęp 2013-02-28]. (ang.).

[Kelly-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q John N. D. Kelly: Encyklopedia papieży. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1997, s. 311-314. ISBN 83-06-02633-0.

[Wollpert-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Rudolf Fischer-Wollpert: Leksykon papieży. Kraków: Znak, 1996, s. 112. ISBN 83-7006-437-X.

[CH-3] Bl. Guillaume Grimoard, O.S.B.. catholic-hierarchy.org. [dostęp 2013-02-28]. (ang.).

[4] EngelbertE. Kirschbaum EngelbertE., GünterG. Bandmann GünterG., WolfgangW. Braunfels WolfgangW., Lexikon der christlichen Ikonographie, OCLC 1284783185 [dostęp 2023-03-17] .

[5] Na powyższej liście każdy papież wyniesiony na ołtarze zostaje wpisany według pontyfikatu

[6] Kanonizowany bez zatwierdzenia cudu

[1]

[2]

[3]

[4]

[A]

[B]