- Institute of National Remembrance – Branch Office in Katowiceedit
JUDGING CRIMES OF THE SECOND WORLD WAR PERIOD BY THE SPECIAL CRIMINAL COURT IN KATOWICE 1945–1946 The book presents the activity of the Special Criminal Court in Katowice in the years 1945-1946. It describes its organisation, staffing,... more
JUDGING CRIMES OF THE SECOND WORLD WAR PERIOD BY THE SPECIAL CRIMINAL COURT IN KATOWICE 1945–1946
The book presents the activity of the Special Criminal Court in Katowice in the years 1945-1946. It describes its organisation, staffing, legal basis, and, above all, the mechanism and ‘kitchen’ of the process of punishing criminals accused under the so-called August Decree. It presents the course of the conducted cases from the notification of the commission of a crime to the issuing of a verdict, possible appeal against it, until its execution. The book attempts to answer the question of what the process of punishing wartime crimes looked like at a politically unfavourable time, under conditions of legal chaos, mass population migration, simultaneous national settlements, political and armed struggle and terror. The author examines whether in such realities it was possible to carry out the process of post-occupation settlements efficiently and fairly; whether the Katowice Special Criminal Court had its own peculiarities, distinguishing it from other courts of this type operating in the country; and whether the August Decree was an effective and adequate tool for punishing perpetrators of occupation crimes in Upper Silesia.
The book presents the activity of the Special Criminal Court in Katowice in the years 1945-1946. It describes its organisation, staffing, legal basis, and, above all, the mechanism and ‘kitchen’ of the process of punishing criminals accused under the so-called August Decree. It presents the course of the conducted cases from the notification of the commission of a crime to the issuing of a verdict, possible appeal against it, until its execution. The book attempts to answer the question of what the process of punishing wartime crimes looked like at a politically unfavourable time, under conditions of legal chaos, mass population migration, simultaneous national settlements, political and armed struggle and terror. The author examines whether in such realities it was possible to carry out the process of post-occupation settlements efficiently and fairly; whether the Katowice Special Criminal Court had its own peculiarities, distinguishing it from other courts of this type operating in the country; and whether the August Decree was an effective and adequate tool for punishing perpetrators of occupation crimes in Upper Silesia.
Research Interests:
Before 1989, research into the history of the Germans in Poland after the Second World War was subject to limitations due to the conditions of the communist system. As Prof. Piotr Madajczyk writes in the introduction to this volume, in... more
Before 1989, research into the history of the Germans in Poland after the Second World War was subject to limitations due to the conditions of the communist system. As Prof. Piotr Madajczyk writes in the introduction to this volume, in the People's Republic of Poland there was officially in force „a doctrine stating that with the end of the war the process of forming Poland as a national state, in which ethnic minorities are of marginal importance, was closed”. The changes of the 1990s opened up new perspectives for historians, which resulted in many studies devoted to various issues in the history of Polish Germans. To a certain extent, the present book can be regarded as a summary of twenty-five years of historiography, but also as a presentation of the current state of research on the German population living in Poland between 1945 and 1989. The volume includes papers presented at the conference „The Communist Authorities towards the German Population in Poland 1945-1989”, held on 28-29 November 2013 in Gliwice.
Research Interests:
Książka zatytułowana „Krystian” nie jest książką naukową, ale mimo to postanowiłem ją udostępnić w tym miejscu. Przygotowana z okazji 10 rocznicy śmierci mojego brata Krystiana opowiada o jego pasjach, zaangażowaniu społecznym i... more
Książka zatytułowana „Krystian” nie jest książką naukową, ale mimo to postanowiłem ją udostępnić w tym miejscu. Przygotowana z okazji 10 rocznicy śmierci mojego brata Krystiana opowiada o jego pasjach, zaangażowaniu społecznym i wrażliwości (działaniach na rzecz dzielnicy i parafii Boguszowice, pomocy osobom niepełnosprawnym). Krystian pracował przez lata jako naczelnik Wydziału Podatków Urzędu Miasta Rybnika, a jedną z jego pasji była wspinaczka wysokogórska. W 2012 r., podczas jednej z wypraw w Alpy, którą odbył ze znanym himalaistą Adamem Bieleckim, spadł w przepaść. Jego ciała nigdy nie odnaleziono, ale pamięć o nim pozostaje wciąż żywa. Książka składa się z kilku części. Po zaprezentowaniu biografii brata, w rozdziale „Obserwacje i pasje” zamieszczono opowiadanie, kilkanaście wierszy oraz różne zapiski Krystiana. Najobszerniejsza część (pt. „Zapamiętany”) zawiera wspomnienia o nim – zarówno z okresu szkolnego, pracy w urzędzie, jak i z turnusów dla osób niepełnosprawnych. W ostatnim fragmencie książki opisałem ostatnią wyprawę górską Krystiana, a tym samym ostatnie dni jego życia.
