zły
Wygląd
zły (język polski)
[edytuj]- znaczenia:
przymiotnik
- (1.1) agresywny, zdenerwowany (w danej chwili)
- (1.2) niemiły, nieprzyjemny (z charakteru)
- (1.3) niepasujący, nieodpowiedni
- (1.4) niewygodny, nieprzyjemny, nieudany
- (1.5) niegrzeczny, nieposłuszny
- (1.6) niesmaczny
- (1.7) kiepski, nieznający się
- (1.8) o zdrowiu, zmysłach słaby
- (1.9) niekorzystny
- (1.10) błędny, niepoprawny
- (1.11) (o człowieku) postępujący nieuczciwie i niesprawiedliwie, szkodzący innym[1]
rzeczownik, rodzaj męskoosobowy
- odmiana:
- (1.1-10)
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik zły zła złe źli złe dopełniacz złego złej złego złych celownik złemu złej złemu złym biernik złego zły złą złe złych złe narzędnik złym złą złym złymi miejscownik złym złej złym złych wołacz zły zła złe źli złe stopień wyższy gorszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik gorszy gorsza gorsze gorsi gorsze dopełniacz gorszego gorszej gorszego gorszych celownik gorszemu gorszej gorszemu gorszym biernik gorszego gorszy gorszą gorsze gorszych gorsze narzędnik gorszym gorszą gorszym gorszymi miejscownik gorszym gorszej gorszym gorszych wołacz gorszy gorsza gorsze gorsi gorsze stopień najwyższy najgorszy przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mos/mzw mrz ż n mos nmos mianownik najgorszy najgorsza najgorsze najgorsi najgorsze dopełniacz najgorszego najgorszej najgorszego najgorszych celownik najgorszemu najgorszej najgorszemu najgorszym biernik najgorszego najgorszy najgorszą najgorsze najgorszych najgorsze narzędnik najgorszym najgorszą najgorszym najgorszymi miejscownik najgorszym najgorszej najgorszym najgorszych wołacz najgorszy najgorsza najgorsze najgorsi najgorsze - (2.1) [3]
przypadek liczba pojedyncza liczba mnoga mianownik zły źli dopełniacz złego złych celownik złemu złym biernik złego złych narzędnik złym złymi miejscownik złym złych wołacz zły źli depr. M. i W. lm: (te) złe
- przykłady:
- (1.1) Nauczycielka od rana była zła na uczniów i w klasie panowała grobowa cisza.
- (1.2) Większość przestępców to źli ludzie.
- (1.3) Ten śrubokręt jest zły – jest krzyżakowy, a my potrzebujemy płaskiego.
- (1.4) Miałem bardzo złe doświadczenia z tym mechanikiem.
- (1.5) Ich syn to bardzo złe dziecko.
- (1.7) Uważam, że on jest złym aktorem.
- (1.8) Mam najgorszy wzrok ze wszystkich dzieci w klasie.
- (1.9) Znów dostałeś złą ocenę!
- (1.10) Niestety, to jest zła odpowiedź na zadane pytanie.
- synonimy:
- (1.11) zepsuty, zdemoralizowany, zwyrodniały
- (2.1) czarny, dydko, kusy, licho
- antonimy:
- (1.1) miły
- (1.2-9) dobry
- (1.11) prawy, szlachetny
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- rzecz. złość ż, zło n, złoszczenie n, zezłoszczenie n, zeźlenie Szablon:ń, złośnik m, złośnica ż
- czas. zeźlić dk., złościć ndk., zezłościć dk.
