İsveç’te Osmanlı Tarihçileri

2016

Merhum Halil Inalcik, Cumhuriyet Tarihimizin en onde gelen bilim insanlarindan birisi olarak Turk Tarihi’nin butun dunyada taninmasinda yuz yila ulasan omrunun buyuk bir kismini harcamistir. Osmanli’nin en onemli kurumlarindan biri olan vakiflar hakkindaki arastirmalari da tarihciler icin ufuk acicidir. Bu calismada Inalcik’in vakif muessesi ile ilgili mutalaalari konu edilmistir.

Balkan Araştırmaları Dergisi, 2012

Bu çalışmada Kosova güncel tarih ders kitaplarındaki Osmanlı/Türk imajı ile ilgilenilmektedir. İncelemede Kosova’da Arnavut öğrenciler için hazırlanmış olan ilk ve ortaöğretim kurumlarında 2010-2011 yılında zorunlu olarak okutulan güncel tarih ders kitapları incelenmiştir. Devlet kurumları tarafından yazdırıldıkları için ülkelerin “resmi” tarihlerini anlatan ve zorunlu eğitim süreçleri nedeni ile bireylerin kimi zaman baştan sona okudukları ilk, kimi zamansa yegane kitaplar olan tarih ders kitapları eğitim bilimleri kapsamında pek çok araştırmaya konu olmuştur. Ancak bağımsızlığını yeni kazanmış bir devlet olan Kosova’nın tarih ders kitapları üzerine imgelerin arkalarında yatan kapalı olguları gün yüzüne çıkarmayı ve olumsuz, kasıtlı kalıp yargılara karşı farkındalık yaratmayı amaçlayan araştırmalar çok fazla bulunmamaktadır. Özellikle, Türkiye Milli Eğitim Bakanı Ömer Dinçer ve Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu’nun 2011 yılında Kosova’da tarih eğitimi ve Osmanlı algısı üzerine yaptığı konuşmalar ve bunun Kosova’daki yansıması sonucu ortaya çıkan tartışmalar böyle bir çalışmanın gerekliliğini ispatlar niteliktedir. Kosova tarih ders kitapları da bütün bu tartışmalar ışığında, bu çalışma altında incelenmiş ve Osmanlı/Türk imgesi ile ilgili olumlu ve olumsuz imgeler ortaya konulmuştur. Çalışma boyunca dikkati çeken Osmanlı ve yönetim sistemi üzerine olan olumsuz nitelemelerdir. Osmanlı için “işgalci”, “terör uygulayan”, “çocukları rehin alan”, “despot”, “ortaçağ anlayışlı” gibi tanımlamalar kullanılmakta ve özellikle Osmanlı dönemi anlatılırken sürekli “işgal” ve “işgalci” vurgusu yüzlerce kez tekrarlanmaktadır. Osmanlı ve Sultan imajından sonra işlenen Türkiye ve Atatürk imajının verilen Osmanlı imajının tam tersi olduğu görülmektedir. Türkiye, diğer devletlerle “iyi geçinen” bir devlet olarak resmedilirken Atatürk de “vatansever”, “sultana karşı savaşan”, “iyi bir asker” ve “demokrat” olarak tanımlanmaktadır. Bu durum Türkiye ve Osmanlı’ya karşı bakış açısında farklılıklar olduğunu; Türkiye ve Osmanlı imgesinin tarih ders kitaplarında güncel politik duruma göre yorumlandığını göstermektedir. This work offers a study of the Ottoman/Turkish image in history textbooks in Kosovo. The unit of research is the compulsory textbooks prepared for the Albanian students in primary and middle-degree schools in Kosovo in the year 2010-2011. Textbooks, which usually are the first meeting of the individual with history, are a main subject in educational sciences due to the fact that they are the compulsory study units which are designed by the states, reflection the “official” national histories. However, sufficient research has not been carried on the history textbooks in Kosovo. This study, which aims to shed light on the negative imageries in these books is inspired by the speeches made by the Turkish Education Minister Ömer Dinçer and Foreign Minister Ahmet Davutoğlu and following reflections and discussion in Kosovo in the year 2011. The history textbooks have been studied under the light of these discussions. The positive and negative images about the Ottoman/Turkish image are addressed in this study.The negative descriptions on the Ottoman administrative system were one of the issues which required more attention. The descriptive words for the Ottoman rule were in example: occupier, terror, that which captures children and despotic. Especially, the emphasize on the concepts of the occupation and the occupier are very frequently used for the historical Ottoman era. On the contrary, he images related to the modern Turkey and Ataturk are very positive. Turkey is pictured as a friendly state while Atatürk is defined as a democrat patriot soldier who fights against the Ottoman Sultan. Consequently, this situation shows the difference between the points of view on the Ottoman Empire and Turkey and points that the images of the Ottoman Empire and Turkey are constructed due to the contemporary political situation.

2017

Bu çalışmada, Osmanlı dönemi tarihçilerimizin kısa hayat hikayeleri, tarihçiliğimize yaptıkları katkılar ve eserleri hakkında temel bilgiler sunulmaktadır.