Research Interests:
Upper Silesia in People’s Poland, Volume 3; Displacements-emigration-arrivals This is the third volume of the conference and publishing project issued jointly by the Institute of National Remembrance, Katowice division, and by the... more
Upper Silesia in People’s Poland, Volume 3; Displacements-emigration-arrivals
This is the third volume of the conference and publishing project issued jointly by the Institute of National Remembrance, Katowice division, and by the Silesian Institute in Opole. It presents selected areas of political, social and cultural changes in the post-war Upper Silesia.
The third part of the project focuses on migration to and from the region – the phenomenon which is fundamental to its social character and intergroup relations. As in the case of other elements of Upper Silesian history, here as well, on the one hand, we can distinguish movements typical of human species (seeking better living conditions) and typical of People’s Poland (creation of a new Pole / New socialist man). On the other hand, an important role here was played by population movements specific to this part of post-war Poland, which resulted from the effects of World War II and attempts to build a (one) nation state. It is worth to mention that the scale of these migrations was exceptional, especially for the industrialized, eastern part of Upper Silesia.
These three basic types of migration: forced post-war relocations, arrivals in search of better living conditions and politically forced departures influenced the structure of the volume and the selection of given topics. It should be noted, however, that a division proposed here cannot be treated as a clear-cut one, as the genesis of some movements could be rooted in national, political and economic motives (e.g. the socalled 2nd repatriation, the so-called family reunification).
This is the third volume of the conference and publishing project issued jointly by the Institute of National Remembrance, Katowice division, and by the Silesian Institute in Opole. It presents selected areas of political, social and cultural changes in the post-war Upper Silesia.
The third part of the project focuses on migration to and from the region – the phenomenon which is fundamental to its social character and intergroup relations. As in the case of other elements of Upper Silesian history, here as well, on the one hand, we can distinguish movements typical of human species (seeking better living conditions) and typical of People’s Poland (creation of a new Pole / New socialist man). On the other hand, an important role here was played by population movements specific to this part of post-war Poland, which resulted from the effects of World War II and attempts to build a (one) nation state. It is worth to mention that the scale of these migrations was exceptional, especially for the industrialized, eastern part of Upper Silesia.
These three basic types of migration: forced post-war relocations, arrivals in search of better living conditions and politically forced departures influenced the structure of the volume and the selection of given topics. It should be noted, however, that a division proposed here cannot be treated as a clear-cut one, as the genesis of some movements could be rooted in national, political and economic motives (e.g. the socalled 2nd repatriation, the so-called family reunification).
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Upper Silesia in People’s Republic of Poland, volume 2.: Leaders – Heroes – Enemies
Oberschlesien in der Volksrepublik Polen, Band 2.: Führer – Helden – Feinde
Oberschlesien in der Volksrepublik Polen, Band 2.: Führer – Helden – Feinde
Research Interests:
W piątek 24 czerwca 1960 r. w Gliwicach doszło do wystąpień wiernych w obronie usuwanego krzyża przy kościele franciszkanów. W wyniku interwencji sił milicyjnych rozproszono tłum, a 37 protestujących zatrzymano. Gliwicki protest, w którym... more
W piątek 24 czerwca 1960 r. w Gliwicach doszło do wystąpień wiernych w obronie usuwanego krzyża przy kościele franciszkanów. W wyniku interwencji sił milicyjnych rozproszono tłum, a 37 protestujących zatrzymano. Gliwicki protest, w którym wzięło udział ok. 1000 osób, był najliczniejszym wystąpieniem przeciwko władzom PRL na terenie województwa katowickiego pomiędzy Październikiem 1956 r. a Marcem 1968 r.