- przym. złośliwy
- przysł. źle
- związki frazeologiczne:
- brać za złe • być złej myśli • chcesz mieć pokój prawy, nie miej ze złym sprawy • dobrego człowiek nie wytrzyma, a złe musi[4] • dobrego i karczma nie zepsuje, a złego i kościół nie naprawi / dobrego więzienie nie zepsuje – złego Kościół nie naprawi • dobremu wszędzie dobrze, a złemu to i w piekle nie dogodzi[5] • dobry adwokat, zły sąsiad • gdy w styczniu deszcz leje, złe robi nadzieje • gdy zły siędzie na urzędzie, pewnie złodziej z niego będzie (sic!) • gość nie w porę gorszy Tatarzyna • grosz źle nabyty dziesięć własnych z kieszeni wypędzi • kto przy dobrym stoi. złego się nie boi • kto złym pobłaża, ten dobrych obraża • lepszy pies, choć szczeka, od złego człowieka • miała baba jak palec, a zła jak padalec • mieć za złe • mieć złą prasę • miłe złego początki • nauka na złe nie radzi • nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło • nie pożyczaj, zły obyczaj • nie życz złego nikomu, byś tego nie zastał w domu • nowina zła częściej się sprawdzi niż dobra • od złego człowieka odrzynaj połę a uciekaj[6] • ogień i woda, dobrzy słudzy, lecz źli gospodarze • pośpiech jest złym doradcą / pośpiech zły doradca • robić dobrą minę do złej gry • Serwacy, Pankracy, Bonifacy – źli na ogrody chłopacy • siła złego na jednego • szata świetna nie ozdobi złego, a podła nie oszpeci dobrego • ten się nie boi, kto złego nie broi • urodzić się pod złą gwiazdą • w piątek zły początek • w przypowieści złe i dobre się mieści • woda młynem, wiatr śmigłami, a złą babą diabeł obraca • z dobrych rodziców dobrzy potomkowie, ze złych źli bywają • z dwojga złego mniejsze obierać trzeba • z ogniem i złym człowiekiem żartować nie można • zła godzina • zła krew • zła tam rada, gdzie animusz pański, a błazeńska intrata • zła to gospodyni, która lnu z wody nie wyczyni • zła żona jak bęben, który ustawicznie bije pobudkę • złe dłużej pamiętamy niż dobre • złe języki • złe nie śpi • złe oko • złego diabli nie biorą / złego diabli nie wezmą • złego sąsiada i kłótni w domu nie życzyć nikomu • złej baletnicy przeszkadza rąbek u spódnicy • złemu wrogowi daj chleba i soli • zły duch • zły koń i z góry nie pociągnie • zły ojciec rzadko ma dobrego syna • zły mąż gorszy jak wąż • zły tam kiermasz bywa, gdzie żona swarliwa • zły to ptak, co swe gniazdo plugawi / zły to ptak, co swe gniazdo kala • znać jak zły szeląg
- uwagi:
- tłumaczenia:
- angielski: (1.1) bryt. angry, amer. mad; (1.2) bad, evil; (1.3) wrong; (1.4) bad; (1.5) bad; (1.6) bad; (1.7) bad; (1.8) bad; (1.9) bad
- arabski: (1.1) غاضب (ġāḍib); (1.2) سيئ, رديء, marok. arab. خايب
- asamski: (1.2) বেয়া
- awestyjski: (1.2) 𐬀𐬐𐬀
- baskijski: (1.1) haserre; (1.2) gaizto, txar; (1.3) oker, okerreko, ezegoki; (1.4) txar; (1.5) bihurri, gaizto; (1.6) txar; (1.7) txar; (1.9) txar
- bhodźpuri: (1.2) बुरा
- chiński standardowy: (1.2) 坏 (huài); (1.7) 差 (chà); (1.9) 坏 (huài); (1.10) 不对 (búduì), 错 (cuò)
- czeski: (1.1) zlý; (1.3) špatný; (1.10) nesprávný
- dolnołużycki: (1.1) zły; (1.2) zły; (1.4) špatny; (1.8) špatny; (1.9) špatny
- duński: (1.1) sur; (1.2) ond; (1.3) dårlig; (1.4) dårlig; (1.6) dårlig; (1.7) dårlig; (1.8) dårlig
- dzongkha: (1.1) ངན་པ
- elfdalski: (1.2) dålin
- esperanto: (1.2) malbona
- estoński: (1.4) halb
- fiński: (1.1) vihainen; (1.2) ilkeä, paha; (1.3) huono; (1.4) huono; (1.6) paha; (1.7) huono; (1.8) huono; (1.9) huono; (1.10) väärä
- francuski: (1.1) fâché, irrité, en colère; (1.2) mauvais, méchant; (1.3) mauvais; (1.4) mauvais; (1.5) mauvais; (1.6) mauvais; (1.7) mauvais; (1.8) mauvais; (1.9) mauvais
- gocki: (1.2) 𐌿𐌱𐌹𐌻𐍃