Turkish Studies, 2013

The history of Turks and the traces of Turkish language and lexicon not only should be sought in the texts written in Turkish but also in historical texts written in other languages. Those texts, in addition to setting forth of some historical knowledge of governmental structure and traditions in Turks, will help us to examine language contacts of Turkish and to introduce historical figures. Even if the very first traces of Turkish are in Old Chinese texts, the deeper language contact happened following centuries with the Persian language. The first serious contact between Turkish and Persian language took place in the era of Gaznawids. This contact deeply continued in following centuries. The most significant proof of this historical language contact is hundreds of loanwords adopted bilaterally in Turkish and Persian. These both languages being neighbor to each other for a long while, intertwined at times. As a result of neighborhood and contact, these languages naturally influenced each other. The widest part of this influence appeared as lexical exchange. Although the some part of these borrowed elements lost their currency in both languages, the biggest part of them still survive in both sides of those peoples. In this paper, the work Tarih-i Beyhakî (the first half of XI.th century), which belonged to the date the contact occurred, is surveyed in the scope of language contact. All of the Turkic material of this Persian work has been collected. And some words have been analyzed by considering eminent dictionaries of both Turkish and Persian.

Cumhuriyet Türkiyesi’nde tarih anlayışı köklü dönüşümler geçirdi. Bunun bir nedeni ulus devletle birlikte tarihin işlevsel bir nitelik kazanmasıydı. Ulusal kimlik tarihsel bulgularla pekiştirilecek, tarih Cumhuriyet bireylerinin kenetlenmeleri için bir araç işlevi görecekti. İki dünya savaşı arasında tarih bu bağlamda öncü işlevi görecek bir bilim dalıydı. Ancak tarih anlayışı 20’li ve 30’lu yıllarda farklı yönelimler içersine girdi. Daha doğrusu II. Meşrutiyet’ten devralınan görece liberal tarih anlayışı 30’lu yıllarda farklı bir arayış içersine girdi.

Kronik Kitap, 2017

Osmanlı tarihinin kaynaklarına inildiğinde birçok abartılmış olay ve efsanevî şahsiyet görmek mümkün. Bu durumda okurlar şu soruyu sormakta çok haklı: “Kaynakları bile böyleyse, biz kendi tarihimizi nasıl öğreneceğiz?” İşte bu soruya cevap verebilmek için Osmanlı tarihçiliği konusunda tüm dünyanın parmakla gösterdiği Halil İnalcık, özel olarak araştırdığı 18 konuya özel bir dosya hazırlar ve bu dosyaya şu ismi koyar: Osmanlı Tarihinde Efsaneler ve Gerçekler. Halil İnalcık kitabına Anadolu’nun Türkleşmesi sürecinde Rumlarla olan irtibat, İzmir’i fethedip Bizans’ı ürküten Türk komutanı Çaka Bey, son araştırmalar eşliğinde Ertuğrul Gazi’nin gerçek hikâyesi gibi kuruluş döneminin en önemli sayfalarıyla başlıyor. Kitabın devam eden sayfaları arasında Çelebi Mehmed’in iktidar yolu, İstanbul Kuşatması’ndaki kritik üç gün, İstanbul’un fethi gibi oldukça şaşırtıcı ve kritik konular mevcut. Boğazların 800 yıllık tarihi ve İstanbul, Sultan II. Osman’ın katli, iç savaş döneminin en merak edilen şahsiyeti Kösem Sultan, Sultan I. İbrahim’in hal’i ve katli, Osmanlıların Avrupa’da Protestanlığın yayılmasındaki rolü ve son olarak İnalcık’ın Türk Tarih Kongrelerinin değerlendirmesi ile kitap son buluyor. Araştırmalara özgünlük kazandıran ve birer kanıt değeri taşıyan fotoğraflarla Osmanlı Tarihinde Efsaneler ve Gerçekler’de Halil İnalcık, koca bir imparatorluğu yeniden ayağa kaldırıyor. Bu kitap sayesinde, size öğretilenlerin üzerine daha fazla bilgi koyabilir ya da bildiklerinizin sadece bir efsaneden ibaret olduğunu görebilirsiniz.

İzcilik tarihi gençlik tarihinin bir parçası. Bir başka boyutuyla ulusul kimliğin oluşturulmasında benimsenecek değerlerin toplamı. Bu nedenle izcilik bir tür sosyalizasyon, ya da bizim dilimizle "toplumsallaşma". Genci topluma kazanmanın ve ona değerler aşılamanı yolu. İzcilik üzerine yazın Batı'da epey yoğun. Bizde de hatırı sayılır bir birikim oluşmuş. Ancak bunlar pek ortalıkta değil. Ancak bibliografya çalışmalarında yer alıyor. İstanbul Liesi Sakarya İzciliği Kitapları gibi... Bu yazımızda size bu yazından kesitler vermeye çalışacağız ve Türkiye'de izciliğin evrimine ışık tutacağız.