Research Interests:
Research Interests:
Kompleksowe omówienie politycznych aspektów funkcjonowania województwa śląskiego w latach 1945-1950 (później zmieniono granice administracyjne województwa oraz nazwę - na katowickie). Przedstawiono skutki II wojny światowej (w tym... more
Kompleksowe omówienie politycznych aspektów funkcjonowania województwa śląskiego w latach 1945-1950 (później zmieniono granice administracyjne województwa oraz nazwę - na katowickie). Przedstawiono skutki II wojny światowej (w tym wkroczenia Armii Czerwonej na te tereny), administrację, aparat partyjny i organy represji, opozycję polityczną i podziemie niepodległościowe, funkcjonowanie wspólnot wyznaniowych oraz rozwiązywanie kwestii narodowościowych (m.in. kwestii tzw. volkslisty).
Research Interests:
Ein Tagungsband, besteht aus 42 Artikel, die sich mit unterschiedlichen Apekten des Schicksals und der Lage der Deutschen im kommunistischen Polen 1945-1989 auseinandersetzen.
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Obóz Pracy w Świętochłowicach był, obok obozu w Mysłowicach, największym obozem w powojennym województwie śląskim. Od końca lutego do 20 listopada 1945 r. w obozie zmarło co najmniej 1855 osadzonych (tyle aktów zgonu więźniów,... more
Obóz Pracy w Świętochłowicach był, obok obozu w Mysłowicach, największym obozem w powojennym województwie śląskim. Od końca lutego do 20 listopada 1945 r. w obozie zmarło co najmniej 1855 osadzonych (tyle aktów zgonu więźniów, podpisanych przez naczelnika Salomona Morela pozostało po likwidacji obozu). Ze względu na rozmiary dokonanych tam zbrodni i liczbę zmarłych więźniów, historia obozu Zgoda stanowi jeden z ważniejszych epizodów powojennej historii Górnego Śląska. Szerzej o funkcjonowaniu obozu można przeczytać w drugim wydaniu książki, zawierającej dokumenty obozowe, listy z prośbą o zwolnienie, relacje, a także postanowienie o umorzeniu śledztwa przeciwko naczelnikowi obozu Salomonowi Morelowi oraz w sprawie zbrodni popełnionych w świętochłowickim obozie.
Research Interests:
Obszerna monografia stanowi próbę ukazania mechanizmów polityki władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w województwie śląskim (1945–1950), a później katowickim/stalinogrodzkim (1950–1956). Autor starał się uchwycić metody... more
Obszerna monografia stanowi próbę ukazania mechanizmów polityki władz partyjno-państwowych wobec Kościoła katolickiego w województwie śląskim (1945–1950), a później katowickim/stalinogrodzkim (1950–1956). Autor starał się uchwycić metody instrumentalnego traktowania Kościoła i jego instytucji w okresie instalacji nowego systemu i w totalitarnej fazie jego funkcjonowania – najbardziej represyjnej, a zarazem antykościelnej. Tytułowa kruchtoizacja dotyczy jednego z najważniejszych elementów strategii władz komunistycznych w Polsce – wyeliminowania Kościoła z uczestnictwa w życiu publicznym i tym samym ograniczenia jego działalności do „murów świątyń”.
Research Interests:
Departament IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych powstał kilka lat po Październiku, kiedy oficjalnie potępiono brutalne metody zwalczania przeciwników politycznych, w tym Kościoła katolickiego. Porzucenie brutalnych metod nie oznaczało... more
Departament IV Ministerstwa Spraw Wewnętrznych powstał kilka lat po Październiku, kiedy oficjalnie potępiono brutalne metody zwalczania przeciwników politycznych, w tym Kościoła katolickiego. Porzucenie brutalnych metod nie oznaczało wszakże pogodzenia się komunistów z silną pozycją Kościoła w polskim społeczeństwie. Przeciwnie – tę pozycję należało w maksymalnym stopniu osłabić. I chociaż zrezygnowano ze środków „twardych”, jak aresztowania czy wyroki karne, to kontynuowano używanie środków „miękkich”: szantaż i ułatwianie kariery, zdobywanie „informacji wyprzedzających” i dezintegracja w szeregach kleru… .
Stratedzy PZPR słusznie zakładali, że najważniejszym ideologicznym przeciwnikiem komunizmu w Polsce jest Kościół katolicki. A konsekwencją tego twierdzenia była polityka „kontroli operacyjnej” przez Służbę Bezpieczeństwa (tym właśnie zajmował się Departament IV) – niezależnie od całej gamy działań jawnych, realizowanych przez Urząd do Spraw Wyznań, Główny Urząd Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk i inne wyspecjalizowane agendy administracji.
Lektura omawianego tomu zrobi wrażenie nawet na tych Czytelnikach, którzy mają wysoką świadomość opresyjności systemu komunistycznego. Zgromadzone w nim dokumenty pokazują rozległość oddziaływania władzy na Kościół metodami operacyjnymi. Od działalności punktów katechetycznych i udziału polskich biskupów w Soborze (w połowie lat 60.), poprzez ruch oazowy, wizytę abpa Casarolego w Polsce (w połowie lat 70.), aż po konsekwencje wyboru Jana Pawła II, w postaci zaangażowania Kościoła w obchody Tysiąclecia Chrztu Rusi (1988 r.). Dopiero ta panorama daje adekwatne wyobrażenie o skali i treści antykościelnej polityki PZPR po 1956 r., a więc w łagodnej fazie komunizmu.
Stratedzy PZPR słusznie zakładali, że najważniejszym ideologicznym przeciwnikiem komunizmu w Polsce jest Kościół katolicki. A konsekwencją tego twierdzenia była polityka „kontroli operacyjnej” przez Służbę Bezpieczeństwa (tym właśnie zajmował się Departament IV) – niezależnie od całej gamy działań jawnych, realizowanych przez Urząd do Spraw Wyznań, Główny Urząd Kontroli Prasy Publikacji i Widowisk i inne wyspecjalizowane agendy administracji.
Lektura omawianego tomu zrobi wrażenie nawet na tych Czytelnikach, którzy mają wysoką świadomość opresyjności systemu komunistycznego. Zgromadzone w nim dokumenty pokazują rozległość oddziaływania władzy na Kościół metodami operacyjnymi. Od działalności punktów katechetycznych i udziału polskich biskupów w Soborze (w połowie lat 60.), poprzez ruch oazowy, wizytę abpa Casarolego w Polsce (w połowie lat 70.), aż po konsekwencje wyboru Jana Pawła II, w postaci zaangażowania Kościoła w obchody Tysiąclecia Chrztu Rusi (1988 r.). Dopiero ta panorama daje adekwatne wyobrażenie o skali i treści antykościelnej polityki PZPR po 1956 r., a więc w łagodnej fazie komunizmu.
Rozpoczęty pod koniec lat czterdziestych XX w. proces ograniczania wpływu Kościoła katolickiego na religijne wychowanie dzieci i młodzieży w szkołach przebiegał na terenie Częstochowy nieco wolniej niż w innych częściach województwa... more
Rozpoczęty pod koniec lat czterdziestych XX w. proces ograniczania wpływu Kościoła katolickiego na religijne wychowanie dzieci i młodzieży w szkołach przebiegał na terenie Częstochowy nieco wolniej niż w innych częściach województwa katowickiego. Jeszcze w maju 1953 r. religii nauczano w ponad połowie częstochowskich szkół podstawowych, podczas gdy w skali województwa lekcje takie prowadziło ok. 16 proc. placówek. Ostatecznie jednak w 1956 r. zredukowano nauczanie tego przedmiotu do zaledwie sześciu szkół podstawowych. Do redukcji wpływów Kościoła w szkolnictwie stosowano także inne metody: usuwanie prefektów i katechetów świeckich ze szkół (w tej akcji, podjętej ze szczególnym natężeniem w 1950 r., Częstochowa należała do liderów w skali ogólnopolskiej), likwidację szkół katolickich (udało się jednak utrzymać technikum handlowe sióstr zmartwychwstanek i liceum handlowe sióstr nazaretanek) i niższych seminariów duchownych oraz zakładanie szkół Towarzystwa Przyjaciół Dzieci – programowo bez nauki religii (w Częstochowie założono trzy takie placówki).
Research Interests:
The Katowice bishops maintained lively contacts with Primate Stefan Wyszyński. Initially most important were the relations linking the Primate with Bishop Stanisław Adamski, who was for him an unquestionable authority on social matters.... more
The Katowice bishops maintained lively contacts with Primate Stefan Wyszyński. Initially most important were the relations linking the Primate with Bishop Stanisław Adamski, who was for him an unquestionable authority on social matters. The ailing Ordinary of Katowice had already, since mid-1950s, he ceased to be active in the episcopal forum, and his duties were taken over by the Herbert Bednorz, coadjutor by right of succession. He sometimes represented a different position from the Primate on the strategy of dealing with the communist authorities and believed that the Primate underestimated the importance of the workers' question (it is another thing to say that the security authorities tried to fuel the conflict between the two hierarchs). It was noticeable that the Primate was rarely present at the most important religious ceremonies in the Katowice diocese - the May pilgrimage of men to Piekary Slaskie. The Primate invariably held in high esteem the ministry and devotion of the long-serving suffragan Bishop Juliusz Bieniek, whom the communist authorities described as a faithful „executor of Primate Wyszyński's policy”.
Research Interests:
In January 1948, the U.S. Embassy in Warsaw prepared a report on the situation of the Catholic Church in Poland. An in-depth analysis of church-state relations, compiled by military attaché Thomas J. Bretts, indicated that the struggle... more
In January 1948, the U.S. Embassy in Warsaw prepared a report on the situation of the Catholic Church in Poland. An in-depth analysis of church-state relations, compiled by military attaché Thomas J. Bretts, indicated that the struggle between the state and the Church was already underway and would continue and, moreover, intensify. Both the capabilities and limitations of both sides of the conflict are presented. The characteristics of Polish Catholicism, the role of the Holy See, the bishops, the lower clergy, and the faithful were analyzed. The goals of the religious policy of the party-state authorities were pointed out, and it concluded that the decisive battle would be settled on the propaganda plane.
Research Interests:
Mieszkańcy powojennego województwa śląskiego tworzyli sztuczną społeczność. Odnosząc się do polskiej perspektywy kategoryzacji mieszkańców, w tekście zaproponowano wyodrębnienie trzech grup: 1. Polacy „odzyskani” i „oczyszczeni”; 2.... more
Mieszkańcy powojennego województwa śląskiego tworzyli sztuczną społeczność. Odnosząc się do polskiej perspektywy kategoryzacji mieszkańców, w tekście zaproponowano wyodrębnienie trzech grup: 1. Polacy „odzyskani” i „oczyszczeni”; 2. Polacy „właściwi” — wzorcowi; 3. Polacy „rozżaleni tułacze” — przesiedleńcy z Kresów Wschodnich II RP oraz repatrianci z Europy Zachodniej.
The inhabitants of the post-war Silesian Voivodeship formed an artificial community. Referring to the Polish perspective on the categorisation of inhabitants, the text proposes to distinguish three groups: 1. the 'recovered' and 'cleansed' Poles; 2. the 'proper' Poles - model Poles; 3. the 'embittered wanderers' Poles - displaced persons from the Eastern Borderlands of the Second Republic and repatriates from Western Europe.
The inhabitants of the post-war Silesian Voivodeship formed an artificial community. Referring to the Polish perspective on the categorisation of inhabitants, the text proposes to distinguish three groups: 1. the 'recovered' and 'cleansed' Poles; 2. the 'proper' Poles - model Poles; 3. the 'embittered wanderers' Poles - displaced persons from the Eastern Borderlands of the Second Republic and repatriates from Western Europe.
Research Interests:
W artykule przedstawiono struktury aparatu bezpieczeństwa i funkcjonariuszy UB/SB podejmujących działania operacyjne wobec zakonów na terenie województwa śląskiego/stalinogrodzkiego/katowickiego w latach 1945–1989. Analizie poddano kadrę... more
W artykule przedstawiono struktury aparatu bezpieczeństwa i funkcjonariuszy UB/SB podejmujących działania operacyjne wobec zakonów na terenie województwa śląskiego/stalinogrodzkiego/katowickiego w latach 1945–1989. Analizie poddano kadrę i struktury antyzakonne na szczeblu wojewódzkim, w tym specjalne komórki podlegające strukturom wojewódzkim z siedzibą w Częstochowie (w latach 1958–1975). Artykuł składa się z trzech części: na początku omówiono antyzakonne struktury wojewódzkiego aparatu bezpieczeństwa w Katowicach zmieniające się na przestrzeni lat, w drugiej części przybliżono funkcjonariuszy pracujących „po zagadnieniu zakonów”, w trzeciej scharakteryzowano to środowisko pod względem pochodzenia, wykształcenia, postawy światopoglądowej, aktywności partyjnej, tradycji rodzinnych i powiązań resortowych.
Research Interests:
W artykule przedstawiono wzajemne relacje między prokuraturami powszechnymi a organami bezpieczeństwa (Milicją Obywatelską i urzędami bezpieczeństwa publicznego) w woj. śląskim w pierwszych latach Polski „ludowej” (1945–1947). Omówiono w... more
W artykule przedstawiono wzajemne relacje między prokuraturami powszechnymi a organami bezpieczeństwa (Milicją Obywatelską i urzędami bezpieczeństwa publicznego) w woj. śląskim w pierwszych latach Polski „ludowej” (1945–1947). Omówiono w szczególności zagadnienia dotyczące stosunków wynikających z prowadzonych postępowań przygotowawczych (śledztw i dochodzeń), nadzoru nad wykonywaniem orzeczonych kar pozbawienia wolności, problematyki niskiego poziomu merytorycznego funkcjonariuszy MO i UB w zakresie wiedzy prawniczej oraz wynikającego z tego angażowania się prokuratorów w działalność dydaktyczną. Podjęto m.in. kwestię sporów kompetencyjnych między prokuratorami a funkcjonariuszami MO i UB. Bazę źródłową tekstu stanowią przede wszystkim sprawozdania prokuratorów sądów okręgowych apelacji katowickiej adresowane do prokuratora Sądu Apelacyjnego w Katowicach oraz wojewody śląskiego.
Research Interests:
"Ignore Wyszynski. We will outlive him and win". Note from a lecture by the Deputy Director of Department IV of the Ministry of the Interior, Colonel Zenon Goronski, April 1969.
Research Interests:
The purpose of this article is to present issues related to capital punishment in the jurisprudence of the Special Criminal Court in Katowice-one of nine special courts established to try "fascist and Nazi criminals" and traitors to the... more
The purpose of this article is to present issues related to capital punishment in the jurisprudence of the Special Criminal Court in Katowice-one of nine special courts established to try "fascist and Nazi criminals" and traitors to the Polish nation. Records of death penalty trials, prisoners' files from penal institutions, convict records, and articles in regional press were subject to scrutiny, which enabled establishing the names of 57 (or 58) people sentenced to death by the Special Criminal Court in Katowice between March 1945 and November 1946. The majority of the convicts were accused of denunciation to the German authorities, participation in arrests, and, in just three cases, murder. The Katowice Court was one of the special courts with the fewest instances of capital punishment. Thirty-two death sentences were carried out, and the remaining convicts (who constituted 40% of the total) were pardoned by the decision of the President of the National Council and left prison no later than in 1956.
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
In the years 1944-1948, the authorities of communist Poland, for tactical reasons abstained from direct attacks on the Catholic Church. After the establishment of the au-thorities' structures and once the political opposition and armed... more
In the years 1944-1948, the authorities of communist Poland, for tactical reasons abstained from direct attacks on the Catholic Church. After the establishment of the au-thorities' structures and once the political opposition and armed forces underground were defeated, systematic restriction on the influence of the Church begun. Back then, the Catholic Church was the only independent social institution in the country. What was attacked then was, among others, religious education in schools (religious education , crosses and catechists were removed from schools, Catholic education was limited), catholic organisations, charitable and care activities of the Church (at the beginning of 1950, the state took over "Caritas" and kindergartens, children's homes, hospitals were taken from the Church) as well as publishing activities (Catholic press releases were being restricted). The repressions were hindered by the signature of the Church-State Agreement in April 1950. When in 1952, the activities aimed at the removal of religious education from schools were intensified, several dozens of theological seminaries were dissolved and some of the boarding-schools run by the Church were taken over, then Primate Stefan Wyszyński defined the relations between the Church and the State as a "state of emergency".
Research Interests:
Kiedy w październiku 1978 r. cały świat ekscytował się wyborem kard. Karola Wojtyły na papieża, dotychczasowy Polak numer 1 – czyli I sekretarz KC PZPR Edward Gierek zapadł się pod ziemię. Pojawiły się pogłoski, że padł ofiarą zamachu na... more
Kiedy w październiku 1978 r. cały świat ekscytował się wyborem kard. Karola Wojtyły na papieża, dotychczasowy Polak numer 1 – czyli I sekretarz KC PZPR Edward Gierek zapadł się pod ziemię. Pojawiły się pogłoski, że padł ofiarą zamachu na terenie Katowic.
Research Interests:
Research Interests:
Environmental pollution in the Upper Silesia in the times of the “People’s Republic” of Poland exerted signifcant influence on the health of the region’s inhabitants. The list of the most dangerous polluters included “Szopienice”, the... more
Environmental pollution in the Upper Silesia in the times of the “People’s
Republic” of Poland exerted signifcant influence on the health of the
region’s inhabitants. The list of the most dangerous polluters included
“Szopienice”, the Non-ferrous Metalworks in Katowice. How did the
physicians react to the hazardous pollution? What did they do to rescue
children suffering from lead poisoning?
Republic” of Poland exerted signifcant influence on the health of the
region’s inhabitants. The list of the most dangerous polluters included
“Szopienice”, the Non-ferrous Metalworks in Katowice. How did the
physicians react to the hazardous pollution? What did they do to rescue
children suffering from lead poisoning?
Research Interests:
Communists and the Catholic Church in the Voivodeship of Silesia/Katowice in 1945-1956
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Upper Silesians in Nazi Organisations during the Second World War — an Outline of the Problem In an analysis of the reasons for the lack of resistance on the part of the Upper Silesians against their inclusion into the Deutsche Volksliste... more
Upper Silesians in Nazi Organisations during the Second World War — an Outline of the Problem
In an analysis of the reasons for the lack of resistance on the part of the Upper Silesians against their inclusion into the Deutsche Volksliste and their relatively numerous participation in Nazi organisations the author underlines the special role of the utilitarian factor — a striving towards the retention of, or obtaining well-paid jobs, and the preservation of the traditional lifestyle. A. Dziurok maintains that the instrumental treatment of the declaration of belonging to the German nation is indicated by a partial waning of the activity of local branches of Nazi organisations and the use of the Polish language in public, growing since 1943. Against this backdrop there stood out a relatively small group of Upper Silesians — steadfast Nazis, frequently recruited from among the prewar social margin, for whom participation in the Hitlerite apparatus of power was associated with social promotion.
In an analysis of the reasons for the lack of resistance on the part of the Upper Silesians against their inclusion into the Deutsche Volksliste and their relatively numerous participation in Nazi organisations the author underlines the special role of the utilitarian factor — a striving towards the retention of, or obtaining well-paid jobs, and the preservation of the traditional lifestyle. A. Dziurok maintains that the instrumental treatment of the declaration of belonging to the German nation is indicated by a partial waning of the activity of local branches of Nazi organisations and the use of the Polish language in public, growing since 1943. Against this backdrop there stood out a relatively small group of Upper Silesians — steadfast Nazis, frequently recruited from among the prewar social margin, for whom participation in the Hitlerite apparatus of power was associated with social promotion.
Research Interests:
Sacred and religious buildings in Rybnik erected in the People’s Republic of Poland in the light of the official documents of the authorities During the communist era erecting new churches and other sacred buildings encountered a number... more
Sacred and religious buildings in Rybnik erected in the People’s Republic of Poland in the light of the official documents of the authorities
During the communist era erecting new churches and other sacred buildings encountered a number of problems resulting from the general anti-church policy of the authorities. In spite of a considerably bigger number of inhabitants and a spate of applications for a permit to build new churches, the authorities were reluctant to grant the Church permissions to build new sacred objects. Between 1945 and 1989 six new churches were built in Rybnik (within today’s administrative borders), and three more – wooden – were relocated from other places. Before 1956 the church in Jejkowice was restored after the war damage. Only the beginning of 1970s brought some kind of breakthrough. A permission was then granted to relocate three wooden churches to places where there was a need for new church (Kłokocin, Wielopole, Ligocka Kuźnia), and to build churches in Boguszowice housing estate and for the needs of the Queen of the Apostles parish of Divine Word Missionaries in Rybnik. The ‘Solidarity festival’ also brought about favourable conditions for religious architecture. A number of requests for erecting new churches appeared at that time. Permits were granted for the construction of churches in Nowiny housing estate, as well as in Niewiadom (2 churches), Zamysłów and Rybnicka Kuźnia. The Officce for Religious Denominations was responsible for the matters connected with sacred architecture throughout most of the period of time in question. Rich documentation of the local structures of this office provided the source material for this article.