- górnołużycki: (1.1) zły; (1.2) zły; (1.4) špatny, hubjeny; (1.8) špatny, hubjeny; (1.9) špatny, hubjeny
- gudźarati: (1.2) ખરાબ (kharāba)
- hawajski: (1.1) ʻena, huhū
- hetycki: (1.2) 𒄿𒁕𒀀𒇻𒍑
- hiszpański: (1.2) malo
- islandzki: (1.1) illur, vondur; (1.2) vondur; (1.3) rangur; (1.5) óþekkur
- jidysz: (1.1) אויפֿגעקאָכט (ojfgekocht); (1.8) קאַליע (kalje)
- kannada: (1.2) ಕೆಟ್ಟ
- kaszubski: (1.2) lëchi
- kataloński: (1.2) dolent, mal
- kazachski: (1.1) ашуқор, ашулы; (1.3) жаман; (1.4) жаман; (1.5) жаман; (1.7) жаман; (1.10) жаман
- łaciński: (1.1) malus; (1.2) malus
- manx: (1.2) olk
- niderlandzki: (1.2) slecht; (1.3) slecht; (1.6) slecht; (1.9) slecht
- niemiecki: (1.1) böse; (1.2) böse; (1.3) schlecht; (1.4) schlecht, schlimm; (1.5) böse; (1.6) schlecht, schlimm; (1.7) schlecht, schlimm; (1.8) schlecht, schlimm; (1.9) schlecht, schlimm; (1.10) falsch
- norweski (bokmål): (1.2) dårlig
- norweski (nynorsk): (1.2) dårleg
- norweski (riksmål): (1.2) dårlig
- nowogrecki: (1.2) κακός
- pali: (1.2) pāpa
- polski język migowy: (w zapisie SignWriting)
- rosyjski: (1.1) злой, сердитый; (1.2) плохой, нехороший; (1.3) неподходящий, плохой; (1.4) плохой; (1.5) плохой; (1.6) плохой; (1.7) плохой; (1.8) плохой; (1.9) плохой
- sanskryt: असत्, कष्ट, असाधु
- slovio: (1.1) zloju (злойу)
- słoweński: (1.1) jezen, hud; (1.2) zloben, hudoben; (1.3) napačen; (1.4) slab; (1.5) poreden; (1.6) neokusen, zanič; (1.7) slab; (1.8) slab, šibak/šibek; (1.9) slab; (1.10) napačen, nepravilen; (2.1) hudič
- staroczeski: (1.1) zlý; (1.2) zlý
- starofryzyjski: (1.2) erch
- staroirlandzki: (1.2) droch
- staro-wysoko-niemiecki: (1.2) ubil
- szwedzki: (1.1) dålig; (1.3) dålig, fel; (1.4) dålig; (1.5) dålig, illa; (1.6) dålig, illa; (1.7) dålig; (1.8) dålig, illa; (1.9) dålig
- średnio-wysoko-niemiecki: (1.2) übel
- tagalski: (1.1) galit; (1.2) masama
- tahitański: (1.2) ʻino
- tetum: (1.1) aat
- tuvalu: (1.1) masei
- tybetański: ངན་པ, ངན
- ukraiński: (1.1) злий; (1.2) поганий
- urdu: (1.2) خراب
- walijski: (1.1) drwg; (1.2) gwael; (1.3) drwg, gwael; (1.4) drwg, gwael; (1.5) drwg; (1.7) drwg, gwael; (1.9) gwael
- wilamowski: (1.1) byiz, bejs, bejz; (1.2) byiz, bejs, bejz; (1.3) śłaeht; (1.4) śłaeht; (1.5) byiz, bejs, bejz; (1.6) śłaeht; (1.7) śłaeht; (1.8) śłaeht; (1.9) śłaeht
- włoski: (1.1) arrabbiato, innervosito; (1.2) cattivo, malefico, malevolo, malvagio; (1.3) improprio, inadatto, inopportuno; (1.4) incomodo
- wolof: (1.1) mer
- źródła:
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Hasło „zły I” w: Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN.
- ↑ Danuta Buttler, Halina Satkiewicz, Język i my, wydanie I, WSiP, Warszawa 1990, s. 126.
- ↑ Hasło „zły” w: Zygmunt Saloni, Włodzimierz Gruszczyński, Marcin Woliński, Robert Wołosz, Danuta Skowrońska, Zbigniew Bronk, Słownik gramatyczny języka polskiego — wersja online.
- ↑ Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 6.
- ↑ Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 4/1951, s. 1.
- ↑ Jan Tokarski, A ileż to kłopotu… ze spójnikiem „a”, „Poradnik Językowy” nr 2/1951, s. 14.
zły (język dolnołużycki)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
przymiotnik
- odmiana:
- (1.1) st. wyższy góršy; st. najwyższy nejgóršy
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- (1.1) dobry
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- źródła:
zły (język górnołużycki)
[edytuj]- wymowa:
- znaczenia:
przymiotnik
- przykłady:
- składnia:
- synonimy:
- antonimy:
- (1.1) dobry
- hiperonimy:
- hiponimy:
- holonimy:
- meronimy:
- wyrazy pokrewne:
- związki frazeologiczne:
- etymologia:
- źródła: