Caucasiology

Macro-comparative linguistics is a term used for the study of genetic relationships between language
families. The first declared macrofamily was a hypothetical Nostratic family developed by the soviet linguist V. M. Ilich-Svitich, which includes Indo-European, Afroasiatic, Altaic, Uralic, Dravidian and Kartvelian lan-guages. The next was S. Starostin and his Sino-Caucasian hypothesis of relation between Sino-Tibetan, Ye-nisean and North-Caucassian language families. While comparing those families was used the golotochronology (or lexicostatic) method created by M. Swodesh and advanced by S. Starostin. The two main branches of Ibero-Caucasian language family – Kartvelian and North Caucasian (Abkhazo- Adyghean, Nakh and Dagestanian) according to the mainstream of macro-comparative linguistics are included into two different macrofamilies. However, we can clearly see double standards used by researchers during comparison. For instance, according
to S. Starostin the obtained lexicostatical data between Ibero-Caucasian languges are not enough to establish the genetic relationship between them; but, on the other hand, almost the same number of data is enough to include Altaic languages into one language family. There is no doubt that macro-comparative linguistics is a perspective part of linguistics,but it needs to be advanced and freed from double standarts.

The book provides the historical analysis Circassian and Ubykh lexical material. In the first chapter, the author attempts to elucidate the place of Ubykh language among the other North-West Caucasian languages, which is followed by the comprehensive semantic-etymological dictionary. The dictionary is formed according to the semantic groups such as animals, plants, humans and others. The book is written in Georgian language.

The present paper examines the reflexes of common Abkhazo-Adyghian lateral phonems. In contemporary Abkhaz-Abaza dialects lateral system is represented only by resonant l. In contrast to Abkhaz-Abaza, Circassian (Kabardian, Adyghean and Ubykh) contains a complicated system of fricative laterals – L, λ, λ’. In order to reconstruct common Abkhazo-Adyghian lateral system, in the first instance it is necessary to represent on the one hand common Abkhazo-Abaza, on other hand common Circassian, than reconstructed material of both groups should be compared with each other and the process should be finished by establishing regular voice correspondence.

Since its beginning, tens of Georgian citizens have participated in the Syrian conflict. A vast body of academic studies and policy papers has been published on the issue of foreign fighters from Georgia.
However, the particular issue of women participants in the Syrian conflict has been less discussed. Information on women from Georgia in the Syrian conflict is extremely scarce. The aim of this article is to shed some light on the issue of women participants from Georgia in the Syrian conflict.

Available at https://www.gfsis.org/publications/view/2679

The paper describes and analyzes the chronology of radical Islamism activities in Georgia, the threats and challenges for Georgian state coming from terrorist organizations, the spread of Ideas of Militant Islamism and Jihadism, the possibilities of using Georgian territories by the foreign and local fighters and steps taken by Georgian State. Also popularization of the idea of creation world Islamic Caliphate in the Middle East and ISIL Caucasus Province, joining the terrorist organizations ISIL and Al-Nusra Front in Iraq and Syria by some of the Georgian Muslims. The author analyzes the factors of the popularization of radical Islamism ideas among the young generation, the problems of Georgian Muslim communities and gives the recommendations for state actors.

წინამდებარე სტატიის მიზანია წოვათუშურ-ქართული ახალი ლექსიკონის შედგენისათვის პრინციპების შემუშავება. განხილულია ამასთან დაკავშირებული რიგი საკითხებისა: სიტყვანის განახლება – შედგენა, ორთოგრაფიის პრობლემები, თანდართული გრამატიკული ინფორმაციის რაობა და სხვ.

The discussion presented in the paper deals with the lexical units that
are attested in the Nakh languages, mainly in Bats, as well as in the
Eastern Georgian mountain dialects such as Khevsurian, Pshavian and
Tushetian, and in a couple of cases in the Georgian literary language. The
aim of the research is to define the origin and borrowing direction of eight
lexical units.
We assume that a major part of these coincidences is the result of
language contact, and a few of them seem to have a common origin. In
some cases, borrowing is apparent, and sometimes further research is
needed.
Empirical material provides interesting information on the
interaction of the languages, i.e. Bats and the Georgian mountain dialects
show the similarities very often, and sometimes in Khevsurian and
Pshavian we can find lexical units that are not attested in Bats but they are
presented in Chechen and Ingush.

"ქართული ენის კომპოზიტური სიტყვაწარმოება" წარმოადგენს წიგნის – "არსებით სახელთა კომპოზიტური წარმოება კავკასიურ ენებში", ერთ-ერთ თავს.
ნაშრომში მოცემულია ქართული ენის თხზულ სახელთა კლასიფიკაციისა და სისტემატიზების ახლებური ცდა. ანალიზისას გათვალისწინებულია როგორც სალიტერატურო ენის, ისე დიალექტების მონაცემები.

ქართული ენიდან ნასესხები ზმნური ფორმები წოვათუშურში საკმაოდ ბევრია და ლექსიკური ფონდის მნიშვნელოვან ნაწილს შეადგენს. წინამდებარე სტატიაში გაანალიზებულია ნასესხებ ფორმათა ფონეტიკური და მორფოსინტაქსური  ადაპტაციის საშუალებები და სტრატეგიები.
ქართულიდან წოვათუშურში ზმნების სესხება პირდაპირ, ზმნური ფორმით არ ხდება. წოვათუშური სესხულობს მხოლოდ ნაზმნარ სახელს, მასდარს, და აფორმებს მას  საკუთარი დ-არ და დ-ალ-არ მეშველი ზმნებით. პირველი მათგანი გარდამავალი შინაარსის ზმნებს აწარმოებს, მეორე კი გარდაუვლს, როგორც საკუთარ, ისე ნასესხებ ფუძეებზე დართვით. დ-არ და დ-ალ-არ ელემენტებს, ამ შემთხვევაში აქვთ მაზმნავებელი ფუნქცია, ისინი დაირთავენ ყველა ფლექსიურ ელემენტს, ძირითადი შინაარსი კი სახელადი ნაწილითაა გამოხატული. ამ სახით ხდება ქართული მასდარების  ზმნად მარკირება წოვათუშურში.
ამგვარად, შეიძლება ითქვას, რომ  ყველა ნასესხები ზმნა წოვათუშურში  კომპოზიტური წარმოებისაა: ნასესხები მასდარისა და საკუთარი მაზმნავებელი ელემენტების – მეშველი ზმნების  გამოყენებით წარმოიქმნება რთული ზმნა.
გარდა ფონეტიკურისა, ხდება ნასესხები მასდარების მორფო-სინტაქსური ადაპტაცია და მათი გაზმნავება ზემოთ ნახსენები მეშველი ზმნების საშუალებით.
ქართულიდან ნასესხები ფორმების წოვათუშურ ენაში ადაპტაცია მოიცავს რამდენიმე ეტაპს: ა) მიმღები ენის ფონემატურ სტრუქტურასთან მისადაგებას; ბ) ნასესხები სიტყვის გაზმნავებას; ბ) მისი ვალენტობის განსაზღვრას: დ-არ  ყოველთვის გარდამავალ ზმნას აწარმოებს, დ-ალ-არ კი გარდაუვალს. ამასთანავე, ზმნად მარკირება და ფლექსიური კლასის განსაზღვრა ერთი და იმავე მაწარმოებლებით ხდება.

There are numerous verb forms borrowed from the Georgian language in Tsova-Tush, which constitute an essential component of the vocabulary. This article examines the methods and strategies of phonetic and morphosyntactic adaptation of borrowed forms. The direct borrowing of verbs from Georgian into Tsova-Tush, in verb form, does not occur. Tsova-Tush borrows solely the verbal noun, masdar, shaping it through its own auxiliary verbs, d-ar and d-al-ar. The first of these produces transitive verbs , while the second one generates intransitive verbs through affixation to both their own and borrowed stems. The elements d-ar and d-al-ar, in this case, serve a verb derivational function, affixing all inflectional elements, while the main content is expressed through the masdar. Consequently, Georgian Masdars are marked as verbs in Tsova-Tush. Hence, it can be asserted that all borrowed verbs in Tsova-Tush undergo composite formation: a complex verb is created by using the borrowed Masdar with its own verb derivational elements, specifically auxiliary verbs. In addition to phonetic adjustments, a morpho-syntactic adaptation of borrowed verbs takes place, facilitated by the aforementioned auxiliary verbs, resulting in their verbification. the adaptation of borrowed forms from Georgian into the Tsova-Tush language encompasses several stages: a) adaptation to the phonemic structure of the receiving language; b) verbification of a borrowed word; c) to determine its valency: d-ar always derives a transitive verb, while d-al-ar derives an intransitive one. Additionally, marking it as a verb and determining the inflectional class are accomplished by the same derivatives.

"ქართული ენის კომპოზიტური სიტყვაწარმოება" წარმოადგენს წიგნის – "არსებით სახელთა კომპოზიტური წარმოება კავკასიურ ენებში" ერთ-ერთ თავს.
ნაშრომში მოცემულია ქართული ენის თხზულ სახელთა კლასიფიკაციისა და სისტემატიზების ახლებური ცდა. ანალიზისას გათვალისწინებულია როგორც სალიტერატურო ენის, ისე დიალექტების მონაცემები.

ჩეჩნები ტრაგიკული ბედის მქონე ხალხია. დედამი-
წის ზურგზე ალბათ იშვიათად მოიძებნება ერი,

რომელსაც დამოუკიდებლობისათვის ბრძოლაში იმდე-
ნი მსხვერპლი გაეღოს, რამდენიც პატარა, თავისუფ-
ლებისმოყვარე ჩეჩენმა ერმა გაიღო. ჩეჩნებმა მთელი

თავისი უშრეტი ენერგია `ბოროტების იმპერიის~ წი-
ნააღმდეგ ბრძოლას შეალიეს და ეს ბრძოლა დღესაც

არ წყდება. რუსეთისათვის ჩეჩნეთი ყოველთვის იყო

და კვლავ რჩება `აქილევსის ქუსლი~ კავკასიაში.

ჩეჩენი ერის სწრაფვა თავისუფლებისაკენ ყველაზე

კარგად არის ასახული იჩქერიის ეროვნულ ჰიმნში. ამ

ჰიმნის სათაურშივე ვლინდება ჩეჩენი ერის გმირული

ბუნება:

იმ ღამეს ვიშვით, როცა ლეკვებს ყრიდა ძუ მგელი,

დილით დაგვარქვეს სახელები ლომის ღრიალში,

მთის არწივების საბუდარში გვზრდიდნენ დედები,

კლდეებზე ჯირითს გვასწავლიდნენ გმირი მამები.

ამ მიწა-წყლისთვის, მამულისთვის გვზარდეს დედებმა.

და განსაცდელში ჩვენს სამშობლოს მტკიცედ დავიცავთ,

მთის თავისუფალ არწივებთან ერთად დავზრდილვართ,

სიძნელეები ღირსეულად დაგვიძლევია.

ეს გრანიტის კლდე, ტყვიასავით დადნება უმალ,

ვიდრე ბრძოლაში ჩვენ დავკარგავთ კაცურ ღირსებას,

უმალ გასკდება დედამიწა მზის სიმხურვალით,

ვიდრე მიწაში ჩავიდოდეთ სულგაყინულნი.

ქედს არ მოვიხრით არასოდეს არვის წინაშე,

ჩვენ ერთი გზა გვაქვს: სიკვდილი ან თავისუფლება!

თავისუფლება ან სიკვდილი!

ჭრილობებს დები სიმღერებით მოგვიშუშებენ,

ხოლო სატრფონი აღგვანთებენ ისევ საომრად.

ხის ფესვებს დავღრღნით, შიმშილმა თუ შემოგვიტია,

ცვარ-ნამს შევსრუტავთ, წყურვილმა თუ დაგვრია ხელი,

იმ ღამეს ვიშვით, როცა ლეკვებს ყრიდა ძუ მგელი,

უფალს, ჩვენს მოდგმას, ჩვემს მიწა-წყალს ვემსახურები.

In this work is being considered category of pronoun in Georgian and Chechen
langguages, concretely thire personal and demonstrative pronouns.
This specific groups of pronoun (personal and demonstrative) have wide area of use in
Georgian and Chechen languages.
In the work is attempt to compare lingual facts of these languages and by historicalcomparative
method show difference and similarity between these related languages.
It is fact, that during compare Georgian and Chechen languages, we can`t ignor the
facts of relative languages.
For analysis we were guided also Svan, Zan, Ingush and Batsbi(Tsova-tushetian) lingual
facts, which we have studied during the educational curse.
For study the question, works of Georgian linguists have been used.