During the communist era erecting new churches and other sacred buildings encountered a number of problems resulting from the general anti-church policy of the authorities. In spite of a considerably bigger number of inhabitants and a spate of applications for a permit to build new churches, the authorities were reluctant to grant the Church permissions to build new sacred objects. Between 1945 and 1989 six new churches were built in Rybnik (within today’s administrative borders), and three more – wooden – were relocated from other places. Before 1956 the church in Jejkowice was restored after the war damage. Only the beginning of 1970s brought some kind of breakthrough. A permission was then granted to relocate three wooden churches to places where there was a need for new church (Kłokocin, Wielopole, Ligocka Kuźnia), and to build churches in Boguszowice housing estate and for the needs of the Queen of the Apostles parish of Divine Word Missionaries in Rybnik. The ‘Solidarity festival’ also brought about favourable conditions for religious architecture. A number of requests for erecting new churches appeared at that time. Permits were granted for the construction of churches in Nowiny housing estate, as well as in Niewiadom (2 churches), Zamysłów and Rybnicka Kuźnia. The Officce for Religious Denominations was responsible for the matters connected with sacred architecture throughout most of the period of time in question. Rich documentation of the local structures of this office provided the source material for this article.
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
Research Interests:
During their visits to the prison facilities located in Upper Silesia, the inspectors of the Faculty of Political Education of the Department of Prisons and Camps at the Ministry of Public Security noted conflicts among prison officers of... more
During their visits to the prison facilities located in Upper Silesia, the inspectors of the Faculty of Political Education of the Department of Prisons and Camps at the Ministry of Public Security noted conflicts among prison officers of Silesian and migrant origins. As a result they issued a request to carry out a campaign aimed at eliminating this antagonism. For this purpose, in April 1946 a ‘political report’ was prepared, entitled „Our relationship with the people of Silesia” and
addressed to former prison and camp governors in the Silesian province and the ‘Recovered Territories’. The document was to serve as a compendium of knowledge on the national relationships
in Upper Silesia, including issues related to the German People’s List (the ‘Volkslist’). It abounded in pathos and propaganda rhetoric, and it drew attention, among other things, to the mistakes made in the time of the Polish gentry and Sanation in the policy regarding the people of Silesia (negligence, treating them as „half-Poles”), referring to them as brothers „groaning under the yoke of German rule”. The report was to result in a greater awareness of the „Silesian soul” and diminish the enmity towards the people of Silesia. At the same time it was shown that the management of prisons and camps under the Office of Security condemned anti-Silesian phobias or the programmed retaliation on Volksdeutsches.
addressed to former prison and camp governors in the Silesian province and the ‘Recovered Territories’. The document was to serve as a compendium of knowledge on the national relationships
in Upper Silesia, including issues related to the German People’s List (the ‘Volkslist’). It abounded in pathos and propaganda rhetoric, and it drew attention, among other things, to the mistakes made in the time of the Polish gentry and Sanation in the policy regarding the people of Silesia (negligence, treating them as „half-Poles”), referring to them as brothers „groaning under the yoke of German rule”. The report was to result in a greater awareness of the „Silesian soul” and diminish the enmity towards the people of Silesia. At the same time it was shown that the management of prisons and camps under the Office of Security condemned anti-Silesian phobias or the programmed retaliation on Volksdeutsches.
The conference on the 80th anniversary of the entry into force of the Decree of the Polish Committee of National Liberation of 31 August 1944 ('on the Punishment of Fascist-Hitler Criminals Guilty of Murdering and Abusing the Civilian... more
The conference on the 80th anniversary of the entry into force of the Decree of the Polish Committee of National Liberation of 31 August 1944 ('on the Punishment of Fascist-Hitler Criminals Guilty of Murdering and Abusing the Civilian Population and Prisoners of War, and of Traitors to the Polish Nation') will provide an opportunity for scholars (historians, lawyers and legal historians) to discuss the application of the provisions of this Decree to the prosecution and punishment of Second World War crimes.